Корпоративті табыс салығының есебі бойынша халықаралық қаржылық есеп беру стандарттары

Пән: Қаржы
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

1. 5 Корпоративті табыс салығының есебі бойынша халықаралық қаржылық есеп беру стандарттары.

Табыс салығының есебін жүргізу.

Берілген стандарттың мақсаты -заңды тұлғалардың табыс салығын есептеудің Мақсаты мен қызмет ету ортасы.

тәсілін анықтау.

Берілген стандарттың ішіне шығын сомаларын анықтау немесе есеп кезеңіндегі табыс салығының экономиясы және олардың қаржылық

есебінің ашылуы.

Анықтамалар.

Бухгалтерлік кіріс -бұл жұмыстан, қызметтен түскен кіріс және салықтық төлемді есептен шығарғанға дейінгі заңды тұлғаның аяқ -асты жағдайлары, салыққа тиесілі немесе салықтық төлемдердің экономиясына қосылуы.

Салықтық төлем немесе есептік кезеңдегі салықтық төлемдердің экономиясы -бұл табыс салығының сомасы немесе қаржылық -шаруашылық қызметтер туралы есептің қорытындысының экономиясы, баптардағы салық сомаларын қоспағанда, бұрынғы кезеңге жататын және қаржылық -шаруашылық қызметтер туралы есеп берудің қорытындысында көрсетілмеген.

Салық -салынатын кіріс (шығыс) -бұл салық заңына сәйкес анықталатын есептік кезеңдегі кіріс (шығыс) сомасы.

Төленетін табыс салығы -бұл есептік кезеңде төлеуге жататын және салық салынатын кірістен ұсталынатын салық сомасы.

Уақытша ауытқулар -бұл есептік кезеңдегі бухгалтерлік кіріспен және салық салынатын кірістің арасындағы айырмашылық. Бұл салық салынатын кіріске кіріске кіріс пеншығыстың кейбір баптары кіретін кезең, бухгалтерлік кіріске кіретін кезеңмен сай келмейді. Уақытша ауытқулар бір кезеңде пайда болса, келесі кезеңде жойылады.

Тұрақты ауытқулар -бұл бухгалтерлік кіріс пен салық салынатын кірістің арасындағы айырмашылық. Олар ағымдағы есептік кезеңде пайда болады да, келесі есептік кезеңдерде жойылмайды.

Уақытша ауытқулардың салықтық әсері -ағымдағы кезеңде алдын -ала төленген немесе келесі кезеңде төленуге жататын уақытша ауытқулардың нәтижесінде туындайтын салықтық төлемдердің сомасы.

Табыс салығының есебі.

Салық төлемінің есебі.

Есептік кезеңдегі салықтың төлем міндеттемелер тәсілі әсерінің салықтық есебі негізінде анықталады.

Міндеттемелер тәсілі бойынша табыс салығы заңды тұлғаның табысты алған кездегі шығыны ретінде қаралады және соған сәйкес кіріс пайда болған кезеңде есептелінеді. Уақытша ауытқу кезінде пайда болған есеп салықтық кезеңге кіреді және мерзімі өткен салық бабы бойынша бухгалтерлік баланста көрініс табады. Мерзімі өткен салықтың есебі дебеттелуі де, кредиттелуі де мүмкін, бірақ солай бола тұра дебет қалдығы келер кезең салығының алдын -ала төленгенін көрсетеді, ал кредиттің қалдығы келешекте төленуге жататын салық бойынша міндеттемелер.

Салықтық төлем кезеңі міндеттемелер тәсіліне сәйкес мыналар кіреді:

төленуге жататын табыс салығы

ағымдағы кезеңде жойылатын немесе туындайтын уақытша ауытқулардың салықтық әсері.

Мерзімі өткен салықтық есептік кезеңнің басына түзету.

Егер салық ставкасының өзгерісі туралы ақпараттар жоқ болса, онда келешекте уақытша ауытқулардың салық ставкасы бойынша анықталады

салық ставкаларының өзгеруіне байланысты мерзімі өткен салықтар қалдығы тиесілі түзетулерге жатады.

