Басқарудың ұйымдық құқықтық формалары
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
1.Басқарудың ұйымдық құқықтық формалары
1.1. Басқарудағы ұйымдық құқықтық формаларының маңызы ... ... ... ..4
1.2. Құқықтық форманың басқарудағы ерекшелігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
2.Басқарудың құқықтық формалары
2.1. Холдингтің басқару ерекшеліктері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..12
2.2. Корпорацияның басқару ерекшеліктері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 15
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...20
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .22
1.Басқарудың ұйымдық құқықтық формалары
1.1. Басқарудағы ұйымдық құқықтық формаларының маңызы ... ... ... ..4
1.2. Құқықтық форманың басқарудағы ерекшелігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
2.Басқарудың құқықтық формалары
2.1. Холдингтің басқару ерекшеліктері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..12
2.2. Корпорацияның басқару ерекшеліктері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 15
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...20
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .22
Экономиканың қарқынды өсуі, құрылымның өзгеруі, ішкі және сыртқы қатынастардың дамуы ұлғайған сайын басқару мәселелерінің рөлі де арта бермек.
Басқару – мемлекеттік және қоғамдық ұйымдарда, қоғамдық құрылыстың барлық салаларында қолданылып, аз шығындармен барынша тиімділікке қол жеткізуді көздейді. Басқару – процесс ретінде жалпылама сипатқа ие болып , табиғаттық барлық құбылыстарында , яғни өлі табиғатта, тірі табиғатта және қоғамдағы әлеуметтік жүйені басқару процестерінде орындалады.
Сонымен қатар менеджмент басқару процесіне обьективті түрде қатыса отырып , өзінің қалыптасуы мен қызмет барысында қолайлы жағдай жасауды талап етеді.
Басқару обьектілерінде жүргізіліп отырған терең де спалы өзгірістер ұйымдастырушылық құрылымдар мен басқару отындарын қайта құруға әкеліп соғады. Әрдайым даму мен жетілу үстінде болатын басқару обьектісін бұрынғы қалыптағы әлдісіне салуға болмайды. Керсінше, әдістер өзгертіліп отырған экономикалық міндеттерге сәйкестендірілуі тиіс. