Жастар арасындағы жүмыссыздық

Пән: Социология, Демография
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

1. Жұмыссыздықтың пайда болу себебі

2. Жастар арасындағы жүмыссыздық. Болашақ мамандарды жұмыспен қамту мәселесі.

3. Еңбек биржасы және оның атқаратын қызметі.

4. Қ. Р-ғы жұьыссыздық проблемасын шешу жолдары мен тәсілдері.

Жұмыссыздық дегеніміз - еңбекке жарамды халықтың бір бөлігінің өзіне пайдалы еңбек қызыметімен айналысатын кәсіп таба алмай бағдаратын әлуметтік экономикалық құбылыс.

Негізгі себеп:

Маман, кадрлардың жетіспеуі;
Құрлыс жағдайы;
Шағын, бизнес орындарының аз болуы;

Қазақстан Республикасында шағын бизнес орталық саны 130565, осының ішінде 4879 жұмыснда, қалғаны жартылай. Шағын кәсіпкерлікті дамыту қоры өз әлеуетін толық мәнінде іске асырмай отыр. Жыл өткен сайын біз бұл мәселелерді көтерумен келеміз, бірақ та олар әлі күнге дейін шешімін тапқан жоқ. Қайталап айтайын, бәсекелестік пен кәсіпкерлікті одан әрі дамыту негізгі бір міндеті болып қалады.

Жұмыссыздықтың өсуінің басты себебі:

1. Азаматтың алған жоғарғы оқу орынынан алған білімінің төмен болуы;

2. Экономикалық әлуметтік жағдайына байланысты;

3. Жұмыс беруші кәсіпорының аз болуына байланысты;

Жұмыссыздық күрделі проблема болғандықтан адам оны 4-секторға бөліп, жұмыссыздық аталу себебін анықтайды.

Ол жұмыс күші қатарына жаңадан қосылу мүмкіндігі.
Бұл адам басқа жұмыс орнын іздеп, жұмыс орнынан босатылады. Ол осылайша жұмыс орнын тапқанша жұмыссыз болып саналады.
Адамды жұмыстан босатып жіберу себебі.
Істеп жұрген фирманың жабылуы байланысты.

ХІХ-ХХ ғасырдың басындағы әйгілі экономист, классикалық теорияның негізін қалаушы А. Смит жұмыс туралы мынадай тұжырымдама айтқан «жұмысшы күшінің орташа мөлшеріне анықталу керек, себебі олардың арасында тікелей байланыс бар: шамадан тыс жоғары еңбекақы төлеу жұмыспен қамтудың толық болмауы, еңбек ресурстарын толық пайдалынылмауына әкеліп соқтырады. Ол құбылмалы нарықтық механизм, Еңбекақының едәуір өсуі халықтың, еңбак ресурстарының өсуіне, жұмыс күшінің ұсынысының ұлғаюына және жұмыссшылардың арсындағы бәсекелестіктің күшеюіне әкеледі.

Жұмысты кадр ресурстарын басқару сапасын арттырудан бастаған жөн. Кадрлардың біліктілігі мен талап етілуіне қарай, алға қойылған міндеттерді шешуге деген әзірлігін ескере отырып, оларды іріктеу мен орналастыру - өзекті мәселеге айналуы тиіс.

Жастар арасындағы жұмыссыздық.

Қазақстан еңбек нарығында жастардың жағдайын талдау екі түрлі маңызды жағдайға негізделеді. Біріншіден еліміздегі жұмыссыз халық құрлымындағы 15-24 жас аралығында азаматтар үлесі 26, 3 пайыз болса 25-29 жас аралығындағы 17 пайызын құрайды. Екіншіден ең негізгісі жастар ел болашағы. Жастар қоғамның саяси, экономикалық және әлуметтік құрлымын анықтайды, сол себепті, әсіресе, біздің елде ең қорғансыз топтардың бірі болып табылады. Қазіргі кезде көптеген жастардың арасында ешқандай жазылмаған ұрандары жоқ- «Қандай жолмен болса да, ақша табу» болып табылады.

Өндірістер мен жұмыс орындарын дамыту жөнінде қолға алынған шаралар, соңғы жылдардағы экономикалық өсу халықтың жұмыспен қамтылуының жақсаруына және жұмыссыздық деңгейінің, кедейшілік деңгейінің екі есе дерлік төмендеуіне жағдай туғызды. Жұмыссыздық деңгейі 2005 жылы 8, 1%-ды құрады.

Алайда жастар арасындағы жұмыссыздық деңгейі соңғы екі жылда айтарлықтай жоғары болып қалуда. Кейбір өңірлерде бұл проблемаға қажетінше назар аударылмайды. Ал енді мұндай статистиканың артында үлкен проблема және адам тағдырлары тұр.

Жастар жұмыссыздығының жоғары деңгейі 2005 жылы Алматы қаласында - 22, 1%, Батыс Қазақстан облысында - 18, 3%, Атырау облысында - 18%, Маңғыстау облысында 17, 6% болды. Бірқатар өңірлерде жастар жұмыссыздығының деңгейі 2005 жылы 2004 жылға қарағанда өсе түскен.

Жергілікті орындардағы жұмыспен қамту қызметтері жастармен әлдеқайда белсенді жұмыс жүргізуі керек. Осы мақсатта еңбек рыногының сұраныстары мен экономикалық дамудың перспективаларын ескере отырып, жастарды қажет мамандықтарға оқыту мен қайта оқыту жөніндегі ауқымды бағдарламаларға кірісу маңызды болмақ.

Елбасы әкімдердің есіне бұдан бұрынырақта жастарды тұрғын үйлер мен басқа нысандар салу жөніндегі жұмысқа, коммуналдық және әлеуметтік мәселелер бойынша жұмыстарды атқаруға белсендірек тартуды тапсырғанын салды. Қазақ халқының тарихы, әдебиеті, мәдениеті, өнері, тіл, дін, патриотизм, қазақ жастарының ой-өрісі, білімге құштарлығы, рухани дүние және байлық, жұмыссыздық, кәсіпкерлік, мал табу, сауда-саттық, қиындыққа төзбей, рухани азғындаған жастар, өзге дінге өзеуреу, әсіре қызылға еліктеу тәрізді көкейкесті, көлеңкелі мәселелер қаптап келеді. Жастардың бет-бейнесі мен болашақтағы міндет, мақсаты, борышы сарапталып, жалпы адами қарым-қатынас, жақсы қасиеттер мен жаман қылықтар пікірталас негізінде ашылды. Болашақта ел тізгінін ұстайтын да, оны салауатты елдердің қатарына қосатын да өздері екендігін жастардың терең түсінетіндігі хабар барысынан жақсы байқалды, көпшілігі адам жанына терең үңіліп, дүниетанымын іс әрекетімен біте қайнастырып ашуға тырысады. Өнеге боларлық дүниені үлгі қылып ұсыну үшін де қалауын тапқан қабілет керек, оралымды ой, бейнелі, өрнекті тіл керек. Алайда осының барлығы және көкейкесті мәселерді қозғаған кесек ой толғаныстары. Жастардың көздері ашық болуы үшін ақ пен қараны, жақсы мен жаманды, ескі мен жаңаны қатар қойып, психологиялық образды контрастар жасау арқылы мәселеге тереңдей еніп өзінің қажеттілігін қамтамасыз ету керек. Қазақ жастарының өз ойларын ашық айтуларына, қазақ рухының тапталуын болдыртпау жайларын терең қозғап, мәселенің тігінен шешілуін қарастыру керекпіз. Сонымен бірге, сонғы бірнеше жылда митингтермен шерулерге, ереуілдермен аштық жариялауға қатысқандардың жақтастарының саныартып келеді. Бұл жастардың әлуметтік-экономикалық мәселелерге байланысты наразылық білдіруін көрсетеді. Ал жұмыссыздықтан болған митингілерге қатысқан 25 пайызға жеткен. Осыған қарасты қылмыстың өсуі де өзіндік роль алады. Өз өмірлерін қиятын жағдайға да жеттік. Ішімдік, нашақорлық, зорлық-зомбылық та осы жұмыссыздық салдарынан туындайды.

