Салықтың экономикалық мазмұны
1. Корпорациялық табыс салығы
1.1. Жылдық жиынтық табыс
1.2. Шегерімдер.
1.1. Жылдық жиынтық табыс
1.2. Шегерімдер.
Корпорациялық табыс салығын салық салу обьектілері бар заңды тұлғалар төлейді.
Корпорациялық табыс салығын төлеушілер :
Қазақстан Республикасының резидент заңды тұлғалары ( Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі мен мемлекеттік мекемелерді қоспағанда);
Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын немесе Қазастан Республиксындағы көздерден табыс алатын резидент емес заңды тұлғалар.
Корпорациялық табыс салығы бойынша салық салу обьектілеріне:
- салық салантын табыс;
- төлем көзінен салық салынатын табыс;
Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын резидент емес заңды тұлғаның таза табысы жатады.
Корпорациялық табыс салығын төлеуші заңды тұлғалар ең алдымен салық салынатын табысын есептеп алу қажет. Ал салық салынатын табыс жылдық иынтық табыспен және түзетулерді ескере отырып, шегерімдер арасындағы айырма ретінде айқындалады, яғни:
Ал енді жылдық жиынтық табысқа тоқталайық.
Корпорациялық табыс салығын төлеушілер :
Қазақстан Республикасының резидент заңды тұлғалары ( Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі мен мемлекеттік мекемелерді қоспағанда);
Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын немесе Қазастан Республиксындағы көздерден табыс алатын резидент емес заңды тұлғалар.
Корпорациялық табыс салығы бойынша салық салу обьектілеріне:
- салық салантын табыс;
- төлем көзінен салық салынатын табыс;
Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын резидент емес заңды тұлғаның таза табысы жатады.
Корпорациялық табыс салығын төлеуші заңды тұлғалар ең алдымен салық салынатын табысын есептеп алу қажет. Ал салық салынатын табыс жылдық иынтық табыспен және түзетулерді ескере отырып, шегерімдер арасындағы айырма ретінде айқындалады, яғни:
Ал енді жылдық жиынтық табысқа тоқталайық.
Салықтардың экономикалық мазмұны.
2.1. Корпорациялық табыс салығы
Корпорациялық табыс салығын салық салу обьектілері бар заңды тұлғалар
төлейді.
Корпорациялық табыс салығын төлеушілер :
Қазақстан Республикасының резидент заңды тұлғалары ( Қазақстан
Республикасының Ұлттық Банкі мен мемлекеттік мекемелерді қоспағанда);
Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге
асыратын немесе Қазастан Республиксындағы көздерден табыс алатын резидент
емес заңды тұлғалар.
Корпорациялық табыс салығы бойынша салық салу обьектілеріне:
- салық салантын табыс;
- төлем көзінен салық салынатын табыс;
Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге
асыратын резидент емес заңды тұлғаның таза табысы жатады.
Корпорациялық табыс салығын төлеуші заңды тұлғалар ең алдымен салық
салынатын табысын есептеп алу қажет. Ал салық салынатын табыс жылдық иынтық
табыспен және түзетулерді ескере отырып, шегерімдер арасындағы айырма
ретінде айқындалады, яғни:
Ал енді жылдық жиынтық табысқа тоқталайық.
2.1.1. Жылдық жиынтық табыс
Резидент заңды тұлғаның жылдық жиынтық табысы салық кезеңі ішінде
Қазақстан Республикасы және одан тыс жерлерден алуға тиіс табыстардан
құралады.
Жылдық жиынтық табыста салық төлеушінің балық табыстарды,оның ішінде:
- тауарларды ( жұмыс қызмет көрсету) өткізубен түскен табыс;
- үйлерді, ғимараттарды, құрылыстарды, сондай-ақ амортизациялауға
жатпайтын активтерді өткізу кезіндегі құн өсімінен түскен табыс;
- міндеттемелерді есептеп шығарудан түскен табыс;
- күмәнді міндеттемелер бойынша түскен табыс;
- мүлікті жалға беруден түскен табыс;
Қазақстан Республикасының заңдарымен провизияларжасауға рұқсат етілген
банктер мен банк роперацияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын
ұйымдар жасаған провизиялардың мөлшерін азайтудан түсетін табыстар;
борышты талап етуді басқаға беруден түсетін табыстар;
кәсіпкерлік қызметті шектеуге немесе тоқтатуға келісім үшін
алынған табыстар;
шығып қалған тіркелеген активтер құнының ішкі топтың құн
балансынан асып түсуден алынатын табыстар;
кен орындарын игеру зардаптарын жою жөніндегі нақты шығыстар
сомасынан кен орындарын игеру зардаптарынан жою қорына аударылған
сомасының асып түсуінен алынатын табыстар;
ортақ үлестік меншіктен табысты бөлу кезінде алынатын табыстар;
бұрын негізсіз ұсталып, бюджеттен қайтарылған айыппұлдар-дан
басқа, борышкерге салынған немесе ол мойындаған айыппұлдар, өсімпұлдар
және санкцилардың басқа да түрлері, егер бұрын осы сомалар шегеріліп
тасталмаған болса;
бұрын жүрізілген шегерімдер бойынша алынған өтемақылар;
өтеусіз алынған мүлік, орындалған жұмыстар, көрсетілген қызметтер;
девиденттер;
сыйақылар;
оң бағамдық айырма сомасының теріс бағамдық айырма сомасынан асып
кетуі;
ұтыстар;
роялті;
әлеуметтік сала обьектілерін пайдалану кезінде алынған табыстардың
шығыстардан артығы қамтылады.
