Тамырлар бойымен қан қозғалысының жалпы физика-математикалық заңдылықтары

• Кіріспе:
• Негізгі бөлім:
1. Қан айналым жүйесінің биофизикасы
2. Қанның реологиялық қасиеттері
3. Гаген . Пуазейльдің заңы
4. Қанның қан тамырлар бойымен қозғалысы
• Қорытынды:
• Пайдаланылған әдебиеттер

Қан , лимфа және тінаралық (интерстициялық) сұйықтық организмнің ішкі ортасын құрайды. Тіршілік үшін осы ішкі ортаның оның ішінде қан құрамының физикалық, химиялық, биологиялық қасиеттері тұрақты болуы шарт, тек осы тұрақтылықтың арқасында организм сырттағы құбылмалы да күрделі өзгерістерге төтеп бере алады. Адамның солтүстік полюс суығында да, оңтүстіктің шыжыған ыстығында да өмір сүре беретіні осы тұрақтылыққа байланысты.
Қан айналым биофизикасы – қанның қысымы мен қозғалыс жылдамдығының арасындағы байланысты және олардың қанның, қан тамырларының, жүрек функцияларының физикалық параметрлеріне тәуелділігін зерттейді. Қан
айналым жүйесі күрделі гидродинамикалық жүйе. Жүректің жұмысы периодты болғандықтан қанның қысымы және қозғалысыда периодты болады. Қан тамырлары аса көп тармақталады және әр тармақтың диаметрі әр түрлі болады. Сондықтан тамырдың серпімділігі тармақтардың диаметрлерінің қосындысына байланысты болады. Қан айналымның биофизикалық көрсеткіштері жүрек – тамырлар жүйесінің биофизикалық параметрлерінің өзгерісіне тәуелді болады. Жүрек жұмысының ерекшелігі қан тамырларының құрылысының ерекшелігіне және қанның қасиетіне байланысты болады.
Реология (rheos- ағын, logos – ілім ) дегеніміз, затардың деформациялануын реологиялық және ағуын зерттейтін ғылым. Гемореология
қасиеттері: – қанды тұтқыр сұйықтық деп қарастырып, оның қан
тамырларының бойымен қозғалысын зерттейтін биофизика ғылымының
бір саласы. Сұйықтық тұтқырдығы деп оның бір қабатының екінші қабатымен салыстырғанда қозғалыс әсерінен пайда болатын кедергіні айтады. Сұйықтық тұтқырлығының басты заңын Ньютон ашқан. Плазма – мөлдір, ньютондық сұйық. Бірақ формалық элементтердің 93%
Эритроциттер болғандықтан , қанды эритроцит суспензиясының физиологиялық ерітіндісі деп қарастыруға болады. Эритроциттердің басты қасиеттерінің бірі – эритроцит бағанын құруға бейімділігі.

• “Медициналық биофизика”
Б. Көшенов. Алматы “Қарасай” 2008 ж.
• “Лекция по медицинской биофизике”
Владимиров, Проскурина “Москва” 2007 г
• “Адам физиологиясы” Сәтбаева Х.Қ.
Өтепбергенов А.А. Нілдібаева Ж.Б.
Алматы,2005