Қазақстан Қазан төңкерілісі кезінде

1 Қазақстан Қазан төңкерілісі кезінде
2 Қазақстанда ұлт.азаттық қозғалыс

XIX ғасырдың сонында XX ғасырдың басында Қазақстан Рссейдің бір белігі ретінде социалистік төңкеріс қарсаңына аяқ басты.
Қазақстан халқы 1913 жылы 5600 мың адам болатын. Бұлардың 9,7 проценті қалаларда, ал 90,3 проценті ауылдар мен поселкелерде тұрды. Өлке халқының дені қазақтар болды, бірақ Ресейдің орталық; аудандарынан және Украинадан шаруаларды көптеп кешіруге байланысты орыс пен украин халқының саны едәуір өсті, сөйтіп Қазақстан көп ұлтты өлкеге айналды.
Патша әкімшілігі Қазақстан территориясын бөлшектеп бөліп-бөліп жіберді. Ақмола мен Семей облыстары Дала генерал-губернаторлығына (орталығы — Омбы) ал Сырдария мен Жетісу облыстары Түркістан генерал-губернаторлығына бағынды (орталығы Ташкент). Орал мен Торғай облыстары Ресей импсриясының орталық мемлекет-теріне тікелей бағынатын әскери губернаторлар басқарды. Қазақ, қауымдарына тиісті болған барлық жерлер 1867—1868 жылдардан Уақытша ережелерге сәйкес, ал кейін 1871 жылғы Ереже бойынша мемлекет меншігі болып жарияланды. Отаршылар меншігіне тек 1906— 1912 жылдарда ғана қазақтардан 17 миллион десятина жер еріксіз
алынды.
Қазақстанның табиғат байлығын шетелдік капиталистер аяусыз тонады. Негізінен шетел капиталының қолында болған өнеркәсіп орындарында еңбек жағдайлары өте ауыр болды. Жұмыс күні тәулігіне 14 сағатқа дейін жетті, жалақы аз болды.
Сонымен бірге Патша өкіметінің отарлық саясатының, ұлтаралық? сушіліктің бүкіл жүйссінің маңызды тірсгі мсн құрамы, Орал, Орынбор, Жетісу қазақ әскерлерінің әскери-сословиелік ұйымы болды. Ақмола жәнс Семей облыстарында Сібір қазақ әскерлерінің көптегені станицалары орнықты. Қазақ халқынан тартып алынған қолайлы көптеген жерлерді сол қазақ станицалары иемденді. Осының бәрі қазақ халқының ашуызасын туғызып, жағдай шиеленісе түсті.