Қазақстан қола дәуіріндегі ескерткіштері

I.Кіріспе
Қазақстан қола дәуіріндегі ескерткіштері
1. Дәуірдің кезеңделуі
1.1.Орталық Қазақстанның қола дәуірі
1.2.Шығыс Қазақстанның қола дәуірі
II.Негізгі бөлім
2.Қола дәуірі Солтүстік және Батыс Қазақстан
2.1.Қола дәуірі Оңтүстік Қазақстан мен Жетісу өңірі
2.2. Жетісу ескерткіштері
III.Қорытынды
VI. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Қазақстанның жерінің, оны өте көне заңдарды мекендеген адам баласының, адамзат қоғамның тарихы дүние жүзіндегі адамзаттың даму тарихымен тығыз байланысты. Адамзат баласының шығу тегімен қалыптасуының ортақ тарихы, заңдылықтары бар. Сондықтан елдің, қай халықтың болсын көне тарихын дұрыс түсіну үшін, осы ең көне замандағы тарихқа шолу жасау қажет.
Тарихты дәуірлеу қоғамдық өндірістің дамуына, өндірістік қатынастардың даму деңгейіне байланысты жасалады. Белгілі бір ғылым саласының әдіс тәсілдері арқылы жасалатын кезеңге бөлу Археолгиялық және геологиялық деп екі кезеңге бөліп қарастырлады.
Тарихи дәуірлеудің алғашқы нұсқасын жасаған атақты американ этнологі Льюнс Генри Морган адамзат баласының тарихын жабайлық тағылық (варварлық) және өркениеттік (цивиллизация) деп үш кезеңге бөлді. Аталған әрбір кезеңде адамзат баласы өзінің дамуы барысынды адамзат қалыптасу үдерісінен өтіп , өзара қатынас құрды сөйлеу жебені пайдаланды. Тағылық кезеңде адамзат баласы құмыра жасауды, егін салу мен мал бағуды үйренді темірді өзіне бағындырды. Ал өркениет кезеңі тарихта жасау Л.Г. Морган адамзат баласы тарихын эволюцияның даму тұрғысын қарстырып тарих кезеңдерін материалдық өндірістегі белгілі бір жетістіктермен байланыстырады.
Дәуірдің кезеңделуі . Тас ғасырынан кейін қола дәуірі келді. Біздің жерімізді қола дәуірі б.з.б. 3 мың жылдықта басталған.

1. Акишев К.А., Кушаев Г.А. Древняя культура саков
и усуней долины реки Или. Алма-Ата, 1963.
2. Артамонов М.И. Сакровища саков. М., 1973.
3. Археологические исследования в Казахстане. Алма-Ата, 1973.
4. Бернштам А.Н. Историко-архиологические очерки
Центрального Тянь-Шаня и Памиро-Алая.- МИА. М.-Л., 1952, №26.
5. Гафуров Б.Г. Древнейшая, древняя и средневековая
история. М., 1972.
6. Григорьев В.В. О скифском народе саках. Спб., 1871.
7. Дебец Г.Ф. О физических типах людей скифского
времени.- Мына кіт.: Проблемы скифской археологии. МИА, №477. М., 1971.
8. К. Акишев, А. Акишев Древнее золото Казахстана. Алма -Ата. 1983.
9. “Евразия” газеті №8(63) 8-9бет
10.Қазақстан тарихы І-ші том. Алматы, 1996. “Атамұра” баспасы