«Мерзімі өткен салықтар» есебі дебетінің қалдығының пайда болуына әкеліп соқтыротын уақытша ауытқулардың салықтық әсері, мынадай жағдайларда табыс салығы бойынша шығындар болып табылады: егерде уақытша ауытқулар жойылған кезде, сол есептік кезеңде қажетті көлемде кіріс алуда негізделген күту қажеттілігі жоқ болса.

Салықтық төлемнің экономиясының есебі.

Салықтық заңнамалар келер кезеңнің салық салынатын кірісін кәсіпкерлік қызметтің шығынын жабу үшін рұқсат етеді; осы шығын салықтық төлем есебінің азаюының арқасында келешекте экономиясына мүмкіндік береді. Таза кірістің есебіне кіретін осындай экономияда есеп беру кезеңі өзгеру мүмкін.

Кейбір жағдайларды ескермегенде, шығынды есептеуді жүзеге асыру кезінде, салықтық төлемдер бойынша экономия таза кірістің (шығыстың) есебіне кіреді.

Осы шығынға жол берілгенде, салықтық төлем бойынша экономия таза кірісті (шығысты) есептеген кезеңге кіреді, егерде заңды тұлға сақтық қағидасы бойынша шығынды жабу үшін келер кезеңнің кірісі жеткілікті болғандығына сенімді болса. Сонымен қатар осы сенімділіктің кепілі мынадай жағдайлар: шығындардың болу себебі аяқ -асты жағдайлар болған кезде, ал өндірістің ұзақ уақыт мерзіміндегі рентабельдік тұрақтылығынегізінде заңды тұлға келешекте де рентабельді болатындығы.

Салықтық төлемдер бойынша экономия шығындарды жабу жүзеге асыратын кезеңде жойылатын, «Мерзімі өткен салықтар» шотының кредиттік қалдығынан аспайтын сома мөлшерінде жол берілген шығын кезеңінде таза кіріс (шығыс) есебіне кіреді.

Ұзақ мерзімді активтерді қайта бағалау.

20. Өткендегі қайта бағалауды немесе оның алғашқы құнынан аспайтын активтердің қайта бағалауын есептеген кезде, табыс салығын анықтау негіз болмайды. Бірақта, бухгалтерлік және салық салынатын кірістің арасында айырмашылық пайда болғанда, салық заңнамаларымен рұқсат етілген алғашқы құнына немесе басқаға негізделетін бухгалтерлік кірістегі өзгерістердіңпайда болуына қайта бағаланған активтер қалай әсер ететіндігіне байланысты. Осындай айырмашылықты есептеу түрі есептеу кезінде қолданған тәсілге байланысты.

21. Белгілі бір тәсілге сәйкес, активтерді қайта бағалауға байланысты болашақтағы салықтық әсер сомасын қайта бағалау шотынан «Мерзімі өткен салықтар» шотына ауыстыру қажет. 20параграфта көрсетілгендей туындайтын айырмашылықтар көлеміне сәйкес, салықтық әсер осы айырмашылықпен байланысты «Мерзімі өткен салықтар» шотына жатады және салықтық төлемдерде көрініс таппайды.

22. Басқа тәсілде қайта бағалаумен байланысты болашақтағы салықтық әсер сомасын, қаржылық есепке тіркелген анықтама хатында ашып көрсетілуі керек. Келесі есептік кезеңдерде болашақтағы салықтық әсер сомасын 20 параграфта жазылғандай салықтық әсер айырмашылығын көрсету мақсатында қайта қарайды.

Ашылуы.

23. Қаржылық есепте келесі ақпараттар ашылып көрсетілуі тиіс:

1) жай қызметтен түскен кіріске жататын салықтық төлем бойынша экономия.

2) Қомақты қателерді түзетуге және де есептің саясаттың өзгеруіне жататын салықтық төлем (салықтық төлем бойынша экономия) .

3) күтпеген жағдайларға жататын салықтық төлем (салықтық төлем бойынша экономия) .