Осы аталған табыстарға тоқталып өтсек.
Тауарларды (жұмыс, қызмет көрсету) өткізуден түскен табыс.
Егер Қазақстан Республикасының трансферт тік бағаларды қолдану
кезінде мелекттік бақылау жасау мәселелері жөнінде заңдарында өзгеше
көзделмесе, қосылған құн салығы мен акцизды қоспағанда, өткізілген
тауралардың, орындалған жұмыстардың, көрсетілген қызметтердің құны
тауарларды (жұмыс, қызмет көрсету) өткізеден түскен табыс болып саналады.
Тауарларды (жұмыс, қызмет көсету) өткізуден түскен табыс:
тауарлар толық немесе ішінара қайтарылған кезде;
мәмілі шарттары өзгергенде;
өткізілген тауарлар (жұмыс, қызмет көрсету) үшін бағалар, өтемдер
өзгерген кезінде;
теңгемен төленген кезде өткізілген тауарлардың (жұмыс, қызмет көрсету)
құнындағы айырма алынған жағдайларда түзетулерге тиіс.
Табыстың түзету аталған өзгерістер болған салық кезеңнің қорытындысы
бойынша жүргізіледі.
Үйлердің, ғимараттардың, құрылыстардың, сондай-ақ амортизациялауға
жатпайтын активтерді өткізу кезіндегі құн өсімінен тұсетін табыс.
Құн өсімінен түсетін табыс үйлердің, ғимараттардың, құрылыстардың,
сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес мемлекеттік
қажеттіліктер үшін сатып алынған активтерді қоспағанда, амортизациялауға
жатпайтын басқа да активтерді өткізу кезінде құрылады.
Амортизациялауға жатпайтын активтерге:
жер учаскілері;
құрылысы аяталмаған обьектілер;
орнатылмаған жабдықтар;
салық төлеуші тауарларды өндіруде, жұмыстарды орындауда, қызметтер
көрсетуге пайдаланбайтын негізгі құралдар мен материалдық емес активтер;
бағалы қағаздар;
кез келген ұйымдық – құқықтық нысанындағы заңды тұлғаға,
консорциумдарға қатысу үлесі;
Қазақстан Республикасының 2000 жылғы 1 қаңтарға дейін қолданылған
салық заңдарына сәйкес бұрын толық құны шегерімге жатқызылған негізгі
құралдар;
Инвеститциялық салық преференциялары бойынша қны шегерімге
жатқызылған, инвеститциялық жоба шеңберінде пайдалануға берілген
тіркелген активтер жатады.
Өсім аталған активтерді сату құны мен олардың банастық құнының
арасындағы айырма ретінде анықталады.
Активтер өткізілген айдың бірінші күнінде бухгалтерлік баланста
көрсетілген құны олардың баланстық құны деп атады.
Кәсіпкерлік қызметте пайдаланылатын үйлердің, ғимараттардың,
құрылыстарды өткізу кезінде құн өсімі өткізу құны мен салық есебінде
айқындалатын қалдық құнның арасындағы айырма ретінде айқындалады.
Бағалы қағаздарды өткізу кезінде құн өсімі мыналар:
борышты бағалы қағаздар ды қоспағанда, бағалы қағаздар бойынша -
өткізу құны мен иемденіп Алу құны арасындағы оң айырма.
Міндеттемелерді есептеп шығарудан түсетін табыстар
Міндеттемелерді есептеп шығарудан түсетін табыстарға:
Салық төлеушінің міндеттемелерін оның кредиторларының есептеп
шығару;
Күмәнді деп танылған міндеттемелерді қоспағанда, Қазақстан
Республикасының заң актілерінде белгіленген талап қою мерзімінің өтеуіне
байланысты міндеттемелерді есептеп шығару;
Сот шешімі бойынша міндеттемелерді есептеп шығару жатады.
Міндеттемелерді есептеп шығару нәтижесінде алынған табыс сомасын
есептеп шығарылған кредиторлық берешек сомасына тең болады.
Күмәнді міндеттемелер бойынша түсетін табыстар
Иемденіп алынған тауарлар ( жұмыс қызмет көрсету) бойынша, сондай
– ақ қызметкерлерге есептелген табыстар мен және жұмыс берушінің
материалдық пайда түрінде берген табыстарын қоса алғанда, жұмыс беруші
төлейтін ақшалай немесе затай нысандағы кез – келген табыстармен
айқындалатын басқа төлемдер бойынша туындаған кезде қабылданған ставка
бойынша бюджет пен өзара есеп айырысу қалпына келтіруге тиіс қосылған
құн салығын қоспағанда, салық төлеушінің жылдық жиынтық табысына қосылуы
тиіс.
Банк тер жасаған провизиялардың мөлшерін азайтудан түсетін табыстар
Борышкер банктің және банк операцияларының жекелеген түрлерін
жүзеген асыратын ұйымның талабан орындаған кезде, бран шегерімге
жатқызылған провизиялар сомалары жасалған провизиялардың мөлшерін
азайтудан түсетін табыстар деп аталады. Бұл ретте, борышкер орындаған
талар сомасына барабар мөлшеріндегі провизиялар сомасы табысқа енеді.
Сондай – ақ цессия шартын жасасу жолымен жол беру туралы шарт, новація
шарте, талап құқығын басқаға байта беру негізінде және Қазақстан
Республикасының заңдарында көзделген өзге де негізінде борышкерге
талаптар мөлшерін азайту кезінде бұрын шегерімге жатқызылған провизиялар
сомасы да табыстар деп танылады.
Борышты талап етуде басқаға беру ден түсетін табыстар
Салық төлеушінің негізгі борышты талап туї бойынша борышкер төлейтін
сома, ол негізгі борыштан тыс төлейтін соманы қоса және салық төлеушінің
борышты иемденіп алу құны арасындағы оң айырма түрінде айқындалатын
табыстары борышты талап етуді басқаға беру ден түсетін табыстар деп
аталады.
Шығын қалған тіркелген активтер құнының ішкі топтың құн
баланысынан асып түсуінен алынатын табыстар.
Егер ішкі топтың шығып қалған тіркелген активтерінің құны салық
кезеңінің басында ішкі топтың құн баланысынан асып түссе, салық кезеңінде
келіп түскен тіркелген активтер құны есепке алына отырып, артық мөлшері
жылдық жиынтық табысқа енгізілуі тиіс. Осы ішкі топтың құн балансы салық
кезеңінің аяғына қарай нөлге тең болады.
Кен орындарын игеру зардаптарын жою жөніндегі нақты шығыстар
сомасынан кен орындарын игеру зардаптарын жою қорына аударылған слманың
асып түсуінен алынантын табыстар.
Егер кен орындарын игеру зардаптарын жою жөніндегі нақты шығыстар
... жалғасы
2.1. Корпорациялық табыс салығы
Корпорациялық табыс салығын салық салу обьектілері бар заңды тұлғалар
төлейді.
Корпорациялық табыс салығын төлеушілер :
Қазақстан Республикасының резидент заңды тұлғалары ( Қазақстан
Республикасының Ұлттық Банкі мен мемлекеттік мекемелерді қоспағанда);
Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге
асыратын немесе Қазастан Республиксындағы көздерден табыс алатын резидент
емес заңды тұлғалар.
Корпорациялық табыс салығы бойынша салық салу обьектілеріне:
- салық салантын табыс;
- төлем көзінен салық салынатын табыс;
Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге
асыратын резидент емес заңды тұлғаның таза табысы жатады.
Корпорациялық табыс салығын төлеуші заңды тұлғалар ең алдымен салық
салынатын табысын есептеп алу қажет. Ал салық салынатын табыс жылдық иынтық
табыспен және түзетулерді ескере отырып, шегерімдер арасындағы айырма
ретінде айқындалады, яғни:
Ал енді жылдық жиынтық табысқа тоқталайық.
