Этнолингвистика және этнографйя

Жоспар
Кіріспе

1 ЭТНОЛИНГВИСТИКА ЖӘНЕ ЭТНОГРАФЙЯ.
2 ЭТНОЛИНГВИСТИКА ЖӘНЕ ЭТИМОЛОГИЯ

Бұл екеуінің тоқайласар тұсы этнос болмысының сүбелі саласы заттық бағалылықты (материальные ценности) зерделеуге байланысты. Бұл, екеуіне де ортақ объект — «тіл әлеміне тән көл-көсір мол дүние. Алайда осыған қарап, этнолингвистика мен этаографияны да бірі—бірімен алмастыруға болмайтын сияқты. Олардың өзара сыбайластығымен қатар «ортақ» терінің пұшпағындай өз тәсілімен илейтін ешнісі де жоқ емес. Бұл әсіресе тіл фактілерін пайдаланудан айқын көрінеді. Зерттеушілердің көбі ақ этнолингвистика мен этнографияны «мақсат-мүддесі ортақ, бағыт-бағдары бір, бір таяқтың екі басындай егіз ғылым» деп қарайды. Бұл пікірді кезінде өзіміз де қолдаған едік. Алайда «тіл әлемін» тәптіштеп зерттеу барысында бұл пікірге де сын көзбен қарау керектігіне көзіміз жеткен сияқты. Оның басты себебі: екеуіне ортақ объект — этнос тілі болғанымен, оны екеуінің зерттеу тәсілі мен тереңдік денгейі бірдей емес. Мәселен, «Киіз үй» деген объектіні алсақ, этнографтар да, этнолингвистер де оның құрамын (сүйегін, киізін, баушуын), бөлшек-бөліктерін (шаңырақ, уық кереге, есік, туырлық, үзік, түндік, басқур, белдеу, желбеу т. б.), сондай-ақ, оларды жасау технологиясын сөз етуге міндетті. Алайда киіз үйге қатысты тіліміздегі бұлардан басқа жүздеген атаулар мен мыңдаған қосымша ұғым-түсініктерді тәптіштей жинап, этнос тұрғысынан талдап, тарату этнолингвистердің ғана міндеті болса керек. Мұны нақтылы мысалдармен дәлелдеп жатуға мақаланың мүмкіндігі көтермейді.
Қорыта келгенде: этнос болмысына қатысты тіл фактілерін этнографияға қараған нолинг әлдеқайда ауқымды да кең пайдаланып, олар тілдік мән – мағынасын жан-жақты да терең түсіндіруге тырысады.

Пән: Тілтану, Филология
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 19 бет
Таңдаулыға:

ЭТНОЛИНГВИСТИКА ЖӘНЕ ЭТНОГРАФЙЯ.
Бұл екеуінің тоқайласар тұсы этнос болмысының сүбелі
саласы заттық бағалылықты (материальные ценности) зерделеуге байланысты.
Бұл, екеуіне де ортақ объект — тіл әлеміне тән көл-көсір мол дүние. Алайда
осыған қарап, этнолингвистика мен этаографияны да бірі—бірімен
алмастыруға болмайтын сияқты. Олардың өзара сыбайластығымен қатар ортақ
терінің пұшпағындай өз тәсілімен илейтін ешнісі де жоқ емес. Бұл әсіресе
тіл фактілерін пайдаланудан айқын көрінеді. Зерттеушілердің көбі ақ
этнолингвистика мен этнографияны мақсат-мүддесі ортақ, бағыт-бағдары
бір, бір таяқтың екі басындай егіз ғылым деп қарайды. Бұл пікірді кезінде
өзіміз де қолдаған едік. Алайда тіл әлемін тәптіштеп зерттеу барысында
бұл пікірге де сын көзбен қарау керектігіне көзіміз жеткен сияқты. Оның
басты себебі: екеуіне ортақ объект — этнос тілі болғанымен, оны екеуінің
зерттеу тәсілі мен тереңдік денгейі бірдей емес. Мәселен, Киіз үй деген
объектіні алсақ, этнографтар да, этнолингвистер де оның құрамын (сүйегін,
киізін, баушуын), бөлшек-бөліктерін (шаңырақ, уық кереге, есік, туырлық,
үзік, түндік, басқур, белдеу, желбеу т. б.), сондай-ақ, оларды жасау
технологиясын сөз етуге міндетті. Алайда киіз үйге қатысты тіліміздегі
бұлардан басқа жүздеген атаулар мен мыңдаған қосымша ұғым-
түсініктерді тәптіштей жинап, этнос тұрғысынан талдап, тарату
этнолингвистердің ғана міндеті болса керек. Мұны нақтылы
мысалдармен дәлелдеп жатуға мақаланың мүмкіндігі көтермейді.
