Коагулянтқа арналған ертінді мен шығынды бактердің мөлшерін анықтау



Коагулянтқа арналған ертінді мен шығынды бактердің мөлшерін анықтау. 7
Реагенттер қоймасы. 8
Тұндырғыштар. 8
Есептік шығындарды анықтау. 8
Тік тұнба тығыздағышты бар дәлізді мөлдірлеткіштің есебі. 11
Арластырғыштар. 18
Тік құйын тәрізді араластырғыштың есебі. 18
Суды зарасыздандыру. 20
Суды зарарсыздандыру қондырғыларының есебі. 21
Суды темірсіздендіру қондырғысының есебі. 23
Суды фторландыру қондырғысының есебі. 24
Сүзу судың сапасын мемлекеттік стандарт талабына сәйкес етіп, тазалайтын негізгі әдістердің бірі деп саналады. Тұндырғыштардан немесе мөлдірлеткіштерден шыққан суда 8-12 мг/л мөлшерде қалқыма заттар қалады. Ол суды сүзгілерге жіберіп тазалағанда лайлылығы 1,5 мг/л –ден аспау керек.
Сүзу әдістерінің мәніне тазаланатын суды қалқымалардың ұсақ бөлшектерін ұстап қалатын сүзгі материалдан өткізу үрдісі жатады.
Сүзу үрдісінің қарқындылығы сүзу жылдамдығымен сипатталады. Сүзу жылдамдығы дегеніміз тазаланатын су шығынының сүзгі қабаттың ауданына қатынасы (м/сағат).
Сүзгілердің немесе түйістіруші мөлдірлеткіштердің ауданын есептеу үшін сүзу материалы түрін, өлшемдерін, ғимараттар типін, сүзудің есептік жылдамдығын, жуу тәсілін, жуудың есептік қарқындылығын анықтауымыз қажет.
Жедел сузгілердің жалпы ауданын анықтау.
Сүзу материалы түрі мен өлшемдерін: түйіршіктердің ең төменгі, ең жоғарғы, эквивалентті диаметрі; жүктеменің бір келкі еместік коэффициентін жергілікті талаптарға сай тандалады. 21 кесте /1/ бойынша сүзгінің сипатын қарастырамыз. Курстық жобада қос қабатты жедел сүзгіні қабылдаймыз. Жоғары қабатында – анкроцит , ал төменгі қабатында – құм.

ЖОСПАР

Коагулянтқа арналған ертінді мен шығынды бактердің мөлшерін анықтау. 7
Реагенттер қоймасы. 8
Тұндырғыштар. 8
Есептік шығындарды анықтау. 8
Тік тұнба тығыздағышты бар дәлізді мөлдірлеткіштің есебі. 11
Арластырғыштар. 18
Тік құйын тәрізді араластырғыштың есебі. 18
Суды зарасыздандыру. 20
Суды зарарсыздандыру қондырғыларының есебі. 21
Суды темірсіздендіру қондырғысының есебі. 23
Суды фторландыру қондырғысының есебі. 24

Курстық жобаға тапсырма.

1. Тазалау ғимаратының орналасу орны: Семей қаласы.
2. Тазалау ғимаратының геодезиялық белгісі: 100
3. Тазалау ғимаратының өзенге қарай ылдилығы: 0,002
4. Жер асты суларының тереңдігі: 4,5 м
5. Түстілігі: max-600C
min- 400C
6. Лайлылығы : : max-800 мгл
min- 400 мгл
7. Дәмі: 3 балл
8. Исі: 2 балл
9. Белсенді рякциясы: PH- 7,5
10. Қышқылдануы: 7,9 мгл
11. Сілтілігі: 5,3 мг эквл
12. Кермектілігі: 0,5 мг эквл
13. Темір: 3,5 мгл
14. Фтор: 0,3 мгл
15. Құрғақ қалдық: 900 мгл
16. Коминдекс: 1200
17. Тазалау ғимаратының пайдалы өнімділігі : 28000 м3тәу

1.Сүзгілер
Сүзу судың сапасын мемлекеттік стандарт талабына сәйкес етіп,
тазалайтын негізгі әдістердің бірі деп саналады. Тұндырғыштардан немесе
мөлдірлеткіштерден шыққан суда 8-12 мгл мөлшерде қалқыма заттар қалады. Ол
суды сүзгілерге жіберіп тазалағанда лайлылығы 1,5 мгл –ден аспау керек.
Сүзу әдістерінің мәніне тазаланатын суды қалқымалардың ұсақ бөлшектерін
ұстап қалатын сүзгі материалдан өткізу үрдісі жатады.
Сүзу үрдісінің қарқындылығы сүзу жылдамдығымен сипатталады. Сүзу
жылдамдығы дегеніміз тазаланатын су шығынының сүзгі қабаттың ауданына
қатынасы (мсағат).
Сүзгілердің немесе түйістіруші мөлдірлеткіштердің ауданын есептеу үшін
сүзу материалы түрін, өлшемдерін, ғимараттар типін, сүзудің есептік
жылдамдығын, жуу тәсілін, жуудың есептік қарқындылығын анықтауымыз қажет.
Жедел сузгілердің жалпы ауданын анықтау.
Сүзу материалы түрі мен өлшемдерін: түйіршіктердің ең төменгі, ең
жоғарғы, эквивалентті диаметрі; жүктеменің бір келкі еместік коэффициентін
жергілікті талаптарға сай тандалады. 21 кесте 1 бойынша сүзгінің сипатын
қарастырамыз. Курстық жобада қос қабатты жедел сүзгіні қабылдаймыз. Жоғары
қабатында – анкроцит , ал төменгі қабатында – құм.
Түйіршіктің эквивалентті диаметрі: Dэкв1-1,1
Dэкв1- 0,8
Біркелкісіздік коэффициенті: К1 =2
К2=2
Сүзу жылдамдығы: қалыпты – 10 м сағ
тездетілген – 12 м сағ

Сүзгінің жалпы ауданын иына өрнекпен анықтаймыз:
(1)
мұндағы, Q- станция өнімділігі, м3тәу;
Т- станцияның тәулік бойындағы жұмыс уақыты, 24 сағат;
Vk- сүзгілердің қалыпты жағдайдағы есептік жылдамдығы,
мсағ;
nж- бір тәулікте әр сүзгіні жуу саны, 2
qж- бір сүзгіні бір рет жууға кететін су мөлшері, м3м2;

(2)
wi - сүзгіні жуу қарқындылығы, 15 лс* м2 ; 23 кесте 1

ti - жуу ұзақтығы, 6 минут;
- жууға байланысты сүзгінің тоқтатылу уақыты, 0,33
сағат.

м2

2. Сүзгілердің санын анықтау және өлшемдерін тексеру.
Жедел сүзгілердің, түйістіруші мөлдірлеткіштердің және алдын ала
сүзгілердің саны мен өлшемдерін есептеу тәсілі ұқсас болғандықтан, бұл
бөлімде сүзгі деген ұғым қолданылады.
Сүзгілердің санын мына өрнекпен анықтаймыз:

(5)

Анықтаған N мәні 4-тен жоғары болды.

(6)
мұндағы, - қалыпты, тездетілген режимдердегі сүзілу жылдамдығы,
мсағат
N1 – жөндеуде (жууда) тұрған сүзгі саны, егер станциядағы
сүзгі саны 20- ға дейін болса, N1 =1
; 12=12
(6) шарт орындалды, өлшемдері 12х12 деп белгіледік.
N сүзгі саны арқылы 1 сүзгінің ауданын анықтаймыз:

(7)

3. Сүзу ғимаратының есебі
Құбырлы дренаж – таратушы жүйе
Сүзгінің дренаж – таралу жүйесінің есебі.
Есептеудің негізіне жууға кететін су шығыны алынады, себебі ол
сүзілетін су шығынынан артады. Жууға кететін есептік су шығыны:
(8)
мұндағы, w – сумен жуудың есеитік қарқындылығы (су – ауамен жууда
wi - дің ең үлкен мәні қабылданады ), л*сек м2

- бір сүзгінің нақты ауданы, м2

Анықталған Q мәніне байланысты дренаж – таратушы жүйесі коллекторының 6
іс- әрекес қимасы ауданы:

(9)
Vкол= 0,8 ... 1,2мсек.

Бүйірлі қалталы сүзгі үшін коллектор диаметрі :

(10)

Егер коллектор диаметрі 300 мм – ден жоғары болса, 1 суреттегі бүйірлі
каналды сүзгі конструкциясын қабылдаймыз.

Сурет 1 – Бүйірлі қалталы сүзгі конструкциясы.
1 – бастапқы суды сүзгіге әкелу; 2 – сүзілген суды әкету; 3 – жууға
берілетін су; 4- жуынды суды әкету; 5 – коллекторды төсеуге арналған канал;
6 – дренажды таратушы жүйенің коллекторы (d≥300мм); 7 – дренажды таратушы
жүйенің тесікті құбырлары (тармақтары); 8 – жуынды суды жинауға арналған
науа; 9- сүзгінің жұмысшы бөлігі (типтік саңылау ); 10- бүйірлі қалта; 11
– сүзуші жүктеме; 12 – гравийлі тіреу қабаты ; 13 – сүзгідегі есептік су
деңгейі.

4. Реагенттердің ертіндісін дайындауға және мөлшерлеуге арналған құрылғылар
есебі.
4.1 Реагенттер туралы жалпы мәлеметтер.
Коагулянттардың ішінде ең жиі пайдаланылатыны : алюминий сульфаты,
темір сульфаты және хлорлық темір. Олардың қажетті мөлшері Мк табиғи көздің
суын технологиялық талдау арқылы немесе осы суда жұмыс істейтін тазарту
ғимараттардың пайдалану тәжірбиесіне сәйкес анықталады.
Суды мөлдірлету үшін коагуляттың мөлшерін тазалауға арналған судың
лайлығына сәйкес төмендегі кестеден қабылдаймыз.

Судың лайлығы, мгл Лайлы суды өңдеуге арналған
сусыз коагулянттың мөлшері,
мгл
100-ге дейін 25 ... 35
100-200 30 ... 40
200-400 35 ... 45
400-600 45 ... 50
600-800 50 ... 60
800-1000 60 ... 70
1000-1500 70 ... 80


Кесте 1 – Коагулянттың мөлшері
Ал түстілігін төмендету үшін коагулянттың мөлшерін эмпипикалық өрнекпен
анықтайды (екі мезгіле):
(11)
мұндағы Т – судың түстілігі, град.
мгл
мгл
Екі мөлшерді салыстырып үлкенін қабылдаймыз.
60 30.9; 40 25.2;
Коагулянттың мөлшерін анықтап және табиғи судың сілтілігін біле тұрып
судың сілтілігін көбейтуге керек әктің мөлшерін анықтауға болады.
(12)
мұндағы 28 – соданың эквиваленттік массасы;
Мк - коагулянттың мөлшері, мгл;
С- судың сілтілігі, мг-эквл;
е – коагулянттың эквиваленттік массасы, алюминий сульфаты
-57;

Коагулянтқа арналған ертінді мен шығынды бактердің мөлшерін анықтау.

Ерітінді бактің көлемін мына өрнекпен анықтаймыз:
; м3 (13)

мұндағы Q – станция өнімділігі, м3сағ;
n – дайындалатын коагулянт ерітіндісін пайдаланатын уақыт, сағ.
өнімділігі 10000 м3тәу дейін болса, n=12 ... 24; ал 10000 – нан
жоғары болса, n =10 ... 12 сағ;
Мк - сусыз коагулянттың максималдық мөлшері, г м3
bе – коагулянт ерітіндісінің ерітінді бактегі концентрациясы, 10-
17%
у – коагулянт ерітіндісінің тығыздығы, 1 т м3

Шығынды бактің көлемі мына өрнекпен анықталады:
(14)
мұндағы bш – шығынды бакте коагулянттың ерітіндісінің концентрациясы,

сусыз өнімге 4-10%

Реагенттер қоймасы.

