Мектеп жасына дейінгі балалардың тілін дамыту жолдары

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 50 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

І Кіріспе

ІІ. Негізгі бөлім

І. Бөлім

1. 1. Мектеп жасына дейінгі балалардың тілін дамытудың теориялық негіздері.

1. 2. мектеп жасына дейінгі балалардың іс-әрекеттері арқылы тілін дамыту.

1. 3. Мектеп жасына дейінгі балалардың тілін дамытудың бағыттары.

ІІ-Бөлім.

2. 1. мектеп жасына дейінгі балалардың тілін дамытудың жолдары.

2. 2. Мектеп жасына дейіпгі балалардың тілін дамытудың әдістер.

2. 3. Мектеп жасына дейінгі балалардың тілін дамытуда жүргізілетін жұмыстар.

ІІІ-Бөлім. Қорытынды.

IV-Бөлім. Пайдаланған әдебиеттер.

V-Бөлім. Қосымша . . .

Кіріспе

Ел басымыздың 2010 жылдың 28-ақпан айындағы жолдауында білімге соның ішінде мектепке дейінгі мекемелерге көп көңіл болді. 2020 жылға қарай білім беру жүйесінің барлық деңгейлері - мектепке дейінгі-білімнен жоғары білімге дейін, түбегейлі жаңғыртыіатын болады. Білім берудің әрбір деңгейде білім алу, сондай-ақ кәсіби біліктілікті арттыру, адамның бүкіл өмір бойы тұрақты түрде жаңа білім мен дағдыларды алу мүмкіңдіктері ұсынылады. , Мемлекет барлық балаларға түратын жеріне және отбасының табысына қарамастан мектепке дейінгі тәрбие және оқу мүмкіндіктерін ұсынатын болады.

Орта білім беру жүйесінде оқытудың 12 жылдық білім бруге көшуі іске асырылады, ол он жыл ішіндегі жалпыға індетті білім беруді және екі жыл ішіндегі бейінді білім беруді қарастырады. Бұл ретте оку бағдарламаларының мазмұны өмірде және мамандықта аса қажетті құзіреттілікті дамытуға бағытталатын болады.

Орта білім жүйесін жаңғыртуға ықпал ететін түпкілікті жобалардың бірі "Назарбаев. . Зияткерлік мектептер" жоспары. болады. Бүл мектептер балабақшасы мен мектеп алдында, сондай-ақ 12 жылдық білім беру бағдарламасы ісін оқу-төрбие бағдарлшаларын өзгерулер, енгізу жөне сынау жөніңдегі бастапқы алаңдар болып табылады. Осы бағдарламалар, Қазакстандық білім берудің озық үлгілерінің әлемдік педагоггық тәжірибенің озық үлгісімен үндесетін, физка-математикалық, химия-биологиялық бағыттағы пәндер бойынша бағдарлануды қарастыратын, көп тілде білім беру орташнжасауға ықпал ететіи болады. Білікгі кадрларды даярлау елді индустрияландыру жөніндегі жоспарлармен байланыстырылатын болады. шкалық,, кәсіптік жөне жоғары білім беру жүйесінде мемлекет" негізгі" жүмыс беруші ретінде білім беру стандарттарын белгілеген кеңестік жүйеден мазмұны қалыптасатын нарық біліктілік жүйесі аркылы кесіби стандарттармен ынтымақтасатын; нарық жүйесіне көшу жоспарлануда.

Орта; техникалық, кэсіптік және жоғары білім электронды оқыту жүйесі енгізілді.

Жоғары оқу; орындарына корпоративтік менеджмент принцптерін енгізе отырып, академиялық еркіндік берілетін болады

Білім беруде маңызды жобалардың бірі Астана қаласында әлемдік деңгейдегі беделді жоғарғы оқу орны Назарбаев университтетін құру жобасын іске асыру болып табылады. Бұл университет Қазақстанның ұлттық бренді болады, отандық инженерлік-техникалық және ғылыми кадырларды даярлауда және қазіргі заманғы ғылыми зерттеу инвра құрлымды қалыптастыруда сапалы серпінді қамтамасыз етеді.

Университеттің құрамына кірген әрбір мектептің жетекші жоғарғы оқу орындары арасынан шетелдік академиялық әріптесі және мықты ғылыми және өндірістік базасы болады. Бұл елдің индустриялық иновациялық даму міндеттерін шешу үшін білімді ғылымен өндірісті біріктіруді қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.

Университтет бағдарламасының «Назарбаев Зияткерлік мектептер» жобасының мектепке дейінгі орта білім беру оқу бағдарламасымен сабақтастырды.

Білім беру қызметінің сапасы білім беруді қаржыландыр жүйесін қаржыландырумен жақсартумен, үкіметтік емес коммерциалық емес агенттіктерді енгізу есебіне білім беру жүйесінің инфрақұрлымын кеңейтумен халықааралық стандарттар бойынша оқу оындарының оқу жүйесін және тәуелсіз рейтинктердің құрамына енуімен оқу орындарына бірлесіп басқару элементтерін ендіру оның ішінде осы үрдісте азаматтарды қатыстырумен білім беру сапасын бақылау тетіктерін жетілдірумен сүйемелденетін болады. [1. Егемен Қазақстан 12. 02. 2009]

Қазақстан Республикасы Президентінің 2001 жылғы 7 ақпандағы № 550 Жарлығымен бекітілген «Қазақстан Республикасының 2001-2010 жылдарға арналған тілдерді дамыту жөніндегі мемлекеттік бағдарламасын» іске асыру мақсатында, мектеп жасына дейінгі балаларды дамыту мәселесі ұлттық даму стратегиясымен үздіксіз байланысты және мемлекеттік саясаттың ажырамас бөлігі болып табылатынын ескере отырып, Қазақстан Республикасының мектепке дейінгі білім беру саласын жаңғырту векторы ретінде осы Тұжырымдаманы әзірлеу қажеттігі пайда болды.

Білім беру жүйесінде жеке тұлғаны қалыптастыру мақсатында ұйымдастырылған мектепке дейінгі тәрбие мен білім берудің алғашқы сатысының негізі жарты ғасырлық тарихы бола тұра, бүгінгі таңда отбасылық тәрбие мен мектепалды дайындықтың түрі ретінде қоғам қажеттілігіне айналды.

Қазіргі кезеңде әр түрлі әлеуметтік институттар мен ата-аналар және жалпы білім беретін мекемелердің алдындағы мақсат көптілді ортаның әсерін ескере отырып, өсіп келе жатқан жас ұрпақтың әлеуметтенуіне лайықты, жаңа стратегиялық көзқарастардың міндеттерін жетілдіру. Өсіп келе жатқан жас жеткіншектердің мемлекеттік тілді жетік меңгеруі оқытудың көп функциональды түрін қажет етеді. Тіл меңгеруде жеткіншек қазақ халқының тарихымен, мәдениетімен ғана танысып қоймай, оны мектеп жасына дейінгі кезеңнен бастап еркін қарым-қатынас жасауына мүмкіндік береді. Мектепке дейінгі кезең - оқытудың жоғары деңгейі, жаңа білімдерді қабылдағыштығы, танымдық белсенділіктерінің ерекшеліктері болып табылатын баланың сензетивті даму кезеңі болып табылады. Бала туғаннан кейін жер бетінде бар 3000 тілдерді қабылдайтын есту мүшелері ашық болады. Әрі қарай бұл мүшелері жабылады, өйткені бала тек өз анасы сөйлейтін тілді ғана естиді. Ғалымдардың есептеуінше, бұл физиологиялық ерекшеліктерді дамыту қажет, сондықтан ерте жастан бастап мақсатты түрде бірнеше тіл үйретілуі тиіс. Неғұрлым баланың жасы кіші болса, соғұрлым ол екінші тілді жоғары көлемде дұрыс айтылуымен оңай меңгереді. Қателіктерге бой алдырып күлкіге қалудан сескену сияқты психологиялық кедергілерге ұшырайтын ересектерге қарағанда сәбилер тілді жылдам меңгереді. Тұрақты себеп-салдар, бірнеше қайталаулар, тілді меңгеруде қарапайымнан күрделіге біртіндеп көшу, педагогтердің табандылығы мен назары, тілдік және полимәдениеттік базисін қалыптастыруға көмектеседі. Тілді жеке және топпен оқыту жалықтырмайтындай болуы қажет, сондай-ақ тілдік ойлау әрекеттерін белсендіретін музыкалы-ырғақты, қозғалыс ойындары, шығармашылық тапсырмалар енгізілуі тиіс. Қазақ тілін оқып-үйрену мен әлеуметтік-перцептивтік, когнитивтік, тілдік және жалпы дамудағы жетістіктерге жетудің маңызды шарты - ата-аналармен, әлеуметтік ортамен тығыз байланыс орнату. Эмоциональдық-ерікті ортаны пайдалану мемлекеттік тілге деген қызығушылықты сақтауға көмектеседі. Бала бойында өзге тілге деген қажеттілік, ықылас қашан және қалай қалыптасады?Мектепке дейінгі ересек жастағы балалар қарым-қатынасқа ынталы келеді, сондықтан нақты дәлелдермен тілдік ортаға сауатты, кешенді бағытталса, қызықтыра оқытудың жеке және топтық түрлерін пайдаланса, тіл үйренуде тез табыстарға қол жеткізеді. Осыған байланысты білім беру жүйесін дамыту мемлекеттік тілдік саясаты мен еліміздің аймақтарындағы демографиялық жағдайларын ескеріп жүзеге асырылуы тиіс. 2 Googl

Балабақша тарихынан

Балабақшаның алғаш дүниеге келуі шет елдерде ағылшын педагогы Роберт Оуэннің (1771-1858) есімімен байланысты. Ол 1802 жылы пролетариат балабақшаларында қоғамдық тәрбие беретін мектеп-балабақша ашып, «қоғамдық тәрбие ғана жан-жақты дамыған адамды қалыптастыруға мүмкіндік береді» деп тұжырымдаған. Кейіннен неміс педагогы Фридрих Фребэль 1837 жылы мектепке дейінгі мекеме ұйымдастырып, оны «балабақша» деп атаған.

Осындай шетелдік тәжірибелердің негізінде Ресейде XIX ғасырдың 60 жылдары төлем ақылы, жеке адамның меншігіндегі ең алғашқы балабақшалар дүниеге келе бастаған.

Ең бірінші балабақша 1859 жылы Гелъ-сингфорста (Седмиградский), екіншісі-1863 жылы Петербурге (Петербург университетінің профессоры С. А. Люгебильдің жұбайы ашқан), үшіншісі -1863 жылы Гель-сингфорста, төртішісі -1886 жылы Петербургте «Детский сад» журналының редакторы А. С. Симонович ашқан.

Алғаш ашылған балабақшалардағы тәрбие жұмысы түрлі бағытта жүргізілген. Кейбір балабақшаларда жұмыс Фребель жүйесімен жүргізілген. Ф. Фребельдің мектепке дейінгі тәрбие жүйесі әсіресе Ресейде тұратын неміс әйелдерінің немесе Германиядағы әйел семинарияларын бітірген Фребель балабақшаларының тәжірибесімен таныс орыс әйелдері ашқан балабақ-шаларда бұл жүйе елеулі орын алған.