Қорыта келгенде: этнос болмысына қатысты тіл фактілерін этнографияға
қараған нолинг әлдеқайда ауқымды да кең пайдаланып, олар тілдік мән –
мағынасын жан-жақты да терең түсіндіруге тырысады.
Қоғамдық пәдерінен этнолигвистикалық ара қатынасы осылай болса,
лингвистикалық пәндер мен болатын бұл қатынас сәл басқашалау. Олардың бір-
екеуін қарастырып көрейік.

ЭТНОЛИНГВИСТИКА ЖӘНЕ ЭТИМОЛОГИЯ. Сөздер мен сөз тіркестерін
төркіндете зерттеу этимологияның тіл міндеті болса да, бұған кейде
этнолингвистиканың да мұқтаж екендігін көреміз. Мұндай жағдайда, әсіресе
мағынасы күңгірттенген бірліктердің мәнін ашып, жасалу мотивтері мен
қолданыс шеңберін айқындауда этнолингвистиканың этймология көмегіне
жүгінуіне тура келеді. Сөз төркінің айқындаудың тағы бір қажеттігі тіл
практикасында мұйдай фактілерді халықтық этимология (оны жалған
этимология деп те атайды) тұрғысынан түсіндіру жиі кездеседі. Мұндай
жағдайда бұл тәрізді еркін жоба - жорамалдарға дұрыс бағыт-бағдар беру
қажеті тәрізді.
Кейде этнолингвистикалық түсініктеме дәлелсіздеу көрінгенде де
этимологиялық бір деректің өзі-ақ оны айқындай түсуі мүмкін. Мысалы, көне
де байырғы бөрі сөзінің эвфемистік баламасы деп көрсетілетін, қарысқыр
сезін үлкен ғылыми этимологияға бармай-ақ қырғыз тілінде мойны мен жақ
сүйектерінің қарысып қалуына байланысты қарышқыр деп аталуы арқылы
түсіндіруге де болады.
Айта кетулері этипологиялық-зерттеулерде-кейде этнолингвистикалық
факторларды пайдалану да жиі кездеседі. Мұндай жағдайда, керісінше,
этнолингвистикалық деректер этимологияның негізгі үш — фонетикалық
семантикалык, және морфологиялық — принципіне қосымша дәйектеме ретінде
пайдаланылып, этимология объектісін уақыт-мезгіл кеңістігі мен тарихи
дәлдігі тұрғысынан айқындай түсуде өз үлесін қосып отырады.
Бұл — лингвистикалық пәндердің этнолингвистика аясында болатын өзара
табиғи байланысы. Дәл осы тәрізді астарлас байланысты біз этнолингвистика
мен қазақ диалектологиясы арасынан да айқын көреміз. Өйткені
этнолингвистика әдеби тіл ауқымымен ғана шектелмей, жалпы халықтық тіл
фактілерін мүмкін болғанша түгел қамтуды мақсат етеді. Міне, осыған
байланысты этнолингвистика жергілікті (жанды, ауызекі, жаргон т. б.) тіл
ерекшеліктерін зерттейтін диалектологиямен де мүдделес. Бұл — этнолингвист
ғалымдар этнос болмысын танып-білуге қатысты жарияланған диалектологиялық
материалдарды да, өз тұсынан жинаған фактілерді де пайдаланады деген сөз.
Этнолингвистиканың диалектологиямен шендесуі ең алдымен біріншісінің
түбегейлі мақсатына байланысты: ол этносқа қатысты деректердің бәрін тіл
қорының қойнау-қойнауларын тінте қарап, тірнектеп жинап, түгел қамтуды
көздейді. Ал, диалектология болса, әдеби тілдің сыртында жатқан, сонау
тайпа тілінен бастау алып, жергілікті тұрғындар қолданысында сақталып келе
жатқан көне дабайырғы сөздерді, көрінен әр кезде қабылдаған ауыс-
түйістерді, жергілі; зерттеушілігі байланысты ұғым-түсініктерді жинақтап,
түсіндіру арқылы этнолингвистиканың бастау алар бұлақтарының бірі бола
алады. Этнолингвистика мен диалектологияның ара қашықтығына
байланысты, мәселен, академик Н. И. Толстой бастаған адамдар тобының
көп жылдан бері славян тілдерінің жергілікті ерекшеліктерін зерттеу арқылы
бүгінде ұмыт бола бастаған көне дүниелерін жаңғыртуды мақсат ететіндігін
айта кеткен жөн.
Міне, казақ этнолингвистикасы осы тәрізді басқа да лингвистикалық пән
салаларымен (фразеология, паремиология, ономастика, терминология,
социолингвистика т. б.) тығыз байланыста дамитынын көреміз. Оны зерттеу өз
алдына жеке мәселе.
Қазақ этнолингвистикасының өзіндік ерекшеліктері. Сонымен, қазақ
этнолингвистикасының қалыптасу, даму үрдісінен кейбір өзіндік ерекшеліктер
де байқалады. Ол жалпы этнолингвистикалық идея аясында туындап, қазақ
этносын оның тілі арқылы танып-білу, мақсатымен бұдан 15—20 жыл бұрын
(1985 жылдарда) басталған ізденіс барысыңда іргетасы қаланып, өзінің бағыт-
бағдарын, мақсат-мүддесін айқындай түскен, зерттеу объектілерін саралап,
тәсіл-әдістерін күн санап ширата түскен ғылым саласына жататы. Алайда бұл
айтқаны одан қазақ этнолингвистикасы өзінің шарықтау шегіне жетті деген
ұғым тумаса керек. Бірақ ол — ғалымдар тарапынан қолдау тауып жатса,
өзінің даму барысында әлі де шындала түсері кәміл өміршең ғылым.
Қалай болған жағдайда да: қазақ этнолингвистикасының бүгінде
өзінше түйген ой-тұжырымы, өзінше бағамдап, бағдарлауы, өзіме тән деп
айта алатын ерекшеліктері жоқ емес. Солардың біразын санамалап өтейік.
1. Қазақ этнолингвистикасының өзі үшін (басқалар үшін де) біржолата
басын ашып, айқындап алған мәселесі. Қазақ этносының ұлттық бейнесін,
өзіндік болмысын толық та түбегейлі түрде тек оның тіл байлығы — тіл
әлемі арқылы ғана жан-жақты танып-білуге болатындығы.
2. Қазақ этнолингвистикасы алдына қойған мақсаттың үддесінен шығу үшін
этнос тіліне қатысты көптеген қоғамдық пәндермен де, лингвистика
салаларымен де бірлесе отырып, өзара сыбайласа, іліктесе әрекет
ететін, бірақ олардың бірде-біреуінің шылауында жүрмейтін, пәнаралық қызмет
атқарып, қолбала да болмайтын, өзіндік үрдісі мен принципін сақтаушы
әмбебап ғылым.
3. Қазақ этнолингвистикасы қазақ тілінің лексикалық байлығын
мүмкін болғанша (жетер жеріне жеткізе) түгел қамтып, індете
зерттеуді мақсат етеді. Тіл әлеміндегі этнос бейнесін тек лексика
қорының жиі қолданылатын үстіңгі қабатындағы мағыналық
бірліктер негізінде ғана емес, сонымен қатар онық төменгі
қабаттарына, қойнау қолаттарында тұнып жатқан (бүгінде сөз маржандары
арқылы да жақтры этнолигвистикалық зерттеулердіқ өзіндік бір түсінік ,
екі тілдік, терминдік, этнография ерге енетін құнарлы да сапалы, бейнелі
'тч, ке ;аі; м әз өрнектерін, тіпті айтуға тыйы,
■ һн
үя дереі-■: -..к .і,і де, әзіл-қалжындарды да қамтуынд..
4. Қазақ этнолингвистикасының тағы бір принципі — лексикалық байлықтың
мазмүны мен мән-мағынасын этностық таным түрғы-сынан толық ашу, этнос
болмысына қатысты бағалы мағлүматтар мен қүнды деректерді түгел сөйлету,
тілдін, өзіне тән бояуна мен бейнелі де көркем түрде суреттеу.