Болашақ мамандарды жұмыспен қамту мәселесі.

Жұмысқа орналасуына түрткі болатын жағдайлар

Жұмыспен қамту-жеке тұлғалардың олардың жеке және қоғамдық сұраныстарын қанағаттандырумен байланысты, оларға еңбек ақы әкелетін, заңға қайшы келмейтін іс-әрекеттері сондаяқ осыған байланысты пайда болатын еңбек рыногындағы жұмыс күшіне деген сұраныс пен ұсыныстың теңестірілу дәрежесі ретінде элуметтік-экономикалық қатынас.

Еңбек биржасы және оның атқаратын қызметі

Жұмыссыздық проблемаларын шешуде еңбек биржалары айтарлықтаа орын алады. Нарық қатынастары ламыған елдерде еңбек биржасы алғашқыда жұмыссыздарға жәрдем беру мақсатында адмгершілік институттары ретінде пайда болады. Уақыт өте келе еңбек қатынастарының дамуына сәкес, оның мақсаты мен қызыметтері өзгереді.

Еңбек биржасы- бұл еңбекті жалдау барысында

жұмыскерлер мен кәсіпкерлердың арасында

делдалдық келісім жасалатын, тұрақты жасайтын мекеме. 1991 жылдың бірінші шілдесінен бастап Қазақстанда барлық жерлерде тұрғындарда еңбекпен қамту қызметі жұмыс істей бастайды.

Еңбек биржаларының негізгі атқаратын қызыметі: еңбек нарығындағы сұраным мен ұсынымды анықтау, жұмыссыздықты есепке алу және бос жұмыс орындарын тіркеу, жұмысын ауыстыруға және жұмысқа тұруға тілек білдіретін адамға ақпараттар беру, жұмыс істеп жұрген кадрларды оқытумен қайта дайындау, жастар арасында кәсіптік бағдар беру жұмысын жүргізу, адамдарды жұмысқа орыналастыру үшін делдалды қызымет көрсету, жұмыссыздыққа байланысты жәрдем ақы тағайындау. Мемлект, кәсіпорындар мен ұйымдардың мүдделерін есепке ала отырып, биржалар арқылы еңбек нарығына ісер етеді. Еңбек биржасы баретін жұмысқа жолдама кәсіпкерлер үшін міндетті болиайды, ло тек қана ұсымдылық сипатта болады, себебі олардың жұмыскерлерді еркін түрде алуға құқығы бар және оны өздерінің кадр бөлімі арқылы жүзеге асыруға тырысады. Қазақстан Рнспуьликасының 1991 жылдың шілде айында « Халықты жұмыспен қамтамасыз ету » туралы заң қаьылдаған. Алайда, ол заң елімізде болып жатқан сан қылы өзгерістерге байланысты жарамсыз болып қалды. Сондықтан біз өркенметті елдердің тәжірбиесіне сүйене отырып, осылан үш жыл бұрын жаңа заңның жобасын « Еңбек » министірлігі арқылы Парламентке ұсынған. Ол заң мәжілісте талқыланып, қабылданды. Ұсынған сол жобада мекемемізге тіркелу мәселесі біршама оңайтылған. Баяғыдай құжат жинауға уақыт кетпейді, әрбір келушінің не үшін босатылғандығы туралы анықтама қағазы болса жетіп жатыр.

Ағымдағы жылдың екінші тоқсанында жұмыссыздық деңгейі 7, 7% құрады

2006 жылдың екінші тоқсанында жұмыссыз халық саны (15 және одан жоғары жастағы, табысты жұмысы болмаған, оны белсенді іздеген, жұмысқа кірісуге әзір болған адамдар) 623, 3 мың адамды құрады. Бұл 2005 жылдың тиісті кезеңімен салыстырғанда 10, 7 мың адамға немесе 1, 7%-ға аз. Жұмыссыздық деңгейі 7, 7% болды (2005 жылдың екінші тоқсанында - 8, 0%) . Жұмыссыздар арасында ерлер саны 262 мың адамды (42%), әйелдер саны - 361, 3 мың адамды