Химиялық тін талшықтарын өлшеу аспапатары

1 Ауаның температурасы мен салыстырмалы ылғалдылығын психрометрлерде анықтау
2 Тақырыбы: тоқыма материалдармен таразыларды өлшеу.
3 Тоқыма материалдардың ылғалдылығын кептіру аппаратында және электрлі ылғал өлшегіште анықтау.
4 Химялық талшық түрлерін танып білу
5 Химиялық талшықтардың ассортиментін және сапасын бағалау
6 Мыс.аммиакты талшықты алу және оны қалыптау режимінің жіптер қасиетіне әсерін зерттеу
7 Тоқыма өндірісінің қалдық суларын зерттеу кейбір әдістерін зерттеу
8 Талшықтар мен жіптердің сызықтық тығыздығын анықтау
9 Созылу диаграммасының жазбаларымен жіптердің
үзілу сипаттарын анықтау

Ауаның температурасы мен салыстырмалы ылғалдылықты тіркеу және өлшеу үшін төмендегілерді қолданады:
- аспирациялық психрометр - термометрдің жанынан өтетін ауаның қозғалысы 2 м/с төмен емес жылдамдығымен қамтамасыз етілген;
- қарапайым психрометр (термометр төңірегіндегі ауаның қозғалу жылдамдығы кататермометрмен немесе аспирациялық психометрдің көрсеткіштерін салыстыру арқылы анықталады);
- тіркеу приборлары – гидрограф және термограф.
Тіркеу приборлары мен қарапайым психрометрдің көрсеткішінің дұрыстығын мерзімді аспирациялық психрометрмен тексеріп отырады, тәулігіне бір рет.
















Аспирациялық және қарапайым психрометр (1 сурет) екі бірдей термометрлерден құралған (1) және (2). Термометр (1) ауаның температурасын көрсетеді. Термометрдің кішкене шарына (2) беттік тығыздығы 50-60 г/м2 тең жіңішке қабатты толық өңделмеген мақта – қағазды матаны орайды. Аспирациялық психрометрде әрбір өлшеу алдында мата бір минут шамасында дистилденген суға дымқылдандырады, ал қарапайым психрометрде ол үнемі су ыдысының түбіне дейін батырылады. Су булана отырып термометрді (2) суытады, сондықтан оның көрсеткіші құрғақ термометрдің (1) көрсеткішінен төмен болады. Ауа неғұрлым құрғақ және оның салыстырмалы ылғалдылығы төмен болған сайын судың булануы интенсивті болады, және құрғақ және ылғал термометрлердің (tк – tы ) көрсеткіштерінің психрометриялық айырмашылығы жоғары болады.
Судың булану интенсивтілігі ауаның жылдамдығына тәуелді болады, қарапайым психрометрмен ауаның салыстырмалы ылғалдылығын анықта кезіндеескеру қажет.
Аспирациялық психрометрде ауа желдеткішпен (6) сіңіріледі (1.1 сурет, а) және (3) пен (4) құбырлардан өтіп, (5) құбырдан 1 және 2 термометрдің жанынан өтеді. Тұрақты жылдамдық 2 м/с төмен болмайды. Желдеткіш (6) айналуды сағат бағытын сәйкес механизімде (7) немесе үлкен емес электрлі двигательді жүзеге асырады.
Ауаның сіңіруінің тұрақты жылдамдығы желдеткіштің белгілі бір жылдамдығымен қамтамасыз етіледі, оны шағын терезе (8) арқылы барабанда бір айналым уақыты бойынша бақылап отырады. Ол прибордын паспортында көрсетілген.
Ауаның салыстырмалы ылғалдылығын өлшеу алдында міндетті түрде, қрапайым психрометрдегі мата ылғалдылығын тексеру керек, ал аспирациялық психрометрде матаны дистилденген сумен пипетка арқылы 1 минут шамасында 20  20С температурада сулау қажет.
3-5 минут өткенен кейін ылғал термометрдің ең төмен температурасына жеткен кезде термометрдің tn температурасын анықтайды, ал содан кейін құрғақ термометрдің tқ температурасын 0,10С қателігімен анықтайды.
Ылғал термометрдің ең төмен температурасының орнына 1 минут шамасында өзгермеген мәнін қабылдайды. Қарапайым психрометрдің екі термометірінің көрсеткіштерін көзге көрінетіндей арақашықтықта есептейді.
Алдымен жылдам түрде градустың ондық үлесін есептейді содан кейін толық градусты қамтиды.
1.1 кесте бойынша құрғақ және ылғалды термометрлерінің температураларына байланысты ауаның салыстырмалы ылғалдылығын анықтауды дәлірек ету мақсатында паскальда қаныққан су буының қысымын рt және рb сәйкес мәндерін анықтайды.

1. Зазулина З.А., Дружинина Т.В., Конкин А.А. Основы технологии химических
волокон. М.: Химия, 1986 г.
2. Роговин З.А. Основы химии и технологии химических волокон. 5-е издание, М.:
Химия, 1984 г.
3. Стрепихеев А.А., Деревицкая В.А. Основы химии высокомолекулярных соединений. М.: Химия, 1986 г.
4. Папков С.П. Физико-химические основы производства искусственных и синтетических волокон. М.: Химия, 1982 г.
5. Перепелкин К.Е. Физико-химические основы процессов формования химических волокон. М.: Химия, 1988 г.
6. Серков А.Т. Вискозные волокна. М.: Химия, 1991 г.
7. Петухов Б.В. Полиэфирные волокна. М.: Химия, 1986 г.
8. Кудрявцев Г.И., Носов М.П., Волохина А.В. Полиамидные волокна. М.: Химия, 1986 г.
9. Фишман К.Е., Хрузин Н.А. Производство волокна капрон. М.: Химия, 1986 г.
10. Термо-, жаростойкие и негорючие волокна. / Под.ред. А.А.Конкина, М.: Химия, 1988 г.
11. Волокна с особыми свойствами. / Под.ред. Л.А.Вольфа М.: Химия,
1990 г.
12. Ряузов А.Н. и др. Технология производства химических волокон. М.: Химия, 1990 г.
13. Исмаилов Ф.А. и др. Химические волокна. М.: Химия, 1978 г.
Қосымша әдебиеттер
1. Ряузов А.Н. и др. Технология производства химических волокон. М.: Химия, 1990 г.
2. Исмаилов Ф.А. и др. Химические волокна. М.: Химия, 1978 г.
3. Папикян М., Ложкин В.Е. Химические волокна. М.: Химия, 1978 г.
4. Михайлов Н.В., Смирнова В.Н., Нессонова Г.Д. Химические волокна. М.: Химия, 1971 г.
5. Перепечкин Л.П., Лысякова Н.С. Химические волокна. М.: Химия,1979 г.