Азаматтардың жеке категорияларына жұмыс уақытының жалғасуын тоқтату



І.Кіріспе
ІІ.Негізгі бөлім
1. Азаматтардың жеке категорияларына жұмыс уақытының жалғасуын тоқтату
2. Жұмыс аптасы мен күнделікті жұмыстың жалғасуы
3. Түнгі уақыттағы жұмыс
4. Демалыс пен тамақтануға арналған үзіліс
5. Жұмыс уақытының ұзақтығы
6. Жұмыс аптасының түрлері
7. Жұмыс уақытының түрлері
8. Демалыс уақыты
ІІІ.Қорытынды
Жұмыс Уақыты– қызметкер (жұмысшы немесе қызметші) кәсіпорынның (фирманың‚ мекеменің‚ ұйымның) ішкі тәртібінің ережелеріне сәйкес жұмыс орнында болуға және еңбек міндеттерін орындауға тиіс күнтізбелік мерзім, қызметкердің еңбек процесіне қатысу ұзақтығының өлшемі. Оған, сондай-ақ, әкімшіліктің өкімімен белгіленген нормадан тыс орындалатын Жұмыс уақыты да (мысалы‚ демалыс күндеріндегі жұмыс‚ т.б.) жатады. Еңбек заңнамасында Жұмыс уақыты жұмыс күнінің, жұмыс аптасының, жұмыс айының, жұмыс жылының ұзақтығымен өлшенеді. Жұмыс күні – қызметкердің кәсіпорында бір тәулік ішінде еңбек ететін мерзімі. Жұмыс күнінің ұзақтығы ғасырлар бойы әлеуметтік жанжалдардың нысаны болып келді. 20 ғасыр басында көптеген дамыған елдерде жұмыс күнінің ұзақтығы 10 – 12 сағат болып белгіленді.
1917 жылы Ресейде 8 сағаттық жұмыс күнін белгілеген декрет шығарылды. 1919 жылы Вашингтонда 8 сағаттық жұмыс күнін енгізу туралы халықаралық келісім жасалды. Қазақстанда да 8 сағаттық жұмыс күні қабылданған. Жұмыс аптасы – күнтізбелік апта ішіндегі еңбек ету мерзімінің өлшемі, бір аптадағы жұмыс және демалыс күндерінің санын белгілейтін Жұмыс уақыты режимі. Көптеген дамыған елдерде жұмыс аптасының нормативтік ұзақтығы заңмен ғана емес, ұжымдық шарттармен де реттеледі, кейде ұжымдық шарт бойынша белгіленген жұмыс аптасының ұзақтығы заңмен белгіленген жұмыс аптасының ұзақтығынан аз болып келеді (мысалы, Германияда). Заңмен реттеу жұмыс аптасының тұрақты ұзақтығын белгілемей, тек кәдуілгі мөлшерлемелер бойынша төленетін жұмыс сағатының ең жоғарғы мөлшерін ғана шектейтіндіктен, жұмыс аптасының заңмен белгіленген және нақты ұзақтығы арасында айырмашылық бар. Қазақстан заңдарында екі демалыс күні (әдетте, сенбі мен жексенбі) бар 5 күндік жұмыс аптасы, яки жұмыс жұмыс уақытының қалыпты ұзақтығы (аптасына 41 сағат)‚ қысқартылған ұзақтығы (қызметкерлердің кейбір санаттары үшін)‚ толық емес Жұмыс уақытының‚ Жұмыс уақытынан тыс мерзімдегі жұмыс‚ түнгі уақыттағы жұмыс тәртіптемелері белгіленген. Мысалы‚ 16 жастан 18 жасқа дейінгі қызметкерлер үшін ұзақтығы 36 сағаттан аспайтын‚ 14 жастан – 16 жасқа дейінгі қызметкерлер үшін 24 сағаттан аспайтын‚ зиянды еңбек жағдайындағы жұмыстарда 36 сағаттан аспайтын қысқартылған жұмыс аптасы белгіленген.

Жоспар:
І.Кіріспе
ІІ.Негізгі бөлім
1. Азаматтардың жеке категорияларына жұмыс уақытының жалғасуын тоқтату
2. Жұмыс аптасы мен күнделікті жұмыстың жалғасуы
3. Түнгі уақыттағы жұмыс
4. Демалыс пен тамақтануға арналған үзіліс
5. Жұмыс уақытының ұзақтығы
6. Жұмыс аптасының түрлері
7. Жұмыс уақытының түрлері
8. Демалыс уақыты
ІІІ.Қорытынды

Кіріспе
Жұмыс Уақыты - қызметкер (жұмысшы немесе қызметші) кәсіпорынның (фирманың‚ мекеменің‚ ұйымның) ішкі тәртібінің ережелеріне сәйкес жұмыс орнында болуға және еңбек міндеттерін орындауға тиіс күнтізбелік мерзім, қызметкердің еңбек процесіне қатысу ұзақтығының өлшемі. Оған, сондай-ақ, әкімшіліктің өкімімен белгіленген нормадан тыс орындалатын Жұмыс уақыты да (мысалы‚ демалыс күндеріндегі жұмыс‚ т.б.) жатады. Еңбек заңнамасында Жұмыс уақыты жұмыс күнінің, жұмыс аптасының, жұмыс айының, жұмыс жылының ұзақтығымен өлшенеді. Жұмыс күні - қызметкердің кәсіпорында бір тәулік ішінде еңбек ететін мерзімі. Жұмыс күнінің ұзақтығы ғасырлар бойы әлеуметтік жанжалдардың нысаны болып келді. 20 ғасыр басында көптеген дамыған елдерде жұмыс күнінің ұзақтығы 10 - 12 сағат болып белгіленді.
1917 жылы Ресейде 8 сағаттық жұмыс күнін белгілеген декрет шығарылды. 1919 жылы Вашингтонда 8 сағаттық жұмыс күнін енгізу туралы халықаралық келісім жасалды. Қазақстанда да 8 сағаттық жұмыс күні қабылданған. Жұмыс аптасы - күнтізбелік апта ішіндегі еңбек ету мерзімінің өлшемі, бір аптадағы жұмыс және демалыс күндерінің санын белгілейтін Жұмыс уақыты режимі. Көптеген дамыған елдерде жұмыс аптасының нормативтік ұзақтығы заңмен ғана емес, ұжымдық шарттармен де реттеледі, кейде ұжымдық шарт бойынша белгіленген жұмыс аптасының ұзақтығы заңмен белгіленген жұмыс аптасының ұзақтығынан аз болып келеді (мысалы, Германияда). Заңмен реттеу жұмыс аптасының тұрақты ұзақтығын белгілемей, тек кәдуілгі мөлшерлемелер бойынша төленетін жұмыс сағатының ең жоғарғы мөлшерін ғана шектейтіндіктен, жұмыс аптасының заңмен белгіленген және нақты ұзақтығы арасында айырмашылық бар. Қазақстан заңдарында екі демалыс күні (әдетте, сенбі мен жексенбі) бар 5 күндік жұмыс аптасы, яки жұмыс жұмыс уақытының қалыпты ұзақтығы (аптасына 41 сағат)‚ қысқартылған ұзақтығы (қызметкерлердің кейбір санаттары үшін)‚ толық емес Жұмыс уақытының‚ Жұмыс уақытынан тыс мерзімдегі жұмыс‚ түнгі уақыттағы жұмыс тәртіптемелері белгіленген. Мысалы‚ 16 жастан 18 жасқа дейінгі қызметкерлер үшін ұзақтығы 36 сағаттан аспайтын‚ 14 жастан - 16 жасқа дейінгі қызметкерлер үшін 24 сағаттан аспайтын‚ зиянды еңбек жағдайындағы жұмыстарда 36 сағаттан аспайтын қысқартылған жұмыс аптасы белгіленген. 5 күндік жұмыс аптасы кезінде әр апталық жұмыстың (ауысымның) ұзақтығы кәсіпорын (фирма) әкімшілігі кәсіподақпен келісе отырып, жұмыс аптасының белгіленген ұзақтығын сақтап, бекіткен ішкі еңбек тәртібімен немесе ауысымдылық кестесімен айқындалады. Өндірістің сипаты мен еңбек жағдайларына қарай 5 күндік жұмыс аптасын енгізу тиімсіз кәсіпорындарда (фирмаларда) бір демалыс күні бар 6 күндік жұмыс аптасы белгіленеді.
Қазақстан Республикасы азаматының еңбек етуі мен демалысына байланысты негізгі мәселелердің хұқықтық регламенттелуі Еңбек туралы ҚР Заңына негізделеді .Жұмыс уақыты дегеніміз азаматтың жеке еңбек келісім -шартында көрсетілген еңбек міндеттеріне сәйкес еңбек міндеттерін орындауы .Қалыпты жұмыс уақыты аптасына 40 сағаттан аспауы керек .Жеке еңбек келісім -шарттарында екі жақтың келісімімен ең аз жұмыс уақыты қарастырылуы мүмкін .
Азаматтардың жеке категорияларына жұмыс уақытының жалғасуын тоқтату
Жұмыс уақытының жалғасуын тоқтату келесі жұмысшы категориясына бекітіледі :
1)14 пен 16 жас аралығындағы жұмысшы аптасына 24 сағаттан көп емес ,
2)16-18 жас аралығына аптасына 36 сағаттан аспайтын жұмыс уақыты болуы тиіс ;
3)ауыр және зияны бар жұмыстарды атқаратын жұмысшылар аптасына 36 сағаттан аспайтын жұмыс уақытында еңбек етеді.Жұмыс уақытын шектеу мүмкіндігін ие ауыр және зиян жұмыс жағдайындағы өнеркәсіптер, цехтар, мамандықтар мен қызмет түрлеріне еңбек жөніндегі өкілетті мемлекеттік органдар береді.
Жұмыс аптасы мен күнделікті жұмыстың жалғасуы
Жұмысшыларға екі демалыс күні бар бес күндік жұмыс аптасы беріледі . Бес күндік жұмыс аптасының күнделікті жұмыс уақытының ұзақтығы жұмыс беруші актімен немесе ауысым кестесімен бекітіліп , бектіліген жұмыс аптасының ұзақтығын сақталады . Егер бес күндік жұмыс аптасы мақсаттық талапқа сай келмесе , ондай ұйымдар алты күндік жұмыс аптасын бекітеді . Алты күндік жұмыс аптасында күнделікті жұмыс уақытының ұзақтығы 7 сағаттан , апталық есепте 40 сағаттан , 6 сағат апталық есепте 36 сағаттан , 4 сағат апталық сағатта 24 сағаттан аспауы тиіс . Бескүндік және алты күндік жұмыс аптасы еңбек келісім -шарты бойынша жұмыс берушімен бекітіледі .
Түнгі уақыттағы жұмыс
Түнгі жұмыс уақыты 22 сағат пен таңғы 6 арасы болып саналады . Түнгі жұмысқа жүкті әйелдерді жұмылдыру тек олардың жазбаша өтінішімен жүзеге асады . Түнгі уақыттағы жұмысқа 18 жастан кіші тұлғалар мен түнгі уақытта жұмыс істеуге медициналық тыйым салынған тұлғалар жұмылыдырлмайды .

Демалыс пен тамақтануға арналған үзіліс
Демалыс уақыты дегеніміз жұмысшының еңбек міндеттерін орындаудан босап , өз қалауымен уақыт өткізу болып табылады .Күнделікті жұмыс ағымында жұмысшыға демалып, тамақтануына бір сағат көлемінде уақыт берілуі тиіс. Бұл үзіліс жұмысшының өз қалауымен өтпейді.Үзіліс уақыты жұмыс беруші актілері мен жеке еңбек келісім-шартымен анықталады.Еңбек талабы бойынша кейбір үзіліс берілмейтін жерлерде жұмыс беруші өзі жұмысшылардың тамақтанып, демалуына уақыт бөлуі тиіс. Мұндай жұмыс қатары мен тамақтану орындары жұмыс беруші актілерімен, немесе ұжымдық келісіммен жүзеге асады.Жұмысшының күнделікті демалыс уақытының ұзақтығы 12 сағаттан аз болмауы керек.
Демалыс күндер
Жұмысшыларға демалыс күндері беріледі (Апта сайынғы үзіліс ).Бес жұмыс күндік аптадағы жұмысшылар аптасына екі күн , алты жұмыс күндік аптадағыларға бір демалыс күні беріледі .Жалпы демалыс күні жексенбі болып табылады . Екінші демалы күні жұмыс берушінің актілерімен немесе жұмыс кестесімен бекітіледі . Екі демалыс күні қатар келеді .Егер мейрам күндері жұмыс күніне сай келсе және жұмыс уақытын рационалды пайдалану ҚР Үкіметімен анықталса , жұмыс күнін басқа күнге ауыстыру көзделеді .Жұмысшыны демалыс күндері жұмысқа жұмылдыру тек оның келісімімен жүзеге асады , егер керісінше жағдай болса, Заңның 59 бабымен қаралады .ҚР бекітілген мереке күндері жұмыс жүрмейді , тек егер халыққа шұғыл қызмет көрсету керек болса .Жұмыс уақытының ұзақтығы:
* қалыпты (аптасына 40 сағаттан аспауы тиіс)
* артылған
* толық емес
Жұмыс уақытына мыналар жатады:
1. дайындалу-қорытынды жұмыстар (тапсырма алу, материалдар, құралдар, техникалармен, құжатамамен танысу, жұмыс орнын дайындау және тазалау, дайын өнімді өткізу және басқалары)
2. технология, еңбек ұйымы, еңбекті нормалау және қорғау ережелерінде қарастырылған үзілістер, жұмыс орнындағы немесе жұмысшының өз уақытын дұрыс қалыптастыра алмағандағы күту уақыттары, мейрам және демалыс күндеріндегі кезекшілік
3. еңбек, ұжымдық келісім-шарт, жұмыс берушінің актілерімен немесе Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерімен анықталған үйде кезекшілік ету және бюасқа да кезеңдер

Жұмыс уақытын қысқарту төмендегі тұлғалар үшін бекітіледі:
1. он сегіз жасқа жетпеген жұмысшылар
2. ауыр жұмыстарда, зиянды (ерекше зиянды) және (немесе) қауіпті еңбек жағдайындағы қызметкерлерге
3. бірінші және екінші топтағы мүгедектерге
Толық емес жұмыс уақыты:
* толық емес жұмыс күні
* толық емес жұмыс аптасы
* ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Сотта өкіл бола алмайтын тұлғалар
Азаматтық құқық қабілеттілік пен азаматтық әрекет қабілеттіліктің мәні мен мағынасын ашу
Кәсіпорында еңбек өнімділігінің өсу резервтері
Отбасы құқығының мақсаты мен қағидасы
«Кәсіпкер» және «кәсіпкерлік» түсініктері
Отбасы құқығы бойынша неке түсінігі
Бригадалық кесімді еңбекақы
Оқу тәжірибесі есебі. «Еңбек құқығы және әлеуметік қамсыздандыру»
Ағзаның шартты рефлексті әрекетіне стресс жағдайларының әсері
Жұмысбастылық - еңбек нарығының басты мәселелерінің бірі
Пәндер