Нарықтық экономика жағдайында кәсіпорын қызметінің кірістері және оларды талдау

Жоспар
Кіріспе

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... .3

1 НАРЫҚТЫҚ ЭКОНОМИКА ЖАҒДАЙЫНДА
КӘСІПОРЫН ҚЫЗМЕТІНІҢ КІРІСТЕРІ ЖӘНЕ ОЛАРДЫ ТАЛДАУ ... ... ... .5
1.1 Табыс ұғымы және нарық жағдайында оның рөлі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
1.2 Кәсіпорынның табысының маңызы, міндеттері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8
1.3 Табыстылықтың көрсеткіштері және оларды талдау ... ... ... ... ... ... ... ... ..11

2 «РАМ» ЖШС ТАЗА КІРІСІН ЕСЕПКЕ АЛУ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..14
2.1 Кәсіпорынның кірістері, түсім мен пайда ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .14
2.2 Кәсіпорын қызметіндегі кірістердің басты қайнар көздері ... ... ... ... ... ... .17
2.3 Кәсіпорынның таза кірісін үлестіру және қалыптастыру ... ... ... ... ... ... ... 21

3 ЖАЛПЫ КӘСІПОРЫННЫҢ КІРІСІ МЕН ШЫҒЫСЫНЫҢ АЙЫРМАШЫЛЫҒЫ ЖӘНЕ КӘСІПОРЫННЫҢ КІРІСТЕРІНІҢ «1С БУХГАЛТЕРИЯ» ЖҮЙЕСІНДЕ ЖҮРГІЗІЛУІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..25
3.1 Пайда және шығын есебі ... ... .25
3.2 Кәсіпорын кірістерінің 1С Бухгалтерия бағдарламасында тіркелімі ... ... .28

ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ...31

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... .33

ҚОСЫМШАЛАР ... ... ... ... ... ... 34

Табыс дегеніміз — тауар өткізуден және қызмет көрсетуден алынған ақшалай кіріс пен оны өндіруге және сатуға жұмсалған шығындардың айырмасы. Былайша айтқанда, табыс — бұл өндірістің айналымының қаржылық қорытындысын білдіретін кәсіпорын кызметінің нәтижелі экономикалық көрсеткіші.Кез келген кәсіпорында жалақы ұжымға оның жұмсаған еңбегінің тек бір бөлігінің ғана орнын толтыратыны, ал оның басқа бөлігі — қосымша еңбек-қосымша өнім немесе құн жағынан алғанда, табыс құрайтыны осыдан келіп шығады. Мұнсыз жалпы тауар өндірісінің болуы мүмкін емес. Шынында да, сатқанша бұйым тек жумсалган шығынды ғана өтеп, ешқандай табыс келтірмесе, кәсіпорынға бұйым шығарудың қажеті не?Шынында да, кәсіпорын қорлануының мөлшері неге байланысты? Егер белгілі бір кезеңде ұжым қажет болып отырған онім өндіруді арттырып, оның сапасын жаңсартып, ассортиментін кеңейтсе, егер еңбек өнімділігі артып, өндіріс шығыны азайтылса, табыс мөлшері де өседі. Демек, бұл кәсіпорын өндіріс тиімділігін арттырды деген сөз.
Табыс баланстық және есептеулік болып болінеді. Жалпы баланстық табыс мынадан құралады:
• тауарлы өнімдерді сатудан түскен табыс;
• тауарлы өнімнің құрамына жатпайтын басқа өнімдсрден және қызмет көрсетуден түскен табыс немесе зиян;
• сатылатыннан тыс операцияларды жоспарлаудан түскен табыс немесе зияндар.
Оған жататындар: айыппұлдар, сыйлықтар және т.б.
Есептеулік табыс — бұл негізгі өндірістік және айналмалы нормативтік қорларды және банктерден алған несиелерді шегергендегі бюджетке түсетін жалпы баланстық табыс.Табыс жоспары бағалар мен келісім-шарттар, салыстырмалы және қазіргі қолданылып жүрген бағалар не-гізіғтде жасалады. ІІайда көлемін анықтау тікелей ессптеу немете талдау әдістерімен жүргізіледі. Табысты тікелей есептеу әдісімен аныктау - өнімнің әрбір жеке түрлерін көтерме бағамен есептегендегі сатудан түсетін ақшалай түсім және оның өзіндік құнының арасындағы айырмасы болып табылады.

Пән: Экономика
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 15 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
1 НАРЫҚТЫҚ ЭКОНОМИКА ЖАҒДАЙЫНДА
КӘСІПОРЫН ҚЫЗМЕТІНІҢ КІРІСТЕРІ ЖӘНЕ ОЛАРДЫ ТАЛДАУ ... ... ... .5
1.1 Табыс ұғымы және нарық жағдайында оның рөлі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..5
1.2 Кәсіпорынның табысының маңызы, міндеттері ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... 8
1.3 Табыстылықтың көрсеткіштері және оларды талдау ... ... ... ... ... ... ... . ... .11
2 РАМ ЖШС ТАЗА КІРІСІН ЕСЕПКЕ АЛУ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..14
2.1 Кәсіпорынның кірістері, түсім мен пайда ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ...14
2.2 Кәсіпорын қызметіндегі кірістердің басты қайнар көздері ... ... ... ... ... ... .17
2.3 Кәсіпорынның таза кірісін үлестіру және қалыптастыру ... ... ... ... ... ... ... .21
3 ЖАЛПЫ КӘСІПОРЫННЫҢ КІРІСІ МЕН ШЫҒЫСЫНЫҢ
АЙЫРМАШЫЛЫҒЫ ЖӘНЕ КӘСІПОРЫННЫҢ КІРІСТЕРІНІҢ 1С
БУХГАЛТЕРИЯ ЖҮЙЕСІНДЕ ЖҮРГІЗІЛУІ ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... .25
3.1 Пайда және шығын есебі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...25
3.2 Кәсіпорын кірістерінің 1С Бухгалтерия бағдарламасында тіркелімі ... ... .28
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...31
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..33
ҚОСЫМШАЛАР ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 34

1 НАРЫҚТЫҚ ЭКОНОМИКА ЖАҒДАЙЫНДА
КӘСІПОРЫН ҚЫЗМЕТІНІҢ КІРІСТЕРІ ЖӘНЕ ОЛАРДЫ ТАЛДАУ
1.1 Табыс ұғымы және нарық жағдайында оның рөлі
Табыс дегеніміз — тауар ө ткізуден ж әне қызмет к өрсетуден
алынған а қшалай кіріс пен оны өндіруге және сату ға жұмсал ған
шығындардың айырмасы. Былайша айтқанда, табыс — бұл өндірістің
айналымының қаржылық қорытындысын білдіретін к әсіпорын кызметіні ң
нәтижелі экономикалық көрсеткіші.Кез келген к әсіп орында жала қ ы
ұ жым ғ а оны ң ж ұ мса ғ ан е ң бегіні ң тек бір б ө лігіні ң ғ ана орнын
толтыратыны, ал оны ң бас қ а б ө лігі — қ осымша е ңбек- қосымша өнім
немесе құ н жа ғ ынан ал ғ анда, табыс құ райтыны осыдан келіп шы ғады.
М ұ нсыз жалпы тауар ө ндірісіні ң болуы м үмкін емес. Ш ынында да,
сат қ анша б ұ йым тек жумсалган шы ғынды ғана өтеп, ешқандай табыс
келтірмесе, кәсіпорынға бұйым шығ аруды ң қажеті не? Шынында да,
кәсіпорын қорлануының мөлшері неге байланысты? Егер белгілі бір
кезеңде ұжым қажет болып отырған онім өндіруді арттырып, оның сапасын
жаңсартып, ассортиментін кеңейтсе, егер еңбек өнімділігі артып, өндіріс
шығыны азайтылса, табыс м өлшері де өседі. Демек, бұл кәсіпорын өндіріс
тиімділігін арттырды деген с өз.
Табыс балансты қ ж әне есептеулік болып болінеді. Жалпы
баланстық табыс мынадан құралады:
• тауарлы өнімдерді сатудан түскен табыс;
• тауарлы өнімні ң құрамына жатпайтын бас қа өнім дсрден және
қызмет көрсетуден түскен табыс немесе зиян;
• сатылатыннан тыс операцияларды жоспарлаудан түскен табыс
немесе зияндар.
Оған жататындар: айыппұлдар, сыйлы қтар ж әне т.б.
Есептеулік табыс — бұл негізгі өндірістік ж әне ай налмалы
нормативтік қорларды ж әне банктерден ал ған несиелерді шегергендегі
бюджетке т ү сетін жалпы баланс тық табыс.Табыс жоспары ба ғалар м ен
келісім-шарттар, салыстырмалы ж ә не қ азіргі қ олданылып ж үрген
ба ғ алар не- гізіғтде жасалады. ІІайда к өлемін аны қтау тікелей ессптеу
немете талдау әдістерімен ж үргізіледі. Табысты тікелей есептеу
ә дісімен аныктау - өнімні ң әрбір жеке т үрлерін к ө терме ба ғ амен
есептегендегі сатудан т үсет ін ақшалай тү сім ж әне оны ң өзіндік
құныны ң арасында ғ ы айырмасы болып табылады.
Табыс белгілі бір нысандарды орындайды.
Біріншіден, кәсіпорын ңызметінің н әтижесіне жетуде экономикалық
тиімділікті сипаттайды.
Екіншіден, табыс ынталандыру нысанына ие болады. Оның
мазмұны, ол бір жол ғ ы қ аржы н ә тижесі ж әне кә сі порынны ң қаржы
ресурстарыны ң негізгі элементтері болып табылады.

