Галогендер

1 Жалпы мәліметтер
2 Хлор
2.1 Табиғатта таралуы
2.2 Атом құрылысы
2.3 Алынуы
2.4 Молекула құрылысы
2.5 Физикалық қасиеттері
2.6 Химиялық қасиеттері
2.7 Молекула құрылысы
3 Фтор
3.1 Табиғатта таралуы
3.2 Атом құрылысы
3.3 Молекула құрылысы
3.4 Фтордың алынуы
3.5 Физикалық қасиеттері
3.6 Фторлы сутек
3.7 Қолданылуы
4 Бром және Йод
4.1 Физикалық қасиеттері
4.2 Бром мен йодтың салыстырмалы сипаттамалары
4.3 Атом құрылысы
4.4 Молекула құрылысы
4.5 Алынуы
4.6 Қолданылуы

Олардың валенттілік электрондарының жалпы формуласы ns2 nр5 (n=2-6). Бұл элементтердің топтық атауы «тұз түзуші» деген түсінікке сәйкес келеді.
Галогендердің соңғы электрондары р-деңгейшесіне түседі, сондықтан олар р элементтеріне жатады. Топ бойынша жоғарыдан төмен қарай олардың атом радиустары артады, қайнау температурасы мен тығыздықтары да осы бағытта өседі. Олардың агрегаттық күйлері газдан (F2, С12) сұйықтыққа (Вr2), ары қарай қатты (І2) күйге өзгереді, түстері де біртіндеп қоюлана түседі.
Галогендер типтік бейметалдар, себебі олардың сыртқы валенттілік қабаттарының толысуына бір ғана электрон жетіспейді, оны қосқанда тотықтырғыштық қасиет көрсетіп, өзінен кейін тұрған бекзат газдардың электрондық кұрылысын алады.
Галогендердің тотықтырғыштық қасиеттері топ бойынша жоғарыдан төмен қарай кемиді, себебі атом радиустары артқандықтан ядроның электрон тарту күші азаяды.
Фтор қосылыстарында тек бір валенттілік қана көрсетеді, тотығу дәрежесі үнемі -1,0-ге тең, себебі ол электртерістіктілігі ең жоғары элемент; оның екінші энергетикалық деңгейінде екі ғана деңгейшесі бар, электрондардың дараланып көшетін орны болмағандықтан топ нөміріне сәйкес валенттілік көрсете алмайды. Қалғандары топ нөміріне жеткенше тақ мәнді валенттіліктерді (I, III, V, VII) көрсетеді, тотығу дәрежелері: -1, 0, +1, +3, +5, +7.[1]

1. Химия: Жалпы білім беретін мектептің 8 сыныбына арналған оқулық. Усманова М.Б., Сақариянова Қ.Н. /Алматы: Атамұра, 2009. - 216 бет. ISBN 9965-34-887