Азаматтық құқық пәнінен лекция тезистері

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 38 бет
Таңдаулыға:

14. ЛЕКЦИЯ ТЕЗИСТЕРІ

1. Лекция тақырыбы: Азаматтық құқықтың түсінігі.

Лекция жоспары:

1. Азаматтық құқықтың құқық жүйесіндегі орны.

2. Азаматтық құқықтың түсінігі және пәні.

3. Азаматтық құқықтың әдісі.

4. Азаматтық құқықтын қағаидалары.

5. Азаматтық құқықтың жүйесі.

Лекция мәтіні:

Құқық өзіне тән бірнеше құқық салалары негізінде біртұтас жүйеді құрайды. Ал сол құқық салаларын бірін бірінен тиісті құқықтың ажыратамыз. Бұл құқықтың пәні мен әдісі олардын айырмашылыгын айқындаумен қатар ол құқық салаларынын ерекшелігін де жан-жақты көрсетіп береді. Яғни қандай да бір құқық саласы болсын, ол өзінін құқықтық реттеу пәні мен әдісі арқылы айқындалады.

“Азаматтық құқық” термині ежелден белгілі, яғни рим зангерлері Рим азаматтарынын құқығы ретінде түсіндірді. Римде құқық екі салада жария және жеке болып бөлінді. Қазақстан Республикасында құқық жүйесі мұндай болып бөлінбейді. Ал азаматтық құқық тек қана өзіне тән институттардан тұрады.

2. Қазақстан Республикасынын азаматтық құқығынын пәнін тауар - ақша және қатысушылардын тендігіне негізделген мүліктік қатынастар, сонымен бірге мүлікпен байланысты немесе мүлікпен байланысы жоқ жеке мүліктік емес қатынастар құрайды (АК-тін 1-бабы, 1-тармағы) . Азаматтық құқықпен реттелетін қоғамдық, қатынастардын негізгі түрі мүліктік қатынастар болып табылады.

Қорыта келгенде азаматтық зандармен реттелетін қоғамдық қатынастар (азаматтық құқықтың пәні) басқа пәндерден төмендегі екі негізгі белгілер арқылы ажыратылады.

а) онын қандай да бір мүлікті иелену, пайдалану немесе билік етуге байланысты және келтірілген мүліктік зиянды өтеуге байланысты мүліктік мазмұны болады.

б) бұл қатынасқа қатысушылар зан құжаттарында көзделген реттерді қоспағанда, бір тараптын екіншісіне әкімшілік немесе өзге де билік жағыдан тәуелді бағыныштылықта болмайды.

3 Егер азаматтық құқықтың пәнінін түсінігі қандай қоғамдық қатынастардын азаматтық құқық нормаларымен реттелетіндігімен байланысты болса, ал азаматтық құқықтың әдісі сол қатынастар азаматтық құқық нормаларымен қалай реттелетіндігін білдіреді. Азаматтық құқықтың пәні мен әдісі өте тығыз байланысты ұнымдар.

Әрбір құқ саласында өзіндік ерекшелігі бар реттеу әдісі тән.

Олар:

1. Азаматтық құқықтық қатынастарда қатысушылардын заңдық тендігі яғни жеке заңды тұлғалар азаматтық айналымда мүліктік басқа да жағдайларда қарамастан тен құқықты. Бұл дегеніміз ешқандай бір тарап екінші тарапқа бір жақты негізде міндеттер жүктей алмайды.

2. Азаматтық құқықтық қатынасқа қатысу барасындағы еріктілік, әрбір жеке және заңды тұлғалар өздерінін азаматтық құқықтарын өз еркімен өз мүддесі үшін иемденеді және жүзеге асырады.

3. Азаматтық құқықтық қатынасқа қатысушы тараптар құқықтарын қорғауда тен құқыққа ие және қорғау мүмкіндігін иеленуде еркін болады. Азаматтық құқықтарды қорғау соттар арқылы жүзеге асады.

4. Азаматтық құқықтық жауапкершіліктін ерекшелігі. Онын мүліктік және өтемді болуы /компенсация/ келтірілген залалды толық өтеу құқығы.

4 “Принцип” деген термин латын сөзінен шыққан ол негіз, бастама деген мазмұнны білдіреді. Азаматтық құқықтың принциптері яғни ол қоғамдық қатынастарды азаматтық құқықтық реттеудің нормативтик құқықтық мазмұны бар негізгі басшылыққа алынатын бастамалар.

Принцип біріншіден тікелей қолданылатын норма, екіншіден зан актілерін (зан асты) жасау өзгерту барысында басшылыққа алынады, үшіншіден зан ұқсастығы барысында басшылық алынады, төртіншіден заңдарды түсіндіру барысында ескерілуді болжайды және зандар қайшылығы барысында басшылыққа алынады.

Азаматтық құқықтық принциптеріне мыналар жатады (АК-тін 2-ші бабы, 1-ші тармағы) :

1. Азаматтық құқықтық қатынасқа қатысушылардын тендігі;

2. Мүліктік және басқа да мүліктік емес құқықтарда қол суғылмаушылық;

3. Келісім-шарттын еркіндігі;

4. Жеке іске бөгде біреунін араласуына жол бермеу;

5. Азаматтық құқықтардын кедергісіз іске асуы;

6. Бұзылған құқықтық қалпына қелтіруді қамтамасыз ету;

7. Азаматтық құқықтарды сот арқылы қорғау;

8. Азаматтық құқықтың жүйесі.

Құқық жүйе ретінде келесі белгілермен сипатталады. Біріншіден, құқық - кездейсоқ құқық нормаларынын жиынтығы емес, бұл органикалық бүтін бір құқықтық құбылыс, сонымен бірге ол объективтілігімен сипатталады. Құқық жүйесіде оны құрушы нормалардын бірлігі және олардын өзара байланысы тән.

Екіншіден, құқық жүйесі өзінін мазмұны және құрылымдық элементтерінін көлемі бойынша біртектес емес, көпжақты құқықтық құбылыс. Құқық жүйесі сонымен бірге құқық нормасына, құқық институтына және құқық саласына бөлінеді.

Құқық жүйесі - бұл құқықтың жекелеген бөліктерге бөлінуіде қатысты сонымен бірге құқық нормаларынын бірлігі мен келісімділігін білдіретін онын ішкі құрылымы.

Құқық жүйесі мен зан жүйесінін байланысына, арақатынасына айырмашылығына байланысты зангер ғалымдар бір нақты тұжырымға келген жоқ. Бірақ жалпы алғанда олардын тұжырымы бойынша құқық жүйесі мен зан жүйесі бір феномендін көрінісі. Бұдан қосымша тағы да құқық - норма жүйесі, және зан да норма жүйесі деген көзқарастар да бар.

Бақылау сұрақтары:

1. . Азаматтық құқықтың құқық жүйесіндегі орны қандай?

2. Азаматтық құқықтын түсінігі?

3. Азаматтық құқықпен қандай қатынастар реттеленеді?

3. Азаматтық құқық әдісінін ерекшеліктері?

4. Азаматтық құқық қағидаларының түсінігі?

5. Азаматтық құқық қағидаларының мазмұны?

6. Азаматтық құқық жүйесіның түсінігі. ?

7. Азаматтық құқық жүйесінің түрлері?

8. Азаматтық құқық жүйесінің құрайтын институттарының түрлері және олардың ерекшеліктері?

2 лекция тақырыбы: Азаматтық құқық және азаматтық заңнама

Лекция жоспары:

1. ҚР азаматтық зандарынын түсінігі

2. Азаматтық зандарыын түрлері.

3. Азаматтық зандарының қолдану.

4. Азаматтық заң нормаларын түсіндіру.

Азаматтық зандарда АК-тін 1-ші бабында көрсетілген қатынастарды реттейтін зандар жатады. Бұл жерде 1-ші баптын 3-ші тармағында көрсетілгендей тараптар арасындағы қатынастар мүліктік және мүліктік емес сипатта болғанымен, отбасылық, енбек қатынастары мен табиғи ресурстарды пайдалану және айдаладағы ортағы қорғау жөніндегі қатынастарды арнайы салалық зандар реттейді. Ал азаматтық зандар тек сол арнайы зандармен реттелмеген жағдайларда ғана сол қатынастарда қолданылады. Сонымен бірге билік жағынан бағыныштағы тараптар арасындағы мүліктік және салық жөніндегі мен бюдеттік қатынастарда зан құжаттарында тікелей көрсетілмесе азаматтық зандар қолданылмайды.

Азаматтық құқық пен азаматтық зан терминдері өзара байланысты болғанымен де өзіндік үлкен айырмашылығы бар. Азаматтық құқық азаматтық құқықтық қатынастарды реттейтін нормалардын жиынтығын білдрсе, азаматтық заңнама - сол нормалар корсетілген құқықтық актілернін жиынтығы болып табылады.

2. Азаматтық құқықтың дерекнамалары зандар, басқа да нормативтік құқықтық актілер және әдет-нұрып нормалары деп аталатын екі түрге бөлінетіні жоғарыда айтылды.

Алдымен заңдарды қарастырайық.

Қазақстан Республикасынын аумағындағы азаматтық құқықтық қатынастар төмендегі зандармен реттеледі. Солардын ішінде Азаматтық Кодекстін орны бөлек. ҚР АК-тін жалпы бөлімі 1994 жылы 27 желтоқсанда қабылданып, оған бірнеше өзгертулер енді. Сонымен азаматтық құқықтың нормалары занда және басқа да зан актілерінде орын алады.

Қазақстан Республикасынын “Нормативтік актілер туралы” занында барлық нормативтік құқықтық актілер зңдық күштері бойынша айқындылған. Нормативтік құқықтық актілернін ішінде Конституциянын ен жоғарғы күші бар. Онын нормалары тікелей қолданылады. Конституцияда азаматтық құқықтық қатынастарды да реттейтін нормалар бар. Мәселен онын 6-шы бабында Қазақстанда жеке және мемлекеттік меншік тен негізде тағылатындығы және қорғалатындығы айтылған.

3. ҚР-нын Конституциясынла 4-ші бабында көрсетілгендей барлық зандар, халықаралық шарттар мерзімді басылымдарда басылад. ҚР “Нормативтік актілері туралы” занынын 31-ші бабында көрсетілгендей ҚР-нын зан актілері Парламент жаршысында, Егеменді Қазақстан, Казахстанская правдада, Зан журдаларында және Юридическая газета басылымдарында ресми түрде жариялатындығы көрсетілген. Конституциянын 62-ші бабында Парламенттін зандар қабылдайтындығы, онын қаулыларынын ҚР-нын аумағында қолданылатындығы көрсетілген. Бірақ оны шығарған орган онын күшін кейбір аймақтар бойынша шектеуі мүмкін. Азаматтық заңдардын күші сонымен бірге онын қолданылу топтары бойынша да анықталады.

Арнайы занда көрсетілгендей нормативтік құқықтық актілер төмендегідей сатылардан тұрады. Ен басында Қазақстан Республикасынын Конституциясы, оған кейін: конституциялық зандар; кодекстер; зандар және Президенттін зан күші бар Жарлықтары; Президенттін нормативтік жарлықтары; Парламенттін нормативтік қаулылары; Үкіметтін нормативтік қаулылары; орталық атқарушы ргандардың нормативтік қаулылары (Заңдын 4-ші бабы) .

4. Азаматтық зан нормаларын дұрыс түсіну үшін, оны дұрыс қолдану үшін онын негізгі мазмұнын ашу қажет. Яғни норманын маныз мән мазмұны айқын ашу заңдық термині бойынша түсіндіру деп аталады. Заңдарды түсіндіру мәселесімен сол құқықты қолдануда қатысы бар мемлекеттік мекемелер, соттар және азаматтар да айналысады. Түсіндіру ресми және бейресми түрде болады.

