Өзіндік бақылауға бейімдеу шарттары

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Өзіндік бақылауға бейімдеу шарттары

Оқыту үрдісіне студенттерді өзіндік жұмыс арқылы өзіндік бақылауға бейімдеудің педагогикалық шарттары белгілі бір жағдайларда ғана дамып тиімді қызмет ете алады (Ю. К Бабанский, Т. Е. Климова, Н. М Яковлева және басқалар ) .

Ғылымдағы «Шарт» термині онсыз өмір сүре алмайды, - ұғымын білдіретін пәннің (нәрсенің) қоршаған ортаға қатынасын көрсететін категория. Ғылым әдебиеттер талдауы «шарт» дефинициясының алуан түрлі болғандығына қарамастан оны екі топқа біріктіруге болатындығын көрсетеді. Біріншісі- «бір нәрсенің басқаға тәуелділігінің барлығы, ал екіншісі - пәндер мен құбылыстар онсыз өмір сүре алмайтын орта немесе жағдай. Бірінші топ- абстракция, ал екіншісі- нағыз өмірмен байланысты :екінші топ объектілердің жиынтықтарын тым кеңейтіп жіберетіндіктен «шарт» терминінің дефинициалдық нағыз анықтамасы бола алмайды, - деген пікірді ұстанамыз (Н. Л Коршунова) .

Біз Н. М Яковлеваның: қарастырылған анықтамаларға педагогикалық конструкцияға қатынасы сыртқы түрде болатын шарттар(жағдайлар) кейде ішкі сипаттамаларға да енеді», - деген пікір санаймыз(1) .

Біздің пікірімізше, «педагогикалық шарт» дефинициясы оқу әрекеті, оқытудың негізгі элементтерін категория арқылы анықталуы тиіс.

Осыған байланысты «педагогикалық шарттар» дефинициясын оқушыларды оқыту, тәрбиелеу және дамыту үрдісіне олардың оқутанымдық әрекетінің нәтижелі жоғары болуын қамтамасыз ететін барлық іс-шаралардың жмынтығы деп түсінүге болады. Дәлірек айтқанда «педагогикалық шарттар» . . . дидактикалық мақсаттарға қол жеткізу үшін оқытудың мазмұнының, әдістерінің, сондай-ақ ұйымдастырылуының элементтерін мақсатқа сай іріктеп алу, құрастыру және қолдану.

Студенттердің өзіндік жұмыстарды орындау арқылы өзіндік бақылауға тиімді бейімдеудің педагогикалық шарттарын анықтауда біз қоғамның орта мектепке тапсырып отырған әлеуметтік тапсырысын ескеріп, өзіндік бақылау ұғымының мән-мағынасын, оған тән ерекшеліктері жан-жақты қарастырылғңан жүйелі-қызметтік сипаттамаларын анықтадық.

Педагогикалық шарттар жиынтығы оқушылардың оқу-танымдық әрекетінің өзгермелі сипатына сәйкес өзгермелі кешен түрінде болып, зерттелетін құбылыстың барлық жағын қамтуы тиіс.

Өзіндік бақылауға бейімдеу шарттары оқу-танымдық әрекеттің өзгермелі сипатын ескере отырып, зерттеліп отырған құбылыстың барлық жағын қамтитын динамикалық кешен түрінде болуы маңызды екендігін ескеру қажет.

Өзіндік бақылауға бейімдеу студенттің өзіндік жұмыстарды орындауға үйретілу дәрежесімен байланысты, яғни оқушы неғұрлым өз бетінше дербес шешім қабылдай алуға, жоспалай алуға, өзінің іс-әрекетін реттеп, түзетіп отыруға қабілетті болған сайын, соғұрлым өзіндік бақылауды табысты өз дәрежесінде жүргізе алады.

Жалпы студент өзіндік жұмыспен өзіндік бақылауды біріктіре отырып әрекет жасаса, оның өзіндік дамуы, жетілуі қалыптаса түседі.

Оқыту үрдісі кезінде студенттерді өзіндік бақылауға бейімдеу тиімді болу үшін төмендегі жағдайлар қажет деп есептейміз:

а) өзіндік бақылауға бейімдеу шарттары жасалып, оның нәтижелерінің студенттің өзіндік жұмысқа үйретілу дәрежесіне тәуелділігі анықталуы тиіс.

ә) Студенттің ортасына лайықталған өзіндік бақылауға бейімдеудің дидактикалық және әдістемелік жүйесі жасалынуы тиіс.

б) Ол жүйе барлық бақылау түрлеріне ортақ әмбебап кешен түрінде болуы тиіс.

в) Жасалынатын жүйенің қызметінің шарттары және болашақ дидактикалық құралдардың жобалары тәжірбие-эксперименттік жұмыстар арқылы анықталып тексерілуі тиіс.

Біз өзіндік жұмыс пен өзіндік бақылау категорияларының өзара байланысын ескеріп студенттерді оқу үрдісіндегі өзіндік жұмыстарды орындау арқылы өзіндік бақылауға бейімдеу шарттарын жасадық( 1 кесте ) .

1- кесте. . Оқыту үрдісіне студентті өзіндік бақылауға бейімдеу шарттары

Бейімдеу шарттары

Бейімдеу шарттарының жиынтығы

Бейімдеу шарттары: 1. Студенттің өзінің оқутанымдық әрекетінің күйін анықтап талдай білуі.

Бейімдеу шарттарының жиынтығы:

- бастапқы жағдайда және алға қойған мақсатпен немесе берілген үлгілермен салыстырып өзінің оқутанымдық әрекетінің нәтижелерін белгілеу және бағалау күйі, маңызды қасиеттері, артықшылығы мен кемшілігі сияқты оқу- танымдық әрекет үрдісінің ерекшеліктерін білу;

- өзінің оқу- танымдық әрекетінің проблемасын анықтау; алынуға тиісті нәтижелермен іс жүзінде қолы жеткен нәтижелердің сәйкес келмеу себебін немесе табысқа жету себебін талқылай білу;

- өзіндік бақылауды жүргізу жағдайларын талдау, бақылау және бағалау;

- өзінің оқу- танымдық әрекетінің нәтижелерінің өзіндік бақылаудың ұйымдастырылуына тәуелділігін анықтау;

- өзінің оқу-танымдық әрекетін(әдіс-тәсілдер, мазмұн, тиімділік) жүзеге асыратын техналогияны орынды бағалау, талдау, бақылау.

Бейімдеу шарттары: 2. Өзінің оқу-танымдық әрекетінің үрдісін жоспарлай алуы және құрастыра білуі.

Бейімдеу шарттарының жиынтығы:

- оқу- танымдық әректінің құрылымы және ерекшеліктері негізінде оны кезендерге бөліп жоспарлауы және жүзеге асыруы;

- өзіндік жұмыс және бақылауды жүзеге асыру әректінің оқу материалын жоспарлау;

- өзінің оқу-танымдық әректінің мазмұнына талдау жасауы және оның құрылым компаненттерін бөліп көрсету;

- өзіндік жұмыспен өзіндік бақылауүшін оқу материалының мазмұнын іріктеп алу;

- өзінің оқу-танымдық әрекетінің жоспарланған нәтижелерін бақылау;

- өзінің жеке басының және оқу-танымдық әрекетінің преспективасына қажетті уақытты жоспарлау;

Бейімдеу шарттары: 3. Өзінің оқу-танымдық әрекетін реттеп түзету және жетілдіру.

Бейімдеу шарттарының жиынтығы:

- жіберілген қателерге және олардың себептеріне талдау жасау;

-жіберілген қателерді жөндеу жолдарын анықтау;

-алынған фактыларды қорытындап, өзінің оқу-әрекетін теориялық тұрғыдан ұғыну және өзіндік жұмыс және бақылау бойынша білімін, білігін және дағдысын шығармашылықпен қолдану негізінде болашақ преспективаларын анықтап әрі қарай жетілдіру;

- нақты оқу жағдайында өзінің оқу

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.