Халықаралық қаржы-валюта қатынастары

Жоспар
Кіріспе

1. Қаржы.валюталық қатынастары. Ұлттық валюта жүесі
2. Қазіргі таңдағы халықаралық валюта жүесінің қалыптасуы
3. Ғаламдық проблемалардың экономикалық
қырлары
Демографиялық проблемалар

Кез келген елдің өзіндік үлттық белгісінің болуы – оның тәуелзіздігі мен мемлекеттілігінің нышаны. Дегенмен, халақаралқ экономикалық байланыстардың бамуы ел арасындағы ақша қатынастарын болжайды. Шет елге тауарлар мен қызымет көрсетуді сату және сатып алу үшін төлеме қайтару қажет. Яғни сол елдің басқа мемлекетте мойындалуы және қабылдануы сол елдің ақшасы басқа мемлеккетте мойындалуы және қабылдануы керектігі білдіреді. Бұл халықаралық валюты қатынастарының арасы болып табылады.
Валюта ұғымы үш мағынада қолданылады:
1. делгілі бір елдің ақша бірлігі ретінде (доллар, теңге, рудыль, йена, фунт-стерлинг және т.б.);
2. Шетелдік ақша делгісі, сонымен қатар шетелдік ақша бірлігінде көрсктілген және және шетелдік валюталардың халақаралық есебінде пайданылатын несиелік және төлем құжаттары ретінде;
3. Халықаралық (аймақтық) есеп есеп айырысулар кезінде қолданылатын кредиттік төлем құжаттары ретінде (ЭКЮ, СДР, ЕВРО).

Ұлттық валюта жүесі мынадай негізгі элеметерден тұрады: ұлттық валюта, валюта қорларының делгілі кұрамы мен көлемінен, ұлтық валюта бағамынан, валюталық шектеулердің негізгі нысандары иен әдістерінен, несие құралдарының халықаралық есеп жүргізуде қолданылу тәртібінен т.б. Ұлтық валюта жүйесі сыртқы ақшалай және несие-қаржылық жүйелермен байланысы. Ұлттық валюта жүйесінің қызымет етуі мен ұйымдастылу ерекшелігі елдің экономикалық дамыуы мен сыртқы экономикалық байланыстарының деңгеймен анықталыды.

Пән: Экономика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 13 бет
Таңдаулыға:

IV тарау. ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАРЖЫ-ВАЛЮТА ҚАТЫНАСТАРЫ

4.1. Қаржы-валюталық қатынастары. Ұлттық валюта жүесі

Кез келген елдің өзіндік үлттық белгісінің болуы – оның тәуелзіздігі
мен мемлекеттілігінің нышаны. Дегенмен, халақаралқ экономикалық
байланыстардың бамуы ел арасындағы ақша қатынастарын болжайды. Шет елге
тауарлар мен қызымет көрсетуді сату және сатып алу үшін төлеме қайтару
қажет. Яғни сол елдің басқа мемлекетте мойындалуы және қабылдануы сол елдің
ақшасы басқа мемлеккетте мойындалуы және қабылдануы керектігі білдіреді.
Бұл халықаралық валюты қатынастарының арасы болып табылады.

Валюта ұғымы үш мағынада қолданылады:
1. делгілі бір елдің ақша бірлігі ретінде (доллар, теңге, рудыль,
йена, фунт-стерлинг және т.б.);
2. Шетелдік ақша делгісі, сонымен қатар шетелдік ақша бірлігінде
көрсктілген және және шетелдік валюталардың халақаралық есебінде
пайданылатын несиелік және төлем құжаттары ретінде;
3. Халықаралық (аймақтық) есеп есеп айырысулар кезінде қолданылатын
кредиттік төлем құжаттары ретінде (ЭКЮ, СДР, ЕВРО).

Ұлттық валюта жүесі мынадай негізгі элеметерден тұрады: ұлттық
валюта, валюта қорларының делгілі кұрамы мен көлемінен, ұлтық валюта
бағамынан, валюталық шектеулердің негізгі нысандары иен әдістерінен, несие
құралдарының халықаралық есеп жүргізуде қолданылу тәртібінен т.б. Ұлтық
валюта жүйесі сыртқы ақшалай және несие-қаржылық жүйелермен байланысы.
Ұлттық валюта жүйесінің қызымет етуі мен ұйымдастылу ерекшелігі елдің
экономикалық дамыуы мен сыртқы экономикалық байланыстарының деңгеймен
анықталыды.