Бұл принциптер мындаған "(сөз, сөз тіркесі, тұрақты тіркес
түріндегі) бірлікті екі түрлі деңгейде — алғашқы (о бастағы, не негізгі)
нормативті мағынасы мен этностық танымынан туындаған этнолингвистикалық
магынасын деңгейінде — түсіңдіруді, анықтауды, тотпылауды, сипаттауды талап
етеді. Бірінші деңгейдегі түсініктеме, анықтамаларды біз әр түрлі
лексикографиялық енбектерден кездестірсек, екінші деңгейдегі терең де жан-
жақты түсініктемелер тек этнолйнгвистикалық зерттеулерде ғана берілуге тис.
Бұл туралы төменде жеке тоқталамыз.
5. Қазақ этнолингвистикасының мықтап ұстанатын принциптерінің тағы
бірі — жүйелілік. Мұны этнолигвистикалық зерттеулерде тұрақты да
бірізділік пен қолдану әдіс-тәсілдерінің бірі және ең төменігі деп салған
жөн.
Этнос болмысындағы сан алуан заттар мен құбылыстар бір қарағанда
басаяғы араласып, қабырап жатқан дүние болып көрінуі мүмкін. Ал, шын
мәнісінде олар табиғи болмыс бірінен-бірі туындап, бірі мен бірі мағына-
мазмұн жағынан, логикалық, тақырыптық қатыстылығына қарай жүйе-жүйесімен
тұрған, объективті заңдылық бойынша реттелген дүние. Алайда бұл заттар мен
құбылыстардың табиғй реттілігі мен жүйелілігін тіліміздегі мындаған атаулар
арқылы анықтау мүмкін емес. Оны алфавит тәртібімен де көрсете аламыз.
Міне, осы орайда, этнолингвистикалық зерттеудің жүйелілікке байланысты
тағы бір ерекшелігі, ұстанатын принципі байқалады.
Қазақ этнолингвистикасы зерттеу объектілерін өзара әрі іштей
топтастыра зерттеу (классификациялау) принципін қатал сақтауды талап етеді.
Бқл жүйелілік принципі талабынан туындайтын әдіс-тәсіддердін біріне жатады.
Жоғарыда көрсетілгендей, объективті болмыстағы заттар мен
құбылыстардың табиғатын, тылсым сырын танып-білудің екі түрлі жолы бар:
оның бірі — тілдегі барша атауларды хатқа түсіріп, алфавит тәртібімен
қарастыру да, екіншісі — олардың мән-мағынасына, колданылатын тақырып
сәйкестігіне, езара байланыс-қатыстылығына қарай топтастыра зерттеу
(классификациялау).
Тіл-тілдердің сөздік қорында ғасырлар бойы қордаланып, шоғырланып
тұратын лексикалық байлықты жүйелеп, өзара топтастыра қарастыру
этнолингвистиканың ғана талабы емес. Оны шығыс әле
әсіресе түркі тілдерін зерттеулерге қатысты еңбегінде
тілден ақ келе жатқан дәстүр екендігін көреміз.
Мәселен, Шығыстың ғұлама ғалымы Махмұд Қашғари өзінің Дивани
хикмет тілдер сөздігі) атты (XI ғ.) әйгі еңбегінде де
шақталары тілінің сөздігі — Кодекс куман кус (XIV ғ.) атты сөздікте де,
тіпті Шығыстың ұлы шайыры Әлішер Науаидың Екі тіл туралы ой-пікір атты
(XV ғ.) поэтикалық трактатында да тіл материалын топтастырып қарау
принципінің тамаша үлгісі көрсетіледі. Мысалы: М. Қашқари сол кездегі түркі
тайпаларының лексикалық байлығын жинақтай келе, оны Түркілердің өмірі
туралы, Түркілердің материалдық-мәдени заттары туралы, Ру тайпа
туралы, Жер-су аттары туралы деп басталған,- Балалар ойындарымен
аяқталатын 30 тақырыптық топқа жіктеп қарастырған екен. Кодекс
куманикусте болса, лексикалық байлық 40 түрлі (мәс, Құдайға және оның
атына байланысты сөздер, Ауа райы мен аспан әлеміне
байланысты сөздер, Уақыт, мезгіл атауларына байланысты сөздер,
Бес сезім мүшелерінің аттары тақырыптық топқа жіктеліп беріледі.
Ал, Әлішер Науаи болса, аталмын еңбегінде түркі тілінің классикалық парсы
тілінен артық болмаса, бірденбір кем емес екендігін, мәселен, 100
етістіктің синонимінің мүмкіндігін, сондай-ақ әр саладағы тақырыптық
топтардың (аң-құстарға, жылқыны, жасы мен түр-түсіне т. б.
қатысты) байлығын келтіру арқылы дәлелдейді.
Міне, тіл байдығын жанікакхы паш-ехудің де, терең меңгерудің-де тиімді
жолы ретінде тым ерте қалыптасқан осынау бір ұстаным бүгін этнолингвистика
ғылымында да өз жалғасын тауып, жаңа үрдіске ие болып отыр. Мұны біз орыс
тілінен де көріп отырмыз. Мысалы, академик Н. И. Толстойдың басшылығымен
шыға бастаған этнолингвистикалық сөздікте жинақталған тіл материалы 24
тақырыптық топқа бөлініп қарастырылыпты. Мысалы, термины: ботаники,
географии, горного дела, демонологии, животноводчества, кулинарии, народной
астрономии, одежды, строительства, рыболовства, цветообозначения, ткачества
и т. д. сияқты).
Бұл дәстүрдің тікелей жалғасын қазақ этнолингвистикасынан да көріп
отырмыз. Бірақ ол ендігі жерде жай топтастыру ғана емес, этносының
өз болмысын, барлык дүниені танып-білуі тұрғысынан жүйелік зат
отырып әр зерттеудің өз мақсатына орай өз дамуын таудыр деп атай аламыз.
Басқаша айтқанда: тіл байлығы заттар құбылрдың атауларын үлкенді-
кішілі (мак, о ыптық,
маіыиалық, түлғалық т. б. топтарға (салал^—, кластар^, тарау-тармақтарга т.
б.) бөліп қарау ғылыми тұжырымды (концепция) іске асырудың ұстанымы
(принципі) регіңде талап етілмекші.
Бұл принциптің теориялық, сондай-ақ танымдық, талғамдық мәні де,
практикалық (материалды пайдалану, оны игеру, үйрену тұрғысынан) маңызы да
аз болмаса керек. Мәселен, этносқа қатысты білгінің келген ұтым-түсінікті
әдеттегі алфавиттік сөздіктерден іздеп табу үшін ең алдымен сол сөздің өзін
(жазылуын, айтылуын) білуің керек. Олай болмаған жағдайда сөздікті
"баіггаІ^аяқ түгел ақтарып, әрбір сөздің мағынасын оқып барып іздеген
сөзінді табуың мүмкін. Ал, этнолингвистикалық еңбектерде адам өзіне қажетті
сөздерді оның мағына, түсінігі арқылы іздеп, ол жататын тақырыптық
топтардың жүйесінен тез тауып, сол сөзді қоршаған контекс арқылы оған
қатысты басқа да мағлұматтармен таныса алады.
Этнолингвистикалық материалды топтастырудың принциптері, әдетте,
зерттеу объектісі мен оны танып-білу мақсатына байланысты жүзеге асырылады.
Егер зерттеу объектісін қазақ этносы, этнос болмысы деп жалпылама
қарайта болсақ, онда тіл байлығы — тіл әлемі түгел қамтылуы тиіс. Біздің
кейінгі жылдардағы зерттеу тәжірибемізде тіл өлемі түгел қамтылып, ол
Адам, Қоғам, Табигат деп аталатын үш үлкен салаға жіктеліп, олар
іштей 30 (6 + 17 + 7) үлкен (макро) топқа, ал, олар өз ретінде 200-дей
микротопқа бөлініп қарастырылуда.
Бұдан шығатын қорытынды: макротоптар өзара жүйелі қатысты принцип
негізінде, ал микротоптар бір-бірімен сатылы қатысты принцип бойынша
топтастырылады деген сөз. Осының біріншісі негізгі үш салаға Адам,
Қогам, Табиғат— қандай макро топтар енетінін айқындаса, екіншісі —
әрбір макротоптың тарау тармақтарына енуге тиісті микротоптарды айқындайды.
Мәселен, Табигат саласына жататын ірі-ірі макротоптың бірі жануарлар
дүниесі десек, ол өез ретінде 1)Жабайы хайуандар және 2) Үй хайуандары
болып екі топқа бөлінсе, кейінгісі төрт түлік мал, жылқы, түйе,
сиыр, қой, ешкі болып, оның өзі де сатыланып, кіші топтарға жіктелуі
мүмкін.
Қысқасы, жалпы тіл әлемін, сондай-ақ кез келген тақырыптық топты
этнолингвистикалық тұрғыдан осылайша жүйелі де сатылы принциптер бойынша
қарастырғанда ғана оларды түгел де түбегейлі меңгердік, танып-білдік деп
айтуға болады.
