Маркетингтік орта жүйесі

1. Макроорта.
2. Микроорта.
3. Кәсіпорындағы маркетингті ұйымдастыру

Ұйым — іс-эрекетіне көптеген күрделі күштер эсер ететін макроортадагы мнкроорганнзм. Үзақ мерзімді жоспарға сай тұрақты дамуы үшін оның іс-қимылы қоршаган орта жагдайларымен үйлесімді болуы шарт, өйткені жагдай мемлекеттік шешімдердің, зандардың өзгеруі, бәсекелестер эрекеті мен тұтынушы мінез-қүлқы сапдарынан, сондай-ақ әлемдік нарықта болып жатқан процестердің болуына қарай қауіпті сипат алуы мүмкін. Мысал ретінде 70-жылдардагы мұнай дагдарысын, 1987 жылгы қор нарыгының күйреуін, Германияның бірі-гуін, Шыгыс Еуропа революциясын, Кеңестер Одагының ыдырауын, 1993 жылғы Біртүл-ас еуропа нарыгының пайда болуын, еуровалютаның енуін, Ирактагы согысты және т.б. жағдайларды айтуга болады.
Республикамыздағы маркетингтік орта белгілі бір дэрежедегі нарықтық өзгерістер жолындагы елдерге тән өтпелі кезеңнің жалпы зандылықтары мен Қазақстан экономикасының ерекшеліктеріне сай қалыптасты. Қазакстандагы бұл орта элеуметтік-экономикалық, ғылыми-техникалық, мэдени жэне кұкықтық аспектілерде өзіндік ерекшеліктерге ие. Алға қойган мақсаттарға жету үшін фирманың маркетингтік қызметі ішкі жэне сыртқы орта факторларының іс-эрекетімен үйлесімді болуы қажет. «РК.С ВоШегз», «Филип Моррис», «Әсем-ай» сияқты нарыққа бейімделген компаниялардың маркетинг бөлімдерінде маркетингтік орта факторларының динамикасы туралы мэлімеггер бар жэне олар үнемі бақыланып отырылады. Бүл акпараттарды езара сабақтастыруга, жүйелендіруге, маркетингтік шешімдерді дұрыс қабылдауға, факторлар арасындағы байланысты табуға мүмкіндік береді.
Демографиялық орта. Демографиялық ортаның зерттелуі бүкіл дүние жүзі біртұтас элемдік нарыққа айнала бастауымен түсіндіріледі. Қазіргі кезде демографиялық ортада мынадай өзгерістер болып жатыр.
А. Халық санының өсуі. Әлемдік демографиялық дүмпу болып жатыр. Егер 1981 жылы жер шарындағы адам саны 4,5 млрд адам болса, 2004 жылы ол 6 млрд-қа жетті.
ҚР Статистика агенттігінің мэліметтері бойынша, республи-камыздағы халық саны 1993 жылы 18 млн, 1997 жылы - 16,5 млн, 2000 жылы - 14,8 млн, ал 2004 жылы - 15,01 млн адамды кұрады. Нарықтық экономикаға өту кезеңі халық санының азаюы, экономиканың құл-дырауы, өмір сүру деңгейінің төмендеуі, көші-қон процестері, бала туудың азаюы, өлім санының көбеюімен сипатталады. Миграциялық тасқынның өсуі 1994 жылы байқалды. Бұл жылы елімізден 410 мыңга жуык адам қоныс аударды.
Б. Халықтың жас шамасы құрылымы. Әлем бойынша халқы ең жас ел - Мексика, ал ең кэрі ел - Жапония (5). Қазакстандағы 1000 адамға шаққандағы туу саны 1980 жылы 23,9, 2001 жылы -14,9, ал 2004 жылы -16,7 адамнан келеді. Сэбилердің дүниеге келуінің азаюы балаларға арналған тауарлар шыгаратын фирма кызметіне өз ықпалын тигізіп, фирманың тауар стратегиясын кайта карауға мэжбүр етеді.