Құқықтық актілердегі құқықтық нормалар іске асырылғанда, сонын ішінде соларды қолданғанда, оларды ресми түсіндірунін міндетті сипаты болады Қазақстан Республикасынын Конституциялық Кедесі Конституция нормаларыда ресми түсіннірме береді, ал занда тәуелді актілернін ресми түсіннірмесін оларды қабылғанан (шығарған) органдар мен лауызымды адамдар береді.

Заңды түсіндірунін мақсаты - тиісті норманы пайдалану барысында оны дұрыс қолдануда, іске асырылу барысында кемшіліктерге ұрындырмау болып табылады.

4. Бақылау сұрақтары:

1. Азаматтық зандардың түсінігі

2. Азаматтық құқықтың дерекнамаларының түсінігі.

3. Императивтік нормалардың мазмұны.

4. Диспозитивтік нормалардың түсінігі

5. Азаматтық заңдарының түрлері.

6. ҚР Азаматтық кодексінің мазмұны

7. Азаматтық зандарының қолдану.

8. Азаматтық заңдарының түсіндірудің мақсаты

3 лекция тақырыбы. Азаматтық құқықтық қатынастар Лекция жоспары

1. Азаматтық құқықтық қатынастын түсінігі.

2. Азаматтық құқықтық қатынастын элементтері.

3. Азаматтық құқықтар мен міндеттердін пайда болу негіздері

4. Азаматтық құқықтарды саралау және қорғау

Лекция мәтіні:

1. Азаматтық құқықты түсіну үшін азаматтық құқықтық қатынас категориясынын манызы зор. Азаматтық құқықтық қатынас дегеніміз- азаматтық құқықпен реттелетін мүліктік, сонымен бірге жеке мүліктік емес қатынастар жатады (қатысушылары субьективті азаматтық құқықтары мен міндеттері арқылы бір-бірімен байланысты) .

Демек, азаматтық құқықтың пәні болып табылатын мүліктік және жеке мүліктік емес қатынастардын реттелуін, қатысушылардын мінез-құлқынын тиісті бағытта болуын азаматтық құқықтық нормалары анықтайды.

Азаматтық құқықтық қатынастын ерекшеліктері мынандай:

1. Азаматтық құқықтық қатынастын субьектілері бір-біріде тәуелсіз, заңдық жағынан тен.

2. Азаматтық құқықтық қатынастар занда көрснтілген (ҚР-н АК 7бап) және занда көрсетілмеген негіздер арқылы пайда болады.

3. Азаматтық құқықтық қатынастын мазмұны мен шарттары қалыптасуы барысында тараптардың келісімі басым болады.

2. Азаматтық құқықтық қатынастын өзіне тән тиісті белгілері бар. Яғни ол белгілер азаматтық құқықтық қатынастын элементтері деп аталады. Ол элементтер: субъектілер (қатысушылар), мазмұны (құқықтар мен міндеттер), және объектілер (құқықтар мен міндеттердін қатысы бар мүліктік және мүліктік емес игіліктер) .

Барлық құқықтық қатынастарда қатысушылар бір-бірімен құқықтық байланыста болады, яғни олар субъективтік құқықтар мен міндеттерді иеледеді. Сондықтан азаматтық құқықтық қатынастын мазмұнын субьективтік құқықтар мен міндеттер құрайды.

3. Азаматтық құқықтар мен міндеттер зандарда көзделген негіздерден, сондай-ақ азаматтар мен занда тұлғалардың әрекеттеріден пайда болады, өйткені ол әрекеттер азаматтық зандарда көрсетілмегедімен, олардын мәніде байланысты азаматтық құқықтар мен міндеттер туғызады.

Азаматтық зандардағы нормалар өздігіден азаматтық құқықтық қатынастарды өзгертпейді, тоқтатпайды немесе пайда болдырмайды. Азаматтық құқықтық қатынастын пайда болуы, тоқтатылуы немесе өзгеруі үшін құқықтық нормаларда көрсетілген тиісті жағдайдын болуы яғни з аңдық фактінін болуы тиіс. Сондықтан заңдық фактілер құқық нормасы мен азаматтық құқық қатынастын арасындағы байланыс болып табылады. Заңдық факті болмаса бірде бір азматтық құқықтық қатынас пайда болмайды, өзгермейдіі және тоқтатылмайды. Яғни азаматтық құқықтық қатынастын пайда болуына негіз болатын жағдайлар заңдық факті болып табылады.

4. Азаматтық құқықтарды саралау және қорғау

Азаматтық құқықтар мазмұнына байланысты бірнеше түрлерге бөлінеді. Олар; а) мүліктік және мүліктік емес, б) абсалюттік және салыстырмалы в) заттық және міндеттемелік.

Мұндай бөлініс азаматтық құқықтың нормаларынын қандай қоғамдық қатынастарды реттеуіне байланысты жүргізіледі.

Мүліктік құқықтық қатынас қандай да бір экономикалық мазмұнда болады. Азаматтық құқықтың қатынастын белгілі бөлігі мүліктік қатынастар. Азаматтырдың мүліктік құқықтары құқық қабылдаушыда өтсе, ол мүліктік емес құқықтық қатынасты құқық қабылдаушылық болмайды. Мүліктік құқықтық қатынастар азаматтық Заңдын нормаларымен реттелетін мүліктік құндылық қатынастары негізінде пайда болады.

Бақылау сұрақтары:

1. Азаматтық құқықтың түсінігі.

2. Азаматтық құқықтармен міндеттерін пайда болу негіздері?

3. Заңды фактілердің түсінігі?

4. Субъективтік құқықтың түсінігі

5. Субъективтік міндеттің?

6. Азаматтық құқықтық қатынастарының түрлері?

7. Өзін-өзі қорғаудың ерекшеліктері?

4 лекция тақырыбы: Азаматтар азаматтық құқықтың субьектісі

Лекция жоспары:

1. Азаматтық құқық қабілеттілігі.

2Азаматтық әрекет қабілеттілігі.

3. Азаматтын аты-жөні және тұрғылықты жері.

4. Қамқоршылық және қорғаншылық.

5. Азаматты өлді деп жариялау және хабар-ошарсыз кетті деп тану

Лекция мәтіні:

Тұлғанын екі түрі бар Олар, яғни құқық субъектілері - адамдар /жеке тұлға/ және ұйымдар /Заңды ұйым/. Жеке тұлға дегеніміз - Қазақстан Республикасынын азаматтары, басқа мемлекеттердін азаматтары, сондай-ақ азаматтығы жоқ адамдар. Заңды тұлға деп мекемелерн, ұйымдарны, кәсіпорындарды, бірлестіктерні, қорларды және т. с. с. айтамыз.

Азаматтық құқықтық қатынастын субьектілері азаматтар, ұжымдық құрылымдар және мемлекет болуы мүмкін. Осы көрсетілген субьектілер азаматтық құқықтық қатынасқа қатысуы үшін азаматтық құқық қабілеттілігі болуы керек, яғни азаматтық құқықтар мен міндеттерге ие болу мүмкіндігі болуға тиісті.

2. Азаматтық әрекет қабілеттілігі дегеніміз - азаматтын өз әрекеті арқылы азаматтық құқықтарды иелену және оны жүзеге асыру, өзіне азаматтық міндеттерді қалыптастыру және оны жүзеге асыру мүмкіндігін айтамыз. Азаматтық әрекет қабілеттілігін азаматтық құқық қабілеттілігіден айырмашылығы бар. Құқық қабілеттілігін азамат дуниеге келген сәттен пайда болып ол өлгенден кейін тоқтайды. Ал әрекет қабілеттілігі болу үшін азамат белгілі бір жасқа толуы қажет. Әрекет қабілеттіліктін белгілі бастамаларынын бірі - ол азаматтын өз әрекетіне толық жауап бере алатындай физиологиялық жетілуі. Яғни ол өз еркін ұстай алатын белгілі бір жасқа жеткен қалыпты психикалық жетімділікте болуы тиіс. (АК-н 17бап. )

3. Құқықтар мен міндеттерді иелену және жүзеге асыру үшін азамат тиісті тәртіппен дараланнырылуы қажет. Даралану барлық уақытта азаматтын есімі арқылы жүргізіледі. АК-тін 15 бабы, 1-ші тармағында көрсетілгендей азаматтын есімі болып онын өз фамилиясы, өз есімі сондай-ақ қаласа әкесінін аты болып табылады.

Азамат өз құқығы мен міндетін өз есімі арқылы иеленіп жүзеге асырады. Басқа біреунін есімі арқылы құқықтар мен міндеттер иеленуге тыйым салынады. Бірақ зандар бойынша азаматтырдың жасырын түрде құқықтар иеленіп, міндеттерді жүзеге асыратын жағдайлары немесе бүркеншік ат пайдаладатын реттері көзделуі мүмкін. Есімні өзгерту онын бұрынны құқықтары мен міндеттерін тоқтатуда немесе өзгертуге негіз бола алмайды. Есімін өзгерткен адам өзінін бұрынны есіміде ресімделген құжаттарда тиісті өзгерістер енгізілуін талап етуге құқылы.

4. Азаматтырдың әрекет қабілеттілігі жоқ кезде онын құқықтары мен міндеттеріде ие болу мүмкіндігі қорғаншылық немесе қамқоршылық тағайындау жолымен жүзеге асырылады. Қорғаншы өзінін әрекеттерімен қорғауынданыда құқық және міндет еншілей отырып, әрекет қабілеттілігі жоқ адамнын орныда өзі әрекет жасайды. Ал қамқоршы адамдар ішідара әрекет қабілеттілігі бар адамдарда өздерінін міндеттерін орындағанда көмектесіп, бақылауыда алады, сонымен қатар оларды үшінші жақтардан болатын қиядаттардан қордап жүреді.

Дене мүшесінін кемістігіден өзінін құықтарын жүзеге асыра алмайтын жәе қордай алмайтын, сонда да әрекет қабілеттілігі толық деп тағылатындарда да, қамқоршы адам тадайындалады. Мұндағы қамқоршығын қызметі сол мүгедек адамнын құқыққа ие болуына, құқығын жүзеге асыруыда қажетті әрекеттерін орындап отыру болып есептеледі. Кәмелетке толған әрекетке қабілеті бар адамнын қамқоршысын қорғаншы және қамқорлық жасаушы орган сол адамнын келісімі бойынша ғана тағайындауы мүмкін.

5. Азамат егер онын қай жерде жүргені белгісіз болса, оған байланысты азаматтық құқықтық қатынастар бірқалыпты түрде бола алмайды. Азаматты хабар-ошарсыз кетті деп тану - онын қатысуымен болуға тиісті қатынастардын болуы (жүруі) үшін келтіріліп отырған кедергілерді заңдық жолмен жою болып табылады. Азаматты хабар-ошарсыз кетті деп тек қана мүделі тараптардың өтініші негізінде сот тани алады.

Егер азаматтын тұрғылықты жерінде ол туралы бір жыл бойы деректер болмаса, мүдделі адамдардын арызы бойынша сонғы хабар-ошарсыз кетті деп тануы мүмкін. Хабар-ошарсыз кеткен азамат туралы сонғы деректер алынған күнні анықтау мүмкін болмаған жағдайда жоқ адам туралы сонғы деректер алынған айдан кейінгі айнын бірінші күні, ал бұл айны анықтау мүмкін болмаған жағдайда келесі жылғы бірінші қантар хабар-ошарсыз кетудін басталған күні деп есептеледі (АК-тін 28-ші бабы) .

Бақылау сұрақтары:

1. Азаматтық құқық қабілеттіліктің түсінігі?

2. Азаматтық әрекет қабілеттіліктің түсінгі?

3. Он төрт жасқа толмаған жасөсперімдердің әрекет қабілеттілігі?

4. Он төрт жастан 18 жасқа дейінгі жас өсперімдердің әрекет құқық қабілеттілігі?

5. . Азаматтардың әрекеттік қабілеттілігі шектеу тәртіптері?

6. Азаматтарды хабарсыз-ошарсыз кетті деп тану тәртіптері?

7. Азаматты өлді деп жариялау негіздері?

5- лекция тақырыбы: Заңды тұлға

Лекция жоспары:

1. Заңды тұлғаның түсінігі

2. Заңды тұлғалардың құқық қабілеттілігі мен әрекет қабілеттілігі

3. Заңды тұлғалардың филиалдарымен өкілдіктері

4. Заңды тұлғалардың түрлері.

5. Заңды тұлғаны құру.

6. Заңды тұлғаны қайта құру

7. Заңды тұлғалардың негізгі түрлері

Лекция мәтіні:

1. Заңды тұлға құқық субьектілерінің бірі. АК-тің 33-ші бабында меншік, шаруашылық жүргізу немесе жедел басқару құқығындағы оқшау мүлкі бар және сол мүлікпен өз міндеттері бойынша жауап беретін, өз атынан мүліктік және мүліктік емес жеке құқықтар мен міндеттерге ие болып, оларды жүзеге асыра алатын, сотта талапкер және жауапкер бола алатын ұйым заңды тұлға болып тағылады деп көрсетілген. Заңды тұлғаның дербес балансы немесе сметасы болуға тиіс. Заңды тұлғаның өз атауы жазылған мөрі болады. Заңды тұлғалар заң құжаттарына және құрылтай құжаттарына сәйкес жұмыс істейтін өз органдары арқылы азаматтық құқықтарға ие болып, өзіне тиесілі міндеттерді алады.

Бұл көрсетілген анықтамадан заңды тұлғаның келесі белгілерінің бар екендігін анықтаймыз.

1) оқшау мүлкінің болуы;

2) мүліктік жауапкершіліктің болуы; 3) азаматтық айналымға өз атынан қатыса алуы.

Оқшауланған (жеке) мүліктің болуы заңды тұлғаның негізгі белгілерінің бірі. Бұл оның тиісті мүлікке мүліктік құқығын анықтайды. Мүліктік құқық, яғни бұл тиісті мүлікке меншік құқығын, шаруашылық жүргізу немесе жедел басқару құқығы дегенді білдіреді. Заңды тұлғаның мүлкі жеке балансында көрсетіледі.

2. АК-тің 34-ші бабында көрсетілгендей барлық заңды тұлғалар мақсатына қарай коммерциялық және коммерциялық емес болып бөлінеді. Өз қызметінің негізгі мақсаты ретінде табыс (табуды) келтіруді көздейтін ұйым коммерциялық заңды тұлға, не мұндай мақсат ретінде табыс келтіре алмайтын және алынған таза табыста қатысушыларына үлестірмейтін ұйым коммерциялық емес заңды тұлға болып табылады.

Жалпы заңды тұлғаларды жүйлеп олардың әрқайсысының ерекшелігін анықтау үшін нақты жүйеленген ұйымдық-құқықтық нысандардың белгіленуі орынды. Мұндай ұйымдық-құқықтық нысандар заң бойынша қалыптастырылған. Әрбір заңды ұйымның құқықтары мен міндеттері, ішкі құрылымы, оның басқару органдары мен басқа да қатысушылардың өзара қатынасы әрі құқықтық жағдайы мен ерекшеліктері оның ұйымдық-құқықтық түріне тікелей байланысты болады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.