4) қайта бағаланған активтерге жататын салықтық әсер

5) салықтық кезеңде болатын салық ставкаларымен түсіндірілмесе, бухгалтерлік кіріс және салықтық төлем арасындағы қатынасқа әсер ететін тұрақты айырмашылықтар сияқты факторлар және басқалар.

24. Салықтық төлем бойынша экономияға қатысты келесі баптарды ашу қажет:

1) 18 және 19 параграфтарға сәкес пайда болған шығындаркезеңіндегі таза пайдаға (шығынға) кіретін салықтық төлем бойынша экономия сомасы.

2) шығынды есептеуді жүзеге асыру нәтижесінде таза пайдаға (шығынға) кіретін салықтық төлем бойынша экономия сомасы.

3) ағымдағы кезеңде жабылмаған шығын сомасы, мүмкін болатын кезеңде бұл сома ауысуға жатады.

Күшіне енген уақыт

25. Берілген бухгалтерлік есеп стандарты 1997 жылдың 1желтоқсанынан бастап өз күшіне енеді.

Бухгалтерлік есептің 11 «Табыс салығының есебі» стандартына тәсілдік ұсыныстар.

Анықтамаларға түсініктемелер.

1. Бухгалтерлік кіріс -бұл мекеменің жұмысы кезінде ойламаған жағдайлар және күнделікті қызметтер нәтижесінде пайда болатын кіріс немесе шығыс. Бухгалтерлік кіріс қабылданған бухгалтерлік есеп стандартына сәйкес анықталатын кіріс және шығыс арасындағы аиырмашылық ретінде есептелінеді.

2. Салық салынатын кіріс -бұл салық заңнамаларына сәйкес анықталатынесептік кезеңдегі кіріс (шығыс) сомасы. Салық заңнамаларының талаптары мен бухгалтерлік есеп талаптарының арасында айырмашылық бар. Соның нәтижесінде салық салынатын кіріс пен бухгалтерлік кірісті анықтаған кезде ауытқулар туындайды.

Мысал:

Заңды тұлға А өзінің кәсіпкерлік қызметінен бухгалтерлік есеп бойынша 200мың теңге көлемінде кіріс алды. Осы заңды тұлға есептік жыл көлемінде 20мың теңге мөлшерінде бюджеке айыппұл төледі және шаруашылық қызметінің нәтижесіне құнды қағаздарды өндіруден түскен шығындарды жабуға 5мың теңге көлемінде апарды. Осы шығындар салық заңнамалары сәйкес есептен шығаруға жатпайды. Осыдан салық салынатын кіріс бухгалтерлік кірістен айырмашылық сомасына артық болып отырады, яғни (200+20+5=225)

3. Айырмашылықтардың туындау себебіне байланысты олар тұрақты немесе уақытша болып келеді. Тұрақты шығындардың туындау себебі:

Кірістер мен шығыстар баптарының бір бөлігі бухгалтерлік кіріс есебінде ескеріледі де, ал салық салынатын кіріс есебінде ескерілмейді. Тұрақты шығындарға мыналар жатады:

А) валюталық шот және шетел валютасындағы операциялар бойынша курстық айырмалар;

Б) бюджетке кіргізуге жататын айыппұл санкциялар;

В) кәсіпкерлік қызметпен байланысты емес шығындар;

Г) Қазақстан Республикасының Үкіметімен белгіленген шектен асып түскен іс-сапарлық, өкілеттілік және содан туындайтын шығындарды жабуға кететін шығындар.

