Бизнес-жоспарлардың дайындалуы

Жоспар
Кіріспе

1 Бизнес.жоспарлардың дайындалуы
2 Шағын бизнестің маркетингтік стратегиясының
ерекшеліктері.
3 Жаңа кәсіп орын құру кезеідерін ұсыну
4 Шағын бизнесті стратегиялық басқару
4.1. Шағын бизнес стратегиясы

Бүгінгі күнде кәсіпкерлердің маңызды мәселелерінің бірі бизнес- жоспарды дайындау болып табылады. Бұл тақырыпта тек шетелдерде ғана емес, сонымен қатар біздің елде де көптеген басылымдар мен кітаптардың жарыққа шығарылуы олардық негізгі міндеттерін түсіну қажет.
Жоспарлау - менеджмент міндеттерінің бірі және кәсіпорын қызыметінің болашағын болжамдауды, яғни келесі мәселелерді шешуді білдіреді: фирма қандайбағыта дамйды; қандай қарқынмен; қойылған мақсатқа калай жетуге болады; тұрлаусыздық және тәуекелдік дәрежесін төмендету үшін не істеу керек.
Тиімді жоспарлау - ол тек мақсаттарды анықтау процессі ғана емес сондай-ақ сол арқылы жетістікке жету жолдарын табу. Жоспарлау жаңа кәсіпорынды құру кезінде де және оның әрі қарай даму кезендері қажет
Бизнес-жоспар жоспарлау процесі нәтижелерінің бірі болып табылады. Бизнес-жоспар бизнесті ұйымдастыру мүмкіндігін сипаттайтың құжат және менеджерлер командасының кәсіпорынды қандай түрде ұйымдастырайын деп жатқанын анықтайды. Толық бизнес-жоспар әдетте айтарлықтай көлемге ие, бірақ барлық кезде толығыр-ақ жоспар жасаудың алғашқы варианты ретінде шағын – бизнес-жоспарлар пайдаланылады. Бизнес жоспар -өнімге қарағанда процеске көбірек жақын және бизнес жоспарлаудың нәтижесін өзгеріссіз болып табылмайды. Сондықтан фирма қызыметін алғашқы белгіленген нәтижелерден ауытқыған жағдайда бизнес-жоспарды түзетудің күттірмейтін қажеттілігі бар.

Пән: Маркетинг
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 18 бет
Таңдаулыға:

5.3. Бизнес-жоспарлардың дайындалуы.

Бүгінгі күнде кәсіпкерлердің маңызды мәселелерінің бірі бизнес-
жоспарды дайындау болып табылады. Бұл тақырыпта тек шетелдерде ғана емес,
сонымен қатар біздің елде де көптеген басылымдар мен кітаптардың жарыққа
шығарылуы олардық негізгі міндеттерін түсіну қажет.
Жоспарлау - менеджмент міндеттерінің бірі және кәсіпорын қызыметінің
болашағын болжамдауды, яғни келесі мәселелерді шешуді білдіреді: фирма
қандайбағыта дамйды; қандай қарқынмен; қойылған мақсатқа калай жетуге
болады; тұрлаусыздық және тәуекелдік дәрежесін төмендету үшін не істеу
керек.
Тиімді жоспарлау - ол тек мақсаттарды анықтау процессі ғана емес сондай-ақ
сол арқылы жетістікке жету жолдарын табу. Жоспарлау жаңа кәсіпорынды құру
кезінде де және оның әрі қарай даму кезендері қажет
Бизнес-жоспар жоспарлау процесі нәтижелерінің бірі болып табылады.
Бизнес-жоспар бизнесті ұйымдастыру мүмкіндігін сипаттайтың құжат және
менеджерлер командасының кәсіпорынды қандай түрде ұйымдастырайын деп
жатқанын анықтайды. Толық бизнес-жоспар әдетте айтарлықтай көлемге ие,
бірақ барлық кезде толығыр-ақ жоспар жасаудың алғашқы варианты ретінде
шағын – бизнес-жоспарлар пайдаланылады. Бизнес жоспар -өнімге қарағанда
процеске көбірек жақын және бизнес жоспарлаудың нәтижесін өзгеріссіз болып
табылмайды. Сондықтан фирма қызыметін алғашқы белгіленген нәтижелерден
ауытқыған жағдайда бизнес-жоспарды түзетудің күттірмейтін қажеттілігі бар.

