Қазақстанда отаршылдық дәуірдің басталуы

1. ХVIII ғ екінші ширегіндегі Қазақстанның экономикалық және әлеуметтік . саяси дамуы.
2. Патшалық Ресейдің отарлау саясаты
3. Абылайхан және оның саясаты
4. Қазақ . жоңғар саясаты

Қазақстанның Ресейге қосылуы алдында олардың арасында едәуір саяси байланыстар болды. Орыс мемлекеті өзінің Шығыстағы мемлекеттік шараларын кеңейтуге мүдделік көрсетті. Мемлекеттік өкіметтің орталықтандырылуына және күшеюіне қарай көршілес жатқан шығыс мемлекеттерінің халықтарымен сауда айырбасын өзара қарым-қатынастың басқа да түрлерін дамытудың мүмкіндіктері едәуір арта түсті.
Иван ІV-нің Қазан (1552), Астрахань (1556) хандықтарын, Оңтүстік-Батыс Сібірді жаулап алуы, Қама сауда жолын құруы қазақ хандығымен де тікелей түйісуді жеңілдетті. Орыс мемлекетінің Қазақстанға деген ықыласы, әсіресе, ХV-ХVІ ғғ. екінші жартысынан бастап Ресей ортаазиялық хандықтармен сауда және дипломатиялық қатынастар орнатқаннан кейін қатты күшейді.
Ортаазиялық хандықтармен Қазақстан арқылы аралық сауда жолдарын дамытуға мүдделі болған көпестер керуендерінің ету қауіпсіздігін қамтамасыз етуге тырысты, ал орыс мемлекеті мұндағы саяси жағдайға және қазақ хандығының көрші елдермен қарым-қатынасына жанды ықылас білдіріп отырды. Сондықтан Мәскеулік тақсырлар да қазақ хаңдарымен тікелей байланыс орнатуға талпынды. Бұл мақсатқа жетуде елшілік байланыстары үлкен рөл атқарды. 1573 жылы қазақ даласына Третьяк Чебуков бастаған орыс елшілігі жіберілді, елшілікке қазақтармен сауда жасасуды жөнге салу міндеті жүктелді. Алайда Чебуковтың дипломатиялық миссиясы Қазақстан шептеріне жете алмады, себебі оларды жолда Сібір ханы Көшімнің жиені Мәметқұл қырып салды. 1577 ж. Ноғай ордасынан оралған орыс елшісі Борис Доможиров сол кездері ноғайларға сес керсеткен, сондай-ақ Ташкентпен және Үргенішпен байланыстары болған қазақ ханы «патша мен және кінәзбен татулықта» тұранын айты. 1594 ж. Мәскеуге бірінші қазақ елшілігі келді. Тәуекел ханның елшісі Құлмұхаммед Мәскеуде аманат ретінде ұсталып отырған өзінің жиені Оразмұхаммедті босатуға және орыс үкіметімен достық келісімін жасасуға тапсырма алған болатын. Сонымен бірге оның жауласушы феодалық көрші хандықтармен күресу үшін Борис Годуновтан «отты қару» алуға қол жеткізуі тиіс еді. Орыс патшасының Тәуекел ханға жауап грамотасында оған «отты қаруы бар көп әскер» жіберетініне және қазақтарды олардың барлық жауларынан «сақтайтынына» уәде берілді. ХҮ—XVI ғғ. аяғында экономикалық және саяси дамуда елеулі табысқа жеткен орыс мемлекеті елдің шығыс шептершдеп сауданы, әрине, саяси мақсаттарында ескере, барынша көтермелеп отырды. Иван IV Грозныйдың Яков және Григорий Строгановтарға 1574 жылы 30 мамырдағы ескертпе грамотасында оларға Қазақстан және Орта Азия халықтарымен сауда жасасуға рұқсат етілген.
Сауда-экономикалық байланыстар орнатуға екі жақ бірдей мүдделі еді. Товар айырбастау жолымен қазақтар өздерме үй тұрмысы заттарын, дәрімен атылатын қарулар алып отырды, ал орыстар олардан әр түрлі шиқізаттар, мал алды. Орыс мемлекетіне Көшім ұрпақтарымен күресте өзіне одақтас табу, Орта Азия базарына кедергісіз шығу, Қазақстан жері арқылы өтетін керуен жол-дарының қауіпсіздігіне жету аса қажет болатын. Өз кезегінде орта-азиялық хандықтардың әрдайым тонаушылық шапқыншылығына ұшырап тұратын қазақтар Мәскеумен байланысты күшейтуге мүдделі болды. Қазақстанмен, Сібірмен, Орта Азиямен байланыстарының қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін орыс мемлекеті жаңа қоныстанушыларды, көпестерді, елшіліктер мен әскери отрядтарды жіберумен қатар, Қазақстанмен шекарасында нығайтылған бекініс пункттерін салуға қарқынды кірісті.
Қазақстан шекарасына жақын жерден орналасқан, Батыс ыоір территориясындағы бірінші орыс қаласы, Об өзенінің оң жақ жағалауында, Ертіс өзенінің соған құя берісінде салынған «Үлкен Об қалашығы» болды. Өзінің өмір сүруінің қысқа мерзімінде ол орыстардың әскери отрядтарының Сібір түкпірі мен Қазақстан шекараларына қарай одан әрі жылжуы үшін негізгі пункт қызметін атқарды.

1. Қазақстан тарихы. Көне заманнан бүгінге дейін. IV томдық. Алматы; 1996, 1999,
2002ж
2. Қазақстан тарихы. Очерк. Алматы; 1993 ж.
3. Артықбаев Ж.О. Қазақстан тарихы. Астана; 2000 ж.
4. Абдакимов А. Қазақстан тарихы. Алматы; 1993 ж.
5. Кузембайулы А. Абиль А. История РК. Астана; 2001 г.