Құрғақ сақтауға арналған қойманың ауданын мына өрнекпен анықтаймыз:
(15)
мұндағы, Qес - станция өнімділігі, м3тәу;
Мк - коагулянттың максималды пайдалану бойынша
есептік
мөлшері ,г м3
Т – коагулянттың қоймада сақталу ұзақтығы,
тәулік;
ά – қоймадағы өтетін жердің қосымша ауданын
есепке алатын
коэффициент, 1,15;
Рс – коагулянтта сусыз өнімнің мөлшері; 33,5%
Һқ – қоймада коагулянттың рұқсат етілетін қабат
биіктігі,м.

Тұндырғыштар.

Есептік шығындарды анықтау.

Су дайындау станцияларында суды тұндыру тазалаудың бірінші сатысы болып
саналады. Тұндырылған су сүзгіге түседі. Сондықтан есептік су шығынын былай
анықтаймыз:
(16)
мұндағы: Qn- тазалау станциясының пайдалы өнімділігі, м3тәу;
Qс - сүзгіні жууға кеткен су шығыны (қайтадан
тазалауға
жіберіледі) м3тәу;

(17)
мұндағы : Fc - сүзгілердің қабылданған жұмыстық ауданы, м2
qж – жедел сүзгілерді жууға кететін меншікті су шығыны,
м3тәу;
nж – тәулігіне жедел сүзгілерді жуу саны;
К – тұндырғыштарды жууға кететін шығынды ескеретін
коэффициент (қалдықты әкеткенде жоғалатын су):

(18)
мұндағы: Сорт – тұндырғышқа келетін судағы қалқыма заттардың орташа
концентрациясы.
m – тұндырылған судағы қалқыма заттардың концентрациясы;
мгл
К а – тұндырғыштағы тұнбаларды әкету кезіндегі араластыру
коэффициенті. 1,5
- тұнбадағы қатты фазалардың орташа концентрациясы, г м3

(19)
мұндағы: М – бастапқы судағы қалқыма заттардың мөлшері (судың
лайлығына тең)
Кк - (Al SO4)= 0,5
Дк - коагулянт дозасы
Ц – судың түстілігі.

Қалқыма тұнбалы мөлдірлеткіштер.
Қалқыма тұнбалы мөлдірлеткіштер техникалық - экономикалық
көрсеткіштері бойынша тік тұндырғыштардан артық. Сондықтан тазарту
станциясының өнімділігі 5 мың м3тәуліктен жоғары болғанда, сүзгілердің
алдында көбінесе қалқыма тұнбалы мөлдірлеткіштерді қолданады.
Мөлдірлеткіштерді үймереттердің ішінде орналастырады. Осыған орай
өнімділігі үлкен мөлдірлеткіштер схемаларына қарағанда қымбатырақ болады.
Тазарту станциясының өнімділігі 30 мың м3тәуліктен жоғары болғанда,
қалқыма тұнбалы мөлдірлеткіштерді қолдану техникалық - экономикалық
есептеулермен негізделу керек.

Сурет 2. Дәлізді мөлдірлеткіш

1 - жинағыш науа;
2 – бастапқы суды әкелетін құбыр;
3 – тұнба қабылдайтын саңылау;
4 – тұнбаны ағызатын тесік құбырлар;
5 – тұнба нығыздағыштан суды әкелетін құбыр;
6 – тұнба нығыздағыштан судың сорылуын реттейтін ысырма;
7 – қалта;
8 – мөлдірленген суды әкететін құбыр;
9 – тұнба қабылдайтын саңылаудың маңдайшасы.

Тік тұнба тығыздағышты бар дәлізді мөлдірлеткіштің есебі.

Тұнба тығыздағыштан тұнбаны шығарғанда онымен бірге кететін судың
мөлшері былай анықталады:
(20)
мұндағы КТ – тұнбаның шығардағы сулану коэффициенті, 1,2 ... 1,5 тең;
m – мөлдірлеткіштен шыққан судағы қалқыма заттардың
мөлшері,
8 ... 12 мгл тең.

Тұнбаны шығарғандағы судың шығыны:
Мөлдірлеткіштердің ауданын мына өрнекпен анықтаймыз:

(21)
мұндағы FМ. а - мөлдірлету аймағының ауданы, м2
FТ. а - тұнба тығыздау аймағының ауданы, м2

к – мөлдірлету аймағы мен тұнба тығыздағышқа суды
қарату
коэффициенті, ол С – ға байланысты 0,72 тең,
Qесеп – судың есептік шығыны; , м3сағ;
VМ. а – мөлдірлету аймағында өрлеп келе жатқан су
ағынының
жылдамдығы, ол С –ға байланысты 0,95 ммсек тең;
- тік тұнба тығыздағыштағы тұнбаның бөліну
аймағында
өрлеп келе жатқан ағынның жылдамдығымен салыстырғандағы
төмендеу коэффициенті, 0,9 тең.

Бір мөлдірлеткіштің ауданы жоспарда 100 ... 150 м2 артық болмауын
байланысты 8 мөлдірлеткіш қабылдаймыз. Мөлдірлеткіштің екі дәлізінің әр
қайсысының ауданы кор = 263,09 :8 :2 = 16,4 м2 , ал тұнба
тығыздағыштың ауданы Т Т = 113,6 : 8 =14,2 м2
Дәліздің енін құрылыс конструциясының мөлшеріне байланысты вкор=2,6,
сонда дәліздің ұзындығы .
Тұнбаны жоғарыдан қабылдайтын саңылаулардан тұнба тығыздағыштың ені вТ
Т = 14,2 : 6,3 =2,2 м.
Мөлдірлеткіштердің дәліздерінің төменгі жағында орналасқан су тарататын
тесік коллекторіндегі шығын :
Судың тесік коллекторге кіру жылдамдығы 0,5 ... .0,7 мс аралығында болу
керек; жылдамдық Vкол = 0,67 мс тең болғанда , коллектор диаметрін d =
200 мм деп қабылдаймыз.
Тесік коллектордың екінші жартысында судың шығыны төмен болуына
байланысты коллектордың түрін телескоп тәрізді қабылдаймыз, бұл коллекторды
үш түрлі диаметрмен құрылған құбырдан жасайды, олардың диаметрі 200, 175
және 125мм.. Диаметрі 175 мм тең учаскедегі су шығыны 15,3 лс болғанда
қозғалыс жылдамдығы 0,67 мсек, ал қозғалыс жылдамдығы 0,554 мсек.
Судың те,сіктен шығу жылдамдығы Vтес= 1,5...2 мсек тең болуы керек;
оны Vтес= 1,8 м сек деп қабылдаймыз. Сонда су тарататын коллектордың
тесіктерінің ауданы :

Тесіктердің диаметрін 20 мм деп қабылдаймыз, сонда бір тесіктің ауданы
3,14 см2 , ал әр коллекторда тесіктердің саны nтес= 110 : 3,14 = 35 дана.
Тесіктерді коллектордың екі жағынан екі қатар шахмат ретінде көлденеңге
450 бұрышпен төмен қарап орналастырылады. Тарату коллекторінде барлық
тесіктердің ауданының қосындысының оның көлденең қимасына қатынасы:

рұқсат берілетін аралықта 0,3 ... 0,4.
Әр қатарда тесіктердің өстерінің ара қашықтығы немесе 360 мм (1
бойынша 0,5 м аспауы керек).
Су жинайтын батқан тесіктері бар науалар мөлдірлету аймағында,
мөлдірлеткіштің жоғарғы жағында, дәліздердің бүйірлі қабырғаларының ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Оңтүстік Қазақстан облысындағы аудан орталығын ауыз сумен жабдықтау жобасы
Катодты мыс өндірісі және ертіндіні регенирациялау
Сәулет құрылысы
Дәрілік заттар
Ветеринарлық медицина мамандығы бойынша зертқаналық - практикалық сабақ өткізудің әдістемелік нұсқаулары
Антибиотиктерге қысқаша сипаттама
Аналитикалық химияның ғылыми және тәжірибелік маңызы
Газды кәдеге жарату бағдарламалары
Банк жүйесінің қалыпты жұмыс істеуі
Қазақста Республикасының банк жүйесi
Пәндер