1. Эванс ДЖ., Берман Б. Маркетинг Москва 1993
2. Есімжанова С.Р. Маркетинг Алматы 2005
3. Котлер Ф. Маркетинг менеджмент Питер 1999
4. Голубков Е.П. Основы маркетинга Москва 1999

Пән: Маркетинг
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 13 бет
Таңдаулыға:

Білім және Ғылым министрлігі
Т.Рысқұлов атындағы Қазақ Экономикалық Университеті

Реферат
Тақығрыбы: Маркетингтік орта

Орындаған: 201 топ студенті
Латыпов Д.Н.
Тексерген: Ақпанбаева А.А.

Алматы 2007
Жоспар:

1. Макроорта.
2. Микроорта.
3. Кәсіпорындағы маркетингті ұйымдастыру.

МАКРООРТА

Ұйым — іс-эрекетіне көптеген күрделі күштер эсер ететін макроортадагы
мнкроорганнзм. Үзақ мерзімді жоспарға сай тұрақты дамуы үшін оның іс-қимылы
қоршаган орта жагдайларымен үйлесімді болуы шарт, өйткені жагдай
мемлекеттік шешімдердің, зандардың өзгеруі, бәсекелестер эрекеті мен
тұтынушы мінез-қүлқы сапдарынан, сондай-ақ әлемдік нарықта болып жатқан
процестердің болуына қарай қауіпті сипат алуы мүмкін. Мысал ретінде 70-
жылдардагы мұнай дагдарысын, 1987 жылгы қор нарыгының күйреуін, Германияның
бірі-гуін, Шыгыс Еуропа революциясын, Кеңестер Одагының ыдырауын, 1993
жылғы Біртүл-ас еуропа нарыгының пайда болуын, еуровалютаның енуін,
Ирактагы согысты және т.б. жағдайларды айтуга болады.
ҮИЫМНЫҢ МАРКЕТИНГТІК ОРТАСЫ

Байланыс аудиториялары
Ғылыми-техникалык
факторлар
Әлеуметтік
мэден факторлар
Сондықтан да маркетинг теориясына макро жэне микроортадан тұратын
маркетингтік орта ұғымы енгізілді.
. Маркетингтік орта факторлары

Макроорта фирманы қоршап тұратын жэне оның қалыптасуына эсер ететін
факторлардан тұрады. Ф. Котлер бойынша, макроорта фактор-ларына
демографиялық, экономикалық, табиғи, гылыми-техникалық, саяси жэне
элеуметтік-мэдени факторлар жатады.
Республикамыздағы маркетингтік орта белгілі бір дэрежедегі нарықтық
өзгерістер жолындагы елдерге тән өтпелі кезеңнің жалпы зандылықтары мен
Қазақстан экономикасының ерекшеліктеріне сай қалыптасты. Қазакстандагы бұл
орта элеуметтік-экономикалық, ғылыми-техникалық, мэдени жэне кұкықтық
аспектілерде өзіндік ерекшеліктерге ие. Алға қойган мақсаттарға жету үшін
фирманың маркетингтік қызметі ішкі жэне сыртқы орта факторларының іс-
эрекетімен үйлесімді болуы қажет. РК.С ВоШегз, Филип Моррис, Әсем-ай
сияқты нарыққа бейімделген компаниялардың маркетинг бөлімдерінде
маркетингтік орта факторларының динамикасы туралы мэлімеггер бар жэне олар
үнемі бақыланып отырылады. Бүл акпараттарды езара сабақтастыруга,
жүйелендіруге, маркетингтік шешімдерді дұрыс қабылдауға, факторлар
арасындағы байланысты табуға мүмкіндік береді.
Демографиялық орта. Демографиялық ортаның зерттелуі бүкіл дүние жүзі
біртұтас элемдік нарыққа айнала бастауымен түсіндіріледі. Қазіргі кезде
демографиялық ортада мынадай өзгерістер болып жатыр.
А. Халық санының өсуі. Әлемдік демографиялық дүмпу болып жатыр. Егер 1981
жылы жер шарындағы адам саны 4,5 млрд адам болса, 2004 жылы ол 6 млрд-қа
жетті.
ҚР Статистика агенттігінің мэліметтері бойынша, республи-камыздағы халық
саны 1993 жылы 18 млн, 1997 жылы - 16,5 млн, 2000 жылы - 14,8 млн, ал 2004
жылы - 15,01 млн адамды кұрады. Нарықтық экономикаға өту кезеңі халық
санының азаюы, экономиканың құл-дырауы, өмір сүру деңгейінің төмендеуі,
көші-қон процестері, бала туудың азаюы, өлім санының көбеюімен сипатталады.
Миграциялық тасқынның өсуі 1994 жылы байқалды. Бұл жылы елімізден 410 мыңга
жуык адам қоныс аударды.
Б. Халықтың жас шамасы құрылымы. Әлем бойынша халқы ең жас ел - Мексика,
ал ең кэрі ел - Жапония (5). Қазакстандағы 1000 адамға шаққандағы туу саны
1980 жылы 23,9, 2001 жылы -14,9, ал 2004 жылы -16,7 адамнан келеді.
Сэбилердің дүниеге келуінің азаюы балаларға арналған тауарлар шыгаратын
фирма кызметіне өз ықпалын тигізіп, фирманың тауар стратегиясын кайта
карауға мэжбүр етеді.