Д) санитарлық нормаларды, ережелерді бұзғаны үшін, қалдықтарды орналастыру бекітілген лимитттерден асып түскені үшін, табиғи ресурстарды пайдаланғаны қоршаған ортаны қорғау талаптарын орындамағаны, яғни ортаны кір-қоқыстан, зиянды әрекеттерден қорғамағаны үшін болатын шығындар;

Е) жиналатын және қайтарылатын салықтық төлемдер бойынша шығындар;

Ж) үш жылдан кем пайдаланған ғимарат үшін туындайтын шығыстар;

З) 50 пайыз көбейтілген және Қазақстан Республикасы Халық банкі бекіткен рефинансирование ставкасы бойынша анықталған, кредиттің сомасының үстінен төлейтін пайыз;

И) бекітілген нормативтің үстінен әлеументтік саланы қамтамассыз етуге кеткен шығындар;

К) Қазақстан Республикасы бекіткен нормалардан асатын резервтік қорға есептелінген сома;

П) салық заңына сәйкес заңды тұлғаларға берілетін салықтық жеңілдіктер.

Тұрақты ауытқулардың түрлері осы аталғандармен шектеліп қоймайды.

4. Уақытша ауытқулардың пайда болу себебі: кіріс пен шығыстың бір бөлігі, салық салынатын кірісті есептегенде, бір есептік кезеңдегі бухгалтерлік кірістің есебі ескерілсе, екінші есептік кезеңде де ескеріледі. Сонымен қатар, бір есептік кезеңде пайда болған уақытша ауытқу, келесі есептік кезеңдерде жойылады.

Мысалы 2004жылы құрылған заңды тұлға бухгалтерлік есепті есптеу қағидасына сәйкес жүзеге асырылады. Салық салынатын кірісті анықтағанда, кассалық әдіс қолданылады. Осыған сәйкес, кірістер мен шығыстар оларды төлеу кезінде танылады.

2004жылы 30мың теңге көлемінде өнім тиелді, оның 150мың теңгетөленді. 200мың теңге мөлшерінде шығын есептелінді, 130мың теңге төленді. Есептік кезеңдегі бухгалтерлік кіріс 100мың теңгені құрды, ал салық салынатын кіріс -20мың теңге. Бухгалтерлік кіріспен салық салынатын кірістің арасындағы айырмашылық 80 (100-20) мынадан тұрады:

А) жылдық жиынтық кірісті кеміткен, есептелінген, бірақта алынбаған кіріс сомасы-150 (300-150)

Б) жылдық жиынтық кірісті көбейткен, есептелінген, бірақ төленбеген шығыстар-70 (200-130)

2005жылы 200мың теңге көлеміндегі өнім келіп, төленді. Осыдан бөлек, 2004жылы тиелген өнім үшін 150мың теңге келіп түсті. 140мың теңге көлеміедегі шығын есептелінді және төленді, осыдан бөлек 70мың теңге көлеміндегі алдынғы кезеңде есептеліеген шығыстар төленді. 2005жылы бухгалтерлік кіріс 60мың теңге құрды, ал салық салынатын кіріс-140. ауытқулар 80 (140-60) . Мынадан шықты:

А) жылдық жиынтық кірісті көбейтетін, алдыңғы жылда есептелінген қолға түскен кіріс сомасы. +150

Б) жылдық жиынтық кірісті азайтатын алдыңғы жылда есептелінген, төленген шығыстар сомасы, -70

Бухгалтерлік және салық салынатын кіріске жататын кірістер мен шығыстардың жалпы сомасы біреу, бірақ есептік кезеңдері әр-түрлі:

2004ж

2005ж

2006ж

кіріс

шығыс

кіріс

шығыс

кіріс

шығыс

Кіреді

Бухгалтерлік кіріске

Салық салынатын кіріске

300

150

200

130

200

350

140

210

500

340

Уақытша ауытқулар пайда болады:

А) кіріспен шығысты тану кезінде анықтаған ыңғайына байланысты айырмашылықтар (бухгалтерлік есепте есептеу қағидасы негізінде, салықтық есепте -кассалық әдіс) ;

Б) негізгі қаржыларға және материалды емес активтерге жіберген амортизация сомасын анықтау ыңғайы негізінде ауытқулар мынаған байланысты:

Амортизацияға ақша бөлу есебін жүргізу тәсілін және нормасының түріне байланысты;

Бухгалтерлік есепте негізгі қорларды есептен шығарудағы айырмашылықтар және салықтық есепте құндық топтағы ерекшеліктер.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.