2.1.1. Жылдық жиынтық табыс
Резидент заңды тұлғаның жылдық жиынтық табысы салық кезеңі ішінде
Қазақстан Республикасы және одан тыс жерлерден алуға тиіс табыстардан
құралады.
Жылдық жиынтық табыста салық төлеушінің балық табыстарды,оның ішінде:
- тауарларды ( жұмыс қызмет көрсету) өткізубен түскен табыс;
- үйлерді, ғимараттарды, құрылыстарды, сондай-ақ амортизациялауға
жатпайтын активтерді өткізу кезіндегі құн өсімінен түскен табыс;
- міндеттемелерді есептеп шығарудан түскен табыс;
- күмәнді міндеттемелер бойынша түскен табыс;
- мүлікті жалға беруден түскен табыс;
Қазақстан Республикасының заңдарымен провизияларжасауға рұқсат етілген
банктер мен банк роперацияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын
ұйымдар жасаған провизиялардың мөлшерін азайтудан түсетін табыстар;
борышты талап етуді басқаға беруден түсетін табыстар;
кәсіпкерлік қызметті шектеуге немесе тоқтатуға келісім үшін
алынған табыстар;
шығып қалған тіркелеген активтер құнының ішкі топтың құн
балансынан асып түсуден алынатын табыстар;
кен орындарын игеру зардаптарын жою жөніндегі нақты шығыстар
сомасынан кен орындарын игеру зардаптарынан жою қорына аударылған
сомасының асып түсуінен алынатын табыстар;
ортақ үлестік меншіктен табысты бөлу кезінде алынатын табыстар;
бұрын негізсіз ұсталып, бюджеттен қайтарылған айыппұлдар-дан
басқа, борышкерге салынған немесе ол мойындаған айыппұлдар, өсімпұлдар
және санкцилардың басқа да түрлері, егер бұрын осы сомалар шегеріліп
тасталмаған болса;
бұрын жүрізілген шегерімдер бойынша алынған өтемақылар;
өтеусіз алынған мүлік, орындалған жұмыстар, көрсетілген қызметтер;
девиденттер;
сыйақылар;
оң бағамдық айырма сомасының теріс бағамдық айырма сомасынан асып
кетуі;
ұтыстар;
роялті;
әлеуметтік сала обьектілерін пайдалану кезінде алынған табыстардың
шығыстардан артығы қамтылады.
Осы аталған табыстарға тоқталып өтсек.
Тауарларды (жұмыс, қызмет көрсету) өткізуден түскен табыс.
Егер Қазақстан Республикасының трансферт тік бағаларды қолдану
кезінде мелекттік бақылау жасау мәселелері жөнінде заңдарында өзгеше
көзделмесе, қосылған құн салығы мен акцизды қоспағанда, өткізілген
тауралардың, орындалған жұмыстардың, көрсетілген қызметтердің құны
тауарларды (жұмыс, қызмет көрсету) өткізеден түскен табыс болып саналады.
Тауарларды (жұмыс, қызмет көсету) өткізуден түскен табыс:
тауарлар толық немесе ішінара қайтарылған кезде;
мәмілі шарттары өзгергенде;
өткізілген тауарлар (жұмыс, қызмет көрсету) үшін бағалар, өтемдер
өзгерген кезінде;
теңгемен төленген кезде өткізілген тауарлардың (жұмыс, қызмет көрсету)
құнындағы айырма алынған жағдайларда түзетулерге тиіс.
Табыстың түзету аталған өзгерістер болған салық кезеңнің қорытындысы
бойынша жүргізіледі.
Үйлердің, ғимараттардың, құрылыстардың, сондай-ақ амортизациялауға
жатпайтын активтерді өткізу кезіндегі құн өсімінен тұсетін табыс.
Құн өсімінен түсетін табыс үйлердің, ғимараттардың, құрылыстардың,
сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес мемлекеттік
қажеттіліктер үшін сатып алынған активтерді қоспағанда, амортизациялауға
жатпайтын басқа да активтерді өткізу кезінде құрылады.
Амортизациялауға жатпайтын активтерге:
жер учаскілері;
құрылысы аяталмаған обьектілер;
орнатылмаған жабдықтар;
салық төлеуші тауарларды өндіруде, жұмыстарды орындауда, қызметтер
көрсетуге пайдаланбайтын негізгі құралдар мен материалдық емес активтер;
бағалы қағаздар;
кез келген ұйымдық – құқықтық нысанындағы заңды тұлғаға,
консорциумдарға қатысу үлесі;
Қазақстан Республикасының 2000 жылғы 1 қаңтарға дейін қолданылған
салық заңдарына сәйкес бұрын толық құны шегерімге жатқызылған негізгі
құралдар;
Инвеститциялық салық преференциялары бойынша қны шегерімге
жатқызылған, инвеститциялық жоба шеңберінде пайдалануға берілген
тіркелген активтер жатады.
