Табиғи қорлар

Жоспар
Кіріспе

1 Табиғи қорлар
2 Қазақстанның пайдалы қазбалар қорын геологиялық.экономикалық бағалау нәтижесі
3 Қазақстандағы табиғи қорларды тиімді пайдалану

Табиғи қорлар - табиғи ортаның, қоғамның материалдық және рухани мұқтажын қамтамасыз ету үшін, өндірісте пайдаланылатын бөлігі. Табиғи қорларды тиімді пайдалану және адамзатты өне бойын табиғи қормен қамтамасыз ету өте күрделі мәселелердің бірі болып отыр. Сондықтан табиғи қорларды сарқылтпау үшін қалпына келмейтін табиғат байлықтарын тиімді пайдалануға, шикізаттың, отынның, энергияның жаңа көздерін іздеуге барлық күш жұмылдыруда. Бұл шараларды іске асырудың маңызды жолдары басқа (арзан) шикізатты кеңінен қолдану және жан-жақты толық пайдалану.
Осыған байланысты табиғи қорларды қорғаудың бүгінгі таңда дүниежүзілік маңызы бар проблемаға айналуы заңды мәселе. Табиғи қорларға зиянды әсер тигізетін литосфера, гидросфера, атмосфераның ластануымен ойдағыдай күресу көптеген елдермен бірлесе отырып, бұл күрделі мәселені шешуді талап етеді.
Қазақстанда сан-алуан пайдалы қазбалар бар. Менделеев кестесінің 105 элементінің 99-ы Қазақстанда табылған, оның 70-нің қоры анықталған, қазір 60-тан астам элемент өндіріске енгізілген.
Қазіргі кезде 493 кен қазба орны белгілі болып отыр, минералдық шикізаттың 1225 түрі бар.

Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Табиғи қорлар
Табиғи қорлар - табиғи ортаның, қоғамның материалдық және рухани мұқтажын
қамтамасыз ету үшін, өндірісте пайдаланылатын бөлігі. Табиғи қорларды
тиімді пайдалану және адамзатты өне бойын табиғи қормен қамтамасыз ету өте
күрделі мәселелердің бірі болып отыр. Сондықтан табиғи қорларды сарқылтпау
үшін қалпына келмейтін табиғат байлықтарын тиімді пайдалануға, шикізаттың,
отынның, энергияның жаңа көздерін іздеуге барлық күш жұмылдыруда. Бұл
шараларды іске асырудың маңызды жолдары басқа (арзан) шикізатты кеңінен
қолдану және жан-жақты толық пайдалану.
Осыған байланысты табиғи қорларды қорғаудың бүгінгі таңда дүниежүзілік
маңызы бар проблемаға айналуы заңды мәселе. Табиғи қорларға зиянды әсер
тигізетін литосфера, гидросфера, атмосфераның ластануымен ойдағыдай күресу
көптеген елдермен бірлесе отырып, бұл күрделі мәселені шешуді талап етеді.
Қазақстанда сан-алуан пайдалы қазбалар бар. Менделеев кестесінің 105
элементінің 99-ы Қазақстанда табылған, оның 70-нің қоры анықталған, қазір
60-тан астам элемент өндіріске енгізілген.
Қазіргі кезде 493 кен қазба орны белгілі болып отыр, минералдық шикізаттың
1225 түрі бар. Қазақстан дүние жүзі бойынша мырыштың, вольфрамның және
бариттің зерттелген қорлары бойынша – бірінші орын, күміс, қорғасын және
хром қорлары бойынша - екінші орын, мыс пен флюорит қорлары бойынша –
үшінші орын, молибден қорлары бойынша - төртінші орын, алтын қорлары
бойынша – алтыншы орын алады.
Жер бетiндегi түгелiсiп бара жатқан табиғи ресурстар үшiн күрес қыза
түскен. Мұнай мен газ, бағалы және түрлi түстi металл, тасымал жолдары
шектеулi көмiрсутегiлер әлемдiк саяси сахнаның күн тәртiбiне шықты. Кремль
дайындаған “Ұлттық қауiпсiздiк стратегиялары” атты құжатта әлемдiк қорлар
жолындағы тайталас Арктика, Таяу Шығыс, Баренцево мен Каспий теңiздерi,
Орталық Азиядағы көмiрсутегiлерге бай мемлекеттерде орын алуы мүмкiн
екендiгi айтылған. Халықаралық агенттiктер тарапынан ұсынылған деректерге
сүйенсек, алдағы 10-15 жылда Жер шарында табиғи ресурстарды иемденудi
көздейтiн күрес жиiлейдi. Өйткенi, жұмыр Жерге бұйырған мұнай мен газдың
игерiлмеген бөлiгi (100 миллиард баррель) Солтүстiк Мұзды мұхиттың түбiнде
жатыр. Қазiргi кезде миллиардтаған “қара алтынға” қожалық ету құқығына АҚШ,
Дания, Норвегия, Канада мен Ресей таласуда. Тiптi, АҚШ, Канада мен Ресейдiң
мұхит жағалауына тұрғызған әскери қалашықтары бар, ал қарулы қақтығыстарға
дайын тұрған әскери қару-жарақтар кез келген сәтте берiлуi мүмкiн бұйрықты
күтiп, қаңтарылған. Орыстар әскери-теңiз күшiнiң үштен екiсiн солтүстiк
бөлiкке шоғырландырса, оларға қарсы Құрама Штаттардың әлемдi айбынымен
ықтырған Екiншi флоты тұр. Мамандардың көпшiлiгi алдағы онжылдықта Жер
шарында болмаған ең сұрапыл соғыс осы энергоқорлардың соңғы сарқыны
сақталған Солтүстiк Мұзды мұхиттың төңiрегiнде болатынын айтады. Ресми
деректерге сүйенсек, Арктиканың жағалауына жататын 5 мемлекет – АҚШ,
Канада, Дания, Норвегия мен Ресей тек өздерiне тиесiлi жағалауда 200 мильге
ғана иелiк етсе, мұхиттың қалған бөлiгi ешкiмнiң қожалығында емес. Мұхиттың
бөлiгiн барынша молынан қарпып қалуға тырысқандарға БҰҰ тарапынан талап
қойылды: егер мүдделi мемлекеттер мұхиттың өзге бөлiгiндегi елмен
шектесетiн шекараларды анықтаса, мұхиттағы қосымша бөлiкке ие болады.
Бес ел осылайша мұхит түбiндегi көмiрсутегiлерге таласып жатқанда 69
мемлекет Бiрiккен Ұлттар Ұйымының комиссиясына теңiз түбiнде жатқан табиғи
ресурстар қай елге тиесiлi екендiгiн анықтап беру туралы деклорацияларын
жолдады. Әзiрге аймақтық жер дауына әкеп соғуы мүмкiн бұл мәселе шешiлген
жоқ. БҰҰ тарапынан бекiтiлген заңдық құжаттарға сәйкес, теңiзден 220 миль
(370 шақырым) қашықтықтан алыс орналаспаған кез келген мемлекет теңiз
тереңдiгiнде сақталған қорларды пайдалануға құқылы. Алайда, территориясының
басым бөлiгi теңiз қайраңында жатқан кейбiр елдер ресурстарға қатысты үлес
салмағын арттыруға ниеттi. Сондықтан 69 мемлекет БҰҰ-ға нақты шекараларды
белгiлеп берудi тапсырды. Ал БҰҰ тексеру жұмыстарын жүргiзе келе, әлемдiк
картадағы теңiз шекараларын нақты әрi айқын белгiлеу iсiне кiрiсiп кеттi.
Бүгiнде жер дауымен бiрге теңiз дауы да өрши түскен. Мысалы, Жапония мен
Ресей арасындағы аралдарға байланысты туындаған дау, Фольклендтiк аралдарға
таласқан Ұлыбритания мен Аргентина, Оңтүстiк-Қытай теңiзiн бөлiсе алмай
шаршаған Қытай, Малайзия, Филиппиндер мен Вьетнам т.б.
Ал ТМД мемлекеттерінің ішінде Қазақстан хром рудалары және қорғасын
бойынша – бірінші орын; мұнай қорлары, күміс, мыс, марганец, мырыш, никель
және фосфор шикізаты бойынша – екінші орын; газ, көмір, алтын және қалайы
бойынша үшінші орын алады.
Республика Күміс, хромит, қорғасын және мырыш өндіруден ТМД елдерінің
арасында - бірінші орын, мұнай, көмір, мыс, никель және фосфат шикізатын
өндіруден - екінші орын, алтын өндіруден үшінші орын алады. Қазақстанның
батыс өңірінде мұнай мен газдың айтарлықтай мол қоры жинақталған, бұл
елімізді әлемдегі мұнай өндіретін ірі мемлекеттер қатарына жатқызуға
мүмкіндік береді. Оңтүстік Торғай ойпаты маңынан мұнай шығатын жаңа
ауданның ашылуы республиканың мұнай ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.