Фребельдің мектепке дейінгі тәрбие жүйесі көптеген сын пікірлерге ұшырағандықтан, басқа балабақшалар өздігінше ізденіс жасап, «. Д. Ушинский, Л. Н. Толстойдың ой пікірлеріне, көзқарастарына сүйене отырып жұмыс жасаған. Мысалы: 1863-1869 жылдар аралығындағы С. Люгебиль А. С. Симоновичтің балабақшаларында тәрбие жұмыстарын ұйымдастыру кезінде уақыт мөлшеріне ешбір-шек қойылмай; баланың дербес әрекетіне, сүйетін ісімен шұғылдануына мүмкіндік жасап, жылы кезде ойын-ды таза ауада өткізіп, жыл мезгіліне байланысты тәрбие жұмысы мазмұнына өзгерістер енгізіліп отырған. Сонымен қатар ата-аналармен жұмыс жүргізіп, балабақшаға шақырып, балалардың шұғылданатын іс-әрекеттерімен таныстыру, баланы тәрбиелеу жайында кеңестер бере отырып, әр баланың дамуын, қабілетін, тәртібін бақылап, қол жеткен табыстарды жазып отырған.

А. С. Симонович, . КД. Ушинскийдің ой пікірлеріне сүйене отырып, «теориялық педагогика баланың физиологиялық және психологиялық дамуын зерттеуден қалыптастырды. Үйрету, оқыту-тәрбиенің ең басты көмекші құралы. Баланы сәбилік шағынан үйретіп оқытса, оның ақыл-ойы адамгершілік сана-сезімі, қарапайым білім дағдылары соғұрлым, ерте қалыптасады, сол себепті үйрету, оқыту мен тәрбиелеу үрдісі біртұтас болу керек» - деп уағыздаған. Сол кездегі ақпараттарда А. С. Симоновичтің бала тәрбиесіндегі жаңашыл бағыттары ең жағымды, ұтымды, ақылды деп танылып жарияланған.

1866-1870 жылдары Воронеж, Иркутск, Москва, Петербург, Тбилисиде меншікті, төлем арқылы балабақшалар ашылған.

Мектеп жасына дейінгі баланы мектепке оқуға даярлау ісін алғаш жолға қойған балабақшалар да болған. Мәселен 1869 жылы Иркутскіде, Москвада, 1872 жылы Тулада {Е. Л. Смидович) балабақша-мектеп тәріздес ашылған бала бақшаларда тәрбие жұмысын ойынмен аяқталатын сауат ашу, жазу, сурет салу, мүсіндеу, ән айту, шет тілдерін үйрету, тәрбие жұмыстары мен мектепке даярлау істері жүзеге асырылған.

Ресейде 1866 жылы Петроград жұмысшы әйелдердін, балалары үшін «Арзан пәтер қоғамының» жанынан қайырымдылық қорымен тұңғыш рет тегін балабақша ашылған. Онда балалар киімін тігетін шеберхана, асхана, кір жуатын орын болған. Балабақшадағы балалар күніне бір сағат діни уағыздар оқып, діни кітаптар жазуымен танысып бір сағат тәрбиешімен әңгімелесуімен қатар сурет салу, тоқу, ағашпен жұмыс жасап, қол еңбегімен айналысан. Бұл балабақша да түрі өміршең болмай, қаржының жоқтығынан бірнеше жылдардан соң жабылып қалған.

1917 жылы 9-қарашада РСФСР Халық Комиссарлар Советінің жанынан құрылған мектепке дейінгі тәрбие бөлімі балалардың өмірін қорғау, денсаулық сактау ісіне зор мән беріп, балабақша ашу жұмыстарын айымдастырз бастаған. Ал Қазақстан республикасында коғамдық тәрбие беретін тұңғыш балалар алаңы Верныйда (Алматы) 1917 жылы 1-мамыр күні ашылып, жүзге тарта бала қабылданған. Бұл балалар алаңын О. Д. Мухля, Е. А Минский, А. А. Хариналар қиындықтарды жеңе отырып, ойыншытармен қамтамасыз етіп алғашқы кезеңде еңбекақысыз жұмыс істеп нағыз педагогтік үлгілі істер атқарған.