Бүл жағдай жастарға арналган тауарларды өткізу қаркынының бәсендеуіне,
соған байланысты сұраныс құрылымының өзгеруіне әкелді. Отбасындағы балалар
саны азайып, ажырасу көбейді. Мысалы, 2004 жылы үш тіркелген некенің біреуі
ажырасып отыр. Демографиялық ортадағы бүл өзгерістер кішігірім тұрғын үйге,
көлемі мен қуаты аз құралдарға, жалғыз басты жэне бойдақ адамдарға арналган
жиһаздарға деген сұранысты тудырды. Аталған демографиялық өзгерістер мен
тенденциялар нарықты зерттеуде, келешектік болжамдар жасауда ерекше мэнге
ие.
Экономикалық орта. Нарыктың үнемі өзгеріп отыратын жаг-дайына бейімделу
максатында маркетингтің макроорта факторларын эрдайым бақылап отыру қажет.
Бүл факторлардың ішінде фирма жагдайына әсер ететін ең маңыздысы -
экономикалық фактор болып табылады.
Жетілген техника, технология жэне шаруашылықты жүргізу тэжір-ибесінің
шеңберіндегі экономикалық факторларға өндіріс пен қызмет көрсетудің
құрылымы мен ауқымы, түтынушылардың сатып алу қабі-леті, жан басына
шаққандағы табыс, шығындар, инфляция деңгейі, жұмыссыздық жэне т.б. жатады.
Нарыққа көшу кезеңіндегі өндірістің құлдырауы, экономикалық куйзеліс,
табыстың төмендігі, инфляция деңгейі, жоғары бага жэне несие алудағы
қиыншылықтар халықтың сатып алу қабілетіне эсер етеді.
Нарыққа көшудің бастапқы кезеңіне қарыздар, төленбеген төлем, ақшалай
суррогаттар, бартерлік катынастар жэне тағы басқа айналым-ауыспалар тэн
болды да, олар көлеңкелі экономиканың тамыр жаюына, экономиканың
долларлануына жэне капиталдың шетке шығуына мүм-кіндік берді. Осылайша,
республикадан капиталдың жылыстауы 1994 жылы 337 млн, ал 1995 жылы 142
млн АҚШ долларын құрады. Қазақстаннан ең ірі капитал жылыстауының жасырын
түрі 1993 жылы -849 млн долларға жетті. Өтпелі экономика жылдары капитал
елеулі жылыстады, халық тұтынатын валютаның негізгі бөлігі желқайықтар
операциясында қолданылып, көлеңкелі айналымға қызмет көрсетті жэне шетелге
кетті.
Қазақстанда жүргізілген реформа тэжірибесі жетілген нарықтық экономиканы
құру үшін ойластырылган экономикалық саясат пен мемлекетгік реттеу шарасы
керек екенін көрсетті. Тауарлар мен қыз-меттерді өндіру, ІЖӨ динамикасы,
халықтың жан басына шаққандағы табысы, инфляция деңгейі, жұмыссыздык
сияқты, макрожүйенің жағ-дайын сипаттайтын негізгі көрсеткіштерді талдап
көрейік.
Қазіргі кезде республика экономикасы өсу кезеңінде. 1999 жылдың екінші
жартысынан бастап ІЖӨ мен өндіріс көлемінің тұракты өсуі байқалады. Мысалы,
ІЖӨ-нің өсу қарқыны 2003 жылмен салыстырғанда 2004 жылы 9,6 % -ды құрады.
2004 жылы ІЖӨ адам басына шаққанда 2874,2 долларды құрады. ІЖӨ-нің тұракты
өсуіне Қазақстанның экспортқа шығарылган тауарларында қалыптасқан элемдік
баганың жоғары деңгейі сияқты сыртқы факторлармен қатар, отандық кэсіп-
орындардың іскерлік белсенділігінің өсуі мен олар шығарған өнімнің бэсекеге
қабілеттілігінің артуы сияқты ішкі факторлар эсер етті.
Болашақ багдарламасы - инновациялық экономика құру жэне шикізаттық емес
секторды дамыту 32. Ол үшін туризм, мұнай-газ машинапарын жасау, тамақ
жэне тоқыма өнеркэсібі, келік-логистикалық қызмет көрсету, металлургия және
құрылыс материалдары сияқты кластерлер дамытылады.
Қазақстандагы шетел инвестицияларының 80,3 %-нан көбі тау-кен
өнеркәсібіне бағытталған.
Инфляцияның негізгі көзі шамадан тыс ақша сұранысы (ақшалай инфляция)
жэне еңбекақы мен баганың төте көтерілуі (шыгын инфля-циясы) болып
табылады.
Инфляцияга қарсы саясат табыстың азаюына, салық пен пайыз мөлшерлемесінің
көбеюіне, сату көлемі мен инвестициялық процесі белсенділігінің төмендеуіне
әкелетіндіктен, экономика мен оның сала-ларына ауыр тиеді.
Қазақстандағы жаңа инфляция айналымы 1999 жылдың сәуір айындагы теңге
багамының еркін айырбас
режиміне өтуінен кейін орын алды. Мысалы, тауарлар мен қызметтер
багасының өсуі 1996 жылы -28,7%, 1997 жылы - 11,2%, ал 1998 жылы 1,9%-ды,
ал 2004 жылы инфляция деңгейі 6,4%-ды құрады. Баганың көтерілуін анықтайтын
басты фактор — өндіріс шыгындарының инфляциясы.
2004 жылы Қазақстандагы орташа еңбекақы мөлшері 208 АҚШ долларын құрап,
ТМД елдері ішінде екінші орынға ие болды, бірінші орында Ресей - 237$, ал
үшінші орында Беларусия - 162 $ 33, 250. Ресми деректерге сүйенсек,
еліміздегі ең жоғары еңбекақы қаржы-банктік, тау-кен өнеркэсібі жэне әуе
транспорты саласындагы қызмет-керлерде екендігі байқалады. Ал төмен жалақы
- ауыл шаруашылығы, білім беру жэне денсаулық сақтау қызметкерлеріне
тағайындалған.
Соңғы жылдардагы нақты жэне жасырын жұмыссыздықтың өсуі тауарларға деген
сұранысты төмендетіп, тауарларды өткізуде бірқатар қиындықтар тугызды.
Статистикалық мэліметтер бойынша, 2004 жылдың аяғында жү^иыссыздар саны 659
мың адамды немесе эконо-микалық белсенді халықтың 1,5%-ын құрады, олардың
37%-ы - ауыл халқы.
Жоғарыда көрсетілген факторлардың ықпал етуі нәтижесінде адамзат дамуы
туралы ПРООН-ның 2004 жылғы берген есебіне орай

