Қазақ музыка театрының би өнері

Пән: Өнер, музыка
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 47 бет
Таңдаулыға:

мандар, ең болмағанда қарапайым еуропалық үлгідегі балет мектебінен өткен адамдар қажет . . . » делінген.

Келтірілген әңгімелерден анық көз жеткізгеніміз: қазіргі өзбек және тәжік халық билерін қайта өндеу негізінде құрылған «Тау бүркіттері» ансамблінің би нөмірлері қазақ өнерінің қайраткерлерін қазақтың өз би фольклоры негізінде жаңа қазақ билерін құру мүмкіндігі бар деген ойға алып келді.

Республика басшылары 1933 жылдың қараша айында балетмейстер Али Ардобусты және оның ансамблін «Айман-Шолпан» спектаклінде билер қою жұмыстарына қатысуға шақырды.

ААрдобус 4-5 қабілетті жігіттерді тандап алып Ташкентте оқытып, содан кейін олардың тұрмысын, салт-дәстүрін, халықтың ұлттық ойындарын оқып үйреніп, зерттеп, қазақ биін құруға кірісу керек деп шешті. Бірақ, қойылымға берілген уақыттың тығыздығына байланысты ААрдобустың ойлағандары іс жүзіне аспады.

А. Ардобус халықтың жарқын музыкалық «Қара жорға», «Келіншек» күйлеріне сүйене отырып, 2 ай ішінде «Айман- Шолпан» спектакліне 2 би шығарады.

Қазақтарда өзінің би фольклоры жоқ деп есептеген А. Ардобус - жастардың жылқыдағы спорттық ойындары - жігіттердің ат үстіндегі жарысына еліктей отырып «Қара жорғаны» қояды. Бидің хореографиялық қимылы бастан асыра қамшыны үйіріп, бүкіл денесімен иіле отырып секіру, бір орында тұрып артқа қарай секіруден құралды. Ол осы қимылдардың элементтерін Орта Азия халықтарының барлық билеріне ұқсас келетін қара-пайым қимылдармен байланыстырды. Би бір адамның орындалуына арналды. «Келіншек» (жігіт пен қыздың екеуінің қалжың биі) қойылымында ААрдобус шығыс республикалардың, әсіресе өзбек (әйелдердікі) және тәжік (ерлер) билеріне тән қимылдарға сүйенеді.

Қазақ музыка студиясында білікті әртістің болмауына байланысты «Қара жорға» балет биін «Тау бүркіттері» ансамблінің бишісі Гафар Валамат-заде орындады. «Келіншек» биін де Гафар Валамат-заде және өзбек билеріне ұқсас ұйғыр билерін орындауда тәжірибесі бар, қазақ музыка студиясының бишісі - Ажар Идизова биледі.

Бұл спектакльдегі екі нөмір, кейін театрдың концерттік бағдарламаларында көрермендер арасында үлкен табыстарға ие болды.

Осы еңбектің авторына бұл билердің қойылымдары жөнінде Г. Валамат-заде: «1934 жылы Алматыда болғанымда «Айман- Шолпан» музыкалық пьесасында керемет балетмейстер және Шығыс халық биінің шебері Али Ардобустың қойылымында қазақтың «Қара жорға» биін билеуге тура келді. Бұл қазақ музыка театрының алғашқы қойылымы еді. Біздің екінші биіміз «Келіншек» дуэті болды. Бұл биде бір-біріне ғашық қазақ қызы мен жігітінің бейнесі жасалған. Мұнда біз көптеген тәжік және өзбек қимыл-қозғалыстарын және басқа да Шығыс халықтарының қимылдарын, әсіресе қол қимылдарын қолдандық. Концерттегі бұл нөмірлер табысты өтті», - дейді.

Бұл факті Л. Сарынованың «Қазақстандағы балет өнері» кітабындағы «Қара жорға» биін А. Ардобус нағыз қазақ би фольклоры негізінде жасады, ал «Келіншек» биі ол да бір қыздың Ардобустың шығарған билерінен басқа, спектакльге бұдан басқа үш би енгізілген. Солардың бірі «Шансоньетка» әйелдердің сольді биі (эстрадалық стильдегі нөмір), оны «Тау бүркіттері» ансамблінің музыканты және бишісі К. Г. Ланге қойды. Мұны Ташкенттегі Али Ардобустың шақыруымен келген, кейіннен Қазақ музыка театрында қалған биші Е. Лифанова орындады.

