Бейнелеу өнері сабақтарында оқушыларға дизайнерлік іскерліктерді үйрету жолдары

Пән: Өнер, музыка
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 63 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

Қ. А. ЯСАУИ АТЫНДАҒЫ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАЗАҚ-ТҮРІК УНИВЕРСИТЕТІ

Дарханова Нурила Дарханқызы

бейнелеу өнері сабақтарында оқушыларға дизайнерлік іскерліктерді үйрету жолдары

«менің университетім». 100-80 см., майлы бояу, кенеп

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

5В010700 - «Бейнелеу өнері және сызу» мамандығы

Түркістан 2015

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

Қ. А. ЯСАУИ АТЫНДАҒЫ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАЗАҚ-ТҮРІК

УНИВЕРСИТЕТІ

«Қорғауға жіберілді»

«Бейнелеу өнері» кафедрасының

меңгерушісі п. ғ. к., доцент м. а.

Е. Әуелбеков

«» 2015 ж.

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: БЕЙНЕЛЕУ ӨНЕРІ САБАҚТАРЫНДА ОҚУШЫЛАРҒА ДИЗАЙНЕРЛІК ІСКЕРЛІКТЕРДІ ҮЙРЕТУ ЖОЛДАРЫ «МЕНІҢ УНИВЕРСИТЕТІМ». 100-80 см., МАЙЛЫ БОЯУ, КЕНЕП

5В010700 - Бейнелеу өнері және сызу мамандығы

Орындаған

СБС-015 тобы студенті Дарханова Н.

Ғылыми жетекшісі

п. ғ. к., доцент м. а. Әуелбеков Е.

Түркістан 2015

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . . 3

1 БЕЙНЕЛЕУ ӨНЕРІ САБАҚТАРЫНДА ОҚУШЫЛАРҒА ДИЗАЙНЕРЛІК ІСКЕРЛІКТЕРДІ ҮЙРЕТУ ЖОЛДАРЫНЫҢ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ

1. 1 Қазақстанда бейнелеу өнерінің дамуы . . . 6

Мектепте бейнелеу өнерін оқыту әдістемесінің дидактикалық принциптері . . . 19

1. 3 Қазақстан суретшілердің шығармашылығы . . . 25

2 МЕКТЕПТЕГІ БЕЙНЕЛЕУ ӨНЕРІН ОҚЫТУ ӘДІСТЕМЕСІ

2. 1 Бейнелеу өнерін оқытудың мазмұны . . . 37

2. 2 Оқушыларға көркемдік білім берудің әдістер мен формалары . . . 42

2. 4 «Менің университетім» атты шығармашылық жұмыстың композициялық құрылымы . . . 53

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 55

ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР . . . 57

ҚОСЫМША . . . 59

КІРІСПЕ

Қазақстандагы көркемдік білім берудің дамуы мен қалыптасуын сөз еткенде, біздің өткен тарихымызға көз салмай кете алмаймыз. Өнер халықпен бірге жасап, бірге өмір сүреді. Өнердің дамуы, халықтың тарихымен, қоғамдағы өзгерістерімен тығыз байланысты.

Қазақстанның XXI ғасырда өркениетті әлемнен орын алып, дамыған елдер деңгейіне жетуіне ықпал етер бірден-бір құдірет - білімді ұрпақ болмақ. Қазіргі кезде Қазақстан сияқты көп ұлтты мемлекет алдында, біріншіден, біртұтас білім кеңістігін қалыптастыру міндеті тұрса, екіншіден, ұлттың этнопедагогика мен этнопсихологиялық озық дәстүрлеріне сүйене отырып, жеткіншектер санасына туған халқын қадірлеуде ұлттық рухты сіңіру, сондай-ақ ұлттық салт-дәстүрін меңгеру, тілі мен әдебиетін, тарихы мен өнерін қастерлеу тарихи қажеттілік болып отыр [1] .

Өркениетті дамушы елдер қатарына ену мақсатында жүргізілген іс-шараларға қатысты алғаш күннен бастап ұлттық мәдениеттің қайта өркендеуіне кеңінен жол ашылды. Оған, Қазақстан Республикасының президенті Н. Ә. Назарбаевтың «Қазақстанның болашагы қогамның идеялық бірлігінде» атты еңбегінде: «Мәдени дәстүрлер қашанда әлеуметтік қайта түлеудің қайнар көзі болып келді . . . Қазақстанда ұлттық өнерді, мәдениетті дамытуға барынша қолдау жасалып отыр» - деген сөзі осының айғағы ретінде баяндалған. Елбасы сөзінде «Еліміздің болашағы ұрпақ тәрбиесіне байланыстылығын қоғамдық тарихи кезеңдер айқындап берді, сондықтан да, бүгінгі таңда жастарға әлемдік ғылым мен прогресс деңгейіне сәйкес білім мен тәрбие беру, оның рухани байлығы мен мәдениеттілігін, ойлай білу мүмкіндігін жетілдіру, сонымен қатар әр адамның кәсіби біліктілігін, іскерлігін арттыру әділетті қоғамның міндеті болып табылады» деп түсіндіреді [2] .

Тәрбие берудің жалпы мақсаттарына сәйкес мектепте бейнелеу өнерін оқыту бірнеше мақсаттарды көздейді. Оларға тоқталар болсақ, бірінші қогамның жан-жақты дамыған белсенді мүшесін дайындау. Орта мектепте бейнелеу өнерін оқытуда жалпы білім беру мақсатын көздейді. Орта және жогары білім беретін оқу орындарында математиктер, дизайнерлер, композиторлар дайындау сияқты суретшілерді де дайындайды. Соған дейін мектептегі әрбір пән бірлесе отырып, оқушыларды жан-жақты гармониялық дамуын қамтамасыз етеді. Адам бейнелеу сауаттылығының негізін меңгермесе, өнерді бағалауға да түсінуге де үйрене алмайды. Екінші оқушылардың дүние танымын қалыптастыру негізінде эстетика және көркемдік тәрбие беру. Эстетикалық тәрбие дегеніміз оқушылардың қоғамдағы, ғылымдағы, өнердегі, табиғаттағы әсемдік қабілетін толық қабылдау, тәрбиелеу болып табылады. Эстетикалық тәрбиенің мәні әрбір адамның әсем өмір сүруіне, әсемдікті жан-жақты қырынан көре білуге, эстетикалық тәрбие беру үдерісінде адамдардың сезімін, талғамын, көзқарасы мен идеясын қалыптастыру. Мектептің міндеті эсетикалық тәрбиенің әр түрлі әдістері арқылы бала жүрегі мен сезіміне әсер ету белсенділігі болып табылады [3] .

Бейнелеу өнерінде мектеп оқушылары қажетті білім, білік, дагдыларды меңгерумен қатар, кейбір ерекше қасиеттерді қалыптастыруды тиіс, оларга ең алдымен нақты өмір құбылыстарын бақылауда көре білу, «қырагы көзге» ие болу, оларга белсене және қызыга жауап қату жатады. Бейнелеу өнері шыгармалары тек бейнелеп қана қоймайды, сонымен бірге олар белгілі бір мазмұндық ойды, түрлі сезімді, дүниетанымды білдіреді. Бейнелеу өнерінде не бейнеленгені гана маңызды болып қоймайды, мұның қалай, қандай көркемдік құралдармен бейнеленгені де маңызды мәнге ие.

Бейнелеу өнерінің оқытудагы педагогикалық ұстаным - жас ұрпақты өз елiнiң мәдениетi мен өнерiнен бастау алатын жалпыадамзаттық көркем мәдениетке қарай жетелеу.

Ұлттық мәдениетiмiздi танып бiлуге, оны бағалауға Ы. Алтынсарин [4], А. Құнанбаев [5], А. Байтұрсынов [6], Ж. Аймауытов [7], М. Жұмабаев [8] пiкiрлерi тұжырымдамалық негiз болып табылады.

Өнер мектеп өмiрiнiң алғашқы күнiнен бастап-ақ баланың әлемге көзқарасын қалыптастыру құралы ретiнде, әлемдi бiртұтас эстетикалық жағымды мәнiмен қабылдауға, бағалауға және ассоциациялауға, яғни оймен байланыстыруга, бейнелi ойлауға үйретiп, көркемдік білім, біліктілігін дамытады. Әсемдікке баулып, өнер шығармаларын әсерлі сезініп, түсінуін және оны толқыныспен қабылдауын қалыптастырады. Аңдау, аңғару түріндегі ойлау машығына жақындау көркемдік таным әрекетінің өзіндік бір ерекшелігі өрісі ашылмай-ақ жедел қабылдау нәтежиесі ғана көрінетін ой қисынымен кәдімгі сыршылдық сезім бірлігін іздеу керек. Логикалық тыныс, сезімдік сипат қашанда жаратылыс құбылысын суреткер санасы байыта қорытып, келісті мүсіндеген бейне бойында біте қайнасып жатады. Әрине логикалық жүйеге өз алдына жеке бөлініп ап-айқын, бадырайып тұрмайды, ол тек сезім арқылы өріліп жетеді. Өйткені, сұлулық игілігін сомдау жолында жас жеткіншек қашанда ойлана отырып, тіршілік жарасымын бұрмаламай, өз әл қадірінше дүние құбылысын бар болмысымен мейлінше қаз қалпында, дәлелді бейнелеуге тырысады [9] .

Бейнелеу өнерін оқыту ғалымдар Қ. Ералин, С. Аманжолов, Б. Әлмұханбетов, А. Қамақов, Д. А. Кемешов, Б. Оспанов, М. Абдрасилов еңбектерінде негізделген. Бейнелеу өнері шығармаларын сыныпта және сыныптан тыс жұмыстарда эстетикалық тәрбие беру жұмыстарында қолдану мәселелері Ж. Балкеновтың, И. Смановтың, Р. Мизамбаевтың және т. б. гылыми еңбектерінде қарастырылган.

Мектеп түлектері нарық қатынастары жагдайында бәсекелестікке қабілетті өздігінен және одан әрі білім алуына дайындықты қалыптастыратын сапалы білім алулары керек. Ойымызды нақтылай келе, мектеп алындағы басты міндет - оқушыларды халқымыздың ұлттық игіліктері мен адамзат мәдени мұралардың сабақтастығын сақтай отырып көркемдік білім беру негізінде және жас жеткіншектің дүниетанымының қалыптасуына жан - жақты мүмкіндік жасау мақсатында зерттеу жұмысымыздың тақырыбын: «Бейнелеу өнері сабақтарында оқушыларға дизайнерлік іскерліктерді үйрету жолдары» деп алдық.

Зерттеу мақсаты: мектепте бейнелеу өнерін оқытуда көркем білім берудің әдістерін сипаттау.

Зерттеу объектісі : жалпы білім беретін мектеп оқушыларының бейнелеу өнері сабақтарында оқушыларға дизайнерлік іскерліктерді үйрету жолдарын оқыту үдерісі

Зерттеу пәні: «Бейнелеу өнері» пәнінде сурет салуға баулу

Зерттеу міндеттері :

- тақырыпқа байланысты арнайы, психологиялық, педагогикалық

әдебиеттерге талдаулар жасау;

- бейнелеу өнері сабақтарында оқушыларға дизайнерлік іскерліктерді

үйрету жолдарын мазмұндау;

- мектепте бейнелеу өнері сабақтарында оқушыларға дизайнерлік

іскерліктерді үйретуде оқытудың әдістері мен формаларын сипаттап,

сабақ үлгісін жасау;

- «Менің университетім» атты шыгармашылық жұмыстың

композициялық құрылымын мазмұндау.

Зерттеу әдістері: озық педагогикалық тәжірибелерді зерделеу және талдау, салыстыру; тақырыпқа байланысты арнайы, психологиялық, педагогикалық әдебиеттерге талдаулар жасау; шыгармашылық іс-әрекеттерді бақылау, сараптау т. б.

Диплом жұмысының құрылымы: Кіріспеден, негізгі бөлімнен, қорытынды, әдебиеттер тізімі және қосымшадан тұрады.

1. 1 Қазақстанда бейнелеу өнерінің дамуы

Қазақ елінде қоғамдық құрылыстар дамуы Қазақстан бейнелеу өнеріне ықпал етеді. Қазақ бейнелеу өнерінің дамуы қазақ өмірінің салт-дәстүрі мен тұрмысы, әдет ғұрпы мен шаруашылықгына байланысты. Қазақстан бейнелеу өнері тарихынан ертедегі жартастағы бейнелер ерекше орын алады. Қазақ халқы бұрыннан мал шаруашылығымен айналысқан. Халық шеберлері сәндік өнерге қажетті жүн, тері, шикізаттарды мал өнімдерінен алып отырган. Сондықтан қазақ халқының өнері оған қажетті материалдар, халықтың тұрмысы мен шаруалығына тығыз байланысты. Ертедегі қазақ халқының өмірін қазақ жерінде болган орыс және басқа шетел суретшілердің картиналарынан көруге болады. Қазақ халқының өнері ертедегі Қазақстан территориясын мекендеген сақ, үйсін, ғұн тайпаларының өнерімен тыгыз байланысты. Олар мал шаруашылыгымен айналысып, көшпелі өмір сүрген.

«Ат адамның қанаты» демекші көшпелілер өмірінде ат қасиеті ерекше багаланады. Тұлпардың тұяғы жартасқа бейнеленген сурет қазірге дейін Маңгыстау мен Қаратауда кездеседі. Бұл суретте қазақтар «Тұлпар тас» деп атаган. Қазақта жылқы малына байланысты көптеген мақал-мәтелдері бар. Мысалы: Жақсы ат, ердің қанаты, қасқыр малдың жауы болса, жүйрік оны қоргаушысы болып көрінеді. Осыган байланысты ат спорт ойынын «Көкбөрі» деп атаган. Кейін ол «Көкпар» болып аталған. Осы сияқты қазақта, қыз бөрі, қыз қуу сияқты әртүрлі ойындар болган. Ежелгі түрік қағанатының туында - ат бейнеленген. Мұндай суреттер қазірге дейін жартастарда сақталган. Түрік тектес халықтар ертеде бұгы, аққу, өгіз тектес жануарларды, құстарды қасиет тұтқан. Өгіз күш пен бейнеттің символдық белгісі ретінде қабылданган. Бұгы бағыт пен жол көрсетеді деген ниетте болган. Сондықтан ертедегі шеберлер жасаган бұйымдарда бұғы бейнесі жиі кездеседі. Бұғы мен қошқар мүйіз ою - өрнектегі негізгі халық өнеріндегі мотивтің бірі болып табылады. Қазақстан териториясынан сақ дәуірде табылған ескерткіштер аң стиліне жатады. Сақ дәуірі алгашқы кезеңінде аңдар образы реалдық шындыққа жақын берілсе соңгы кездерде стильдеу, ықшамдау басым болды. Аңдар бейнесі біртіндеп ою - өрнек мотивіне айналды.

Тау ешкісі арқарды, бұғыны, жыртқыш аңдарды қозгалыссыз қалпында бейнелеу сақ өнерінің архаикалық кезеңіне тән құблыс. Бұлар Қарқаралы ауданының Мырза Шоқы қорганының, Қайранкөл көлінің маңынан табылған минатюралық разеткеден көруге болады. Аңдорновтың стилінің жарқын ескерткіштерінің бірі Алматы түбіндегі Ыссық қорғанынан табылған алтын киімді адам. Бұл адамның бас киімінен бастап барлық киімі түгелдей алтыннан жасалған. Бас киімі, жаға кеуде, белбеу киімдерінің бөлшектерінде құс қанаты жолбарыс, қанатты тұлпар бейнесі бейнеленген. Бұл Ыссық ескерткіші б. э. д. IX- гасырга жатады. Ыссықтан табылған өнердің ерекше бір түрі төртбұрышты жиегі 34 см биіктігі 36 см төрт аяқты оюлармен көмкерілген стол. Мұндай заттар қазақ жерінен көптеп табылган. Жолбарыстар мен түйелердің ұрыс көріністері бейнеленген қапсырмалар, Атырау, Орталық Қазақстан, Ақтөбе облыстарының жерлерінде көп кездескен. Аңдар бейнесі салынган кілемді, қазақ кілемдері ішінде болганы жайлы зерттеуші С. М. Дубин өз еңбектерінде атап көрсетеді. Аң стилінде, негізгі образдар қой, жылқы, қасқыр, бүркіт көріністері, көп фигуралы композиция түрінде немесе осы жануарлар мен аңдардың бас көрінісі түрінде беріледі.

Аң стилі кезеңінің соңында бұл көріністері ою-өрнектері түріне ауыстырылады. Осыған байланысты ат құлақ, бөрі бас, қошқар мүйіз ою-өрнектері пайда болды. Ертедегі өзіндік ерекшелігі бар қазақ өнерінің бір түрі, тастан ойып жасалган қойдың бейнесі. Бұлар Маңғыстау, Орталық Қазақстан және Тарбағатай тауларында кездеседі. Қойдың бейнесі ертеде байлықтың, сәтті істің символы ретінде қабылданган.

Түрік қағанаты кезінде тастан өрнекті қашау, ою-өнері дамудың жогаргы дәрежесіне көтерілГен. Мұндай тас ою-өнері екі түрге бөлінеді. Бірінші - тас бетіне сызық түрінде ою арқылы бейнелер салынса, екіншісі - көлемді мүсін түрінде кездеседі. Мысалы Орталық Қазақстанда егіз қайтөс маңындагы құдаргы жерінен табылган тас бетіне балалы әйел және үш адам бейнеленГен. Бұл суреттің сюжеті ата қабіріне тагзым ету деген магынаны білдіреді. Осы кезеңдеГі бейнелі ескерткіштердің бір түрі ердің алдыңгы жақтарга салынган сурет, бұл суретте аң аулау көрінісі мен жануарлар бейнеленген.

Түрік қағанаты ұрпақтарының мәдени дәстүрін қыпшақ қаңлы тайпаларының ұрпақтары жалғастырды (VII - XV г), бұлардың мәдениеті әсіресе X - XII г. жоғары дәрежеге көтерілді. Қыпшақ пен қарлықтардың осы кезде ерекше көлемді ескерткіші табылады. Бұлар тастан жасалган адам мүсіндері. Бұл мүсіндер қыпшақтардың сол кездегі мекені болган Орталық Қазақстанда және қарлықтар өмір сүрген Жетісу өңірінде сақталган. Аталган мүсіндер осы дәуірдің (VIII - XIV г) алгашқы кезеңінде жазықтық түрінде болып келсе соңғы кезеңінде мүсінге жақындай түседі. Бұл мүсіннен әскери адамдар, малшылар, ел басшылар, әйелдер бейнелерін көруГе болады. Мүсіндер бойында киімдердің бөлшектері, қару жарақтар, бас киім, белдік, әйелдердің безендіру (сырга, білезік т. б. ) сондай-ақ музыка аспаптары айқын сомдалган.

Кейбір тас мүсіндерде ою-өрнектер салынып құстар мен адамдардың бейнесі бір қырынан бейнеленген. Тас мүсіндерден басқа Ұлытау тауларында сары немесе қызгыш түсті қолдан жасалган саукеле ұқсас бас киімі бар статуеткалар табылған. Бұл статуеткалар Жезқазған қаласының тарихи өлке тану музейінде сақталған. Қорыта айтқанда Қазақстанның жерінде дамыған Қыпшақ, Қарлық, Оғыз тайпаларының өнері, қазақ халқының көркем мәдениетінің бастауы болып табылатындыгы туралы мәліметтер бейнелеу өнері сабақтарында берілетін білім мазмұнының бір саласы болып табылады.

Қазақ бейнелеу өнерінде Шоқан Уәлихановтың шыгармашылығы ерекше орын алады. Ш. Уалиханов қазақ халқының тұңғыш ғалым ағартушысы болумен қатар сурет өнерімен де айналысқан. Бейнелеу өнерінен білімді Шоқан кадет корпусында оқыған кезде сурет пәнінің мұгалімі И. Пономоревтан алған. Ш. Уәлихановтың бейнелеу шығармашылығы өзінің ғылыми зерттеу жұмыстарымен шығыс еліне жасаған саяхаттарымен тығыз байланысты. Ол

өзінің саяхат жасаған жерлерде адамдарды, жан-жануарларды реалистік тұрғыдан бейнелеген. Шоқан еңбектері бейнелеу, пейзаж, портрет және анималистік жануарларды қамтиды. Шоқанның суреттерін негізінен мынадай кезеңдерге бөлуге болады:

1. Шоқанның жас кезінде Құсмұрында салған суреттері;

2. Кадет корпусында салған суреттері;

3. Жоңғар Алатауына саяхат кезіндегі суреттері;

4. Қытайға барған сапарындағы суреттері.

Шоқанның бейнелеу өнеріне аса көңіл бөлген тақырыптары пейзаж бен портрет. Олар «Боранбай», «Қашқар қызы», «Тезек төре», «Қытай делегациясын қабылдау», «Автопортрет» шығармалары. Шоқанның салған суреттерінің пейзаж жанрына кіретіндері «Ақ шамшы», «Жатақ», «Құранды», «Таспа тауының көрінісі», «Құс мұрын», «Сырымбет», «Жоңғар алатауы» деген шығармалары. Шоқан бұлардан басқа «Еліктің лагы», «Жайрандар» деГен аналистік шыгармалар жазып, «Омбыдагы Генерал Губернатордың үйі», «Айғаным усадьбасы», «Торанғыл түбіндегі үй» суреттерін салып, сонымен қатар архитектуралық құрылыстар бейнелерін жасаған. Шоқан Уәлиханов сурет салумен қатар өзінің саяхат жасаған жерлердің Географиялық картасын түсірумен айналысқан. Шоқанның 19 ғасырдың 2-ші жартысында салған суреті сол кездегі Россияда шығатын «Воскресный досуг» және «Нива» журналында жарық көрген.

Қазақ бейнелеу өнерінен суретші В. Верешегин мен Т. Шевченко шыгармалары ерекше орын алады. XIX гасырдың екінші жартысында орыстың белгілі суретшісі Верешагин Орта Азия мен Қазақстан жеріне саяхат жасай халық пен ел тұрмысын мәдени-дәстүрін зерттеумен айналысқан. Ол өзінің шыгармаларында кейіпкердің көркем образын шыгарумен қатар, халықтың антропологиялық ерекшелігіне аса назар салып отырган. В. Верешагиннің қазақ жерінде болган сапарында Шу өзенінің жагасындагы «Қазақтың киіз үйі», «Лепсі даласын қоршаган тау», «Алатауда», «Аңшы қазақ», «Райым молда мен Кәрім молда қонақта», «Мешіт есігінің алдында», «Согыстың қасіретті ізі», сияқты картиналарын жазған. Суретші «Аңшы қазақ», «Райым молда мен Кәрім молда қонақта», «Мешіт есігінің алдында» картинасында адамдардың ұлттық киімі үлгісімен оның ою-өрнектерін, қоршаған ортаның ұлттық сипатын айқын бейнелеуге көңіл бөлген. Суретші В. Верешагин Шу өзені жағасындағы қазақтың «Киіз үйі», «Лепсі даласын қоршаған тау», «Алатауда» деп аталатын картиналарында қазақтың тұрмысын, жерінің табиги сұлулығын, өзіндік көркемдік бейнеленген бұл картиналары қазіргі кезде Москвадагы Третьяков галериясында, Санк-Петербургтегі Эрмитажда, Ташкент, Алматы және Бішкек қалаларындагы өнер музейінде сақтаулы.

XIX ғасырдың екінші жартысында (1847-1857 ж) қазақ жерінде болған суретшілердің бірі Украин халқының ұлы ақыны Тарас Шевченко. Суретші Т. Г. Шевченко қазақ жерінде он жыл айдауда болды. Суретшіні патша үкіметі Украин жерін қазақ жеріне жер аударған болатын. Бұл кезде қазақтардың тұрмысын, салт-дәстүрін, балалардың өмірін, табигат көріністерін бейнелейтін суреттерін Маңгыстау мен Арал өңірінде болған жылдарында салды. Суретшінің «Автопортрет», «Жетім балалар», «Қазақтар киіз үйде» деп аталатын картиналары қазақ даласының сол кездегі өмірінен хабар беретін шыгармалар.

Қазақ бейнелеу өнері, ұлттық көркем мәдениеттің бір бөлігі. Ал Қазақстан бейнелеу өнері осы өлкедегі бейнелеу өнері шеберлерінің шыгармашылыгы олардың шыгармаларынан құралады. Қазақ суретшілері График, кескіндеме шебері, сәндік қолданбалы өнермен айналысатын суретшілер, мүсінші және дизайн туындыларын жасайтын суретшілер болып бірнеше топқа бөлінеді.

Қазақ бейнелеу өнерінің қайсы түрі болмасын тарихи, тұрмыстық, әскери, анималистік және т. б. жанрларға бөлінеді. Сонымен қатар графика, кескіндеме шыгармаларының кейбірі натюрморт, пейзаж жанрларына жатады.

Қазақстан бейнелеу өнері шыгармаларының тақырыптары сан алуан. Олар: «Ежелгі қазақ елінің салт дәстүрі», «Ұлттық ойындар», «Айтыс өнері», «Ұлттық киім», «Үй жиһаздары», «Азамат согысы», «Қазан төңкерісі», «Ұлы Отан соғысы», «Ана образы», «Тарихи тұлгалар бейнелері», «Қазіргі еңбек, өнер, әдебиет, музыка, гылым, қогам қайраткерлерінің образы» деГен ауқымды мазмұнды қамтиды.

Қазақстан бейнелеу өнері шеберлерінің шығармалары республикалық шет елдер мен халықаралық көрмелерге қатынасқан. Көптеген шыгармалар Ә. Қастеев атындағы Мемлекеттік көркемсурет музейінде, Қазақстан Суретшілер одагының, Қазақстан дизайнерлер одағының, Қазақстан Мәдениет Министрлігінің қорларында, суретшілердің жеке қорларында сақтаулы.

Қазақстан бейнелеу өнері шеберлерінің шығармашылығы туралы жеке кітаптар, монографиялар шыгып, кезеңдік басылымдарда бірнеше жүздеГен мақалалар жарияланган.

Қазақ бейнелеу өнері басқа ұлт өнері сияқты графика, кескіндеме, сәндік қолданбалы өнер, мүсін түрлері кіретін жеке ұлттық өнер. Қазақ бейнелеу өнерінің қайсы саласы болса да мейлінше кең дамыган. Оқушыларды бұл өнердің Графика, кескіндеме, сәндік қолданбалы өнер, мүсін түрлері, тұрмыстық, тарихи, анималистік, портрет, пейзаж жанрларымен сабақта және сабақтан тыс таныстыруга мүмкіндік мол.

Қазақстан бейнелеу өнерінің негізін қалаган көптеген суретшілеріне республикадагы сіңірген еңбегіне қарай «Қазақстан Республикасының Халық суретшісі», «Қазақстанның еңбек сіңірген өнер қайраткері» атақтары берілген.

Қазақ бейнелеу өнерінің негізін қалаган, көптеген өнер шеберлері Ә. Қастеевке (1944), Қ. Телжановқа (1963), Х. Наурызбаевқа (1969), Н. Нұрмұхаммедовке (1975), С. Мамбеевке (1979), Е. Сидоркинге (1980), Н. Гаевке (1980), С. Романовке (1981), М. Кенбаевке (1985), Ә. Ысмайловқа (1985) «Қазақстанның халық суретшісі» құрметті атагы берілді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.