адамзат дамуы индексі бойынша жасалған халықаралық рейтингте Қазақстан
174 мемлекеттің ішінде 80-орынға ие болып адам дамуының орташа деңгейі бар
елдер қатарына кірді. Бүкілэлемдік экономикалық форумның есебі бойынша 2005
жылы Қазақстан ТМД-ды елдерінен оза отырып, есепке енген 117 елдің арасында
61-інші орын алды (54).
Салық салу жүйесі маркетингтік ортаның экономикалық фактор-лары ішінде ең
маңыздысы болып саналады. Оның кері ықпалы өнім багасының өсуіне, табыс
деңгейінің азаюына, экономиканың өсу мүм-кіндігі және табыстың қайта
қаржыланатын бөлігінің төмендеуіне әкеледі. Қазіргі кезде қолданылып жүрген
салық салу жүйесі кэсіп-орындарынын іс жүзіндегі өндіріс көлемін жасыруға
мэжбүрлеп, сондай-ақ сарапшылардың бағалауынша, тауар айнапымының 30-40%-ын
құрайтын көлеңкелі бизнеспен айналысуга итермелейді.
Қазақстан-2030 стратегиясына сай экономикалық өсу мемле-кеттің көздеген
маңызды мақсаттарының бірі болып саналады. Ол жан басына шаққандагы ұлттық
өнімнің өсуін және өмір сүру деңгейін көтеруді кездейді. Әлемдік банк
сарапшыларының болжамы бойынша, XXI гасырдың бірінші жартысында өтпелі
экономиканың өсу қарқыны жылына 5-8%-ды құрауы мүмкін. Мемлекеттің
көмегімен экономикалық реформалардың жарқын дамуы арқылы Қазақстан көздеген
эконо-микалық өсу деңгейіне жетіп отыр. Маркетинг мамандары өндірістің
сұранысқа тэуелділігіне, инвестициялық жэне инновациялық мүмкін-діктерге,
табыс мелшеріне назар аударуы қажет.
Табиғи орта. Уақыт өткен сайын мұнай, көмір, түсті металл секілді табигат
ресурстарының жұтаң тартып, кеміп бара жатқаны байқалады. Мұның өзі табигат
қорларын үлымды пайдалануды талап етеді. Су мен ауа таусылмайтын ресурстар
секілді көрінгенмен, олардың да энерге-тикалық жэне шикізат ресурстары
секілді бір күндері таусылары анық. Қазақстан үлттық табыстың 34 бөлігін
минералды ресурстарды өндіру арқылы алады. Республикамыз дүние жүзі елдері
арасында вольфрам қоры бойынша - бірінші, фосфор жэне хром кені бойынша -
екінші, қалайы мен молибден коры бойынша - төртінші, ал хром кенінің қоры
бойынша - сегізінші орын алады. Қазақстан экономикасы үшін мұнайдың
болашақтағы мэні зор. Мұнай мен мұнай өнімдерін өндіру, еңдеу жэне өткізу
көлемін көбейту, элемдік экономика мен саясатта маңызды рөл атқарады.
Кэсіпкерлік іс-эрекет қоршаган ортаға білместікпен қауіп төндіруде. Атап
айтсақ, мулит пен теңіз суларына сынаптың араласуы, жер қыртыстарында жэне
азық-түлік тауарларының кұрамында химиялык тыңайтқыштардың болуы, кайта
колдануга жарамайтын жэне де биохимиялық ыдыратуға жатпайтын пластикалық
орама материал-дардың болуы қоршаган ортаға үлкен зиян келтіреді. Сондықтан
да кәсіпкерлер эрқашан коршаған ортаны қоргауга мүмкіндік беретін, әрі
қоғам дамуының қауіпсіздігі мен адам денсаулығын сақтау мақсатында қазіргі