Педагог М. Арцыбашева мазмұнын спектакль режиссёрінің баяндауымен, халық бишілері Ахмет Берсағымов пен Зәрубай Құлсейітов орындаған «Қоян-бүркіт» биін шығарады. Үшінші би сиқыршының іс-әрекетін бейнелейтін (көрсететін), музыка студиясының әртісі «Бақсы» (шаман) биін өзі ойлап тапқан жөне оны өзі орындаушы Елубай Өмірзақов болды.

Осы үш бидің ішінде көрермендер арасында бәріне мазмұны жақсы таныс, қоян және бүркіт қимылдарын имитациялап жасалған «Қоян-бүркіт» биі жоғары алғыстарға ие болды. Мұнда халықтық нұсқадан өзгешелігі, оптимистік тұрғыда аяқталуы (қоян алдау жолымен аңқау бүркіттен құтылады), ал Арцыбашеваның қойылымыңда қоян жыртқыштың құрбанына айналады. Әрине, сондықтан Мәскеудегі қазақ әдебиеті және өнерінің он күндігінде бұл бидің «қайғылы әңгіме» деп аталуы тегін емес.

«Айман-Шолпан» спектакліндегі барлық билер пьеса мазмұнымен байланысты емес және дивертисементті болған, халықтық материалда құрылған спектакльге «Шансоньетка» биінің тіптен қатысы болмады.

Бірақ қазақ биін алғаш сахнаға шығаруға ұмтылуда «Қара жорға» және «Келіншек» қойылымдары тиімді рөл атқарды Али Ардобус енгізген қол қимылының саусақтарды бүгу, жазу сияқты қарапайым түрлері білекті айналдыра бұрау, сондай-ақ өзбек әйелдер биінен алынған әр түрлі би өрнектері және бүйірлеп билеу театрдың кейінгі балетмейстерлері тарапынан қазақ ежелгі би материалы ретінде қабылданды.

1934 жылы 13 қаңтарда өткен «Айман-Шолпан» премьерасы арқылы ұлттық музыкалық студия жалпы жұртшылыққа танылды, сөйтіп ол республиканың Халық ағарту комиссариатының 1934 жылғы 17 қаңтардағы бұйрығымен Қазақ мемлекеттік музыка театры деп аталды.

1934 жылы Али Ардобус театрдағы өзінің жұмыстарын аяқтап, Ташкентке қайтып кетті.

Қазақ музыка театрының келесі балетмейстері (1934-1937) А. А. Александров болды. Көптеген жылдар Ленинградтың театрларында, ал Алматыға келер алдында КСРО-ның Мемлекеттік үлкен академиялық театрында жұмыс істеген болатын. Оның басшылығымен жас қазақ театрына кәсіби білімі және эстрадалық бишіге тән үлкен тәжірибесі бар (сахналық халық биі) мамандар жиналды. Оның еліміздің орталық қалаларыңда өткен әртістік қызметі орыс хореография өнерінің орталықтарында қойылған, классикалық балет репертуарымен, сондай-ақ сахналық шығыс билерімен, атақты «Корсар», «Раймонда», «Баядерка», «Половецкие пляски» және тағы басқа спектакльдер үлгілерімен байланысты болатын, кейін мұның әсері қазақ сахна биі қойылымдарында анық көрінді. «Айман-Шолпанның» табысынан қанаттанған музыка театры келесі жұмысты қазақ жазушысы Б. Майлиннің «Шұға» пьесасын қолға алды. Алдыңғыдағыдай сияқты, бқл спектакльдің де музыкалық негізі халықтық музыка болатын. «Шұға» пьесасының бір бөлімінде жастардың түнде ай астында өтетін дәстүрлі ойындарын қою қаралғанды. Қоюшылар бұл ойындардың бір бөлімін би формасында шешуді ойластырып, ол үшін өте қозғалмалы және көп таралған «Ақ сүйек», «Аңдай қыл, мүндай қыл» және «Соқыр теке» ойындарын тандайды.

Бұл ойыңдардың қызықты қимылды мазмұны балетмейстерге тартымды би нөмірлерін сахнаға шығаруға кең жол ашады.

Жақында ғана жаңа ортаға келген А. Александровқа билерге ұлттық нақыш беру үшін тек қазақтың тұрмысына, салтына, бояуына тән ерекшеліктерді меңгеру қажет болды. Мұңдай достық пен риясыз көмекті ол театрдың режиссёрлері мен әртістерінен тапты.

ҚР еңбек сіңірген әртісі Е. Лифанова осы жұмыстың авторымен және осы спектакльге қатысқан басқа қатысушылармен әңгімелескенде оларға режиссёр Қ. Жандарбеков би дайындығына жиі қатыса отырып, жас орындаушылар мен балетмейстерлерге әр түрлі ойындар қимылын, сондай-ақ іс-әрекеттің әр түрлі сәттерін қалай орындау керектігін көрсететіні айтылатын. Нәтижесінде А. Александров спектакльде қызықты көпшілік билерін шығаруға мүмкіндік алды.

Өздеріне таныс ұлттық билерді орындау балет әртістерінің өмір түсінігіне жақын болғандықтан олар бұл қойылымдарда шын көңілмен қызыға жұмыс істеді.

А. Александровтың кәсіби шеберлігі бишілер тобының барлық мүшелерінің көңілін бірден өзіне аударды«Шұға» спектаклінің премьерасы 1934 жылы 14 маусымда халы0 таланттарының Бірінші Бүкілқазакстандық слеті ашылған күні қойылды.

1934 жылдан бастап қазақ ұлттық хореографиялық өнерінің дамуында орыс классикалық балет мектебі үлкен рөл атқарды. Республикаға ұлттық балет мамандарын дайындауға әлемдік көмек пен қолдау көрсетілді. Мысалы, 1934 жылы Алматыда тұңғыш рет хореографиялық мектеп ашылды. Жергілікті балалар топтары Ленинградтың және Мәскеудің хореографиялық училищесіне оқуға жіберілді. Александров театрға классикалық би сабақтарын енгізді, сондай-ақ хореографиялық училищеде сабақ берді. Басқа педагогтар музыка-драма техникумында классикалық билер бойынша сабақтар жүргізді.

Қазақ музыка театрына көмек беру үшін Ленинградтан композитор Е. Г. Брусиловский, Мәскеудан - суретші А. И. Ненашев және басқа өнер қайраткерлері келді. Кейбір тәжірибелі және кәсіби мамандармен нығайған музыка театрының ұжымы өздерінің алдына құнды, аяқталған көркем спектакль қоюды міндет етіп қойды. Жаңа жұмыстың негізінде махаббат жолында жастардың феодалдық салтқа қарсылық көрсету тақырыбыңдағы «Қыз Жібек» халықтық лирикалық эпосы алынды.

Атақты қазақ драматургы Ғ. Мүсірепов осы эпостың негізінде музыкалық театр талаптарына жауап беретін либеретто жазды. Спектакльдің музыкасы бұл жолы да мұқият таңдап алынған ұлттық шығармалар болды. Композитор Е. Брусиловский «Қыз Жібек» музыкалық драматургиясын операға жақын формада құрды, бірақ спектакльде баяндау жанры басым болды.

