Саясаттанудың басқа қоғамдық ғылымдармен байланысы және оны оқып-білудің маңызы

Пән: Саясаттану
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Саясаттанудың басқа қоғамдық ғылымдармен байланысы және оны оқып-білудің маңызы

Саясаттану басқа қоғамдык ғылымдармен тығыз байланыста дамиды. Себебі олардың бәрінің зерттеу объектісі ортақ - қоғамдық өмір. Олар бірталай ортақ ұғымдарды да пайдаланады. Бірақ та әрбір қоғамтану ғылымының өзіндік пәні бар. Сон-дықтан саясатганудың басқа гуманитарлық ғылымдар арасындағы ерекшелігін, алатын орнын анықтап алған ләзім. Саясаттану ең алдымен фәлсафамен (философиямен) тығыз байланысты. Фәлсафа - табиғат, қоғам және таным дамуының неғұрлым ортақ зандылықтары туралы ғылым. Ол тіршіліктің түпкілікті себептерін, рухани байлықтардын негізінде не жатқанын және т. с. с. ашып, дүниеге тұтас көзқарас туғызады. Сондықтан ол басқа пәндер сияқты саясатгануға жалпы әдістемелік ғылым болып келеді. Ол саясатты фәлсафалык тұрғыдан дәлелдейді, саяси кұбылыстар мен процестерді талдауға дүние-танымдық бағдар береді. Бірақ ол мәселелерді, кұбылыстарды, өмірдің жекелеген жақтарын карастырғанда өзінің өресі тарлығын байқатады. Саясаттану қоғам емірінің саяси саласын-дағы жалпы зандылықтарды нақтылайды, айқындайды, саяси танымды терендетеді, саяси көзқарасты калыптастырады. Сайып келгенде, саясаттану емірдің жалпы жақтарын қарастырғанда фәлсафа тұжырымдарына сүйенеді, ал саясаттың нақтылы жақтарына келгенде фәлсафа саясаттануға жүгінеді.

Саясаттану экономикалық теориямен өзара байланысты. Саяси экономия саяси процестерді экономикалық тұрғыдан дәлелдей отырып, ол процестердің негізінде әр түрлі әлеуметтік топ-тардың өз мүдделерін жүзеге асыру үшін күресіп жатқанына көз жеткізеді. Саясаттану экономикалық саясатты дайындау және іске асыру, ол процестерді мемлекеттік реттеу принциптерін ғылыми түрде негіздейді.

Саясаттану құқықтық ғылыммен тығыз байланысты. Құқық адамдардың қоғамдағы қатынастары мен тәртібін, жүріс-тұрысын реттейді. Ол саяси шешімдерді дайындап, іске асырудың қүқықтық тетіктерін көрсетеді, қүқықтық және мемлекеттік нормалар мен институттардың қиысқан, түйіскен жерлерін ка-растырады. Құқықты К. Маркс заңға айналдырылған экономикалық үстем таптың, еркі деп атаған.

Саясаттану құқықтануға жалпы теория, оның теориялық-әдістемелік негізі іспеттес. Саяси өкімет жүйесінсіз әлеуметтік, оның ішінде қүқықтық ережелер мен қатынастар жалпыға міндетті сипат алып орындалмайды. Сонымен катар құқықтық тұрғыда қалыптаспай саяси өкімет те әдеттегі қызметін атқара алмайды.

Саясаттануға жақын ғылымдардың бірі - әлеуметтану (социология) . Саясаттану саясатты белгілі бір зандылықтарға бағынып, іс жүзінде белгілі бір принциптерді жүзеге асыратын, дамып, өзгеріп отыратын процесс ретінде қарайды. Ал әлеуметтану оған процесс ретінде емес, адамдық өлшем ретінде қарап, әлеуметгік ортаның саяси салаға етер әсерін зерттейді. Оның айналысатын мәселелері адамды және қауымдастықты дамытуға саясат не бере алады және саясатты жетілдіру үшін адам-дар не істей алады. Сайып келгенде, саясаттанудың негізгі назары саясатта болса, әлеуметтанудың назары саясатты жасау-шы адамда болады. Олардың арасындағы байланыс әсіресе саясаттануды сандық әдіс-тәсілдерді пайдалануға байланысты күшейе түседі.

Тарих болса жүйелі, дәйекті түрде оқиғаның болған уақыты-на байланысты саяси институггар мен идеялардың дамуы туралы деректерді жинап, суреттейді.

Аты аталған ғылымдармен қатар саясаттану басқа да адамгершілік ғылымдарымен байланысты. Солай бола тұра саясаттанудың өзіне тән зерттеу объектісі бар. Оған коғамның саяси саласы, ондағы болып жатқан барлық саяси құбылыстар мен процестер жатады.

Қазір еліміз тәуелсіздігін алып, шын мәнінде, демократиялық жолға түсіп жатқан кезде азаматтық коғам, құқықтық мем-лекет орнату үшін саясаттану пәнін оқып-үйрену болашақ мамандарға ауадай қажет.

Әкімшілік экономикадан нарықтық шаруашылыққа, тоталитарлык, жүйеден демократиялық құқықтық мемлекет құруға жұртшылықтың саяси мәдениетін түбегейлі өзгертуді талап етеді. Саясаттануды окып-үйрену саяси шыдамдылықты, келісімге, ымыраға келуге дайын болуды, өркениетті және заң шеңберінде, демократиялык институттар аркылы өз мүдделерін білдіріп, қорғай білуді, әлеуметтік шиеленістердің алдын алып, болдырмай немесе оларды ауыртпалықсыз жеңілірек шешу сияқты қасиеттерді қалыптастырады.

Қазіргі демократиялық мемлекеттерде саяси оқу институттарының кызметі негізгі адамгершілік құндылықтарды, әсіресе, әрбір тұлғаның еркіндігі мен абыройын, онын табиғи, ажыра-мас құқықтарын мойындап, қадірлеуге негізделеді.

Саяси білім азаматқа емір сүріп отырған қоғамдық жөне са-яси құрылысты, мемлекеттегі өз орны мен рөлін, кұкығы мен міндеттерін дұрыс ұғынып, жете түсінуге көмектеседі. Оның мақсаты -адамды күрделі әлеуметтік-саяси жағдайда лайықты жөн таба білуге, басқа адамдардың мүдделері мен құқығын сыйлай отырып, өз мүддесін қорғай білуге үйрету. Сонымен қатар ол азаматтарды демократиялық тәртіпті және оны қамтамасыз ететін мемлекеттік, қоғамдық ұйымдарды сыйлауға баулиды. Себебі, берік саяси тәртіпсіз жеке адамның шын мөніндегі еркіндігі болуы мүмкін емес.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.