заманға сай ресурстарды сактайтын жаңа жетілген техноло-гияларды іздеп,
тауып, оны қолдануы жэне экологиялық жағынан таза өнімді өндіріп, сатуы
тиіс.
Ғылыми-техникалық орта. ҒТП - өндіріске жаңа техника мен алдыңғы қатарлы
технологияны енгізу негізі жэне маркетингтік ортаның маңызды факторы болып
саналады.
Дамыған елдерге өнертапқыштык пен жаңалыктарды тездетіп енгізу
тенденциясы тэн. Ал, Қазакстанда нарыкқа өту кезеңінде ғылым мен жаңа
технология бэсең дамыды. Бүл қаржыландырудың жеткілік-сіздігінен, ғылымга
негізделген кэсіпорындарды шетелдік басқаруға беруден, өндіріс саласындағы
жаңа технологиялык реттеулердің артта қалуынан, маман кадрлар мен
технологиялык жабдықтардың көнеру-інен көрінеді.
Нарықтық экономикасы дамыған елдерде ҒЗЖ жэне ғылым мен техника
жетістігін өндірісте қолдану шыгыны ессе, біздің елімізде оның деңгейі өте
төмен. Егер Қазакстанда 1990 жылы ҒЗТКЖ (ғылыми-зерттеу, тәжірибелік-
конструкторлық жұмыстар) шығындары ІЖӨ-ң 0,36%-ын кұраса, 1999 жылы 0,18%-
ын, ал 2004 жылы 0,31%-ын құрады. Хапықтың экономикалық кауіпсіздігі
тұргысынан бұл көрсеткіштің бастапқы мэні 2% болуы тиіс. Ресейде бұл
көрсеткіш ІЖӨ-нің 0,32%, ал АҚШ-та 3%-ды құрайды.
Ғылым мен ҒЗТКЖ-на деген шығындардың қысқаруы нэтижесінде осы саладағы
жұмыс істеушілер саны азайды. Соңғы жүргізілген санак мэліметтері бойынша
15 жастан жоғары жалпы халық санының 12,5%-ы жоғары, 22,4%-ы арнайы орта
білімді екендігі көрінді.
Қазіргі кезде роботтық техника, электроника, көп қолданыстағы космос
техникасы, қатерлі ісік ауруларын емдеу жабдықтары, дэрі-дэрмектері
аукымында галымдар айтарлықтай зерттеулер жүргізіп жатыр.
Кэсіпорындағы маркетинг мақсатының орындалуы көбінесе бай-ланыс пен
коммуникация жағдайына тэуелді болады.
Территориясынан ең қысқа трансконтинентальді көліктік-коммуни-кациялык
маршруттар өтетін Қазақстан Еуразия континентінің кінді-гінде орналасқан.
Сондықтан да оның геосаяси жағдайы әлеуметтік-экономикалық дамуга өте
пайдалы деп саналады. Алайда, қолданыстағы коммуникация жүйесі
территориялық жағынан тиімсіз қалыптас-қандықтан, республика аймақтары
арасында да - шетелмен де орнықты көліктік экономикалық байланыстарды
қамтамасыз етпейді. Оның бағдары халықаралық көлік желісін пайдалану арқылы
республика мен элемдік сауда жүйесін байланыстыратын Ресейге бағытталған.
Ғылым мен техниканың дамуы үлкен мүмкіндіктермен катар, қоршаған ортаға
айтарлықтай қауіп тудырады. Сондықтан да кэсіп-керлер өз қызметінің қоғам
дамуына кері эсері тимеу үшін гылыми-техникалық ортадағы өзгерістерді
ескеруі қажет.
Саяси орта. Белгілі бір дәрежеде кэсіпкерлікті реттейтін құкьіқтық-
нормативтік актілер жағдайы мен мемлекеттің рөлі анықталатындықтан,
тауарлар мен қызметтер нарыгының дамуы саяси-құқықтық орта әсерінен де