Өсім аталған активтерді сату құны мен олардың банастық құнының
арасындағы айырма ретінде анықталады.
Активтер өткізілген айдың бірінші күнінде бухгалтерлік баланста
көрсетілген құны олардың баланстық құны деп атады.
Кәсіпкерлік қызметте пайдаланылатын үйлердің, ғимараттардың,
құрылыстарды өткізу кезінде құн өсімі өткізу құны мен салық есебінде
айқындалатын қалдық құнның арасындағы айырма ретінде айқындалады.
Бағалы қағаздарды өткізу кезінде құн өсімі мыналар:
борышты бағалы қағаздар ды қоспағанда, бағалы қағаздар бойынша -
өткізу құны мен иемденіп Алу құны арасындағы оң айырма.
Міндеттемелерді есептеп шығарудан түсетін табыстар
Міндеттемелерді есептеп шығарудан түсетін табыстарға:
Салық төлеушінің міндеттемелерін оның кредиторларының есептеп
шығару;
Күмәнді деп танылған міндеттемелерді қоспағанда, Қазақстан
Республикасының заң актілерінде белгіленген талап қою мерзімінің өтеуіне
байланысты міндеттемелерді есептеп шығару;
Сот шешімі бойынша міндеттемелерді есептеп шығару жатады.
Міндеттемелерді есептеп шығару нәтижесінде алынған табыс сомасын
есептеп шығарылған кредиторлық берешек сомасына тең болады.
Күмәнді міндеттемелер бойынша түсетін табыстар
Иемденіп алынған тауарлар ( жұмыс қызмет көрсету) бойынша, сондай
– ақ қызметкерлерге есептелген табыстар мен және жұмыс берушінің
материалдық пайда түрінде берген табыстарын қоса алғанда, жұмыс беруші
төлейтін ақшалай немесе затай нысандағы кез – келген табыстармен
айқындалатын басқа төлемдер бойынша туындаған кезде қабылданған ставка
бойынша бюджет пен өзара есеп айырысу қалпына келтіруге тиіс қосылған
құн салығын қоспағанда, салық төлеушінің жылдық жиынтық табысына қосылуы
тиіс.
Банк тер жасаған провизиялардың мөлшерін азайтудан түсетін табыстар
Борышкер банктің және банк операцияларының жекелеген түрлерін
жүзеген асыратын ұйымның талабан орындаған кезде, бран шегерімге
жатқызылған провизиялар сомалары жасалған провизиялардың мөлшерін
азайтудан түсетін табыстар деп аталады. Бұл ретте, борышкер орындаған
талар сомасына барабар мөлшеріндегі провизиялар сомасы табысқа енеді.
Сондай – ақ цессия шартын жасасу жолымен жол беру туралы шарт, новація
шарте, талап құқығын басқаға байта беру негізінде және Қазақстан
Республикасының заңдарында көзделген өзге де негізінде борышкерге
талаптар мөлшерін азайту кезінде бұрын шегерімге жатқызылған провизиялар
сомасы да табыстар деп танылады.
Борышты талап етуде басқаға беру ден түсетін табыстар
Салық төлеушінің негізгі борышты талап туї бойынша борышкер төлейтін
сома, ол негізгі борыштан тыс төлейтін соманы қоса және салық төлеушінің
борышты иемденіп алу құны арасындағы оң айырма түрінде айқындалатын
табыстары борышты талап етуді басқаға беру ден түсетін табыстар деп
аталады.
Шығын қалған тіркелген активтер құнының ішкі топтың құн
баланысынан асып түсуінен алынатын табыстар.
Егер ішкі топтың шығып қалған тіркелген активтерінің құны салық
кезеңінің басында ішкі топтың құн баланысынан асып түссе, салық кезеңінде
келіп түскен тіркелген активтер құны есепке алына отырып, артық мөлшері
жылдық жиынтық табысқа енгізілуі тиіс. Осы ішкі топтың құн балансы салық
кезеңінің аяғына қарай нөлге тең болады.
Кен орындарын игеру зардаптарын жою жөніндегі нақты шығыстар
сомасынан кен орындарын игеру зардаптарын жою қорына аударылған слманың
асып түсуінен алынантын табыстар.
Егер кен орындарын игеру зардаптарын жою жөніндегі нақты шығыстар
... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz