Максвеллдің электромагниттік өріс теориясын жасауы

Жоспар
Кіріспе

1 Максвеллдің электромагниттік
өріс теориясын жасауы
2. Ломоносовтың әмбебап сақталу заңы
3. Эйнштейннің гравитациялық өріс теориясы. 4. Салыстырмалықтың жалпы теориясы

Электромагнетизм саласында Фарадей ашқан жаңалықтарды көрнекті ағылшын физигі және математигі Максвелл (1831-1879) дамытып жетілдірді. Оның электромагнетизм теориясында электр мен магнетизмнің органикалық байланысы анықталды. Ертеректе Фарадей айтқан идеяларды негізге ала отырып, Максвелл электромагниттік өріс ұғымын енгізді.
Өзіне дейінгі экспериментальдық жолмен (Кулонның, Ампердің, Био Савараның) ашылған электромагниттік құбылыс заңдары мен Фарадейдің ашқан электромагнетизм индукциясы құбылысын біріктіріп тұжырымдап, Максвелл таза математикалық әдіспен электромагниттік өрісті өрнектейтін дифференциальды теңдеулер жүйесін тапты. Бұл тендеулер жүйесі электромагниттік құбылысты өз шамасында барынша толық өрнектейді және ньютондық механика жүйесі сияқты толық та жетілген жаңа теорияны сипаттайды. Осы тендеулерден электрлік зарядтарға "байланбаған" өрістің жеке өмір сүру негізгі түсінігі - температура мен энтропия енгізілді. Энтропия - энергияның қайтымсыз түрде таралуының өлшемі. Статикалық физикада энтропия - қандай да бір макроскопиялық жағдайдың болу мүмкіншілігінің өлшемі.
Классикалық электродинамикада негізгі ұғымды электромагнитті толқын мен оны жасайтын оның екі құрамдасы — бір бірімен ауысып отыратын электрлік және магниттік өрістер құрайды. Осы өрістердің негізгі көрсеткіштері бір мезгілде енгізіледі.
Соныменен, жоғарыда айтылғандай, физикадағы принциптер мен концепцияларды уақыт эволюциясы бойынша қарастыруға тырысайық.
3.2. Ломоносовтың әмбебап сақталу заңы
Адамзат тарихы көптеген жан-жақты, дарынды адамдарды біледі. Солардың арасында алғашқы орындардың бірін ұлы орыс ғалымы, физик, астроном, химик, математик Михаил Васильевич Ломоносовка (1711-1765) беруге болады. Оптика және жылу, электр және тартылыс, әдебиет пен тарих, метереология мен өнер, геология және астрономия - бұлар Ломоносовтың өшпейтін ізін қалдырған салалар.
Бұл данышпанның физика мен химия саласындағы еңбектеріне біздің кезімізде жүргізілген терең зерттеулер әлемдік ғылымдағы Ломоносов ролінің ерешелігін тіпті жаңаша ұғынуды ашты. Ломоносовтың ғылымдағы барлық бастамалары жаңашылдыққа әкелді.

