Оқушылардың ғылыми дүниетанымын қалыптастыру жүйесі


Ғылыми дүниетанымды қалыптастыруға сан түрлі факторлар ықпал
жасайды. Олардың құрамында адам өмірінің материалдық жағдайлары , өмір
сүріп отырған микро және макро ортасы , көпшілік хабарларды тарату
құралдары , оқыту мен тәрбиелеу кіреді. Ғылымда бұл фкторлардың бірдей
күшпен және тиімді әсер етпейтіні белгілі . Сондықтан болашақ мұғалімдер
дүниетанымды бағдарлы қалыптастыратын факторларды басқаруды үйрену керек .
Дүниетанымның психалогиялық құрылымы танымдық , эмоциондық және
еріктік сияқты құрамаларды қамтиды . Білім жеке көзқарас сенімге айналу
үшін оны тек ойластырып қана қоймай , терең сезіну , қоғамдық өмір және
іс-әрекетпен салыстыруы керек .
Дүниетанымды қалыптастыру өткінші процесс емес . Ол адам өмірін
түгел қамтиды . Оқушының жалпы дамуында бұл процесс тұрақты және үздісіз
өзгерістерге ұшырайды . Оқушылардың ғылыми дүниетанымын қалыптастыру
оларды осы заманғы ғылыми біліммен қаруландыруға сүйенеді.
Бұған мектепте оқытылатын барлық пәндердің қатынасы
бар .
Мектепте оқытылатын жаратылыстану , математика ғылымдары
табиғаттың құбылыстары мен процестері және заңдылықтары туралы белгілі ұғым
жүйесін жасайды . Ботаника , жалпы биология курстарын оқу , мектептің оқу
– тәжірибе учаскелерінде , оқушылардың өндірістік бригадаларында
шәкірттер жұмыс істей жүріп , өсімдіктердің даму процесін адам баласының
толық меңгере алатындығына көзі жетеді .
Физика , химия заңдарын білу және сол пәндер бойынша тәжірибе
жасау оқушылардың дүниенің пайда болуы мен дамуы туралы түсінігін ,
дүниетанымдылық көзқарсын және сенімін нығайтады . Физика , астрономия
сабақтарында адам ойының табиғаттың сырын бірте – бірте ашуы , тануы және
заңдарын пайдалануы туралы оқушылар түсінік алады . Бұл жөнінде
ғарышкерлердің космосқа ұшуы , оның кеңістігін зерттеу пән мұғалімдерін
бай материалдармен қамтамассыз етеді .
Оқушылардың дүниетанымын қалыптастыруда гуманитарлық ғылымдардың
алатын орны ерекше . Тарих , әдебиет сабақтарында қоғамрың дамуы туралы
шәкірттердің диалектикалық – материалистік көзқарастары қалыптасады , олар
адам өмірінің мәніне , мұраттарының , мінез – құлқының бағыттылығына , іс -
әрекетінің мақсатын анықтауға түсінеді .
Тарих курсы қоғамның даму заңдарын түсінуге мүмкіндік жасайды .
Әдебиет адамдар арасындағы қарытынасқа жаңа өмірге , еңбекке жастардың
дұрыс көзқарасын тәрбиелейді . Әдебиет сабақтарында оқушылар өмір
шындығымен , Отандық және дүние – жүзілік мәдениеттің барлық прогресшіл
дәстүрлермен , идеялық байлығымен танысады .
Сонымен мектепте оқыту оқушылардың дүниетанымын қалыптастырудың
маңызды құралдарының бірі . Олай болса оқыту процесінде бірқатар
психологиялық және педагогикалық шарттар жүзеге асырылуы керек .
1.Мұғалімнің ғылыми дүниетаным негіздерін қалыптастыру іс әрекеті
кезеңдерінің нақты жоспарлауын қамтамассыз ету . Бірінші кезеңде мектеп
оқушыларының дүниетанымын қалыптастыру ісінің жүйесінде әрбір пәнінің
орнын анықтау , пән аралық байланысты айқындау , негізгі филдософиялық ,
саяси - әлеуметтік және адамгершілік идеяларды бөліп алу маңызды . Екінші
кезеңде мұғалім оқушыларды айқындалған идеяларды мағыналы ойлауға жетелейді
, оларды пәндерді оқудың уақыты бойында логикалық және деректік сипатына
қарай күрделенетін ретпен тізбектей орналастырып , бірнеше басқышқа
бөледі. Үшінші кезеңі дүниетаным қорытындыларын топтауды міндет етеді .
Төртінші кезеңде оқытылатын материалдан шығатын дүниетаным қорытындыларын
тақырыптарға сәйкес бөлу және оларды сабақ жоспарларында , оқшылардың
өзіндік жұмысы үшін берілетін тапсырмаларды ... жалғасы
жасайды. Олардың құрамында адам өмірінің материалдық жағдайлары , өмір
сүріп отырған микро және макро ортасы , көпшілік хабарларды тарату
құралдары , оқыту мен тәрбиелеу кіреді. Ғылымда бұл фкторлардың бірдей
күшпен және тиімді әсер етпейтіні белгілі . Сондықтан болашақ мұғалімдер
дүниетанымды бағдарлы қалыптастыратын факторларды басқаруды үйрену керек .
Дүниетанымның психалогиялық құрылымы танымдық , эмоциондық және
еріктік сияқты құрамаларды қамтиды . Білім жеке көзқарас сенімге айналу
үшін оны тек ойластырып қана қоймай , терең сезіну , қоғамдық өмір және
іс-әрекетпен салыстыруы керек .
Дүниетанымды қалыптастыру өткінші процесс емес . Ол адам өмірін
түгел қамтиды . Оқушының жалпы дамуында бұл процесс тұрақты және үздісіз
өзгерістерге ұшырайды . Оқушылардың ғылыми дүниетанымын қалыптастыру
оларды осы заманғы ғылыми біліммен қаруландыруға сүйенеді.
Бұған мектепте оқытылатын барлық пәндердің қатынасы
бар .
Мектепте оқытылатын жаратылыстану , математика ғылымдары
табиғаттың құбылыстары мен процестері және заңдылықтары туралы белгілі ұғым
жүйесін жасайды . Ботаника , жалпы биология курстарын оқу , мектептің оқу
– тәжірибе учаскелерінде , оқушылардың өндірістік бригадаларында
шәкірттер жұмыс істей жүріп , өсімдіктердің даму процесін адам баласының
толық меңгере алатындығына көзі жетеді .
Физика , химия заңдарын білу және сол пәндер бойынша тәжірибе
жасау оқушылардың дүниенің пайда болуы мен дамуы туралы түсінігін ,
дүниетанымдылық көзқарсын және сенімін нығайтады . Физика , астрономия
сабақтарында адам ойының табиғаттың сырын бірте – бірте ашуы , тануы және
заңдарын пайдалануы туралы оқушылар түсінік алады . Бұл жөнінде
ғарышкерлердің космосқа ұшуы , оның кеңістігін зерттеу пән мұғалімдерін
бай материалдармен қамтамассыз етеді .
Оқушылардың дүниетанымын қалыптастыруда гуманитарлық ғылымдардың
алатын орны ерекше . Тарих , әдебиет сабақтарында қоғамрың дамуы туралы
шәкірттердің диалектикалық – материалистік көзқарастары қалыптасады , олар
адам өмірінің мәніне , мұраттарының , мінез – құлқының бағыттылығына , іс -
әрекетінің мақсатын анықтауға түсінеді .
Тарих курсы қоғамның даму заңдарын түсінуге мүмкіндік жасайды .
Әдебиет адамдар арасындағы қарытынасқа жаңа өмірге , еңбекке жастардың
дұрыс көзқарасын тәрбиелейді . Әдебиет сабақтарында оқушылар өмір
шындығымен , Отандық және дүние – жүзілік мәдениеттің барлық прогресшіл
дәстүрлермен , идеялық байлығымен танысады .
Сонымен мектепте оқыту оқушылардың дүниетанымын қалыптастырудың
маңызды құралдарының бірі . Олай болса оқыту процесінде бірқатар
психологиялық және педагогикалық шарттар жүзеге асырылуы керек .
1.Мұғалімнің ғылыми дүниетаным негіздерін қалыптастыру іс әрекеті
кезеңдерінің нақты жоспарлауын қамтамассыз ету . Бірінші кезеңде мектеп
оқушыларының дүниетанымын қалыптастыру ісінің жүйесінде әрбір пәнінің
орнын анықтау , пән аралық байланысты айқындау , негізгі филдософиялық ,
саяси - әлеуметтік және адамгершілік идеяларды бөліп алу маңызды . Екінші
кезеңде мұғалім оқушыларды айқындалған идеяларды мағыналы ойлауға жетелейді
, оларды пәндерді оқудың уақыты бойында логикалық және деректік сипатына
қарай күрделенетін ретпен тізбектей орналастырып , бірнеше басқышқа
бөледі. Үшінші кезеңі дүниетаным қорытындыларын топтауды міндет етеді .
Төртінші кезеңде оқытылатын материалдан шығатын дүниетаным қорытындыларын
тақырыптарға сәйкес бөлу және оларды сабақ жоспарларында , оқшылардың
өзіндік жұмысы үшін берілетін тапсырмаларды ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz