База мен базалау түсініктері
1) Кіріспе ... ... ... ... ... ... .2
2) База мен базалау түсініктері ... ... ...3
3) Конструкторлық базалар ... ... ... ... ... ... .3
4) Технологиялық базалар ... ... ... ... ... ... ... .4
5) Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... 6
6) Пайдаланылған әдебиет ... ... ..7
2) База мен базалау түсініктері ... ... ...3
3) Конструкторлық базалар ... ... ... ... ... ... .3
4) Технологиялық базалар ... ... ... ... ... ... ... .4
5) Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... 6
6) Пайдаланылған әдебиет ... ... ..7
Тетіктерді білдектерде дайындау кезінде олар сондай-ақ, анықталған күйде кеңістікте білдек элементтеріне және кесу аспабының күйіне қатысты бағдарлануы қажет. Сондықтан өңдеу мен жинау дәлдігін қамтамасыз ету үшін базалау теориясына сәйкес анықталған ережелерді қолданады. МЕСТ-ке сәйкес базалау деп координаталардың қатысты анықталған жүйесінің талап етілетін күйін дайындамаға немесе бұйымға беруді түсінеді. Базалар – деп базалау кезінде қолданылатын беттерді, сызықтар мен нүктелерді атайды.
Білдектерде механикалық өңдеу кезінде базалау деп дайындамаға немесе тетікке қолданылатын аспаптың берілісті траекториясын анықтайтын білдек элементтеріне қатысты күйді санайды. Тетіктерді білдекке орнату кезінде тек дұрыс бағдарлау ғана емес, жылжымайтын жағдайды қамтамасыз ету үшін бекіту қажет. Қатты дененің кеңістіктегі жылжуын толық жою үшін оны бостандық деңгейінен: координата өстерінің бойымен түсетін үш қозғалыс пен берілген өстер айналасындағы үш айналудан айыру қажет.
Білдектерде механикалық өңдеу кезінде базалау деп дайындамаға немесе тетікке қолданылатын аспаптың берілісті траекториясын анықтайтын білдек элементтеріне қатысты күйді санайды. Тетіктерді білдекке орнату кезінде тек дұрыс бағдарлау ғана емес, жылжымайтын жағдайды қамтамасыз ету үшін бекіту қажет. Қатты дененің кеңістіктегі жылжуын толық жою үшін оны бостандық деңгейінен: координата өстерінің бойымен түсетін үш қозғалыс пен берілген өстер айналасындағы үш айналудан айыру қажет.
1. Ш. Д. Ахметова, А.К. Ильясова Конструкциялық материалдардың өңдеу технологиясы, Алматы, 1993г.,
2. Сыздыков О.С. Конструкциялық материалдар технологиясы, Алматы, 1993г., 244-263 бет.
2. Сыздыков О.С. Конструкциялық материалдар технологиясы, Алматы, 1993г., 244-263 бет.
Мазмұны:
1) Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .2
2) База мен базалау түсініктері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
3) Конструкторлық базалар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
4) Технологиялық базалар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
5) Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..6
6) Пайдаланылған әдебиет ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...7
Кіріспе
Тетіктерді білдектерде дайындау кезінде олар сондай-ақ, анықталған күйде кеңістікте білдек элементтеріне және кесу аспабының күйіне қатысты бағдарлануы қажет. Сондықтан өңдеу мен жинау дәлдігін қамтамасыз ету үшін базалау теориясына сәйкес анықталған ережелерді қолданады. МЕСТ-ке сәйкес базалау деп координаталардың қатысты анықталған жүйесінің талап етілетін күйін дайындамаға немесе бұйымға беруді түсінеді. Базалар - деп базалау кезінде қолданылатын беттерді, сызықтар мен нүктелерді атайды.
Білдектерде механикалық өңдеу кезінде базалау деп дайындамаға немесе тетікке қолданылатын аспаптың берілісті траекториясын анықтайтын білдек элементтеріне қатысты күйді санайды. Тетіктерді білдекке орнату кезінде тек дұрыс бағдарлау ғана емес, жылжымайтын жағдайды қамтамасыз ету үшін бекіту қажет. Қатты дененің кеңістіктегі жылжуын толық жою үшін оны бостандық деңгейінен: координата өстерінің бойымен түсетін үш қозғалыс пен берілген өстер айналасындағы үш айналудан айыру қажет.
1. База жəне база түрлері туралы түсінік
База тұрақтылығы жəне база үйлестіріліділігінің принципі. Орнықтандыру
қателіктері. Базаны таңдау. Бөлшекті қондырудың тəсілдері. Орнықтандыру қателіктерін бөлшек конструкциясының згеруі арқылы азайту, өлшемдерің жəне технологиялық шараларын қою. Бекіту қателіктері. Қаттылық жүйесіне байланыс қателіктер: білдек, құрал, аспап, бөлшек.
Барлық беттердің бөлшегі бар, негізгі бетті белгілейды, яғни машинадағы
бөлшектердің жұмысын анықтайды. Бұл беттерге тікелей машинаның жұмыс процесі (мысалы, жұмысшы белгінің құбыр қанағы, бүрлігіш шүмегі жəне т.б.) жəне басқа бөлшектердің негізгі беттері, кинематикалық жұптар (мысалы, білік жəне майын, тірек, цилиндр жəне поршень, екі профильді тісті ілініс жəне т.б.) жəне жапсарласқан байланыс (мысалы, бүйіржақ бетінің тірек ернемен жəне майынтіректің бүйіржақ беті) жатады.
Көп жағдайда негізгі бет үлкен дəлдікпен жəне жоғарғы бет тазалығымен өңделеді, жəне олардың дəлдігі мен тазалығы машиналар жұмысынын сапалығына байланысты.
Бөлшектің қалған бас беттері көмекші бет деп аталады жəне олар
шыдамдылығымен, габариттігімен, салмағымен анықталады. Əдетте олар төменгі дəлдікпен жəне тазалықпен өңделеді, негізгі беттерге қарағанда жəне мүлде өңделмейді.
Дайындама жəне бұйымды талапқа қойылған координат жүйесінен алынған жүйге келтіру орнықтандыру деп аталады. База деп бір жəне бірнеше бөлшек беттері, қаралып жатқан беттің күйіне қатысты анықталады, бастапқы түзу жəне қисық жағдайда бұйымды дұрыс функциялау.
Сызбаны дайындау жəне бөлшекті өңдеу кезінде база бойынша белгі қою, беттен басқа, түзулер мен нүктелер қабылданады. Сызбадағы түзулер мен нүктелерден құрылдаушы бөлшек беті жəне олардың осьтеріне, өлшем мен басқа түзулер арасындағы өзара күйді береді, осыны конструкторлық база деп атайды.
Технологиялық процесс кезінде механикалық өңдеуде қолданылатын орнатуды, технологиялық база деп атайды.
Бұйымды құрастыру процесінде қолданылатын базаныт, құрастыру базасы деп атайды.
Бөлшектерді бақылауда қолданылатын базаны, бақылау базасы деп атайды.
2. Конструкторлық базалар
Əр түрлі бөлшек бетінің өзара күйін құрылымдаушы сызбада көрсетеді.
Құрылымдаушы өлшемді қойғанда бөлшектер арасындағы өзара байланыс кезінде, құрастыру шартындағы ағымнан шығады.
Басқа жағдайларда құрылымдаушы өлшемдерді беттен алып қояды, түзуден жəне нүктеден, басты болып саналатын машина жұмысы жəне есептеулер орындалып жатқан процесс кезінде.
Негізді емес бөлшек беттерінің арасындағы өлшемді шақтамасы қою негізі технологиялық түсінің есебінде өңдіріледі. Көбінесе осындай жағдайларда кішігірім шақтамалар қосымды, соның салдарынан экономикалық өндіріс қамсыздандырылады. Осындай шақтамаларды əріқарай кеңейту арзандатпайды жəне аз-маз өңдеуді арзандтады.Негізгі өлшемдегі шақтамалардан басқа, сызбада шақтамалар паралельды,
перпендикулярлы жəне т.б. қойылады. Шақтамалар əдетте негізді емес арақытаста қойылмайды, сондай-ақ автоматты технологиялық процеспен өңделген бөлшекпен қамтамасыздандырылады.
3. Технологиялық базалар
Технологиялық базалар тірек-бекіту, сын-қондырғылы жəне өлшеуішті болып бөлінеді. Тірек-бекіту база деп өңделетің бөлшек беті, бекітімен білдек беті немесе бөлшек құрамының талап етілген дəлдігіне дəл бағытталады. Бөлшек беті тірегінің бəрі тірек-бекіту базасы бола алмайды. Машинадағы бөлшек бетінің жұмыс тəсілдеріне байланысты, тірек-бекіту базалар ретінде, келесі база түрлеріне бөледі: негізгі, көмекші жəне оперативті.
Негізгі тірек-бекіту база - бұл база, негізгі бөлшек беттерінен тұрады. Мысалы, тісті дөңгелек тірегі білдекте білдекте тесіп жəне бүйіржақ бойынша өңдіріледі, жəне егер олрды дөнгелекті қондыру кезінде, тірек-бекіту база ретінде қолданса, онда осы беттер негізгі тірек-бекітуші базасы болып табылады. Негізгі тірек-бекіту база бетін əрқашанда ақырғы өңделген бет болып табылады.Сондықтан айла ... жалғасы
1) Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .2
2) База мен базалау түсініктері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
3) Конструкторлық базалар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
4) Технологиялық базалар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
5) Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..6
6) Пайдаланылған әдебиет ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...7
Кіріспе
Тетіктерді білдектерде дайындау кезінде олар сондай-ақ, анықталған күйде кеңістікте білдек элементтеріне және кесу аспабының күйіне қатысты бағдарлануы қажет. Сондықтан өңдеу мен жинау дәлдігін қамтамасыз ету үшін базалау теориясына сәйкес анықталған ережелерді қолданады. МЕСТ-ке сәйкес базалау деп координаталардың қатысты анықталған жүйесінің талап етілетін күйін дайындамаға немесе бұйымға беруді түсінеді. Базалар - деп базалау кезінде қолданылатын беттерді, сызықтар мен нүктелерді атайды.
Білдектерде механикалық өңдеу кезінде базалау деп дайындамаға немесе тетікке қолданылатын аспаптың берілісті траекториясын анықтайтын білдек элементтеріне қатысты күйді санайды. Тетіктерді білдекке орнату кезінде тек дұрыс бағдарлау ғана емес, жылжымайтын жағдайды қамтамасыз ету үшін бекіту қажет. Қатты дененің кеңістіктегі жылжуын толық жою үшін оны бостандық деңгейінен: координата өстерінің бойымен түсетін үш қозғалыс пен берілген өстер айналасындағы үш айналудан айыру қажет.
1. База жəне база түрлері туралы түсінік
База тұрақтылығы жəне база үйлестіріліділігінің принципі. Орнықтандыру
қателіктері. Базаны таңдау. Бөлшекті қондырудың тəсілдері. Орнықтандыру қателіктерін бөлшек конструкциясының згеруі арқылы азайту, өлшемдерің жəне технологиялық шараларын қою. Бекіту қателіктері. Қаттылық жүйесіне байланыс қателіктер: білдек, құрал, аспап, бөлшек.
Барлық беттердің бөлшегі бар, негізгі бетті белгілейды, яғни машинадағы
бөлшектердің жұмысын анықтайды. Бұл беттерге тікелей машинаның жұмыс процесі (мысалы, жұмысшы белгінің құбыр қанағы, бүрлігіш шүмегі жəне т.б.) жəне басқа бөлшектердің негізгі беттері, кинематикалық жұптар (мысалы, білік жəне майын, тірек, цилиндр жəне поршень, екі профильді тісті ілініс жəне т.б.) жəне жапсарласқан байланыс (мысалы, бүйіржақ бетінің тірек ернемен жəне майынтіректің бүйіржақ беті) жатады.
Көп жағдайда негізгі бет үлкен дəлдікпен жəне жоғарғы бет тазалығымен өңделеді, жəне олардың дəлдігі мен тазалығы машиналар жұмысынын сапалығына байланысты.
Бөлшектің қалған бас беттері көмекші бет деп аталады жəне олар
шыдамдылығымен, габариттігімен, салмағымен анықталады. Əдетте олар төменгі дəлдікпен жəне тазалықпен өңделеді, негізгі беттерге қарағанда жəне мүлде өңделмейді.
Дайындама жəне бұйымды талапқа қойылған координат жүйесінен алынған жүйге келтіру орнықтандыру деп аталады. База деп бір жəне бірнеше бөлшек беттері, қаралып жатқан беттің күйіне қатысты анықталады, бастапқы түзу жəне қисық жағдайда бұйымды дұрыс функциялау.
Сызбаны дайындау жəне бөлшекті өңдеу кезінде база бойынша белгі қою, беттен басқа, түзулер мен нүктелер қабылданады. Сызбадағы түзулер мен нүктелерден құрылдаушы бөлшек беті жəне олардың осьтеріне, өлшем мен басқа түзулер арасындағы өзара күйді береді, осыны конструкторлық база деп атайды.
Технологиялық процесс кезінде механикалық өңдеуде қолданылатын орнатуды, технологиялық база деп атайды.
Бұйымды құрастыру процесінде қолданылатын базаныт, құрастыру базасы деп атайды.
Бөлшектерді бақылауда қолданылатын базаны, бақылау базасы деп атайды.
2. Конструкторлық базалар
Əр түрлі бөлшек бетінің өзара күйін құрылымдаушы сызбада көрсетеді.
Құрылымдаушы өлшемді қойғанда бөлшектер арасындағы өзара байланыс кезінде, құрастыру шартындағы ағымнан шығады.
Басқа жағдайларда құрылымдаушы өлшемдерді беттен алып қояды, түзуден жəне нүктеден, басты болып саналатын машина жұмысы жəне есептеулер орындалып жатқан процесс кезінде.
Негізді емес бөлшек беттерінің арасындағы өлшемді шақтамасы қою негізі технологиялық түсінің есебінде өңдіріледі. Көбінесе осындай жағдайларда кішігірім шақтамалар қосымды, соның салдарынан экономикалық өндіріс қамсыздандырылады. Осындай шақтамаларды əріқарай кеңейту арзандатпайды жəне аз-маз өңдеуді арзандтады.Негізгі өлшемдегі шақтамалардан басқа, сызбада шақтамалар паралельды,
перпендикулярлы жəне т.б. қойылады. Шақтамалар əдетте негізді емес арақытаста қойылмайды, сондай-ақ автоматты технологиялық процеспен өңделген бөлшекпен қамтамасыздандырылады.
3. Технологиялық базалар
Технологиялық базалар тірек-бекіту, сын-қондырғылы жəне өлшеуішті болып бөлінеді. Тірек-бекіту база деп өңделетің бөлшек беті, бекітімен білдек беті немесе бөлшек құрамының талап етілген дəлдігіне дəл бағытталады. Бөлшек беті тірегінің бəрі тірек-бекіту базасы бола алмайды. Машинадағы бөлшек бетінің жұмыс тəсілдеріне байланысты, тірек-бекіту базалар ретінде, келесі база түрлеріне бөледі: негізгі, көмекші жəне оперативті.
Негізгі тірек-бекіту база - бұл база, негізгі бөлшек беттерінен тұрады. Мысалы, тісті дөңгелек тірегі білдекте білдекте тесіп жəне бүйіржақ бойынша өңдіріледі, жəне егер олрды дөнгелекті қондыру кезінде, тірек-бекіту база ретінде қолданса, онда осы беттер негізгі тірек-бекітуші базасы болып табылады. Негізгі тірек-бекіту база бетін əрқашанда ақырғы өңделген бет болып табылады.Сондықтан айла ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz