Ақпараттық процеске рұқсатымсыз кірісуден сақтану

Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Ақпаратты қорғау тәсілдері
2. Ашық кілтті жүйе (RSA алгоритмі)
3. SSl мүмкіндіктері
4. Fortezza жүйесі
5. Кванттық криптография
Қорытынды

Криптография деп ежелгі гректердің Kryptos – құпия, жасырын және grapho – жазу сөздерінен құралған тек қана шартты тұлғаларға ғана мәлім құпия жазу тәсілі немесе құпия жазу. Криптография терминінің авторы Д.Валлис болып табылады. Ақпаратты өзгерту арқылы сақтау криптология деп аталады. Криптология – криптография мен криптосараптама сияқты екі тармақтан тұратын ғылым .
Криптография – мәліметті заңсыз қолданушылардан қорғау мақсатындағы түрлендіру тәсілдері (шифрлау) жөніндегі ғылым.
Криптосараптама – шифрды ашу жолдары, тәсілдері мен оларды қолдану тәжірибесі турасындағы ғылым.
Криптографиялық әдістер ақпаратты қорғаудағы ең тиімді әдістердің бірі болып табылады.
Кез келген криптографиялық әдіс пайдаланушылармен берік және көп еңбек сіңірумен сипатталады.
Әдіс беріктігі – ең алғашқы мәтінді ашуға болатын статикалық сараптама, ең аз көлемді шифрленген мәтін. Осылай шифр беріктігі кілт қолданылатын кезде шифрленген ақпараттың мүмкін көлемін анықтайды.
Әдістің көп еңбек сіңірулігі бастапқы мәтіннің бір символын шифрлеуге қажет элементар операциялар санымен анықталады.
В.И.Нечаевтің «Криптография элементтері (ақпараттарды қорғау теориясының негіздері)» атты еңбегінде криптографияның ежелгі Эллин жеріндегі тарихына қатысты мынадай бір мысал келтірілген. Әңгіме б.з.д.ІІ ғасырдағы «Полибий төртбұрышы» жөнінде
Бұл құрылым 5х5 төрт бұрыштан тұрады. Оның бағандары мен жолдары 1-ден 5-ке дейінгі цифрлармен нөмірлендірілген. Төртбұрыштың әрбір клеткасына бір әріптен жазылған. Нәтижесінде, әрбір әріпке екі сан жауап беріп отырған да шифрланған мәлімет немесе хабар сандар жұбының кезегіне айналған.
Мысалы:
13, 34, 22, 24, 44, 34, 15, 42, 22, 34, 43, 45, 32
Осы хабарламаны шешіп, оқитын болсақ «Cogito ergo sum» - «Мен ой ойлаймын, демек өмір сүремін» деген латынның қанатты сөзі пайда болады.
Цезарь жүйесі - моноалфавиттік алмастыру, яғни белгілі ережеге сәйкес бастапқы мәтіндегі символдарды шифрленген символдарға алмастыру.
Мысалы: “Қытайға түссең қыл бұрау,
Орысқа түссең кең тұсау” хабарламасын шифрлау керек.
Моноалфавиттік алмастыру нәтижесінде нюхгмжгвхцффирвнюовдцугцв
суюфнгвхцфирвнирвхцфгц шифрограммасы пайда болды.