Валюта түрлері

Тұық валютаға ұллтық валюталарды айырбастау шаралары мен шеттен
әкелу және шетке шығарудағы әртүрлі шектеулер мен тыйым салынулар, сату,
сатып алу, сондай-ақ валюталық реттеулерде қолданылатын әртүрлі шаралар,
соның ішінде шетелдік валюта шығынын шектеу мақсатындағы валюталық
коэфиценттер жатады.

Бұл валюта резибент және резидент еместер үшін бірдей тәртіптергі
толық ішкі және сыртқы айналымда иемденеді (резиденттер деп сол елдің
немесе басқа елдің жеке заңды тұлғылары; сол елдің шет мемлекетте шаруашылқ
және басқа да комерциялық қызывметпен айналыспайтын дипломатиялық және
басқа да комерциялық қызыметпен айнылыспайтын дипломатиялық және да
коммерциялық қызыметпен айналыспайтын дипломатиялық және сауда, басқа да
өкілдіктері түсіндіріледі).

ВАЛЮТА КУРСЫНА ӘСЕР ЕТУШІ ФАКТОРЛАР

Жартылай конверсиясы тек қана шетелдік валюталардың кейбіреуіне және
халықаралық төлем айналысы түрлерінің барлығына айырбасталынады.

4.2. Қазіргі таңдағы халықаралық валюта жүесінің қалыптасуы

Валюта жүесі – бұл шаруашылақты интернационализациялау мен дүниежүзілік
нарықтың дамуы негізінде құрылған, халақаралық келісім мен мемлекеттік-
құқықтық нормалармен бекітілген ақшанисие қатынастарының жиынтығы:
халықаралық, жүниежүзілік және ұлттық валюта болып бөлінеді.
Халықаралық валюта жүесі – бұл ұлттық экономиканың өзара байланысы
күшімен, дүние жүзілік шаруашылық байланысымен қамтамасыз етілген валюталық-
экономикалық қатынастардың жиынтығы.

Халықаралық валюта жүесі халыұаралық ұйымдастыру институттары мен
валюта кұралдарының қалыптасуын қамтамасыз ететін халақаралық-құқықтық
нормалардың кешенін біріктіреді.
Дүниежүзілік валюта жүесінің құраменттері:
1. Халықаралық төлеме қаражаттарының жиынтығы (ұлттық, шетелдік,
үжымдық, халықаралық валюта).
2. валюта айырбастау тәртібі (валютакурсы, валюта тепе-теңдігі,
валюталық конверсиялау жағдайы)
3. Халақаралық айналымдағы валюталық төлем қаржаттарымен қамтамасыз
ету механизмі.
4. Халықаралық валюта нарығы тәртібі.
5. Валюта қатынастарын реттейтін мемлекетарлық институттар статусы.
6. Дүниежүзілік шаруашылық, сыртқы экономикалық қызыметпен байланысты
халықаралық есеп жүргізу және несилік операцияларды байланысты халық аралық
есеп жүргізу және несиелік операцияларды жүзеге асыратын халақаралық және
ұлттық банк басқармасы жүйесі.