1900 жылы Торғай губерниясында отыз жеті балалар алаңы ашылыл, онда мыңға жуық тұрғылықты халық балалары тәрбиеленді. Осы жылы Орынбор қаласында мектепке дейінгі Сәрсенов атындагы балалар үйі ашыпып, 1926 жылы бұл балалар үйі таратылған.

1920 жылы Ақмолада М. В. Покровскийдің басшылығымен 3 балалар алаңы және қазақ балаларына арналған бірінші балабақша ашылып, онда 35 бала тәрбиеленген.

1921 жылы Семей қаласында 5 балалар алаңы ашылып, оның біреуі қазақ тілінде жұмыс жасаған. Осындай игі істер республикада дами бастап, 1920-1923 жылдары қазақ балалар алаңы мен балабақша саны 90-ға жетсе, 1930-1937 жылдар аралығында 7502 баланы қамтитын 239 маусымдық балабақша, оған қоса 1231 бала тәрбиленеген 37 тұрақты қазақ ба-лабақшалары болған. 3[Бәтібаева. Бастауыш мектеп. 10\2005ж. 22-24бет. ]

1. 1. Мектеп жасына дейінгі балалардың тілін дамытудың теориялық негіздері.

Қоғамдағы өте маңызды құбылысқа айналған балабақша мәселесі үкімет тарапынан да, ғалымдар тарапынан да үнемі назарда ұсталып келеді. Соның нәтижесінде балабақша ғылымның зерттеу нысанына айналып отыр.

1993 жылы А. Бакреденова "Мектеп жасына дейінгі балалардың қазақша сөйлеу тілін дамыту" тақырыбына кандидаттық диссертация қорғады. Бұл Б. Баймұратованың диссертациясынан кейінгі балабақша мәселесі бойынша үшінші кандидаттық диссертация. Жиырмаға жақын жылдың ішінде 3 ғана диссертацияның қорғалуы, әрине, бұл саладағы ғылымның тез дамуын көрсете алмайды.

Алайда, Бакреденованың диссертациясынан кейін басқа да диссертациялардың қорғала бастағаны мәселенің зерттелуте бет алғанын аңғартады.

Бакреденованың диссертациясы екі тараудан тұрады: 1) балалардың байланыстырып сөйлеуін қалыптастырудың ғылыми-теориялық негіздері; 2) қоршаған дүниемен таныстыру арқылы балалардың байланыстырып сөйлеуін қалыптастырудың әдістемесі.

Диссертацияның орыс тілді балабақшада қазақша сөйлеу мәселесіне арналғанын атап көрсеткен дұрыс. Бұл мәселенің осы зерттеуге дейін мүлдем зерттелмегенін айтсақ, оның маңызы зор екенін байқауға болады. Өйткені, орыс тілді мектепке, жоғары оқу орындарындағы орыс тілді бөлім студенттеріне қатысты көп зерттелгенімен, балабақшадағы орыс тілді бөбектер мәтініне қатысты зерттеулер кемде-кем. Ендеше қазақша сөйлеуге үйретуді алғаш ұсынған А. Бакреденова өте маңызды мәселені балабақшадан бастауды айтқанын құптау керек.

2005 жылы К. Метербаева "Қоршаған дүниемен таныстыру арқылы балалардың байланыстырып сөйлеуін қалыптастыру (5-7 жас) " тақырыбында кандидаттық диссертация қорғады. Бұл диссертация балабақша балаларының тілін дамыту мәселесіне арналған Б. Баймұратованың тұңғыш екінші диссертация, екі диссертацияның арасында 30 жыл өткен. Бұл, әрине, осы мәселенің зерттелуіне жете көңіл бөлінбей жүргенін нақты дәлелдейді. Ал балабақша-дан бастап бала тілінің дұрыс дамытылуы баланы мектепке дайындаудың негізгі тірегі, қазығы екені даусыз мәселе.

