Төл туар алдындағы маңызды белгілер

1 Төл туар алдындағы маңызды белгілер.
2. Сүт безі аурулары

Төл туар алдындағы маңызды белгілер.
1. Аналық малдың әдеттегі жамбасы « туу жеріне » айналуы оның бай-
ланыс аппаратының әлсіреуімен көрінеді. Жамбастың барлық сіңірлері борпылдақ болады: олардың ұзындықтары 1/3-ге немесе 1/4-ге узарады. Эдетте, жамбас «туу жеріне» ұрықты шығарардан 12-36 сағат бурын айналады.
2. Жыныс еріндерінің iciнуi және үлкеюі, олардың тepici жылтыр болады, бүктемелері жазылады.
3. Ұрық туу алдында қынаптың кою жабысқақ шырышы сұйылады. Ұрықтың тууына 1-2 күн қалғанда қынап шырышының сұйылу процесі байқалады.
4. Уыздың бөлінуі адетте 2-3 таулік бурын басталады, кейде ол осы уақыттан ерте немесе ұрық туғаннан кейін бөлінеді.
5.Төл туар алдында 12-50 сағат бурын малдың дсінің температүрасы 0,4-1,2 о С-қа төмендейді.
6. Tiк ішек арқылы зерттегенде жатыр мойнының ұзындығының қысқаруы байқалады. Бұл оның ашылуын және биеде 10-24 сағаттан кейін, ал сиырда 2-3 сағат ішінде төлдің туатынын көрсетеді.
7. Ұсак- малдың аналықтарының «туатын ұрыққа орын дайындауы» .
Туу сатылары. Туу сатысының уш түрiH ажыратады: ашылу сатысы, туу сатысы және туудан кейінгі саты.
Төлдеу aктici —жетілген тipi ұрықты анасы ағзасынан шығарудан және ұрық қабығы мен оның суын қуудан тұратын физиологиялық процесс. Төлдеу — ұрық және аналық ағзасының қатынасуымен жатыр мускулатүрасы мен бұлшық еттің белсенді жиырылуы әсерiнен өтетін процесс.
1. Ашылу сатысында жыныс ағзаларының бұлшық ет жиырылуы болады. Жиырылу ұрықца және қағанақ суларына жасайды, соның олар қысымы аз жаққа, басқаша айтқанда, жатыр мойнына қарай ауысып, ұрық жолының ашылуына ықпал жасайды. Ашылған жолға қағанақ қабықтары, оның ішіне алынған қағанақ сулары еніп, жол қабырғасына біркелкі қысым жасайды. Осының әсерiHен жатыр мойны ашылып, қынап және жатыр қабырғасымен бірігеді. Кағанақ қабықтарының болшектері жатыр мойны арқылы отіп, қынапца түседі, кейде сарпайдың сыртына
жартылай шар тәрізді борпылдақ қапшық сияқты шығып түрады. Осы уақытта қағанақ қабыңтары жарылады, пайда болған тeciктен қағанақ суының жартысы сыртка төгіледі. Қағанақ қабының жыртылуы мен ашылу сатысы аякталады.
2. Туу сатысы. Жатыр мойнына кағанақ қабы eнуiмен бірге төлдің жакын жатқан бөлшектері де кіреді. Кағанақ кабыңтарының жарылуынан кейін ұрық сұйыңпен бірге жамбас жолына еніп, туу жолдарының рецепторларын тітіркендіреді және бұлшық ет процесінің жиырылуын тудырады. Осы кезде ұрықтағы кысым жоғарғы деңгейге жетеді. Ұрық туу жолдарына кіреді, жакын жатқан ағзалары сарпай саңылауына жакындайды. Келесі бұлшық ет проңесінің және жатырдың жиырылуының әсерiнен ұрықтың жакын жатқан ағзалары сарпай сақылауынан итеріледі. Осыдан кейін ұрықтың шыгуы аяқталады, оның кіндігі үзіледі. Жатыр қуысында қағанақ қабыңтары қалады. Ұрық шығару кезінде аналық мал мазасызданады, ыңқылдайды, жатады және тез арада тұрады.
3. Туудан кейінгі саты. Төл туғаннан кейін мал тынышталады, бірнеше минут созылатын үзіліс болады. Содан жатыр қайтадан жиырыла бастайды, бірaқ оның жиырылуы ондай кушті емес. Жиырылу процесі қағанақ қабықтары жатырдан қуылғанға созылады.
Егер ол көрсетілген мерзімнен ұзаса, оны бұрыс (патологиялық) төлдеу деп атайды. Төлдейтін малдың толғағы басталғанда оның сыртқы жыныс ағзадарын тазартады.