Үшіншіден, табыс бюджетті ң т үрлі де ңгейін қалыптастырудың
бірден-бір к өзі. Ол бюджетке салык т үрінде түседі және басқа да табыс
түсімдерімен қатар қоғамдық қажеттілікті қанағаттандыру үшін
қаржыландыруға табысланады.
Нарықтық экономика жағдайында табысты ң ма ңызы орасан зор.
Оны алу ға ұмтылу тауар өндіру шілерді өнім ө ткізуді ң к өлемін
арттыруға, о ған кететін шы ғындарды азайтуға бағыт к өрсетеді
Кә сіпорынны ң табысы әр т үрлі қызмет есебінен алы нуы м ү мкін.
Барлы қ табысиы ң жиынты қ де ң гейі — кәсіпорынны ң жалпы табысы.
Жалпы табысты ң негізгі жиынтық элементтері болатындар:
• өнімді
сатудағы,
қызмет
атқарудан,
қызмет
көрс етудсн
түсетін табыс;
• негізгі қорларды, сол сияқты басқа да кәсіп орынның мүліктерін
сатудан түсетін табыс;
• өткізуден
тыс
операциялардыд
қаржы
н әтижелері.
Кәсіпорынның пайдасы екі көрсеткішке байланысты:
өнім ба ғ асы ж әнс оны өндіруге кететін шы ғы ндар. Нарықтағы өнім
бағасы — с ұраныс пен ұсыныстың өзара іс-қимылыны ң н ә тижесі. Еркін
б ә секе жа ғ дайында на ры қ ты қ ба ғ а құрылымы за ң ыны ң ә сері нен
ө нім ба ғ асы не жо ғ ары, не т өмен болуы өндірушіні ң немесе сатып
алушыны ң қалауынша болуы м үмкін емес, ол автоматты түрде теңеседі.
Табысты үлестіру объектісі косіпорынны ң балансты қ табысы болып
табылады. Оны үлестіруді табысты ң бір б ө лігін бюджетке жолдау деп
т ү сінуге болады. Табысты ү лестіру за ң дылы ғ ы — салы қ ж әне бас қа
да т ө лем шарттары түрінде түрлі де ңгейде бюджетке т үсетін б өлігі.
Табысты үлестірудің бағытын аны қтау, к әсіпорынны ң қа рауында қалатып,
құрылым статьясын пайдалану к әсіп орынның құзіретіне жатады.
Табысты үлестірудің принциптері:
- кәсіпорынның
өндірістік-шаруашылы қ
ж әне
қаржы қызметі
нәтижесінен
алынған
табысты
шаруашылы қ субъ өктісі ретінде
мемлекет пен к әсіпорынны ң арасында бөлінеді;
- мемлекет ал ған табысты ң б өлігі салы қ ж әне алым ретінде
бюджетке түседі, мөлшерлеменің өзгеруі мүмкін емес.
- Салықтың
құрамы
ж ән ө
алымы, оларды өсептеудің және
бюджст жарнама тәртібі за ңды т үрде белгіленеді;
- салықтан
кейінгі
кәсіпорынның қарауында
қалатын табыс
мөлшері өнім көлемінің артуы жәнс өн дірістік-шаруашылық ж әне
қаржы қызметінің жақсаруына оны ң м үдделілігі кемімеуі керек;
- кәсіпорынның қарауында қалатьга табыс өуелі к әсі порынныц
одан әрі дамуын қамтамасыз ететін қорланымға багытталады, ал
қалган бөлігі тек т ұтынуга кетеді.
- Кәсіпорынның қарауында қалатын барлық табыс екі бөлікке бөлінеді.
Біріншісі — кәсіпорынның мүлкін көбейтеді және тұтыну процесіне
қатысады. Екіншісі — тұтынуға пайдаланатын табыс үлесін сипаттайды.
Сонымен, тутынуға бағытталған барлық табысты толық пайдаланудың қажеті

