Қазақстандағы Азамат соғысы



I. Кіріспе
II. Азамат соғысының тарихы.
III. Қазақстандағы Азамат соғысының ерекшеліктері мен салдары
IV. Қолданылған әдебиеттер
Кеңестердің екінші съезінде жеке иелік ету жойылып,Қазақстандағы шіркеу мен монастрлердің,помещиктерлің,бай қазақ-орыстардың,патша шенеуніктерінің иелігінде болып келген,сондай-ақ қоныс аудару қорындағы жерлер еңбекшілердің пайдалануына берілді.Оның 1917 жылғы қарашадан-1918 жылғы жазға дейінгі кезеңінде жергілікті Кеңестер,жер комитеттері мен комиссиялары бос жерлерді,тәркіленген помещиктік имениелерді есепке алып,шаруалардың жағдайын анықтап,жерсіз,жері аз шаруаларды жермен қамтамасыз ету мәселесімен шұғылданады.Шаруалар съездерінің шешімдерімен қоныс аудару қорынан алынған жерлерді пайдалану ережелерін жасады.
Екінші кезең-1918 жылдың жазынан-1920 жылдың аяғына дейінгі уақытты қамтыды.Бұл тұста жерді социализациялау жөніндегі шаруаларды іске асыруға әзірлік жұмыстары жүргізілді.1921-1922 жылдары қамтитын үшінші кезең жер-су реформасы іске асырылса,1924-1927 жылдары қамтитын төртінші кезеңде-жерге орналастыру,шабындық,егістік жерлерді қацта бөлу жұмыстары жүргізілді.
Сонымен Кеңес үкіметін нығайту жолындағы күрестің барысында Қазақстанда ескі мемлекеттік машина қиратылып,жаңа мемлекеттік аппарат құрылды.Жергілікті Кеңестер өздерінің алдарына қойылған міндеттерді жүзеге асыруға кірісті.Революция жеңістерін контреволюциялық күштердің қол сұғуынан қорғау жөнінде қажетті шаралар қолданылда.Өлкенің экономикасы мен әлуеметтік-мәдени салаларын социалистік жолмен қайта құру бағытында алғашқы қадамдар жасалды.
Дегенмен,Кеңес үкіметі алға қойған маңызды міндеттерді іске асыруда тәжірбиенің жоқтығы, жергілікті кадрлардың түсінгінің кемдігі,сауатының аздығы т.б себептер негізінде бұл революциялық шараларды іске асыру барысында асыра сілтеушіліктің,солақайлықты,теріс әрекеттердің орын алғанын,Кеңес үкіметіне сенімді азайтатын жайлардың болғанын да айту керек.
Қазақстан тарихы (көне заманнан бүгінге дейін). Бес томдық. 4-том. – Алматы: «Атамұра», 2010, 752 бет, суретті, карталы
1. Айбын. Энциклопедия. / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», 2011. - 880 бет.ISBN 9965-893-73-Х
2. Қазақстанның қазіргі заман тарихы: Жалпы білім беретін мектептің 9-сыныбына арналған окулық. 2-басылымы, өңделген. Жалпы редакциясын басқарған тарих ғылымының докторы, профессор Б. Ғ. Аяған. Алматы: Атамұра, 2009.
3. “Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998

Пән: Қазақстан тарихы
Жұмыс түрі:  Реферат
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:   
Жоспар:
I. Кіріспе
II. Азамат соғысының тарихы.
III. Қазақстандағы Азамат соғысының ерекшеліктері мен салдары
IV. Қолданылған әдебиеттер
Кіріспе
Кеңестердің екінші съезінде жеке иелік ету жойылып,Қазақстандағы шіркеу мен монастрлердің,помещиктерлің,бай қазақ-орыстардың,патша шенеуніктерінің иелігінде болып келген,сондай-ақ қоныс аудару қорындағы жерлер еңбекшілердің пайдалануына берілді.Оның 1917 жылғы қарашадан-1918 жылғы жазға дейінгі кезеңінде жергілікті Кеңестер,жер комитеттері мен комиссиялары бос жерлерді,тәркіленген помещиктік имениелерді есепке алып,шаруалардың жағдайын анықтап,жерсіз,жері аз шаруаларды жермен қамтамасыз ету мәселесімен шұғылданады.Шаруалар съездерінің шешімдерімен қоныс аудару қорынан алынған жерлерді пайдалану ережелерін жасады.
Екінші кезең-1918 жылдың жазынан-1920 жылдың аяғына дейінгі уақытты қамтыды.Бұл тұста жерді социализациялау жөніндегі шаруаларды іске асыруға әзірлік жұмыстары жүргізілді.1921-1922 жылдары қамтитын үшінші кезең жер-су реформасы іске асырылса,1924-1927 жылдары қамтитын төртінші кезеңде-жерге орналастыру,шабындық,егістік жерлерді қацта бөлу жұмыстары жүргізілді.
Сонымен Кеңес үкіметін нығайту жолындағы күрестің барысында Қазақстанда ескі мемлекеттік машина қиратылып,жаңа мемлекеттік аппарат құрылды.Жергілікті Кеңестер өздерінің алдарына қойылған міндеттерді жүзеге асыруға кірісті.Революция жеңістерін контреволюциялық күштердің қол сұғуынан қорғау жөнінде қажетті шаралар қолданылда.Өлкенің экономикасы мен әлуеметтік-мәдени салаларын социалистік жолмен қайта құру бағытында алғашқы қадамдар жасалды.
Дегенмен,Кеңес үкіметі алға қойған маңызды міндеттерді іске асыруда тәжірбиенің жоқтығы, жергілікті кадрлардың түсінгінің кемдігі,сауатының аздығы т.б себептер негізінде бұл революциялық шараларды іске асыру барысында асыра сілтеушіліктің,солақайлықты,теріс әрекеттердің орын алғанын,Кеңес үкіметіне сенімді азайтатын жайлардың болғанын да айту керек.

Қазақстан азамат соғысы жылдарында -- жұмысшы-шаруа Кеңестерінің орталықтағы және жергілікті жерлердегі билікті басып алуы алғашқы күннен-ақ құлатылған таптардың қарулы қарсылығын туғызды. Азамат соғысы билік үшін күрестің жалғасы болып шықты, сондықтан 1917 жылғы Қазан қарулы көтерілісі мен Азамат соғысының арасында айқын шек болмады. Ел 1917 жылғы 25 казаннан бастап Азамат соғысы жағдайында өмір сүрді немесе бұл дата елді таптық белгісі бойынша бір-біріне жау екі лагерьге бөліп тастады, арадағы күрес бітіспес қанды қырғынға ұласты.
Қазақстанда Азамат соғысы ошақтарының бірі Орынбор губерниясы мен Торғай облысының әкімшілік орталығы Орынборда -- қазақ атаманы Дутовтың 1917 жылы қарашаның аяғында Кеңес өкіметін құлатып, Кеңестердің II Бүкілресейлік съезінің делегаты С. Цвиллинг бастаған революциялық комитетті тұтқындауымен пайда болды. Жоғарыда айтылғандай, 1917 жылы 5 -- 13 желтоқсанда Орынборда Алаш партиясының II Бүкілқазақ съезі болып өтті. Съезде Уақытша халықтық кеңес -- Алашорда (Алаш автономиясы үкіметі) құрылды. Азамат соғысы басталысымен Алашорда бастаған және Кеңестер мен большевиктерді қолдаған екі жақ бір-біріне қарсы тұрды.
Кеңеске қарсы күштер Орынбордан басқа Жетісу мен Оралда да топтасты. Бұл аймақта антикеңестік күштердің әлеуметтік базасын Жетісу мен Оралдағы қазақ әскерлері, көпестер мен саудагерлер құрады. Кеңес өкіметіне жергілікті алашордашылар да қарсы шықты.
1914 жылы қарашада Жетісу қазақ әскерлерінің Әскери кеңесі Жетісудағы жоғары билік -- Әскери үкіметті құрды. Ақ гвардияшыл офицерлер мен юнкерлер Верный қаласына жан-жақтан келіп бас қосып жатты, осы жерде алаш полкі құрыла бастады. Ақ қазақтар диктатурасы Кеңес өкіметін жақтаушыларға қарсы зорлық-зомбылық шараларын жүргізді. Шаруалар депутаттары облыстық Кеңесі газетінің редакторы Березовский, жұмысшы Овчаров айуандықпен өлтірілді, көптеген жұмысшылар мен солдаттар -- жергілікті Кеңестердің мүшелері тұтқынға алынды. Азамат соғысының ендігі бір ошағы 1917 жылы қарашада Оралда қалыптасты. Осында құрылған Орал қазақ әскерлерінің облыстық Әскери үкіметі ақ гвардия офицерлеріне, қазақтардың атаман-кулак элементтеріне сүйенді, оларға жергілікті әсерлер, меньшевиктер және алашордашылар белсенді түрде қолдау көрсетті.Жазға қарай кеңеске қарсы күштердің белсенді бола түсуіне байланысты өлкедегі саяси жағдай шиеленісіп кетті.
Азамат соғысының етек алуына бірінші дүниежүзілік соғыс жылдарында тұтқынға түскен Австрия Венгрия армиясының солдаттарынан құрылған Чехословак корпусы бүлігінің үлкен маңызы болды. Жақсы қаруланған 50 мың адамдық корпус 1918 жылы мамырдың аяғында Еділ бойы мен Сібірде -- Транс сібір магистралінің ұзына бойында Кеңестерге қарсы шықты. Корпустың бір бөлігі ішкі контрреволюциялық күштермен бірлесе отырып, Петропавл, Ақмола, Атбасар, Қостанайқалаларын басып алды.Чехословак корпусының бас көтеруі большевиктерге қарсы барлық күштерді қозғалысқа келтірді. 1918 жылы 11 маусымда Кеңес өкіметі Семей қаласында құлатылды.
Ақ гвардияшылар коммунистерді, белсенді кеңес қызметкерлері мен оларды жақтаушыларды қатаң жазалады. Мәселен, К. Сүтішев, И. Дубынин, П. Калюжная, Г. Ыдырысов, К. Шұғаев, И. Салов және т.б. көптеген адамдар қаза тапты. Өскемен Кеңесінің басшысы Яков Ушановты кеменің оттығына тірідей жағып жіберді.Жазында Орал, Ақмола, Семей және Торғай облысынын басым бөлігін ақ гвардияшылар толықтай дерлік басып алды.Семей облысы жағынан Жетісудың солтүстігіне қарай бұзып-жарып өтіп, 21 шілдеде Сергиопольді қолдарына қаратты. Оларды станицалардағы бүлікші қазақтар қолдады.
22 шілдеде Жетісу облысы атқару комитетінің қаулысымен Жетісу майданы әскерлерінің штабы құрылды. Алайда ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Қазақстанның XX ғасырдағы тарихы
Азамат соғысы – халық қасіреті (1918-1920 жж.)
Алаш қозғалысының қалыптасуы мен дамуы
Азамат соғысы
Қазақстан азамат соғысы қарсаңында
Қазақстандағы азамат соғысы және қазақ зиялыларының ұстанымы.
Азамат соғысы жылдарындағы Қазақстан туралы
Қазақстан тарихы пәні
Қазақстандағы кеңестік биліктің әлеуметтік-экономикалық және саяси өзгерісінің ерекшеліктері
Қазақ өлкесінің азамат соғысына тартылуы
Пәндер