Алдыңғы қойылымдардың өзінде-ақ қазақ биінің жетістіктері негізінде режиссёрлар биді «Қыз Жібек» спектакліне молырақ енгізе бастады. Осы мақсатпен олар би суреттерін ұлттық ойындардан, салт-дәстүрлерден және еңбек процесіндегі нақты тақырыптардан алды. Мысалы, «Шашу» рәсімін алайық. Үйлену тойында күйеу жақтан жасы үлкен бір адам - әйел (анасы, үлкен жеңгесі, үлкен апасы (әпкесі) келіннің басынан жастарға ерлі-зайыптылық өмірде қуаныш пен бақыт, қайырымдылық пен ырыс-береке тілеп тиындар (ақша) шашу шашады. Бұл соңдай-ақ «сыйлықты» таратқан адамның жомарттығының, қолы ашықтығының белгісі болып табылады. Бай отбасыларда шашу ретінде алтын жүзіктер, күміс сақиналар және басқа бағалы заттар да шашылады. Шашуды туыстық жағынан етене жақын, әдетте үй иесі бәйбішенің құдағилары, қыз-келіншектер шашады. Осы кезде тойға келген жастар, балалар жерге шашылған шашуды алуға ұмтылады. Неғұрлым көп теңгелерді жинау ниетімен айналада айқай-шу, қуанышты сезімдегі дауыстар шығады. Шашылған шашу жақсылықтың олжасына деген күрес сияқты. Әдетте құр қалғандар алып қоюы мүмкін деген оймен тауып алғандарын тездетіп жасырып қоюға тырысады. Мұнда өкпе-реніш болмайды, адамдар арасы бір-біріне шынайы және бақыт тілегі мен қуанышты сезімдерге толы болады. Шашу шашу дәстүрі халық өмірінің белсенді көрінісін бейнелейді. Шын мәнінде де, режиссёрлар ойлағандай, бұдан қуанышты, толық би шығуы мүмкін болатын. Немесе «киіз басу» еңбек процесін алатын болсақ, мұндағы іс-әрекеттің барлығын биге оңай айналдыруға болар еді. Ал мұның мазмұны былай. Отбасы мүшелері киіз үйге төсеуге арналған кілем-текеметті дайындауға өздерінің күштері жетпейді. Бұл жұмысты орыңдау, яғни киізді басу үшін қой қырқылып біткен соң, үй иесі ауылдың, көрші ауылдың барлық әйелдерін шақырады. Аналары мен бірге балалары да келеді. Келгендерге қымыз, шай және басқа тағамдар беріледі. Балалар қызықты ойындар ойнап, көңіл көтереді. Жігіттер арасынан сөзсіз домбырада жақсы ойнайтын жігіт, ал қыздар арасынан даусы әдемі қыздар табылады. Айнала әзіл-қалжың, көңілді дауыстар, жарасқан қалжыңцар, қызықты әңгімелерге толады.

Тапқыр қалжыңбас жігіт домбыра сүйемелдеуімен өзінің керемет билерін орындайды. Қыздар алдында жігіттер ерекше көзге түсуге тырысады: күштерін, ептіліктерін және икемділігін сынайды. Кішкентайларды ағалары күш сынауға шығарып, жеңіп шыққандарына сыйлықтар мен жүлделер береді. Мұның бәрі мұңдай мерекелі күндер ауыл қазақтарына шынайы рахат және айтып жеткізгісіз қуанышқа бөлейді. Мұнда бұдан басқа сол өңірдің басқа тайпаның адамдары да жиналады. «Киіз басу» -түптеп келгенде, ауылдың үлкен бір ісі, ұжым еңбегінің нәтижесі және бұл еңбектің қуанышын барлығы бірге бөліседі. Киіз басу процесі үлкен жерге төселген алашада (қазіргі біздің паластарға ұқсас жүн матадан істелген төсеніш) бірнеше жерге жүн үйінділері тасталынады. Алаша айналасына әйелдер тізерлеп отырып, сабау таяқшаларды (екі жіңішке, жылтыр, тегіс 1 метрден астам таяқша) қолдарына алып бірдей, бір ырғақта, жеңіл көтеріле отырып жүнді ұрып, сабайды. Бұл бірден екі қолымен немесе әр қолымен кезек-кезек орындалады. Жұмысты орындау процесінде үш түрлі - жоғарыдан ұрып, жылдам, тез қағып, сабау таяқтарын ілгері итереді, себебі жүннің майда бөліктері көтерілгенде бастан асып шашылмау үшін - нәзік қимылдармен орындалады. Бұл іске тәжірибесіздер жіберілмейді, себебі олар сабау таяқшаларымен жүнді қысып алып, жан-жағына шашып тастайды. Ұл балалар су тасиды. Үлкендер қой сойып, етті боршалайды. Бірнеше қыздар жүннен жасалған арқанды даярлайды. Басқалары шай дайындайды, бауырсақ пісіреді, басқа да, бір сөзбен айтқанда, дастарқанды толтырып, бай етіп дайындауға тырысады.

Жүнді сабап болған соң, жүнді киіз формасына келтірілген алашаның үстіне жаяды. Қыздар бір қалыппен су сеуіп шығады. Кейін қысып, шимен бірге білектерімен нығыздап орайды. Жігіттер оны арқанмен өте қатты қысып байлап, бір қатарға тұрып оралған шиді бір-бірінің шығынан ұстап бірде оң, бірде сол аяғымен теуіп, жерде ұзақ айналдырады. Бұл кезде қыздар, орауға кезек-кезек су кұяды. Біраз уақыттан соң, шиді ашып, алдыңғы іс-әрекетті бірнеше рет қайталайды. Осылайша дайындалған киіз оралған күйде жерде ертеңге дейін жатады. Келесі күні үй иелерінің өздері арқанды шешіп, орауды ашып, екі-үш күн кептіреді.