Пән: Физика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Максвеллдің электромагниттік
өріс теориясын жасауы
Электромагнетизм саласында Фарадей ашқан жаңалықтарды көрнекті ағылшын
физигі және математигі Максвелл (1831-1879) дамытып жетілдірді. Оның
электромагнетизм теориясында электр мен магнетизмнің органикалық байланысы
анықталды. Ертеректе Фарадей айтқан идеяларды негізге ала отырып, Максвелл
электромагниттік өріс ұғымын енгізді.
Өзіне дейінгі экспериментальдық жолмен (Кулонның, Ампердің, Био
Савараның) ашылған электромагниттік құбылыс заңдары мен Фарадейдің ашқан
электромагнетизм индукциясы құбылысын біріктіріп тұжырымдап, Максвелл таза
математикалық әдіспен электромагниттік өрісті өрнектейтін дифференциальды
теңдеулер жүйесін тапты. Бұл тендеулер жүйесі электромагниттік құбылысты өз
шамасында барынша толық өрнектейді және ньютондық механика жүйесі сияқты
толық та жетілген жаңа теорияны сипаттайды. Осы тендеулерден электрлік
зарядтарға "байланбаған" өрістің жеке өмір сүру негізгі түсінігі -
температура мен энтропия енгізілді. Энтропия - энергияның қайтымсыз түрде
таралуының өлшемі. Статикалық физикада энтропия - қандай да бір
макроскопиялық жағдайдың болу мүмкіншілігінің өлшемі.
Классикалық электродинамикада негізгі ұғымды электромагнитті толқын
мен оны жасайтын оның екі құрамдасы — бір бірімен ауысып отыратын электрлік
және магниттік өрістер құрайды. Осы өрістердің негізгі көрсеткіштері бір
мезгілде енгізіледі.
Соныменен, жоғарыда айтылғандай, физикадағы принциптер мен
концепцияларды уақыт эволюциясы бойынша қарастыруға тырысайық.
3.2. Ломоносовтың әмбебап сақталу заңы
Адамзат тарихы көптеген жан-жақты, дарынды адамдарды біледі. Солардың
арасында алғашқы орындардың бірін ұлы орыс ғалымы, физик, астроном, химик,
математик Михаил Васильевич Ломоносовка (1711-1765) беруге болады. Оптика
және жылу, электр және тартылыс, әдебиет пен тарих, метереология мен өнер,
геология және астрономия - бұлар Ломоносовтың өшпейтін ізін қалдырған
салалар.
Бұл данышпанның физика мен химия саласындағы еңбектеріне біздің
кезімізде жүргізілген терең зерттеулер әлемдік ғылымдағы Ломоносов ролінің
ерешелігін тіпті жаңаша ұғынуды ашты. Ломоносовтың ғылымдағы барлық
бастамалары жаңашылдыққа әкелді.
М. В. Ломоносов москвалық славян-грек-латын академиясында,
Петербургтік ғылым академиясында оқып, Маргбург (Германия) университетінде
металлург, кен ісі мен химия мамандығы бойынша білім алады. 1755 ж. ол
Москва университетінің ашылуында неғізгі ұйымдастырушы болды.
Профессор атағын алысымен Ломоносов алғашқы химиялық зертхананы құрып,
"Эксперименттік Вольфиан физикасын" өз аудармасында бастырып шығарды.
Осы аударманың жарық көруімен орыс физикасы орыс тіліндегі бірінші оқулықты
алып қана қойған жоқ, сонымен қатар ғылыми орыс тілінің негіздері салынды.
1752-1754 жылдары ол физикалық химияның тіпті ерекше жаңа және өзгеше
курсын дайындап, дәрістер оқыды, шындығында, ол мұнымен жаңа ғылымның
негізін қалады.
Оның жаратылыстанудың дамуына қосқан үлесіне баға жетпейді. Ломоносов
жылу мен газдардың кинетикалык теориясының негізін қалаушылардың бірі,
материя мен қозғалыстың сақталу заңының авторы, алғаш рет температураның
абсолюттік нөлінің барлығын алдын ала болжады. Ломоносов алғаш рет электр
мен жарық құбылыстарының байланысы туралы, солтүстік шұғыласының электрлік
табиғаты туралы ойды айтты, жарықтың толқындық теориясын қорғады.
Ғалым өз артына өте мол идеялар қалдырды, бұлар ол өмірден өткен соң
да 100-150 жылдар бойы ғылым тарапынан жүзеге асырылды. Нақты мысалдар
келтірейік. "Таразының электрлендірілген тостағанының темір плитаға
тартылатындығын" бақылап жазып, Ломоносов "таразымен электр күшін өлшеуге
болады" деген қорытынды жасайды. Шындығында, бұл идеяның лорд Кельвин мен
У. Томсонның тарапынан абсолюттік электрометр арқылы жүзеге асырылғанын біз
тарихтан білеміз. Электрмен шұғылдана отырып, Ломоносов былай деп
белгілейді: "Жарық сәулесі электрленген шыны мен суда басқаша сына ма?
-осыған тәжірибе жасау керек". Мұндай тәжірибені кейінірек 1875 жылы Керр
жасап, электр өрісінде сәуленің екі түрлі сынатынын ашты.
Ломоносов органикалық және органикалық емес табиғаттың барлық
құбылыстарын бірыңғай көзқарастан түсіндіретін табиғаттың орасан күрделі
философиясын жазуды армандаған жан-жақты және терең ойлы философ болды. Өз
зерттеулерінде ол мына негізгі идеяны қатал басшылыққа алды: "Табиғат өз
заңдарын берік сақтайды және ол барлық жерде бірдей" уақыт, сәулелену
мен зат туралы түсініктерімізді түбірінен өзгертті.
Эйнштейннің гравитациялық өріс теориясы. Салыстырмалықтың жалпы теориясы
1916 жылы Эйнштейн өзінің салыстырмалықтың жалпы теориясын жасап
шығарып, физикалық ұғымдарда — бұл жолы гравитациялық өзара әсер туралы —
тағы бір төңкеріс жасады. Бұл теорияның "фундаменті" 1907
жылы Эйнштейн эквиваленттілік принципін тұжырымдаған кезде "салынған" еді.
Осы принциптің мәнін анықтайық.
Ньютонның екінші заңына қатысты "масса" термині инерттік масса
мағынасында дененің қозғалыс қалпының кез келген өзгеруіне оның (дененің)
кедергісінің мөлшерін білдіреді. Бірақ ньютондық бүкіләлемдік тартылыс
заңындағы "масса" ұғымының мағынасы басқа - бұл тартылушы масса немесе
гравитациялық масса. Әуелде Галилей де гравитациялық өрістегі барлық
денелер олардың салмағына қарамастан бірдей үдеуге ие болатынын айтқан.
Бұдан инерттік және гравитациялық массалардың тендігі шығады. Олардың
тендік фактісінің өзін және гравитациялық өрісте барлық денелердің бірдей
үдеумен құлайтындығын кейде эквиваленттіліктің әлсіз принципі деп те
атайды.
Гравитациялық өрістердің көрсетілген қасиеті гравитациялық өрістегі
денелер ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.