жоқ. Мүлікті көбейтуге байланысты пайдаланбай қалған табыс қалдығының
үлкен маңызы бар және алдагы жылдардағы мүмкін болатын залалдарды,
түрлі шығындарды қаржыландырудың орнын толтыру ға бағытталады.
Б ө лінбеген табыс ке ң ма ғ ынада табыс ретінде т үты нуға
пайдалан ған
ж әне
еткен
жылдарда ғы
табысланба ған
табыс
к ә сіпорынны ң қ аржы орны қ тылы ғ ын, кейінгі дамуы үшін қаржы
көздеріні ң бар болуын д әлелдейді.
К ә сіпорындарда табысты ү лестіру ж әне пайдалану тә ртібі оны ң
жар ғысында тіркеліп қойылады ж әне оны кәсіпорын басшысы бекітеді.
Тиімділік деп кәсіпорын қызметі тиімділігіні ң ең басты экономикалық
көрсеткіші аталады. Оны ң екі т үрі бар:
• кәсіпорынның
тапқан
табысының
өндірісті ң
негізгі ж әне
айналмалы қорларыны ң құ нына қатысы;
• кәсіпорынның тапқан табысының сатыл ған өнім нің озіндік
құнына қатысы.
Кәсіпорынның нарықтық экономика жағдайында
қызмет етуінің
экономикалық пайдалылығы табыс табумен анықталады. Кәсіпорынның
табыстылығы абсолюттік және салыстырмалы көрсеткіштермен сипатталады,
Табыстылықтың абсолютті көрсеткіші - бұл табыстар немесе пайдалардың
сомасы Шетелдік арнаулы әдебиеттерде "табыстар" ұғымы келесідей түрде
анықталады:
Табыстар дегеніміз - қаржының келуі немесе активтер құнының
өсуі, не болмаса пассивтердің азаюы түріндегі
есепті
кезе ңдегі
экономикалық
пайданың ұлғаюы болып табылады, бұл акционерлер
салымдарының есебінен өсуден басқа жағдайдағы капиталды ң өсуіне
әкеледі.
Ықшамдалған түрде бұл түсінік 1995 жылы 26 желтоқсандағы
"Бухгалтерлік есеп туралы" заң күші бар ҚР Президентінің 2732 Жарлығында
анықталған. Жарлықтың 13-бабында былай делінген: "Табыстар - бұл есептік кезеңдегі активтердің ұлғаюы немесе міндеттемелердің азаюы". Белгілі
бір шығындар шығармай әдетте қажетті табыстарды алу мүмкін емес. Өз
кезегінде, табыс алмай кәсіпорынның дамуын жүзеге асыру және әлеуметтік
мәселелерді шешу мүмкін емес.
Табыстылықтың көрсеткіштер жүйесі ең алдымен қаржылық
нәтижелердің абсолютті көрсеткіштерінен тұрады, олар: өнімді (жұмыс,
қызметті) өткізуден алынатын табыс; жалпы табыс; негізгі қызметтен
алынатын табыс; салық, салынғанға дейінгі дағдылы қызметте алынатын
табыс; салық салынғаннан кейінгі дағдылы қызметтен
алынатын табыс;
төтенше
жағдайларданалынған табыс; кәсіпорын қызметінің соңғы
қаржылық нәтижесі болып табылатын таза табыс.
Табыс жинақталған түрде шаруашылық жүргізудің нәтижесін, жанды
және затқа айналған еңбектің өнімділігін көрсетеді.
Бұны кейбір экономистер экономикалық тиімділік көрсеткіштері
қатарына жатқызса, енді біреулері оны кәсіпорын жұмысының тиімділігіне
жатқызады. Біздің ойымызша, алғашқылардың айтқаны дұрыс, өйткені

табыстың абсолютті сомасы салынған қаржылардың қайтарымдылығы
туралы болжауға мүмкіндік бермейді.
Нарық жағдайында табыстың ролі айтарлықтай артты. Өзіміз
білетіндей жоспарлы – директивті экономика жағдайында оның ролі
төмендетілген болатын. Табыс (пайда) табу кез келген кәсіпорынның
мақсатты функциясы (қызметі) ретінде төмендетілді. Нарықтық экономикаға
көшумен табыс (пайда) оның, яғни кәсіиорынның қозғаушы күшіне айналды.
Тек табыс қана өзара байланысқан үш мәселенің шешімін анықтайды: нені,
қалай және кім үшін өндіру керек. Табыс табу кез келгеи кәсіпорынның
қызмет етуінің мақсаты больш қалыптасты, ал нарықтық экономика
кәсіпорынның негізгі өндірістік және әлеуметтік дамуының көзі болып
табылады. Бұл приицип өнімді өндірудегі шығындардың толық ақталуын
және кәсіпорынның өндірістік техникалық базасының кеңеюіне негізделеді.
Бұл әр кәсіпорын өзінің ағымдағы және күрделі шығындарын өзінің меншікті
қаржы көздерінен жабатындығын білдіреді. Уақытша қаржы тапшылығы
кезінде, оларға деген қажеттілік, егер бұл ағымдағы шығындар болса, олар
қысқа мерзімді ссудаларымен және коммерциялық несиелерімен, сонымен
қатар капитал салымдары банктің ұзақ мезімдік несиелерімен жабылуы
мүмкін. Табыс есебінен, сондай-ақ кәсіпорынның бюджет алдындағы,
банктер мен басқа да кәсіпорындар, ұйымдар алдындағы міндеттемелері
орындалады. Сонымен, табыс кәсіпорынның өндірістік және қаржылық
қызметін бағалаудағы негізгі көрсеткіші болып табылады.
Ол оның іскерлік белсенділігі мен қаржылық тұрақтылығын
сипаттайды. Табыс бойынша авансталған қаржылардың қайтарымдылық
деңгейі мен осы кәсіпорынның активтеріне салынған салымдардың табыстылығы анықталады.
Нарықтық экономика жағдайында табыстың ролі ол атқаратын
қызметтермен анықталады. ТМД елдеріндегі арнайы әдебиеттерде табыс
қызметі туралы мәселе жөнінде бірыңғай пікір жоқ. Ол тек екі қызмет
атқарады:
1) мемлекеттік бюджет табысының көзі;
2) кәсіпорын мен бірлестіктердің өндірістік және әлеуметтік даму көзі.
Функциялардың және олардың өзара шарттылығындағы бірлігі,
табысты шаруашылықты жүргізуші, қоғамның, кәсіпорын ұжымының, ж әне
әр жұмысшының экономикалық мүдделері байланысатын элементі ретінде
көрсетеді. Осыдан табысты құру және бөлу (тарату) мәселелерінің
маңыздылығы көрінеді, оның (тәжірибелік) шешілуі шаруашылықты
жүргізуші субъектінің тиімділігінің алынған және оның иелігінде қалатын
табыс көлеміне қажетті тәуелділігін қамтамасыз етеді.