Валюта курсы – бір елдің ақша өлшемі бағасының екінші бір елдің ақша
өлшемімен бағалануы; валюталардың бір-бірімен халықаралық айырбастау
кезіндегі құндық арақатынасы.
Валюта курсына келесі факторлар әсер етеді:
а) төлем байланысының жағдайы.
Төлем байланысы – шетелдік мемлекеттерге төленген жалпы төлем сомасы
мен белгілі бір уақыт ішінде олар алынған сома арасындағы айырмашылық.
Егер ақша түсімдер төлемдерден жоғары болдса, онда төлем балансы
активті, ал егер төлем түсімдерден жоғары болса, пассивті болады.
ә) инфляция деңгейі;
б)қысқа мерзімді капиталдардың ел арасындағы миграциясы;
в) саяси және әскери факторлар.
Валюта курсы эквивалентті айырдас факторы ретінде өздігінше экспорт
жағдайына дүниежүзілік нарықта тауардың бәсекелесу қабілеттілігін жетілдіре
отырып ықпал етеді. Төменділдеген валюталық курс экспортта қосымша пайда
түсіруге мүмкіндік береді және шетелдік капиталдардың ағымына дол ашады,
шығынды азайтады. Валюта курсының өсуінен қарама-қарсы жағдай туындайды –
онда экспорт тиімділгі төмендейді, ал импорт тиімділігі артады.
Валюта тиімділігі – бұл сыртқы экономикалық операциялардың нәтижесін
бақылау үшін қолданылатын экономикалық корсеткіш.
Валюта курсының түрлері:
а) Тұрақсыз валюта курсы – бұл сұраным мен ұсыныстың әсерінен еркін
өзгерісте болатын, нарық механизімінде қолдануға негізделген валюта курсы.
ә) жылжымалы валюта курсы – тұрақсыз валюта курсының бір түрі, қазіргі
валюта жүесінің негізгі ұстанымы. Басқа елдің жеке валюта курсы
динамикасының соңғы өзгерісінің үйлесуін немесе валюта жиыны – валюта
кәрзенкесін болжайтын валюта курсы тәртібін қарастырады.
Еркін жылжымалы валюта курсы жүйесінде сұраныс пен ұсыныс қатынасының
әскеріның әсерінен пайда болатын, валюта нарығы тәжиребесінде ең жоғары
валюта курсы – сатушы курсы және ең төменгі – сатып алушы курсы бар, осы
екеуінің арасындағы айырма деп аталады.
Маржа валюта операцияларын жүзеге асыратын банктер мен кәсіпкер
табыстарын қалыптастырады.
Тіркелген валюта курсы – валюта паритеті заңдастығына негіздеоген
ұлттық валюталар арасындағы ресми бекітілген қатынас.

Валюта тепе-теңдігі – валюта курсында негізгі долып табылатын екі
валюта арасындағы заңды бекітілген арақатынас.
Қазіргі жағдайда валюта тепе-теңдігі арнайы қатынас құқығы негізінде
бекітілген. Арнайы қатынас құқығы халықаралық валюта қоры шығаратын
халықаралық төлем және резевтік қаражаттар ретінде қолданылады.
Анықтама беруге қажет болатын халықаралық қаржылық терминдер:
1. СВОП – белгілі бір мерзімінен кейін қайта ауыстыруғы міндеттеме
қабылдап, ұлттық валютаны шетелдік валютаға ауыстыру жөніндегі операция,
бұл шетелдік банктерарасында жүзеге асырылады. СВОП кезінде қолма-қол
валюталарды уақтша немесе керсінше бір уақытта сатып алумен жүзеге
асырлады. Мұндай операциялар қосымша эконолмикалық пайда алкмен немесе
валютаны жоғалтумен байланыста мүмкіндіктер туғызады.
2. СПОТ мәмлесі – валюталық немесе басқа мәмле бойынша жедел есеп
айырысу. Биржа саудасында, сонымен қатар валюта биржасында қолма-қол
валюталарды тартуда қолданылады.
3. Форвардтық мәмле – тауарларды уақытша, соның ішінде алдын ала және
кесілген уақытта сату және сатып алу операцияларының уақыттағы курс байынша
жүргізіледі. Форвардтық мәмле валюталық алыпсатарлықта кең өріс алады.

V тарау. ҒАЛАМДЫҚ ПРОБЛЕМАЛАР

5.1. Ғаламдық проблемалардың экономикалық
қырлары
XX ғасырдың ортасында адамзат өзінің бүкіл тарихында бірінші рет жеке
бір ел немесе мемлекеттер тобына қатысты емес, тұтас дүние жүзіне қатысты
ғаламдық сипаттағы мәселелерге килікті.
Ғаламдық проблемалар деп бүкіл адамзат қоғамының тіршілігіне әсер ететін
жалпы планетарлық процестер мен құбылыстардың шиеленуісуін айтады.
Ғаламдық проблемалар, адам – қоғам – табиғат жүйесінде тұтасымен
әлемдік өркениет мәселелерін қамтиды. Олардың қатарына жататындар:-
- дамушы елдер халық санының тез көбеюінен туындаған демографиялық
проблемалар;
- артта қалған дамушы елдерде миллиондаған адамдардың тамақты ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.