болады. Кэсіпкерлік жэне маркетингтік қызметке тікелей қатысты заңдар мен
кұқықтык жалпы ережелерден мамандар эрдайым хабардар болып отыруы қажет.
Бұл, эсіресе, ҚР Азаматтық кодексі, ҚР Салық кодексі, Жарнама туралы,
Сауда-өндірістік палаталары туралы, Теріс пиғылды бэсекелестік туралы,
Бэсекелестік жэне монополиялық қызметтерді шектеу туралы, Лицензиялау
туралы жэне т.б. завдар мен нормативтік актілерге қатысты.
Маркетингтің кұ_қықтық ортадағы қазіргі замангы багыты -тұлынушылар
қүдығын қорғау үшін ұйымдастырылған консьюмеризм қозғалысы (тұтынушылардың
мүддесін коммерциялық фирмалардың арамзалық эрекетінен қорғауга багытгалған
кызмет) болып табылады. Қазақстанда консъюмеризм нарықтық экономикаға өту
кезеңіндегі тауарлардың қауіпсіздігі мен сапасының төмендеуіне жэне
қоршаған ортаның ластануына байланысты пайда болды. Нарықтың импорттық
ырықтандыру жағдайында сапасыз тауарлармен толуы, кэсіпкерлердің түзу
ниетті, іскерлік тэжірибеге дайын болмауына байланысты, тау-арлардың сапасы
мен қауіпсіздігін қамтамасыз ету өзекті мэселе болып саналады. Қазіргі
кезде түлынушылар қүқығын қорғау жүйесі қалыптасу кезеңінде, олардың
мүдцесін 100-ге жуық
қоғамдық ұ_йымдар қоргауда.
Әлеуметтік-мәдени орта. Кэсіпорын маркетингтік қызметінің дамуына
элеуметтік-мэдени факторлар да эсер етеді. Маркетинг мамандары маркетингтік
мүмкшшіліктерді анықтау үшін әлеуметпк-мэдени ортадагы тенденциялар
өзгерістерін алдын ала болжауға тиіс.
Бұл ортада ең алдымен нормалар жүйесі, қоғамда орын алған ережелер мен
құндылықтар, адамдар арасындагы қарым-қатынас ма-ңызды мэнге ие болады.
Дэстүрлі көзқарастар мен құндылыктар жүйесі ұрпақтан ұрпаққа беріліп,
негізгі элеуметтік институттар қызметімен нығайтылады. Бастапқы құндылықтар
тұрақты болғанымен, кейінгі құндылықтар уақыт өте келе кейбір өзгерістерге
ұшырайды. Мысалы, жастар мэдени ортадағы эйгілі адамдарға ұқсап киінуге,
тарануға еліктейді.
Қазіргі кезде адамдар өздерінің бос уақыттарын демалуға жэие спортқа
арнауға тырысады. Ол диеталық тамақтар индустриясының пайда болуына,
сонымен қатар қызмет көрсету саласының өсуіне ықпал етті.
¥лттық-,экономикалық психология Қазақстанда түратын ұлттардың
дэстүрлерін, мәдениетін жэне психологиялық ерекшеліктерін ескере отырып
қалыптасады. Нарықтық реформалар қазақ халқының дэстүрлі құ-ндылықтарын,
менталитетін, мэдениеттің алғашқы көздерін, сонымен қатар басқа халықтардан
келген дэстүрлерді де ескеруі қажет. Мұнда согыстан кейінгі жартылай
күйреген экономикадан толысқан нарыққа өту кезіндегі Жапонияның үлттық
сипаттағы түбегейлі элуетті қолда-нып, экономикалық өсуге жеткенін мысал
ретінде келтіруге болады.
Мэдениет - бұл адамдық сананың рухани елшемі, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.