Режиссёрлар ерлер биін іздеуде «жамбы ату» (садақтан оқ ату) сияқты спорттық ойындарға мән берді. Жоғары тасқа немесе биік орынға алтын не күміс теңге орнатылады. Жігіттер ат үстінде жүйткіп шауып келіп «жамбыны» көздеуі қажет. Бұл бәрінің қолынан келе бермейді, оны тек ең епті, күшті, дәл тигізетін жігіт қана атып түсіре алады. Жеңген жігітке жеңілгендер белгіленген сыйды - жылқы немесе бірнеше қой, қымбат бағалы киім береді. Сондай-ақ бұдан басқа да дәстүрлі ептілікті жетілдіретін: қамшы үйіру, жылқыға бүғалық тастау, қылыш шабу, найза түйреу жарысы да қоюшылардың назарынан тыс қалмады.

Режиссёрлар қыздар биіне тағы да бір қозғалмалы еңбек көрінісін «Өрмек тоқу» процесін тандап алды. Бұл процестегі еңбек түрі мынадай болып көрінеді: аулада айналдырып бірнеше жерге қазық қағылады. Қыздар қолына үлкен жүн жібінің орамын ұстайды. Олар жіптің бір ұшын қазыққа байлап, барлығы бірінен соң бірі дөңгелене шеңбердің ішіңде жүгіріп қазыққа жіпті кигізеді, ең соңында өте жұқа мата шығады. Кейін жіптерді шатастырып алмау үшін, өте сақтықпен оны шешеді, оны екі бүктеп, мата тоқитын станокқа бекітеді. Тігінші арнайы тақтайшаға бұл жіптерді қыстырады. Бұдан соң кезек-кезек оң немесе сол жағына қолымен үнемі орамдағы жіпті жіберіп, алға иіліп және орындықта тіке отырып (бұл кішкене томар, тас, оралған киіз және т. б. ) жұмысты орындап шығады. Оң және сол жағына жіберіп өрмек жіптері өткізілді, өрмек тоқушының денесі өрмек ыңғайына қарай теңселіске түседі. Тігіншінің жұмысы, оның барлық қимылы жұмысты үзіліссіз денесімен және қолымен бір орында отырып орындауы ырғақты биге ұқсайды.

Режиссёрлар халықтың, ең көп таралған бұл әдет-ғұрыптарын, еңбек процесін, ойындарды биге айналдырып беру арқылы спектакльді ашық ұлттық нақыштармен байытуға тырысты.

Қазақ халқының өмірін жақсы білетін спектакльдің режиссёрі Жұмат Шанин А. Александровты арнайы бұл материалдармен жақынырақ таныстыру үшін Алматыға жақын ауылдарға алып барады.

Үлкен дайындық жұмыстарының нәтижесінде балетмейстер А. Александров бірнеше керемет қазақ сахна биін шығарды. Олардың ішіңде I және II актілердегі «Киіз басу» (халық музыкасы - «Кеңес» күйі» және «Өрмек тоқу» (халық композиторы Құрманғазының «Айжан қыз» музыкасына) еңбек процесін имитациялауға құрылған билерді ерекше атауға болады; спорттық ойындардан алынған «Садақ би» (садақпен билейтін би «Қазақ маршы» - халық музыкасы) және «Тепеңкөк» (қамшымен би, халық музыкасы - «Тепеңкөк» күйі) ; келіншекті қарсы алу дәстүріне байланысты - «Шашу»; «Тепеңкөк» сияқты музыка материалынан алынған бейнелі жеке қызга арналған «Былқылдақ» (гибкая) биі. Бұлардың барлығы және балетмейстерлердің кейіннен шығарған басқа билері қазақ билері туралы жазған кейбір авторлардың пікіріне қарамастан халық билері болған емес.

Режиссёрлар Ж. Шанин және Қ. Жандарбеков спектакльдегі әр көріністің іс-әрекетін толықтырып, бұл билерді өте ұтымды пайдалана білген. Суретші А. Ненашев ұлттық тұрмыстық киімдер негізінде билерді орындауға жеңіл және ыңғайлы, қазақы сахна костюмдерін жасады.

Көрсетілгендерден басқа, балетмейстер III актіде аңызға құрылған «Алты қаз» (аққу) биін қойды. «Қыз Жібектің» жары Төлегеннің өлер алдындағы ауыр жараланғанын, алдында ұшып бара жатқан құстардан өз анасына, қалындығына соңғы сәлемін жолдайды, сондай-ақ інісіне ол үшін қарсыласы, арсыз Бекежаннан кек алу өсиетін жеткізуді өтінеді. Бұл биді балетмейстер өте кішкене формадағы хореографиямен-аяқ ұшымен жүгіру, жартылай (полуарабески) етіп қою арқылы шешпек болады. Кәсіби хореографиямен бар-жоғы бір жылдан бері ғана айналысып жүрген әртістердің кәсіби дайындығының жеткіліксіздігі бұл биді классикалық би құралдарымен қоюға мүмкіндік бермеді.

А. Александров «Қыз Жібектің түсі» көрсетілген ІҮ актіде классикалық балеттердегі шығыс билерінің ізімен ирандық дуэтті биден, ьщыс көтерген араб әйелдері биі мен түрікпен биінен (түрікпен биі - шартты алтау: ол кезде Түркменияның өнер қайраткерлерінің өздері де оларда халық хореографиясының болмағандығын мойындайтын) құрастырылған үлкен би сюитасын сахнаға шығарды.

М. Фокиннің «Половецтер биіндегі» хореографиялық образдардың (садақ немесе қылышты қолға ұстап секіру) және А. Глазуновтың «Раймонда» балетіндегі сарициндер билерінің, «Шашу» биіңде алға жұмсақ подебаска жасап, денені алға және артқа иіу әсерімен ұлттық материалдар негізінде өте табысты шешілген болса, қазақтың үйлену тойын бейнелейтін «Қыз Жібектің түсі» көрінісіндегі барлық билердің мазмұны және сипаты жағынан бұған ешқандай қатысы жоқ еді. «Қыз Жібек» операсының премьерасы 1934 жылы 7 қарашада өтті. Халықтық эпос, халық музыкасы мен әндері, билерінің көрнекті туындыларын өзіне жинақтаған, халық ойындары мен салт-дәстүрлері негізінде жасалған спектакль көрермендер арасында үлкен табысқа ие болды.

Бұл қойылым қазақ өнерінің кәсіби даму жолында жоғарыға көтерілуі болып табылды және музыка театрының кейінгі жұмыстарына негіз қалады.

«Қыз Жібек» операсы қазақ балет әртістері жөнінде сөз қозғауға бастама жасады. Бәрінен бұрын А. Александровтың және спектакльдің барлық жеке билерін үлкен сахналық тартымдылықпен орындаған биші Ш. Жиенқұлованың еңбектеріне, сондай-ақ «Садақ биі» мен «Тепеңкөк» биін жеке орындаушы, кейінгі спектакльдерде ең басты рөлдерді ойнаушы, режиссёрлардың бірі Құрманбек Жандарбековтың еңбегіне жоғары бага берілді.

Атақты қазақ жазушысы М. О. Әуезов бұл спектакльге берген пікірінде былай деп жазды: «Қыз Жібектегі» билер сөзсіз табысты орындалған. А. Александров жолдас - біздің музыка театрындағы құрметті адам, ол «Шүға» және «Қыз Жібек» спектакльдерін қоюға көп үлесін қосты. Бір өкініштісі, көпшілік билейтін билерде бишілер сахнада оның алдына қойған міңдеттерін шешуде өте нашар орындайды. Ал жеке билерді орындаушы - Шара біздің мақтанышымыз болады бұл керемет бастама. Құрманбек өзінің жан-жақты талантымен бізді таңқалдырды», - деп жазды.

Ардобус алғаш енгізген іс-әрекетті би арқылы бейнелеу тәсілдерін А. Александров шығыс билеріндегі сияқты дене және қол қимылдарының әр түрлі жұмсақ қимылдарымен, классикалық бидің қарапайым, стильденген элементтерімен байытты, сондай-ақ әр биге тән логикалық түйін ұсынды. А. Александровтың балетмейстерлік қабілеттілігі айқын танылды.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.