Айта кету керек, бұл принциптер зерттеу объектісіне және оның
мақсатына байланысты әр түрлі ауқымда, деңгейде қолданылуы мүмкін. Алайда
жалпы принциптер сақталғанымен, мұндай жағдайда қатып қалған қасаң қағида
ұсынылмайды, зерттеушілер өз объектісін толық айқындауы үшін бұл
принциптерге шығармашылық тұрғысынан санағаны жөн. Мәселен, қазақ, ұйғыр
т. б. түркі тілдерінің этнолингвистикасы бойынща тек біздің
жетекшілігіміз ретінде кавдидаттық19 диссертациялардың бә де
зеріктелгені
объектіл. ге (мәсәлен, зергерлік өнері, киім-кешек, л.ақ-тағам,
қалықтық астрономия, халықтық өлшемдер, бағыт-бағдарды анықтау
(гпттентация), қалықтық астрономия ономастика, г- і, семл-
: ;р, фра; , логизмдер, мақал-мәтелдер, жұмбак .иелі д-қ.а.)(сокральды)
географиялық объектілер, зоофразеологизмдер т.б.) байланысты тілдік
материалдар іштей сан алуан ірілі-кішілі тақырыптық топтарға жіктеліп
берілуі осының айғағы .
Айта кету керек, бүл пршщиптерді кез келген тақырыпқа және әр түрлі,
деңгейде қолдануға болады. Әдетте, тақырыптық шеңберде этнолингвиздер
мағына, тұлға (құрам-құрылымы, модельі т.б.) түрлеріне қарап
топтастырылады.
Тіл байлығын этнолингвистикалық тұрғыдан зерделеу тәсіл-әдістері. Бүл —
этнолингвиздер тіл әлеміне тән лексикалық байлыкты тұтас та түбегейлі
меңгеру, мән-жайын, мағына-мазмұнын терең түсіну және түсіндіру арқылы
этаос-болмысью (рухын, бейнесін, өзівдік қасиетін) паш ету деген сөз.
Сондықтан да бұл қазақ этнолингвистерінің ұстанатын аса маңызды
принциптеріне жатады. Олар: зерттеущішң алдына^қойған мақсатына байланысты
төмендегідей бірнеше нақтылы шарттан тұрады:
; 1. Соның, бір І— қазақ этносын жалпы түркі тіл әлемі арқылы емес, өз
тілінін, мүмкіншілігі мен өзіндік табиғи ерекшеліктері арқылы ғана танып-
білу.
2. Этнос тіл әлемін түбегейлі өзгеру, игеру. - Басқаша айтқанда, бұл
принцип тіліміздің ұшан-теңіз лексикалық байлықты тек хан жағына-ғана-
түгелдеп шығу емес,"Онымен қатар оны сапа жағынан да саралай түсу, ягни
сөз мүхит түбіне терең бойлап, інжу-маржанға толы қазынасын түгел
ақтарып, оның сан ғасырлар бойы, сақтап келе жатқан сырын аша түсуге барып
саяды. Этнолинвистикалық
зерттеудің қиын да, ;і і.;с рінің бірі осы бол-
мақыл .
Олай дейтін себебіміз: барша хіл байль , на этнос танымы түрғысынан
мағыналық талдау касау кез ғ елген зерттеушінің қолынан келе беретін іс
емес. Ол гректілінде қасиеті бойынша ананың ақ сүтімен дарыған. терең мен
қүдіретті қүшін, бейнелілігі мен көркемділігі растайынан есітіп өскен тіл
ма-манының ғана қолынан келетін іс. Мұның тағы бір сыры: осыншама тіл
байлығын бір қазактай-ақ түсіне білу бар да, сол түсінікті басқаларға
айтып, жазып жеткізе білу тағы бар. Бүл екеуі бір емес, ол үшін тіл маманы
гана емес, тіл тамыршысы да бола білу қажет сияқты. Демек, этнолингвист-
ғалымға қойылатын басты талап — жалпы тіл табиғатын білумен қатар оның
әрбір сөзінің мағына астарында жатқан этнолищвистикалы деректі тамыршңдай
тап ;бааіш, тани білу және таныта білу. Ал, бүл мівдетті орьгадау кез
келген адамның, тіпті тілдің структуралық (грамматика, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.