Халықаралық маркетингте нарықты сегменттеу жайында

1.Халықаралық нарықтарды бағалау критерийлері
2.халықаралық маркетингтегі нарықты таңдау моделінің сипаттамасы
3.Нарыққа шығу негізі ретінде.сегметтеу

Халықаралық нарықтардың жағдайын бағалау мен талдау келесідей 2 негізгі көрсеткіштерге негізделеді:
-нарықтың тартымдылығы ;
-нарықтың бәсекеге қабілеттілік артықшылығы.
Нарық тартымдылығы осы нарыққа шығушы фирманың стратегиялық сәттілігін анықтайтын факторлардың жиынтығы ретінде қарастырылады.Нарық тартымдылығы оның динамикасын,көлемін және сапасын,шикізат пен энергиямен жабдықтайтын жүйенің жай-күйін,қоршаған ортаны сандық және сапалық жағын сипаттайды.Кез-келген нарықтық тартымдылық деңгейін бейнелейтін факторларға фирма өз әсерін тигізе алмайды.Сонымен қатар,фирма бәсекеге қабілеттілік артықшылықтарын сипаттайтын факторларға өз әсерін тигізе алады.Бәсекеге қабілеттілік артықшылықтың келесі көрсеткіштермен сипатталуы мүмкін:нарық позициясы,өндірістік потенциял,ғылыми және инновациялық потенциял,сонымен бірге басқарушы персоналдың біліктілігі.Тартымдылық пен бәсекеқабілеттілік артықшылығын бағалау нарықты сегменттеу үрдісінде жүзеге асады.Классикалық маркетинг мақсатты нарықты таңдауға алып келетін маркетингтік зерттеулер нәтижелерінің түрлі сызбасын қарастырады.Ал ол өз кезегінде сұраныс мөлшерін зерттегеннен кейінгі нарықты сегменттеуді,мақсатты сегменттерді таңдау мен тауарды нарықта орналастыруды қамтиды.Сегменттеу әрекеті әйгілі әдістемелер арқылы орындалады,мысалы:жеті қадамдық сегменттеу әдісі.
Сыртқы нарыққа шығу стратегиясын таңдай отырып,фирма сегменттеудің түрлі белгілері мен олардың үйлестірілген түрін пайдалана алады:
-географиялық(аймақтық)-экономикалық кеңістік,мемлекет,аймақ;
-өндірістік-демографиялық(ірі,шағын және орта кәсіпорын,өнеркәсіп,кәсіп,сауда);
-салалық(болат өндіруші және т.б.);
-өнім мен техникалық қасиеттерді қолдану аумақтары(өлшеу және салмақтау қасиеттері);
-әлеуметтік-демографиялық(жынысы,жасы,отбасы жағдайы,статусы және т.б.).

1.2.Халықаралық маркетингте нарықты таңдау моделінің сипаттамасы
Халықаралық маркетингте нарықты таңдау әрекеті төрт қадамдық моделге сәйкес келетін сызба түрінде берілуі мүмкін.Бұл модель нарықты таңдауға арналған,оның бөлек кезеңдері түрлі фирмалардың сәтті жұмысын жүзеге асыру барысында бір-бірінен ерекшеленуі мүмкін.Ал міндетті алдын-ала бағалау мен соңғы бір нарықты таңдау олардың барлығына ортақ болып табылады.Халықаралық экономикада халықаралық нарықтардың саны көп болғандықтан кәсіпорындар осы мемлекеттер арасынан таңдау жүргізудің бірнеше кезеңдерін өткізуі керек.
1-қадам.Осындай іріктеуді жүзеге асырудың бірден-бір тәсілі болып алдын-ала іріктеу табылады.Бұл әрекеттің техникасы қарапайым және негізінен көбірек тартымды нарықтарды тартымды емес нарықтардан бөлуге мүмкіндік беретін қол жететін деректерге сүйенеді.Тартымды емес нарықтарды шығарып тастау үшін сызбада келтірілген факторлар қолданылуы мүмкін.
Әдетте экспорттық кәсіпорындар өз қызметін көрші мемлекеттерде бастайды,бұл жерде нарық экономикалық мәдени тұрғыдан өз мемлекетінің нарығына сәйкес қалыптасады.
2-қадам.Нарық көлемі макросегментация негізінде анықталады,яғни нарықты экономика,өнеркәсіп салалары бойынша,өнеркәсіптік тауар топтары және тауар топшалары бойынша бөлістіру.Макросегментацияның негізін іздеу бұл әрекеттің ең маңызды тұсы болып табылады,ал бұл өз кезегінде нарықты сандық бірлікпен өлшеуге мүмкіндік береді.Макросегментация экспорттық және импорттық статистикаға сәйкес келуі керек.
3-қадам.Таңдалған нарықты талдауға әртүрлі типтер қамтылады.Бұл талдау бұрын таңдалған нарықтардың кейбіреулері компания үшін бірнеше себептер бойынша жарамсыз екенін көрсете алады,атап айтқанда:
-нарықтың шағын болуы;
-нарықтың өсу динамикасы төмен немесе теріс;
-нарықтағы бәсекелестің тым күшті болуы немесе нарыққа шығуы үшін жасырын кедергілердің тым көп болуы.
Талдау жүргізу барысында келесілерді ескеру керек:
-нарық потенциалы;
-нарықтағы сұраныс;
-компанияның қабілеттілігі,яғни кәсіпорын мүмкіншілігі.
Нарық потенциалы нақты тауар үшін мүмкін болатын немесе бар нарықтарды қамтитын,барлығына ортақ нарық ретінде анықталады.
Нарықтағы сұраныс нақты тауар нарығындағы барлық бәсекелес кәсіпорындардың сату көлемімен сипатталады.
Кәсіпорын қабілеті нарықтағы бөлек(немесе қандай да бір) кәсіпорынның нақты тауарды сату көлемінің эквиваленті ретінде қарастырылады.
Нарық 6 түрлі аумақтардан тұрады:
1.нарықтық ағымдық әлеуеті(потенциалы)
2.нарықтағы ағымдық сұраныс;
3.кәсіпорын тауарларына деген ағымдық сұраныс;
4.нарық әлеуетінің болашағы;
5.нарық сұранысының болашағы;
6.кәсіпорын сұранысының болашағы.
Сәйкес аумақты өлшеу үшін өлшеудің арнайы әдістері қолданылады: