Бағаналық жасушалар



І Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
ІІ Негізгі бөлім
1. Бағаналық жасушалар және олардың медициналық . биологиялық маңызы..4
2. Жасушаның құрылысы ... ... ... ... ... ... ... ..7
3. Жасуша тіршілігіндегі мерзімдік өзгерістер (Жасушаның бөлінуі) ... ... ... ... .9
ІІІ Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .12
Пайдаланған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... .1
Цитология жеке ғылым ретінде өткен ғасырдың соңгы ширегінде пайда болған. Бірақ клетка жөніндегі ілім XVII ғасырдан басталады, оның тарихы үш ғасырды қамтиды. Организмнің клеткалық құрылысының ашылуы микроскоптың шығуьна байланысты.Микроскоптың шығу тарихы толық анық емес. Бірақ та микроскопты жасап шығаруда көзілдірік өндірісінің кейбір әсерінің болғаны күмәнсіз. Көзілдірік 1285 жылы Италияда шықкан. Кейбір аңыздарға карағанда алғашқы микроскопты голландиялық оптиктер Янсендер 1590 жылы жасап шығарган. 1612 жылы Галлилей де микроскопты құрастырған. Алгашқы микроскоп ғылыми зерттеу құралы болмаған, оған ойыншық ретінде караған. Ағылшын математигі, физигі және механигі Роберт Гук 1665 жылы өзі жасаған микроскоп арқылы тығынның құрылысын қарап, оның үяшықтардан тұратынын анықтаған. Осы ұяшықтарды клетка деп атаған. Сонымен Р.Гук "клетка" деген терминді калдырған. Бұл қазіргі түсініктегі клетканың ашылуы емес. Кейінірек, осы XVII ғасырда Грю мен Малышги микроскопты қолдана отырып өсімдіктердің құрылысын зерттеген. 1671 жылы Мальпиги "Өсімдіктер анатомиясы жөніндсгі түсініктер" деген еңбегін, 1672-1675 жылдарда "Өсімдік анатомиясы" атгы кітабші жариялаған. 1671 жылы Грю "Өсімдіктер анато-миясының бастамасы" деген еңбегін Лондон Королевалық қоғамына тапсырған. Мальпиги, әсіресе Грю өсімдіктердің микроскопиялық құрылысьн зерттей отырып, осімдіктердің әр түрлі бөліктерінің құрамында "көпіршіктердің" болатынын анықтаған. Өсімдіктердің клеткалық құрылысын корген, XVII ғасырдың ұлы микроскопшілерінің бірі А.Левенгук, бірақ та ол өз жаңалықтарының маңызын түсіне алмаған. А.Левенгук жануарлардың клеткаларында эротроциттерді, спермотозоидтарды, бірклеткалы жануарларды бірішпі болып көрген.
1.Цитология. М.Х.Нұрышев.
2.Гистология және эмбриология негіздері. М.Нұрышев.
3.Жалпы цитология негіздері. Қ.Сапаров.
4.Организмнің нәзік құрылымы. А.Рақышев.
5.Клетка. К.Свенсон.
6.Гольджи аппараты. У.Уэйли.

Пән: Медицина
Жұмыс түрі:  Реферат
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:   
Жоспар

І
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
ІІ Негізгі бөлім
1. Бағаналық жасушалар және олардың медициналық – биологиялық маңызы..4
2. Жасушаның
құрылысы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ..7
3. Жасуша тіршілігіндегі мерзімдік өзгерістер (Жасушаның
бөлінуі) ... ... ... ... .9
ІІІ
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 12
Пайдаланған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ..13

Кіріспе

Цитология жеке ғылым ретінде өткен ғасырдың соңгы ширегінде пайда
болған. Бірақ клетка жөніндегі ілім XVII ғасырдан басталады, оның тарихы үш
ғасырды қамтиды. Организмнің клеткалық құрылысының ашылуы микроскоптың
шығуьна байланысты.Микроскоптың шығу тарихы толық анық емес. Бірақ та
микроскопты жасап шығаруда көзілдірік өндірісінің кейбір әсерінің болғаны
күмәнсіз. Көзілдірік 1285 жылы Италияда шықкан. Кейбір аңыздарға карағанда
алғашқы микроскопты голландиялық оптиктер Янсендер 1590 жылы жасап
шығарган. 1612 жылы Галлилей де микроскопты құрастырған. Алгашқы микроскоп
ғылыми зерттеу құралы болмаған, оған ойыншық ретінде караған. Ағылшын
математигі, физигі және механигі Роберт Гук 1665 жылы өзі жасаған микроскоп
арқылы тығынның құрылысын қарап, оның үяшықтардан тұратынын анықтаған. Осы
ұяшықтарды клетка деп атаған. Сонымен Р.Гук "клетка" деген терминді
калдырған. Бұл қазіргі түсініктегі клетканың ашылуы емес. Кейінірек, осы
XVII ғасырда Грю мен Малышги микроскопты қолдана отырып өсімдіктердің
құрылысын зерттеген. 1671 жылы Мальпиги "Өсімдіктер анатомиясы жөніндсгі
түсініктер" деген еңбегін, 1672-1675 жылдарда "Өсімдік анатомиясы" атгы
кітабші жариялаған. 1671 жылы Грю "Өсімдіктер анато-миясының бастамасы"
деген еңбегін Лондон Королевалық қоғамына тапсырған. Мальпиги, әсіресе Грю
өсімдіктердің микроскопиялық құрылысьн зерттей отырып, осімдіктердің әр
түрлі бөліктерінің құрамында "көпіршіктердің" болатынын анықтаған.
Өсімдіктердің клеткалық құрылысын корген, XVII ғасырдың ұлы
микроскопшілерінің бірі А.Левенгук, бірақ та ол өз жаңалықтарының маңызын
түсіне алмаған. А.Левенгук жануарлардың клеткаларында эротроциттерді,
спермотозоидтарды, бірклеткалы жануарларды бірішпі болып көрген. Сонымен
XVII ғасырда өсімдіктердің "клеткалық кұрылысы" ашылған. Бірақ та шын
мағынасындағы клетка осы ғасырдың оқымыстыларына белгісіз болған.

Бағаналық жасушалар және олардың медициналық – биологиялық маңызы
Бағаналы жасушалар организмнің оның ішінде терілік, нервтік және
қанның кез келген клеткаларына бастама бола алады. Алдымен олардың
болжауынша, осындай клеткалар жасы үлкен кісілердің организмінде жоқ және
олар эмбриональды дамудың ең ерте кезеңінде ғана пайда болды. Бірақ 70-шы
жылдары А.Я.Фриденштейн басқа авторлармен бірге жасы үлкен адамның
мезенхима (страла) бағаналы жасушаларды тапшы және келешекте оларды
стремальды жасушалар деп атады.
Сол кезде жасы үлкен адамдар мен хайуандардың барлық органдарында
бағаналы жасушалардың бар болуын дәлелдейтін жұмыстар пайда болды. Осыған
байланысты бағаналы жасушаларды эмбриональды бағаналы жасушалар мен
аумақтық бағаналы жасушаларға бөледі, олар эмбриональды жасушалардың
қасиеттерін сақтайды, бұл табылған эмбриональды маркерлерді куәландырады.
Бағаналы жасушаларды бөлуге болады. Осы жағдайда шар тәріздес
жасушалы ассоциаттар құрылады.
Эмбриональды жасушалардың жинақталуын эмбриодты дене, ал нейральды
жасушаларды – нейросфералар деп атайды.
Көптеген жасушалы типтерін беру қажеттілігі бағаналы жасушаларды
жағдайға байланысты пайда болған дефектілерді орналастыру үшін
пайдаланылатын организмдегі маңызды қалпына келетін резерв етіп жасайды.
Биологтардың ерекше назары бағаналы жасушалардың орталық нервтік
жүйеде болуына алып келеді. Белгілі болғандай нервтік жасушалардың өзі
нейральды диффенцияның ең ертедегі сатысында көбеюге деген қабілеттілікті
жоғалтады (сутратить).
Ал бағаналы жасушалар нервтік жүйенің (ткань) түрлі типтегі жауабына
нервтік және глиальды жасушаларға алдыңғы диффенциациямен бөліне бастайды.
Изомерге нейтральды бағаналы жасушалар басқа да өндіруші жасушаларға
алмаса алады. Бағаналы жасуша арнайы тәсілдердің көмегімен табуға болады.
Нативті бағаналы жасуша және олардың өндіруші жасушаларда арнайы
белок синтезделеді, олар иммуногиста имиялық техниканың көмегімен
шығарылады. Әрбір ақуыз флюоресценциялық бояулар белгілейді антител алады.
Мұндай риагент дамудың әртүрлі сатысында бағаналы жасушаларда
қатысатын белгілер шығарады. Осылайша нейральды бағаналы жасушалар нестин
бел құрайды.
Олар мамандану жолына түскенде, оларда жаңа виментин белгілер пайда
болады. Егер жасушалар нейральды бағытта дамыса, онда арнайы маркаланатын
белгілер – нейрофиламенттерге сәйкес синтезделеді.
тубумен, энолаза және тағы басқа.
Жасушалар қосымша, глиальды секілді маманданатын болса, басқа
маркерлер, мысалы глиальды фибрилляр ащы белгілері, белгілер және тағы
басқа маркерлері пайда болады.
Жасыл түрінде құрамында нестин бар цитоплазма.
Кез келген бағаналы жасушалар қабілеттілігі түрлі жасушалы типтер
бере алады, оларды жасушаның арнайы дифференциялын сипаттайтын молекулярлы
– генетиканың оқиғаларын зерттеу үшін қолайлы жүйе етіп жасайды. Шынында,
бағаналы жасушалар таза түрде бөлшектейді. Дифференциялды алдыңғы
этаптарына жауапты гендердің функцияларын талдауға болады.
Дамуды бақылайтын гендердің алдыңғы қосылу уақыты постилплантациялық
туылу мен эмбриодты денелердің мәдениеті мен сай келеді. Демек, бағаналы
жасушалар шынында жасушалы маманданудың молекулалы механизмін зерттеу үшін
экспериментальды моделі.
Функциялардың белсенді гендердің санын бағалайтын мроекулярлы –
генетиканың микроэксперименталды тәсілдер көмегімен бағаналы жасушалар
мәдениетін талдау бағаналы жасушалардың бір клонында 1200 матрицалы
мезенхим РНК синтезделетінін көрсетті. Әртүрлі бағаналы жасушаларда МРНК –
ң алдын ала синтезделген ұқсас жинағы, сондай – ақ арнайы РНК бар. Сондай –
ақ стромальды бағаналы жасушаларда жасы жеткен гематогенді ткань МРНК
барлық жинағы бар, олар оргагенез сатысы мен ұрық жапырақтарында жұмыс
істейді.
МРНК – Ас
Сондай – ақ барлық зар. жапыр: жасушаларының пісуін жетілуін
реттейтін маңызды гендері белгіленген.
Мезенхимальды және мезодермальды пайда болады, сондай – қ этто және
эктодермалардың пайда болуы. Сәйкесінше, бағаналы жасушалар алға жалпы
принципінде онтогенездің –гендердің қарай жұмысы, яғни МРНК – ң синтезі
дамудың жылжу едәуір кеш сатысына қажет болуы байқалады.
Бағаналы жасушаны зерттеу кезінде алынған көптеген мәліметтер ретінде
сәйкес желілердің ұйымдастырылуын жюға мүмкіндік берді.
Шын мәнінде гендер – құл мен гендер – құлдар деп аталатын өзара әсер
жолдарын шығаруға болады. Құд ретінде берілген ткань немесе орган даму
ерекшелігінен тәуелді болатын маңызды гендер аталады, ал құл – органикалық
немесе ткан керісінше қалыптасуымен ткан арнайы ақуыздардың синтезін
қамтамасыз ететін құрылымның гендердің сарқылмастығын атайды.
Биологияда бағаналы жасушаларды пайдалануды дамыту жасушаның жеке
түрлері мен зарод жапырақтарының арнайы толық органдарын тәуелді гендердің
каскадтарын жіберетін гендер – құд пайда болатын подтвер мүмкіншілігі
беріледі.
Бұл әмбебап заңдары барлық хайуандарға тән. Осылайша, дрозафилдерде
eyeless гены бар, ол көздің дамуын қамтамасыз етеді. Егер оны ерекше
орындарда жұмыс істесек, онда көздері брюхе, аяқтарында, қанаттарында және
басқа да кез келген орындарда пайда бола алады.
Гендер құд жеке зар жапырақтары үшін де белгілі. Осылай сақиналы генінің
мутациясы барлық эндотерманың дамуын, ал Brachiury гендері және zeta globin
– мезодермаларының дамуын блоктайды.
Міне, тиісінше гендер – құд дабылы бойынша арнайы ткан мен жасуша
типтері қалыптасады. Мысалы ген альвемерлы эпитемияның жетілуін
зерттей бастайды.
Біздің лаборант Тарабыкиннің зертханалық жұмысында 5-6 қатар нейрон
құру үшін қажет нейроген жаңа тобы ашылды. Мүмкін бағаналы жасушалар
даифференциялы нақты реттейтін роль микро немесе минисателлит қысқаша
қайталанатын реттер ойнайды.
Осылайша, О.В. Пофорная ақуыздардың бар болуын анықтады, тандемды
қайталаумен бірге арнайы байланысуы храматиннің үш өлшемді ұйымдастыру
ерекшелігін анықтады.
Демек, жүйенің жағдайы қайталанатын ретпен бағаналы жасушалардың
дифференциялды маңызды ролі ойнайды. Бүгінде мүмкін дербес дамулар генді
ұйымдастыруын жүйесімен реттеледі. Осының реттелу ерекшелігі түсінуге
бағаналы жасушалар көмектеседі. Осыған байланысты үлкен мүддені бағаналы
жасушалар негізінде invitro органикалық құрылымның қайта құрылуы
көрсетіледі. Осылайша М.Тамоока өзінің авт. бірге бағаналы нервтік
жасушалар нервтік труб ұқсас құрылымдарды алды; ұқсас тәжірибелерді
гиппокампа бұзылған жасуша Виктор атын РАМН тор институтында қойды.
Сондай – ақ орган секілді ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Қанның бағаналық жасушалары
Бағаналық клеткалар, медициналық маңызы
Бағаналық жасушалармен емдеуге болатын аурулар
Бағаналық клеткалар
Тін жасушалары.Медициналық белгілері
Жасуша культурасын ауруларды емдеуде қолдану
Тін жасушалардың зерттелу тарихы
Бағаналық жасуша
Бағаналық жасушалар және олардың медициналық – биологиялық маңызы
Лейкоздар
Пәндер