Ірі қараны нормалап азықтандыру. Буаз сиыр мен құнажынды азықтандыру

Жоспар
Кіріспе

1. Сиырды өндіріс айналымына, жыл мезгіліне, жасына, жынысына қарай азықтандыру.
2. Сиырды суалу кезеңінде толық құрамды роционмен азықтандыру.
3. Сауын сиырымен құнажындарды сауу кезеңінде, суалталда, суалғаннан кейін , нормалап азықтандыру.
4. Асыл тұқымды бұқаны ұрық алу кезеңдеріне сай азықтандыру.
5. Бұзау тайыншаны өсу кезеңдеріне қарай азықтандыру. Ірі қараны бордақылау тәсілдері және оларды нормалап азықтандыру.

Бұзаулаған сиырдан бірден сүт сауылмайды. Алғашқы күндері сиыр желінінде жай сүттен кұрамы ерекшеленетін уыз түзіледі. Оның құрамында сүттікімен салыстырғанда жеңіл ыдырап, жылдам қорытылатын сіңірілетін альбуминдік және глобулиндік фракциясы басым белок, қант, минералды заттар, каротин, витаминдер және басқа да биологиялық әсерлі заттар көп бөлінеді. Осындай қоректілігімен биологиялық құндылығы, диеталық және иммундық қасиеттері жоғары уызбен жаңа туған бұзауды неғұрлым ерте ауыздандырудың оның ас қортуыи қалыптастырып, ауруға шалдықпаушылық иммунитетін күшейтіп, резистенттігін жетілдірудегі маңызы зор. Сауын сиырдың қоректік мұқтаждығы оның тірілей салмағына байланысты тіршілігін қамтамасыз етумен сүттілігіне байланысты өнім түзу қажеттілігінен туындайды. Тірілей салмағы ауырлап, сүт сауыны молайған сайын азыктандың нормасы ұлғаяды.
Сауын сиыр рационын шырынды және құнарлы азықтардан кейін ірі жем шөппен толықтырады әрі жем шөп ретінде табиғи шабындықтар мен екпе шөптер пішенін, түрлі дақылдар мен бұршақ тұқымдастар пішендемесін, кептірілген шөп кесіндісін, дэнді дақыл сабанын жүмсайды. Рационға ірі жасунықты жем щоптең енгізілу көлемі ондағы шырынды жем шөп көлеміне байланысты езгереді. Мысалы,тәулігіне жиырма, жиырма бес шырынды азық берілетін сауын сиырға тірілей салмағы торт жүз кг болса, төрт, бес кг, тірілей салмағы бес жүз кг болса бес, алты кг ірі жемшөп жегізілуі тиіс.
Жаңа бұзаулаған сиырларды азықтандыруң ең жауапты кезең болып саналады. Жаңа туған бұзау алғашқы күндері 4,5-5 кг сүт ішеді, ал сиырлар бұл кезде жеткілікті мөлшерде сүт береді. Сондықтан жаңа туған сиырға бірінші күндері жегенінше жақсы сапалы пішен, одан кейінгі күндері сүрлем, пішендеме және дәнді азықтар беріп, 12-15 күн ішінде нормаға сәйкес толық рационға көшіреді.бузаулаған сиырды азықтандырудың ең жауапты кезеңі бұзаулағаннан кейінгі 3-4 ай болып есептеледі. Себебі бұл кезеңде бұзаулар үшін енесінің сүті негізгі азық болып есептеледі.

Пән: Ветеринария
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:

Дәріс 9 Ірі қараны нормалап азықтандыру. Буаз сиыр мен құнажынды азықтандыру.
Жоспар
1. Сиырды өндіріс айналымына, жыл мезгіліне, жасына, жынысына қарай азықтандыру.
2. Сиырды суалу кезеңінде толық құрамды роционмен азықтандыру.
3. Сауын сиырымен құнажындарды сауу кезеңінде, суалталда, суалғаннан кейін , нормалап азықтандыру.
4. Асыл тұқымды бұқаны ұрық алу кезеңдеріне сай азықтандыру.
5. Бұзау тайыншаны өсу кезеңдеріне қарай азықтандыру. Ірі қараны бордақылау тәсілдері және оларды нормалап азықтандыру.

1.Сиырды өндіріс айналымына, жыл мезгіліне, жасына, жынысына қарай азықтандыру.
Бұзаулаған сиырдан бірден сүт сауылмайды. Алғашқы күндері сиыр желінінде жай сүттен кұрамы ерекшеленетін уыз түзіледі. Оның құрамында сүттікімен салыстырғанда жеңіл ыдырап, жылдам қорытылатын сіңірілетін альбуминдік және глобулиндік фракциясы басым белок, қант, минералды заттар, каротин, витаминдер және басқа да биологиялық әсерлі заттар көп бөлінеді. Осындай қоректілігімен биологиялық құндылығы, диеталық және иммундық қасиеттері жоғары уызбен жаңа туған бұзауды неғұрлым ерте ауыздандырудың оның ас қортуыи қалыптастырып, ауруға шалдықпаушылық иммунитетін күшейтіп, резистенттігін жетілдірудегі маңызы зор. Сауын сиырдың қоректік мұқтаждығы оның тірілей салмағына байланысты тіршілігін қамтамасыз етумен сүттілігіне байланысты өнім түзу қажеттілігінен туындайды. Тірілей салмағы ауырлап, сүт сауыны молайған сайын азыктандың нормасы ұлғаяды.
Сауын сиыр рационын шырынды және құнарлы азықтардан кейін ірі жем шөппен толықтырады әрі жем шөп ретінде табиғи шабындықтар мен екпе шөптер пішенін, түрлі дақылдар мен бұршақ тұқымдастар пішендемесін, кептірілген шөп кесіндісін, дэнді дақыл сабанын жүмсайды. Рационға ірі жасунықты жем щоптең енгізілу көлемі ондағы шырынды жем шөп көлеміне байланысты езгереді. Мысалы,тәулігіне жиырма, жиырма бес шырынды азық берілетін сауын сиырға тірілей салмағы торт жүз кг болса, төрт, бес кг, тірілей салмағы бес жүз кг болса бес, алты кг ірі жемшөп жегізілуі тиіс.
Жаңа бұзаулаған сиырларды азықтандыруң ең жауапты кезең болып саналады. Жаңа туған бұзау алғашқы күндері 4,5-5 кг сүт ішеді, ал сиырлар бұл кезде жеткілікті мөлшерде сүт береді. Сондықтан жаңа туған сиырға бірінші күндері жегенінше жақсы сапалы пішен, одан кейінгі күндері сүрлем, пішендеме және дәнді азықтар беріп, 12-15 күн ішінде нормаға сәйкес толық рационға көшіреді.бузаулаған сиырды азықтандырудың ең жауапты кезеңі бұзаулағаннан кейінгі 3-4 ай болып есептеледі. Себебі бұл кезеңде бұзаулар үшін енесінің сүті негізгі азық болып есептеледі.
Осы кезеңде сиырдың әр 100 кг тірі салмағына 1,51-1,88 азық өлшемі керек. Бір азық өлшеміне есептегенде 95-100 г қорытылатын протеин, 7-7,6 г кальций, 4,0-4,4 г фосфор және 34-40 мгкаротин беріледі. 100 грам тірілей салмағына 2,0-2,5 кг құрғақ зат, ал бір килограмм құрғақ затына 2,2-2,347 МДж энергия болуы керек.
Ет бағытындағы ірі қара шаруашылығының негізгі міндеті - арнайы асыл тұқымды мал мен олардың будандарын өсіру негізінде, жоғары сапалы сиыр етін өндіру көлемін арттыру. Ет бағытындағы ірі қара шаруашылығында жемшөп пайдалану тиімділігі көбінесе сиырлар мен бұзауларды толыққұнды азықтандыруға байланысты болады, өйткені оларға шаруашылықтағы жалпы жемшөп қорының 50% -ға жуығы жұмсалады.
Қазақстанның оңтүстік, оңтүстік-шығыс аймақтардағы жағдайларында, санта-гертруда және аймақтық Жетісу типті тұқымдық сиырлардың сүттілігі 1200-1600 кг, алайда толыққұнды азықтандырғанда, ол 130-170 кг-ға артады. Осыған орай, сиырлар мен олардың төлдерін азықтандыру мөлшерлерін тірілей салмақтары бойынша және физиологиялық жағдайларына байланысты қарастырудың пайдалылығы туралы мәселе туындайды.
Мал ағзаларының физиологиялық қажеттілігіне сәйкес, қоректік заттарды, әсіресе қуат пен протеинді қажет етуін қанағаттандыру үшін, толыққұнды азықтандыру 15-17 мөлшерлеу көрсеткіштері бойынша жүзеге асырылады, бұл жемшөп пайдаланудың тиімділігін 10-15%-ға арттыруға және малдың тұқымқуалаушылық қаблетіне негізделген ең жоғарғы өнімділігін анықтауға мүмкіндік береді.
Ет бағытындағы ірі қара шаруашылығындағы мейлінше жауапты кезең - бұзауларды 8 айлығына дейін енесінің бауырында өсіру. Алғашқы 4 ай бойы бұзаулаудың өсіп-жетілуі сиырлардың сүттілігіне тікелей байланысты болады. Азықтандырылуы мен бағым-күтімі әртүрлі жағдайларында, енелерінің сүттену кезеңіндегі сүттілігі 1200 кг дейінгі бұзаулардың 8 айлығындағы тірілей салмағы енелерінің сүттілігі 1400 кг-нан жоғары сол шамадағы бұзауларға қарағанда 30-35 кг аз тартады.ет бағытындағы ірі қара шаруашылықта төлді ерте көктем айларында алудың тиімді екені, мұның емізулі сиырлардың жайлымға шыққан кезінде сүттілігінің 15-20%-ға артуына ықпал ететін, сонымен қатар 8 айлық бұзаулардың тірілей салмағы 25-30 кг-ға арттыратын көк азықты барынша көп пайдалануына мүмкіндік беретіні белгілі болды.

2.Сиырды суалу кезеңінде толық құрамды роционмен азықтандыру.
Суатылған кезеңде буаз сиырдың жүйке гумаралдық жүйесінің қызметінің өзгеруімен сүт түзуі тежеліп, бәсеңдейді де, болашақ бұзау болатын ұрық дамуы күшейіп, қоректік мұқтаждығы артады. Сиырды суалтуды азықтандыру деңгейін өзгерту арқылы жүргізетіндіктен,суалтылған кезеңнің бірінші он күндігінде желіндегі сүт түзуін тежеу үшін суалтылған сиырдың азықтандыру нормасын жиырма пайызга төмендетіп, яғни сексен пайыз деңгейінде азықтандырылады. Желіні сүтке толмай суалып кеткен сиыр азығын біртіндеп молайтып, суалтылған кезеңінің екінші он күндігінде азықтандыру деңгейін азықтандыру нормасына сәйкес, ягни жүз пайыз азықтандырылады.
Суалған буаз сиыр рационы таза сапалы азықтардан құрастырылады. Ластанып немесе шіріп, көгеріп бұзыла бастаған азықтар сиырға іш тастатуы мүмкін. Буаз сиырларды тыңайтқыш қолданған жайылымда жайғанда жайылым отының құрамын, әсіресе буаздыққа зиянды нитраттардың деңгейін бақылайды. Олардың калийнитраты түріндегі мөлшері жайылым шөбінің құрғақ затында нөл алты пайыздан аса қоректік заттардың,оның ішінде, әсіресе каротинін ескереді. Жазғытұры суалтылған сиырларға мейлінше көк шөп жегізіп құнарлы жемді шығындамауға болады. Сиырды көкке біртіндеп , қысқы азықтардың тәуліктік мөлшерін аздап кемітіп барып үйретеді.Олардан бірден бас тартпауы үшін сабан кесіндісін қант сірнесімен ылғандандырып жегізуге болады. Суалтылған кезеңнің соңына қарай, бұзаулауына алты жеті күн қалғанда рациондағы шырынды және кұнарлы азықтар көлемін азайтып, бұзаулауға екі үш күн қалғанда оларды толығымен алып тастайды да, жегізілетін жем шөп мөлшерін сиыр тіршілігін қамтамасыз ететін деңгейде қалдырады.
Суалу кезеңінде буаз сиырларды дер кезінде суалдыру мен толыққұнды азықтандыру - ұзақ уақыт бойы сүтті мол алуды қамтамасыз етудің, дені сау төл алудың және сиырды шаруашылықта ұзақ пайдаланудың негізгі шарты. Болашақтағы буаздық кезеңге қоректік заттар қорын жинауды қамтамасыз етулері үшін, суалған буаз сиырлардың мерзімдік азық үлестерінің құрамына жоғары сапалы пішен, сүрлем, пішендеме, тамыржемістер мен құнарлы азықтар енгізеді.
Ұсынылып отырған мерзімдік азық үлестерімен азықтандырғанда, суалған буаз сиырлардан дені сау, азық үлестерімен азықтандырғанда, суалған буаз сиырлардан дені сау, туылғандағы салмақтары 30 кг-нан 38 кг-ға дейін тартатын, ал шаруашылықтағы құрамы аз және нашар азықтармен қоректендіргенде, салмағы 24-26 кг ғана болатын бұзаулар алынады. Толыққұнды мерзімдік азық үлесімен азықтандырылған сиырдан туылған және бірдей жағдайларда өсірілген бұзаудың 6 айлығындағы тірілей салмағы 142,8 кг-ға жетіп, нашар азықтандырылған сиырдан туылған өзімен жасты бұзаудың салмағының 9,3 кг немесе 7% артық болады. Сүттенген кезеңде жақсы қоректенген буаз сиырлар суалу кезеңінде толыққұнды мерзімдік азық үлесімен азықтандырылса, салмағы 10-12% немесе 45-60 кг-ға артады.

3.Сауын сиырымен құнажындарды сауу кезеңінде, суалталда, суалғаннан кейін , нормалап азықтандыру.
Буаз құнажынды сапалы азықтандыру оның болашақ төліне және сүт беруіне әсерін тигізеді. Бұл суалу кезеңінің ұзақ немесе қысқалығына да байланысты. Суалу кезеңі малдың жасына, қондылығы мен өнімділігіне байланысты қырық бестен жетпіс бес күнге созылады. Арық қоңдылығы төмен құнажындардың және де сүтті сиырлардың дем алу кезеңі біршама ұзағырақ болады. Мал дұрыс азықтырылған жағдайда құнажындардың тірілей салмағы он, он екі пайызға артады. Бұл малдың бойында болашақ төлдің қалыптасуы үшін қажетті қоректік заттар артығымен жиналып, ал кейін сауылатын кезінде сүттің мол болуына ықпал етеді. Құнажындарды төлдеуге жақсы әзірлесе, олар жеңіл бұзаулайды,төлдеу алдындағы және одан кейінгі аурулар азайып, өнімі артады. Суалған құнажынның ішіндегі төлі тез өседі. Сондықтан бұл кезде сиыр азығы на айрықша көңіл бөлу керек. Сиырға сапалы пішен, сүрлем және жем берілуі тиіс. Рацион құрамында ірі азықтардан-бұршақ тұқымдас шөп болғаны дұрыс. Өйткені ол құнарлы протеинге, минералдық заттарға, каротинге бай. Сондай-ақ сүрлем , арпа жармасы, сүлы, мақта және күнбағыс күнжарасы берілуі тиіс. Бұзаулауға жақындаған кезде сүтті сиырға балауса азықпен жемді аз мөлшерде берген жөн. Мұның өзі құнажынның туар кезде өте семіріп кетпеуіне немесе бұзаулағаннан кейін оның желінінің ісіп кетпеуіне септігін тигізеді. Қоңдылығы ортадан төмен төмен буаз сиырларға азықтандыру нормасын тәулігіне 1-2 азық өлшеміне артық азықтандыру нормасы нәтижесінде сиыр бұзаулау мерзіміне дейін орташа және ортадан жоғары қоңдылыққа жетеді. Буаз сиырларға көгерген, мұз болып қатқан, иістенген жем шөпті беруге болмайды. Сиырлар суалғанда аса семіріп кетпегені жөн.
Әрбір азық өлшем бірлігіне шаққанда 110-120 г қорытылатын протеин, 9-10 г кальций, 5-6 фосфор және 40-50 г каротин болуы тиіс.
Қоректі заттарға мұқтаждығы суалған уақыт кезеңдеріне байланысты. Суалудың екінші кезеңінде іштегі төл жедел өсе бастайды, әсіресе соңғы екі айда тез өседі. Бұл кезде малдың протеин мен минералдық заттарды қажетсінуі едәуір артады, 1 азықтық өлшемге орта есеппен 110 грамм қорытылатын протеин керек болады. Протеинннің аз болуы жаңа төлдеген сиырлардың тірілей салмағы мен сүттілігінің кемуіне, ұрықтану мерзімінің ұлғаюына соқтырады. Ал протеин тым көп болса, ол малдың өсімталдығына теріс әсер етеді.
Буаз сиырлардың рационында май - 2 проценттенкем, ал клетчатка ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.