Бизнес-жоспарды дайындауға әсер ететін негізгі факторларды
қарастырайық:
Бизнестің күнделігі. Шағын шаруа қожалығының бизнес-жоспары үлкен
көлемде өнім шығарылатын, күрделі құрал жабдықтары және қаржы есебі бар ірі
кәсіп орынның бизнес-жоспарынан айтарлықтай айрықшаланады.
Бәсекелестік деңгейі. Егер кәсіп орын күшті бәсекелестік күрес
жағдайында жұмыс істейтін болса, онда ол бәсекелестер болса, онда ол
бәсекелестер таранынан күшті қысымды сезбейтіндерге қарағанда бизнес
жоспарды дайындауда жинақы да ұқыпты болуы керек.
Тұрлаусыздық деңгейі. Кейбір кәсіпорындар тез өзгеретін, тұрақсыз
ортада жұмыс істейді, ол жоспарлау процесіне қиындатады және керісінше,
тұрақты жағдайларда жұмыс істейді. Кәсіпорындарға болашақтағы қызметті
болжамдау оңай.
Кәсіпкер және оның менеджерлер командасы.
Бизнес жоспар кәсіпкердің қаблетілігіне және оның командасының бизнестің
ішкі және сыртқы ортасындағы қарым-қатынасты пайдалануына, кәсіп орынның
стратегиясы мен тактикасын дұрыс тұжырымдау ептілігіне Бизнес жоспар
байланысты.
Бизнес жоспар өндірісі және қызмет көрсету көлемін көбейту үшін
капитал тарту мақсатында инвестырлар жаңа кәсіпорының жоспарланған
мақсаттарды, онық ішінде кәсіби деңгейі жоғары менеджерлер командасы мұқият
ойластырылған, жалғасын табатын негізгі бағдарламалық іс - әрекеттерді
орындауға сай мүмкіндігі бар екендігіне көз жеткізуі тиіс. Егер бизнес –
жоспар мақұлданса кәсіпкер мен оның комендасының өз әрекеттерін жүзеге
асыратын басты критерийі болуы керек .
Инфесторларды, бірінші кезекте, кәсіпорынның өарызды өтеуі, яғни оның
тек пайызды төлеп өана қоймай, сонымен қатар негізгі қарызды қайтара алуы
толғандырады. Сол себепті кәсіпорынның қаржылық көрсеткішін мұқият талдап,
жоспарлау қажет. Бизнес – жоспар тек инвестиция тарту құралы ретінде
пайдаланылады деген пікір де айтылып жүр. Шыңдығына келгенде, бизнес –
жоспардың мақсат өрісі айтарлықтай кеңірек, себебі бизнес – жоспарды
дайындаудың басқа да маңызды себептері бар. Соның ішінде:
Көбірек жөнге салынған жұмыс. Бизнес – жоспар менеджерлер
командасының тиімді жұмыс істеуне, яғни әртүрлі балама варианттардың ішінде
өте пайдалысын тандауға, мүмкін болар тәуеклдердің алдын – алуға және
олардан құтылудың немесе төмендетудің жолдарын анықтауға көмектеседі.
Болашаққа бағдарлану. Жоспарлау менеджерлеркомандасына көптеген
проблемаларды болжауға, алдын – алуға және олар пайда болған кезде дайын
болуға септігін тигізеді.
Ниеттердің мақұлдануы. Жоспарлау тек стратегияны тұжырымдауға ғана
емес, сондай- ақ ниеттерді мақұлдау және тәсілдер арқылы оны жүзеге асыруға
көмектеседі.
Нәтижеге дағдарлану. Мақсаттарды анықтау кәсіпорынды негізгі нәтижеге
жетуге бағдарлайды.
Стресті басқар. Жоспарлау процесінде шындыққа негзделген мақсаттарды
анықтау болашақтағы болатын стресс жағдайларынан құтылуға мұмкіндік береді.
Тиімділігі жоғары жұмысты қаржыландыру. Шындыққа жақын мақсаттарды
белгілеу кезіндегі қисын әсері бизнес – жоспардың қолға түсетін аз салдары
болып табылатын. Егер мақсаттар қиын болса да, бірақ жетуге болатынын
адамдар көбірек дәлелдейтінін зерттеулер көрсетуде.
Кәсіпорынның жоспарлау процесінде кездесуі мүмкін бірқатар
проблемаларды қарастырайық. Технологиясы тез өзгеретін салаларда жаңа
бәсекелестердің пайда болуына және нарықтық ортаның өзгеруіне байланысты,
бизнес-жоспар басылымға шықпай-ақ ескеруі мүмкін жағдайлар да болады.
Сондықтан ортаның өзгермелілігі, тиімді бизнес-жоспар жасау жолында көңіл
бөлуді талап ететін фактор болуы мүмкін. Елдегі жалпы экономикалық және
саяси жағдай екінші себеп болып табылуы мүмкін, дағдарыс және қоғамдағы
басқа да күйзелістер жобаларды жүзеге асыруға кері әсерін тигізері даусыз.
Тұрлаусыздық пен болжамсыздық жағдаында қандай да бір міндеттерді мойынға
алу өте қиын. Соңғысы – уақыт проблемасы. Әсіресе, кәсіпорын пайда
болғаннан кейінгі алғашқы аптамен ай – қайта құрылған кәсіпорындар үшін өте
сындарлы кезең. Мұндай жағдайда дәл осы уақыт кезеңдерінің ерекше
талқылануы шарт. Көбінесе, бизнес-жоспарды дайындау кезінде жіберілетін
негізгі қателерді және оларды жеңу жолдарын қарастырайық (5.10-кесте).

5.10-кесте.
Бизнес-жоспардағы негізгі кемшіліктер мен оларды жеңу жолдары.
Жоспарлаудағы Тиімсіз жоспарлаудың Кемшіліктерді жеңу
кемшіліктер негізгі белгілері жолдары
Нақтылы мақсаттың Жалпы, белгісіз Нақтылы, санды және
болмауы мақсаттар; уақытша шамалас
Нақтыланбаған, саны мақсаттарды белгілеу
жағынан белгісіз
мақсаттар;
Уақыт факторы
ескерілмейді;
Қосалқы мақсаттар мен
нақты іс-әрекеттердің
болмауы;
Нәтижеге емес, қызметке
бағдарлану;
Мүмкін проблемаларды Ақталмаған оптимизм; Жоспарлаудағы үлкен
болжай алмау Менеджердің баламалы икемділік және
стратегиясы мен жұмыс болашақтағы
жоспарының болмауы; проблемаларды болжай
Менеджменттегі білу және олардан
дағдарыстық құбылыстардыңқұтылудың жолын табу
басымдылығы жағдайды бағалаудағы
реализм
Ұзақ мерзімді Қысқа мерзімді Ұзақ мерзімді
болжамдаудың болмауы мақсаттарға бағдарлану; мақсаттарды белгілеу
Жоспарлаудың уақытылы және оларды уақытылы
түзетілмеуі қайта қарастырып отыру
Жете белмеушілік Ескішілдікке негізделген,Командамен стратегиялық
күнделікті жұмыстарға мақсаттарды жүйелі
шоғырлану, талдап отыру және
приоритеттердің болмауы қызметтің нәтижесі
туралы хабарлап отыру
Жоспармен жұмыс істемеуЖоспарлар қайта Жоспарлауды оқтын- оқтын
қарастырылмайды; қайта қарастыру және
Қоршаған жағдайды бағалау,
ортадағыөзгеріске тәсілдер мен әдістерді
жетімсіз реакция өзгерту;
Төзімділік жағдайын және
конструкциялық сын жасау
Тәжірбенің жете Мақсаттарға талдаудың Жағдайды жақсыға өзгерту
зерттелмеуі болмауы; мақсатында бұрынғы
Қателерді және қиын тәжірибелерді жете
жағдайларды қайта зертеу:
қайталау Қиын жағдайларды шешу
кезінде үлкен икемділік
көрсету

Бизнес-жоспарды дайындау кезінде мынадай ұсыныстарды ұстану қажет,
оларды екі топқа бөлуге болады:
1. Бизнес-жоспарды жасау кезінде ұсынылатын және ұсынылмайтын іс-
әрекеттер. Бастапқыда тиімділігі жоғары бизнес-жоспардың талаптарын
қарастырайық:
Бизнес-жоспар логикалық, байланысты, толық, оқуға қолайлы,
мүмкіндігінше қысқа болуы және негізгі бөлімдері мен көрсеткіштерін мұқият
талдау арқылы инвесторлардың алдына қызыметтердің жоғарғы жауапкершілік
көрсетуі қажет.
Бизнес-жоспар инвесторды қызықтырып, оның көңілін тарта білу керек,
сондықтан жеке капиталдың үлгісі қандай және инвестор капиталын салу
нәтижссінде қанша пайда табатын нақты белгілеп алу қажет.Бизнес-жоспарда
бизнесті қаржыландырудың балама көздері көрсетілгені жақсы. Өзінің
инвесторын жақсы білу қажет, олардың талаптары қандай, оларға ене ұнайды,
ал не ұнамайды қалуы мүмкін және олардың қалауларына сәйкес жоспар жасау.
Сыртқы сарапшылардан, тұтынушылардың кәсіпорының тиімді ақша ағанын
таба білетіндігі жөнінде, бұл біраз уақыт алса да және бизнес-жоспарды
кешіктіруге тура келсе де, олардың рстауларын алу міндет. Ондай растауларды
алу бизнес-жоспарлырының құндылығын жәен шындығын айтарлықтай
көтереді.Сауда көлемі мне нарыққа нарықты болжам сәйкес қаржы
көрсеткіштерін дайындау шарт.
Бизнес-жоспарды дайындауда менетжерлер мүшелерінің барлығының қатысуы
өте маңызды. Жүзеге асыруының процесінде бизнес-жоспар ылғи да ашық
талқылап отыруы тиіс.
Енді бизнес-жоспар жасау кезінде не ұсынылмайтыны н қарастырайық:
Каманда мүшелерінің құрамына қазіргі уарытта басқа фирмада жұмыс
істеитін және қосылуы кейінге жоспарлап жүрген адамдарды қоспау керек.
Күнделікті, негісіз және белгісіз мәлімдемелер жасалмау керек, мысаоы,
сату көлемі команда жорамалдарына негізделген.
Техникалық өнімдерді немесе өндіріс процесін тек осы сала мамандарына
ғана түсінікті терминдермен сипаттауға болмайды, себебі бұл бизнес-
жоспардың тартымдылығын төмендетеді. Мысалы, инвестор қаржысын өзі
түсінбейтін нәрсеге салмайды. Көбінесе маман емес адамға мәселенің маңызын
қарапайым сөздермен жеткізе алмайтын каманданың жете біліктілігі күман
келтіреді.
Көркем кітапшалар, слайдтар және шулы тұсаукесерлермен айналаспау
керек-барлығы шынайы және табиғи болу кеоек.
Бизнесті ұйымдастырп, жүргізу кезінде бизнес-жоспарды дайындауды ұзақ
мерзімге созбау керек.
Тиімді бизнес-жоспары-бұл уақытта, іс-жүзіндегі тәжірбиені, белгілі
жағыдайларды және күш салуды талап ететін қин процес.
Тиімді жоспарлау бірінші кезекте іс-әрекет емес, мақсатқа бағдарланған
(негізгі тәтижелер). Нақты іс-әрекеттер одан кейін белгіленген мақсаттарға
жету үшін дайындалады. Мақсаттар белгіленудің көпдеген тәсілдері бор.
Жоспарлауда мақсаттарды сәтті белгілеуге қажет болатын кейбір жайыттарды
қарастырайық.
Мақсаттар келесі тақырптарға сәйкес келуі керек:
- нақтылық және жеке-жеке талғанғандылық;
- сандық өлшемділік
- мерзімдер бойынша қыиыстыру;
- жаңа жағдайға бейімделу мүмкінділігі.
Мақсатарды іске асыру кезінде артықшылықтарды\, мүмкін болар
проблемаларды және маңыздылқ дәрежесібойынша оларды шешу жолдарын анықтау
қажет. Әрбір марсатта іске асыру үшін міндеттер және нақты шаралар тізімі
жазылады. Тәуелділік денгейі мне төтенше жағдайларды алдын-ала анықтау
тәуекел мне тұрлаусыздықтан арылуға мүмкіндік бераді.
Бизнес-жоспарды дайындаушылардаң мәселелерін қарастыроайық. Бизнес-
жоспарды дайындауды сырттан бір кеңесшігетапсыру қажет, себебі бастапқыда
команда бизнесті бастаумен және ұйымдастырумне айналысуы мүмкін деген
пікірлер кеңінен таралған. Шындығынан келгенде, сырттан кеңеші тартуға
қвзықтырмайтын 2 себеп бар. Бірінші жоспарлау процесінде бастапқы сатында
кананда мүшелеріеін әр түрлі стратегиялар мен тактикаларды, қаржы және
еңбек ресурстарына деген талаптарды аныдтап, фирманың маркетинттік әлуетін
бағалау мүмкіәнділігі бар. Мүның бәрі бизнес өз жұмысын бастағаннан кейіе
игеру тым кеш болып табылады. Екінші-инвестор бизнес-жоспарды кім
жасағанына ерекше мән береді.Оғансондай-ақ камандалық жоспарлау процесінде
болашақ кәсіпорының барлыұ ұсақ-түйегін жіліктеп білуі, талдаудың жақсы
игеруі және бизнестің ерекшелігін түсінуі, қандай жұмыс істеуі білуі
маңызды.
Жоспарлау барысында жұмысты ұтымды ұйымдастыру өте маңызды.Ең тиімді
жол бизнес-жоспардың бөлімдерін орындаушылардың біреуі маркетиттік
жұмыспен, екіншісі қаржылақ жоспармен, үшіншісі өндірістік жәее
т.б.істермен айналысатындай етіп бөліп беру. Одан кейін ақпараттар бизнес –
жоспарда қортындыланды, себебі орындау түйіні соңғы кезекте дайындалды.
Бизнес – жоспардың біріншісінің мерзімі және соңғы варянтының мерзімі
белгіленеді. Бұнда басқа бизнес – жоспардың нақты анықталған жүйелігі
бойынша жұмысты орындаудың кестесі дайындалады. Бизнес – жоспарды
жазғаннан кейін оны қажетсіз мәліметтерді шығару және кәсіби дайындаушылар
көзқарасы тұрғысынан ескерту жасау үшін кеңесшілерге рецензия жасауға
беру қажет.
Енді бизнес – жоспардың өзін дайындаушылардың тікелей әдістемесіне
өтейік. Бизнес- жоспарды дайындаудың әртүрлі тәсілдері бар. Жоғарыда
айтылып өткендей, бұл тақырып шетелде де, бізде де маңзды мәселе болып
табылады.Көп тарған кітаптардың бірі ретінде Давид Бангоның ˝Бизнес
–жоспарлау бойынша басқару˝ атты кітабы айтулуда. Бизнес – жоспарлау
бойынша бізде алғашқы аударма ретінде Эрнест энд Янгтың ˝ Бизнес
–жоспарын құрау˝ атты кітабын айтуға болады. Бұл кітаб кәсіпкерлердің және
бизнесті жоспарлаумен айналасытын кеңесшілердің арасында да кеңінен
тараған, сондықтан бұл зерттеуде Эрнест энд Янгтың оқу құралында айтылған
бизнес –жоспарды дайындау тәсілдері негізге алынған. Төменде бұл тәсіл
˝Костанайстрой ˝акционерлік қоғамының цирконилік комбинаттық құрылысына
тапсырыс алу үшін жасаған бизнес –жоспарының қысқаша мысалы ретінде
келтірілді (Қостанай қаласы).
Біздің зерттеуімізге негіз ретінде бизнес – жоспардың келесі
құрылымы алынады: Бизнес – жоспардың мұқабасы кәсіпорнның өзіне тән визит
карточкасы болып табылатындықтан ,келесідей мәліметтерден тұру
қажет:кәсіпорын аты ,мекен- жайы,байланыс телефоны және факс нөмірі, бизнес
– жоспардың жасалған жері,жылы және айы. Бизнес – жоспардың атауы жопарлау
объектісін нақты және бір мәнді етіп сипаттауы керек.мүқаба үлгісі төменде
көсетілген.
1.Мазмұны. Барлық бизнес –жоспар беттері көрсетілген қосымшаларды қоса
алғанда , бизнес – жоспардың барлық бөлімдері тізбектілетін мазмұннан
басталады. Мазмұнның жобалық үлгісі жоғарыда көрсетілген .
2.Атқарушы резюме. Бизнес – жоспардың қысқа мазмұнын көрсетеді және
әдетте, бизнес – жоспардың барлық бөлімдерін дайындағаннан кейін
жазылады, алайда бизнес – жоспардың құрылымында ол мазмұннан кейі турады.
Бұл бизнес – жоспардың негізгі концепциясына инвестордың ерекше көіл
аудару мақсатында істелді,олардың көбісіне кейде бизнес – жоспардың барлық
бөлімдерімен танысу қажет және қажет емес дегенді шешу үшін тек атқарушы
резюмемен танысса да ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.