Жұмабаев, Мағжан Бекенұлы туралы ақпарат



1 Мағжан Жұмабаев
2 Мағжанның ақындық ерекшелігі
Туған жері бұрынғы Ақмола губерниясының Ақмола уезіндегі Полуденовский болысы (қазіргі Солтүстік Қазақстан облысы Булаев ауданы). Әкесі Бекен (Бекмағанбет) орта дәулетті, өзінің әділдігімен, адамгершілікті парасатымен ел арасында беделі жоғары адам болған. Соған орай оны бір сайлауда болыс етіп сайлаған көрінеді. Ауыл мұғалімінен хат танып, сауат ашқан Мағжан 1905 жылы Қызылжардағы медресеге оқуға түсіп, оны жақсы үлгіріммен аяқтайды. Бірақ бұл оқу білсем, көрсем деп ілгері ұмтылған жас талапты онша қанағаттандырмайды. Ол оқу іздеп енді Уфаға аттанады. Сонда өзінің білім беру дәрежесінен Жоғары діни оқу орнымен пара пар Медресе Ғалияға оқуға түседі. Медреседе оқып жүргенде, осында оқытушы болып істейтін, татардың белгілі жазушысы Ғалымжан Ибрагимовтың назарына ілігеді. Болашақ ақынның зор дарынын таныған Ғалымжан Мағжанды қамқорлығына алып, оған көп жәрдем көрсетеді. Соның көмегімен Қазан қаласында Мағжанның «Шолпан» атты тұңғыш жинағы жарық көреді, соның ақыл кеңесімен Омбыдағы мұғалімдер семинариясына түседі. Жастайынан орысша оқып, орыс әдебиетінің мәдениетіне еркін жеткен Мағжан қазақ поэзиясына өзіндік ерекшелігімен, дарынды болмысымен келеді. Әуелде лапылдап тұрған сезімін, ынтыға үзіліп тұрған махаббатын жастық жалынымен, жандырып жіберердей леппен жеткізуге ұмтылған ол енді бірте бірте ой есейгендігін танытып, азаматтық лирикаға қарай ойысады. Мұнда да ол зарлы да өкінішті ой сезімдерін ерекше құдіретпен, шыңғырған жан даусының қуатымен жеткізіп, ішкі мұңы мен ашу кегін табиғи байланыстырып жібереді.
1. Ж.Аймауытов. Мағжанның ақындығы туралы «Лениншіл жас» журналы;
2. Ғ.Тоғжанов. «Әдебиет және сын мәселелері»;
3. С.Мұқанов. «ХХ ғасырдағы қазақ әдебиеті»;
4. «Социалистік Қазақстан» газеті.

Пән: Әдебиет
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:   
Жұмабаев, Мағжан Бекенұлы (1893-1938 ) – қазақ әдебиетінің көгіндегі ХХ
ғасырдың басында жарқырай жанған жарық жұлдыздарының бірі, текті ақыны.
Туған жері бұрынғы Ақмола губерниясының Ақмола уезіндегі Полуденовский
болысы (қазіргі Солтүстік Қазақстан облысы Булаев ауданы). Әкесі Бекен
(Бекмағанбет) орта дәулетті, өзінің әділдігімен, адамгершілікті парасатымен
ел арасында беделі жоғары адам болған. Соған орай оны бір сайлауда болыс
етіп сайлаған көрінеді. Ауыл мұғалімінен хат танып, сауат ашқан Мағжан 1905
жылы Қызылжардағы медресеге оқуға түсіп, оны жақсы үлгіріммен аяқтайды.
Бірақ бұл оқу білсем, көрсем деп ілгері ұмтылған жас талапты онша
қанағаттандырмайды. Ол оқу іздеп енді Уфаға аттанады. Сонда өзінің білім
беру дәрежесінен Жоғары діни оқу орнымен пара пар Медресе Ғалияға оқуға
түседі. Медреседе оқып жүргенде, осында оқытушы болып істейтін, татардың
белгілі жазушысы Ғалымжан Ибрагимовтың назарына ілігеді. Болашақ ақынның
зор дарынын таныған Ғалымжан Мағжанды қамқорлығына алып, оған көп жәрдем
көрсетеді. Соның көмегімен Қазан қаласында Мағжанның Шолпан атты тұңғыш
жинағы жарық көреді, соның ақыл кеңесімен Омбыдағы мұғалімдер семинариясына
түседі. Жастайынан орысша оқып, орыс әдебиетінің мәдениетіне еркін жеткен
Мағжан қазақ поэзиясына өзіндік ерекшелігімен, дарынды болмысымен келеді.
Әуелде лапылдап тұрған сезімін, ынтыға үзіліп тұрған махаббатын жастық
жалынымен, жандырып жіберердей леппен жеткізуге ұмтылған ол енді бірте
бірте ой есейгендігін танытып, азаматтық лирикаға қарай ойысады. Мұнда да
ол зарлы да өкінішті ой сезімдерін ерекше құдіретпен, шыңғырған жан
даусының қуатымен жеткізіп, ішкі мұңы мен ашу кегін табиғи байланыстырып
жібереді. Бұл кез оның қазақтың ардақ азаматтары Ахмет Байтұрсынұлы мен
Міржақып Дулатұлынан дәріс алып, шығармашылықтың жаңа бір белесіне құлаш
ұрған шағы еді. Ұстаздарының өнегесі ақын жанының тебіреніс толқынындағы
айшықты өрнегімен көрініс береді:
Азамат! Анау қазақ ханым десең,
Жұмақтың суын апар, жаным десең.
Болмаса, Ібіліс бол да у алып бар,
Тоқтатам тұншықтырып қанын десең
Екінің бірі, басқа жол жоқ!
Тасқыны қатты, тегеуріні берік ұлттық сезім селі ширатыла ширығып барып,
екпінін баспаған күйі түрікшілдік арнасына құйылады. Халық өлеңдерінің
мазмұнымен бірге оның ырғақ үйлесімін, ішкі рухын, әуезділік әсемдігін
жанымен қабылдаған ақын кейде ән күй ғана түсіндіре алатын сезімдерді
сөзбен жеткізеді. Мағжанның ақындық ерекшелігі де, бәлкім, осы болар.
Қалай дегенде де, Мағжан өзіне дейінгіге де, кейінгіге де ұқсамайтын,
өзіндік қолтаңбасы бар ақын. Ол өмірді біртұтас құбылыс, көрініс ретінде,
ал адамды сол ұлы табиғаттың, жаратылыыстың бір туындысы, бөлшегі ретінде
қабылдайды. Құбылыстың мәнін кең көлемде, жалпыға бірдей қалыпта тани білу
үшін ол, алдымен, не нәрсенің болса да мән мазмұнын бағдарлап, әрдайым
жалпы адамзатқа тән әуенге бой ұрады, табиғаттың өз заңына ғана бағынатын
құбылыстың ішкі астарына үңіледі. Дүниені философиялық тұрғыдан таниды.
Мағжан Шолпан, Сана журналдары, Ақ жол газеті редакцияларында қызмет
істеп жүргенде болсын, Москваның Жоғары әдебиет көркемөнер институтында
оқып жүргенде болсын, үнемі ізденіс үстінде, шығармашылық өрлеу жолында
болады. Білімі ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Мағжан алдымен сыршыл ақын
Мағжан Жұмабай (Әбілмағжан) Бекенұлы туралы ақпарат
Жүсіпбек Аймауытов (1889-1931жж), Мағжан (Әбілмағжан) Бекенұлы Жұмабаев
Мағжан Жұмабаевтың шығармашылығын талдау
Мағжан Жұмабаев (1893-1938 жж)
Мағжан - қазақтың ұлттық ақыны
МАҒЖАН ЖҰМАБАЕВ ТУРАЛЫ
Мағжан Жұмабаев (1893-1938)
Мағжан Жұмабаевтың Сағындым өлеңінің көркемдік қуаты
Қорқыт пен өлім
Пәндер