1.2 Кәсіпорынның табысының маңызы, міндеттері

Нары қ ты қ жа ғ дайды ң қ оз ғ аушы к ү ші — б ә секе. Ол өндірісті
ұлғайтуды, сапасын жа қсартуды ж әне өнімнің бағасын арзандатуды
ынталандырады, ғылыми-техникалы қ жетістіктерді өндіріске толы қ
енгізуді, отанды қ техниканы, технологияны, өнді рісті ж ә не е ң бекті
ұ йымдастыруда ү демелі әдіс терді толы қ қолдануына үлкен ы қпал
тигізеді. Ірі фирмалармен салыстырғанда кіші к әсіпорындар өздерінің
елеулі арты қшылы ғъшен к өзге к өрінеді. Олар ғ а жо ғ ары серпінділік,
ы қ шамдылы қ, өндіріс ті ң
б ә секелестік
сипаты
ж әне
демократияландырулары т ән. Кіші к әсіпорындар жа ңа ж ұмыс
орындарын ашады, халы қ к әсіпшілігін жал ғастырады, кіші қалалардың
экономикалық және әлеуметтік дамуларына ыкпал етеді.
Пайда — кәсіпорын қызметі тиімділігінің басты шарасы. Таза пайда
экономикалық санатының маңызды және кез келген коммерциялық
мекемелері қызметіні ң негізгі мақсаты болып табылады. Нары қты қ
қатынастарда пайда экономикалы қ санаты ретінде құ рыл ған материалды қ
өн діріс саласыны ң таза пайдасын қамтиды.
Әрбір кәсіпорынны ң жиынты қ к өрсеткіші пайда т үсімі болып
табылады. Пайда дегеніміз — тауар ө ткізуден ж әне қызмет
көрсетуден алын ған а қшалай кіріс пен оны өндіруге және сатуға
жұмсалған шығындардың айырмасы. Былайша айтқанда, пайда — бұл
өндірістің айналымының қаржылық қорытындысын білдіретін к әсіпорын
кызметінің нәтижелі
экономикалы қ
к өрсеткіші.Кез
келген
кәсіпорында жала қ ы ұ жым ғ а оны ң ж ұ мса ғ ан е ң бегіні ң тек бір
б ө лігіні ң ғ ана орнын толтыратыны, ал оны ң бас қа б ө лігі — қосымша
е ң бек- қ осымша ө нім немесе құ н жа ғ ынан алғанда, пайда құ райтыны
осыдан келіп шы ғады. М ұ нсыз жалпы тауар өндірісіні ң болуы м үмкін
емес. Шынында да, сат қ анша б ұйым тек ж ұмсал ған шы ғынды ғана
өтеп, ешқандай пайда келтірмесе, кәсіпорынға бұйым шығарудың қажеті
не?
Шынында да, кәсіпорын қорлануыны ң м өлшері неге байланысты?
Егер белгілі бір кезе ңде ұжым қажет болып отырған өнім өндіруді
арттырып, оның сапасын жақсартып, ассортиментін кеңейтсе, егер еңбек
өнімділігі артып, өндіріс шығыны азайтылса, пайда м өлшері де өседі.
Демек, бұл кәсіпорын өндіріс тиімділігін арттырды деген с өз.
Пайда балансты қ ж әне есептеулік болып болінеді. Жалпы
балансты ң пайда мынадан құралады:
•
тауарлы өнімдерді сатудан түскен пайда;
• тауарлы өнімні ң құрамына жатпайтын бас қа өнім дсрден
және
қызмет көрсетуден түскен пайда немесе зиян;
• сатылатыннан тыс операцияларды жоспарлаудан түскен пайда
немесе зияндар.
Оған жататындар: айыппұлдар, сыйлы қтар ж әне т.б.
Есептеулік пайда — бұл негізгі өндірістік ж әне ай налмалы
нормативтік қорларды ж әне банктерден ал ған несиелерді шегергендегі
бюджетке т ү сетін жалпы баланс тық пайда.

Пайда жоспары ба ғалар мсн келісім-шарттар, салыс тырмалы ж ә не
қ азіргі қ олданылып ж ү рген ба ғ алар не гізінде жасалады. ІІайда к өлемін
анықтау тікелей ес ептеу немесе талдау әдістерімен ж үргізіледі. Пайданы
тікелей есептеу әдісімен аныктау - өнімні ң әрбір жеке т үрлерін к ө терме
ба ғ амен есептегендегі сатудан т үсет ін ақшалай т үсім ж әне оны ң өзіндік
құныны ң арасында ғ ы айырмасы болып табылады.
Пайда белгілі бір нысандарды орындайды.
Біріншіден, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.