Газдарды өңдеуде абсорбция әдісін қолдану

Пән: Мұнай, Газ
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Жоспар:
1.1. Абсорбциялық процестің ғылыми анықтамасы.
1.2.Абсорбциялық әдіс.
1.3.Өнеркәсіпте, ғылымда кеңінен қолданылуы.
1.4.Абсорбциялық аппараттар, олардың түрлері, айырмашылықтары.
2.1.Кейс бойынша сұрақтар

Газдарды өңдеуде абсорбция әдісін қолдану
Абсорбция(лат. Absorptio - жұтылу). Абсорбция – фаза көлемінде жүретін
бір компоненттің екінші бір компонентке сіңуі. Абсорбция әдісі бойынша газ
– ауа қоспадағы бір немесе бірнеше компоненттерді абсорбент бойына сіңіру
арқылы бөледі.
Физикалық қасиеттері мен жүру жағдайларына байланысты физикалық абсорбция
және хемосорбция деп екіге бөліп қарастырамыз.
• Физикалық абсорбция процесінде жұтылу химиялық реакциялар қатысуынсыз
жүреді.
• Хемосорбция кезінде абсорберленген компонент абсорбентпен химиялық
реакцияға түседі.
Абсорбциялық әдіс – табиғи және ілеспе газдардың құрамынан бөгде
компоненттерді жоюдың негізгі технологиялық процесі болып табылады.
Абсорбция деп газдардың сұйық жұтқыштармен (абсорбенттермен) жұтылу
процесін айтады. Бұл процесте газдар ериді. Ал керісінше еріткіштен газдың
бөлініп шығуын десорбция процесі деп атаймыз. Абсорбциялық процестерде тек
газ тәрізді және сұйық тәрізді күйлер әрекеттеседі.Абсорбция кезінде
заттардың күйі газ күйінен сұйық күйге, ал керісінше десордция кезінде
сұйық күйден газ күйге ауысады.
Тәжірбиеде байқағанымыздай, абсорбция кезінде газдардың едәуір бөлігі
процесс кезінде жұтылады, ал жұтылмай қалған бөлігі – инертті газдар деп
аталады.
Жұтқыш сұйық фазада, ал абсорберленетін компонент газ күйінде болады.
Егер жұтылатын және абсорберленетін компоненттер арасында химиялық әрекет
болмаса, бұл – физикалық абсорбция. Бұл кезде еріткіштер арасында
айтарлықтай қысым әрекет етеді және қысымның жұтылуы газ фазасының
парциалды қысымы тепе-тең болғанша жүреді. Егер жұтылатын және
абсорберленетін молекулалар арасында химиялық әрекет болса, бұл –
хемосорбция болады. Қайтымсыз реакция кезінде компоненттердің қысымы өте аз
мөлшерде болады немесе реакция кезінде толығымен жұтылып кетеді. Ал
қайтымды реакцияда қысым айтарлықтай білінеді. Бірақ физикалық абсорбцияға
қарағанда аз болады.
Абсорбциялық процестердің жүруі олардың статикасына және кинематикасына
байланысты.

Абсорбцияның статикасы – газ және сұйық фазалар арасындағы тепе-теңдік,
фазалар арасындағы байланысты анықтайды. Фазалар арасындағы тепе-теңдік
компоненттердің термодинамикалық қасиеттеріне қарай анықталады және
құрамындағы заттардың күйлеріне, температурасына және қысымына тәуелді.

Абсорбцияның кинетикасы – масса алмасу процесінің жылдамдығы,
процестің қозғалтқыш күшімен (яғни жүйенің тепе-теңдік жағдайынан ауытқу
дәрежесі), жұтқыштың, абсорбцияланатын компоненттің, инертті газдардың
қасиеттерімен, абсорбциялық аппараттардың гидродинамикалық режимде жұмыс
істеуімен анықталады. Абсорбциялық аппараттарда қозғалтқыш күш оның
ұзындығы бойынша өзгереді, және фазалардың қарсы әрекет етуіне тәуелді
болады(қарсы ток, тура ток, қиылысқан ток, т.б.).

Абсорбцияның өндірістік жүргізілуі десорбциямен байланысты болуы да,
болмауы да мүмкін. Егер десорбцияны жүргізбесе, жұтқыш бір рет қолданылуы
мүмкін. Бұл кезде абсорбция нәтижесінде біз дайын өнім немесе жартылай
дайын өнім аламыз. Ал егер абсорбция газды санитарлық тазалауда қолданса,
өнім қалдықтары канализацияға төгіледі.

Абсорбцияның десобрциямен байланысуы абсорберді көп рет пайдалануға
және абсорберленетін компонеттің таза күйінде шығуына мүмкіндік береді.
Бұл үшін ерітндіні абсорберден кейін компоненттердің бөлінетін жері,
десорбцияға жіберу керек. Ал регенерирленген (коипоненттен босаған)
ерітінді абсорбцияға қайтып келеді. Бұл схемада (айналмалы процесс)
абсорбенттер шашылып кетпейді, егер кейбір олардың өте аз шығым мөлшерін
есептемесек, әр уақытта абсорбер-десорбер-абсорбер жүйесімен жұмыс істейді.

Кейбір жағдайда (абсорбент аз болса) десорбция процесінде жұтқышты көп
рет пайдалануға қарсылық туады. Бұл кезде регенерленген жұтқышты
канализацияға шығарып тастап, абсорберге таза жұтқышты береді.

Десорбцияға жасалған жағдайлар абсорбция үшін кері әсерін тигізетін
жағдайлар болуы мүмкін. Ерітіндіде десорбция процесін жүргізу үшін
айтарлықтай қысым болуы керек. Ал абсорбция кезінде жұтқыштар қайтымсыз
реакцияға ұшырауы керек және десорбция арқылы регенерацияға түспеуі керек.
Мұндай жұтқыштардың регенерациясын химиялық жолмен тудырады.

Абсорбциялық процестердің химиялық және соған ұқсас салаларда өте кең
дәрежеде қолданылады. Олардың кейбіреулерін төменнен көре аламыз:

Газдардың сұйық өнімдермен жұтылуы арқылы дайын өнімдерді алу. Бұған
мысал ретінде: өнеркәсіпте күкірт қышқылын алу үшін SO3 газының
абсорберленуі, тұз қышқылын алу үшін HCL-дың абсорбциялануы, азот
тотықтарының сумен абсорбциялануы(азот қышқылының өндірісі) немесе негіздік
ерітінділермен абсорбциялануы(нитраттар алу) және т.б. Сонымен қатар
абсорбция жалғастырушы десорбциясыз жүреді.

Газ қоспаларының бір немесе бірнеше құнды компоненттерге бөлінуі. Бұл
кезде ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.