К. Метербаеваның диссертациясының бірінші тарауы балалардың байланыстырып сөйлеуін қалыптастырудың ғылыми-теориялық негіздеріне арналған. Бұл тарауда ғалым зерттеу нысанының негізгі теориялық мәселелерін анықтап алған. Оны ғалым мына үш мәселе негізінде шешкен.

1. Қоршаған дүниемен таныстыру арқылы балалардың байланыстырып сөйлеуін қалыптастырудың теориялық негіздері.

2. Қоршаған дүниемен таныстыру арқылы балалардың байланыстырып сөйлеуін қалыптастыру ерекшеліктері.

3. Балабақша бағдарламасы мен оқу-әдістемелік құралдардағы тіл дамыту мәселесі 4. Меңдаяқова Қ. Қазақстан мектебі 11-12\2007. 13-14 бет. ]

Екі тілде сөйлейтін отбасында бала тілін дамыту

Біздің көп ұлтты елімізде әр түрлі ұлттар өкілдерінің некелесуі жиі кездеседі. Мұндай ата-ананың баласы екі тілді бірдей меңгере ала ма?

Ол тілдер өзара туыс халықтардың да тілі болуы мүмкін (мысалы, орыс, украин), онда олардың сөз құрылысы жақын және ұқсас болады. Немесе өзара туыстық байланысы жоқ әр түрлі тілдер болуы мүмкін (мысалы, орыс тілі мен өзбек тілі), онда олардың сөз құрылысы тіпті әр түрлі болады. Өзара ұқсас екі тілді үйрену бала үшін оншалықты қиынға түспейтінін, ал өзара ұқсас емес тілдерді меңгеру едәуір қиынырақ екенін тәжірибе көрсетіп отыр.

Мынадай мысал келтірейік. Бір отбасында екі бала болды - бірі он үште, екіншісі алты жасар еді. Олардың әкесі қазақ, шешесі орыс болатын. Бұл үйдегі адамдар балаларымен қазақша да (әкесі мен шешесі), орысша да (атасы мен әжесі) сөйлеседі. Үлкен бала қазақ мектебінде оқыды. Көршілерінің көпшілігі орыстар болатын. Баланың екеуі де қазақша, орысша еркін сөйлеуді үйренді.

Дегенмен, ұқсас екі тілді үйретудің өзі үнемі сәтті бола бермейді. Қазақ пен орыс аралас отбасында балалардың осы екі тілді шатастырып, шұбарлап, қойыртпақтап сөйлейтіні жиі кездеседі. Мұндай жағдайды болғызбау үшін, балалардың сөз қорын байытып, тілін дамыту жөнінде ата-ана алдын-ала келісіп алуы керек. Егер әкесі қазақ болса, кешке жұмыстан келгеннен кейін біраз уақыт баласының тілін дамытумен айналысады. Қазақ жазушыларының шығармаларын дауыстап оқиды, тек қазақ тілінде ғана сөйлеседі. Бұл кезде отбасының басқа мүшелерінің де баламен орыс тілінде сөйлеспегені дұрыс.

Орыс тілі де осы әдіспен үйретілуі тиіс. Ұқсас емес тілдерде сөйлейтін отбасындағы балалардың тілін дамыту туралы да осы әдісті қолдану керек.

Кейбір ата-аналардың әрқайсысы өз ана тілін артық санап, баланың қай тілді үйренуі туралы келісе алмай қалатын уақыты да болады. Бірсыпыра отбасыларында бұл мәселе түрліше шешілген.

Әкесі орыс, шешесі қазақ бір отбасында 10 жасар қыз болатын. Бұл бала екі тілді де еркін сөйлеуші еді. Ол уақытының көпшілігін өзімен қазақша сөйлесетін атасы мен әжесінің қасында өткізеді. Бірақ орыс мектебінде оқиды. Олардың көршілері - қазақтар мен орыстар. Қазақ, орыс тілдері өзара ұқсас та, туыс та емес, бірақ баланың бұл екі тілді еркін сөйлеуі -өмір кажеттігінен туған жағдай.

Тағы бір мысал. Әкесі кен шешесі де қазақ, демек, бұл - қазақ отбасы. Олардың көршілерінің бәрі - орыстар. Бұл үйдегі оушы екі кыз да орыс мектебінде оқиды. Олардың ата-аналары өзара казақша сөйлеседі де, балаларымен орысша сөйлеседі. Бұл үйдің балалары тек орыс тілін ғана білетіні түсінікті, оларға бұл тіл ана тіліндей болып кеткен. Ал, ана тілін - қазақ тілін, тіпті білмейді. Мұнан кейін «Өз балаларына ана тілін үйретпегені дұрыс па?» - деген сұрақ туады. Әрине, дұрыс емес. Ана тілін білу мүмкіншілігінен айырған ата-аналар өз балаларының тіл байлығы мен ой - өрісінің дамуына зиян тигізетінін айтпауға болмайды.

Бір қазақ ауылында неміс отбасы тұрушы еді. Осы ауылда туып өскен бүл үйдің балалары қазақ мектебінде оқиды. Ата-аналары олармен тек қазақша ғана сөйлеседі. Бұл балалар неміс тілін естіген емес, орыс тілін біледі. Осы балалар ата-аналарына еріп Германияға қонаққа барғанда, олар өз туыстарымен де, басқа балалармен де орыс тілінде сөйлесті. Орыс тілін білгендіктен басқалармен сөйлесіп, «жалпы тіл» тауып кетті.

Бұл жерде мынаны айта кеткен орынды. Қай ұлт екеніне карамастан, бала өзінің ана тілімен қатар орыс тілін де үйренгені дұрыс. Біздің елімізде орыс тілі ұлттар арасындағы қатынас құралы.

Екі тілді үйрену баланың ақыл - ойының дамуына қалай әсер етеді? Тіл мамандары мен психологтар әр түрлі тілдерді үйрену баланың ақыл-ойының дамуына кедергі келтірмейтіні былай тұрсын, қайта оның ой-өрісін кеңейтеді, тіл байлығын арттырады, қабылдау кабілетін нығайтады деп есептейді.

Грузин психологы Н. В. Имедацзе екі тілді үйренген баланың ақыл-ойы мен тілінің дамуы туралы арнаулы зерттеу жұмысын жүргізді. Ол үшін былай еткен. Бір грузин отбасында балаға жасынан орыс және грузин тілдерін бөлек үйретті. Бұл тілдерді үйретуде жоғарыда атап өтілген ұстаным қолданылған, яғни отбасының бір мүшесі екі тілдің бірін үйретумен ғана шұғылданған. Отбасындағы басқа адамдар ол уақытта баламен тек сол тілде ғана сөйлескен.

Бала алғаш сөйлей бастағанда грузин, орыс сөздерін араластырып айтушы еді. Екі жасқа келгеннен бастап баланың айтқан сөздерінде әр тілдін сөзі бөлек айтылатыны анықталды. Сәби грузин сөзін тек өзімен бұрын грузинше сөйлескен кісіге ғана қолданған, орыс сөзін қолдануда да осылай еткен. Үш жасқа шығар кезеңінде бала екі тілді араластырмай сөйлеуге дағдыланды. Әр тілде сөйлейтін екі кісімен бірге отырғанда ол бір ұғымды қайталап, яғни аударып екі кісіге екі тілде айту дәрежесіне жеткен.

Сырттай қарағанда, екі тілді үйрету күрделі жұмыс болып көрінгенмен, балаға ол ешбір қиындық келтірген жоқ. . Екі тілді қатарынан үйрену оның сөз қоры мен тілінің тазалығына ешқандай да нұқсан келтірмеді. Мұның өзі баланың ақыл-ойын дамытуға үлкен әсер етті.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.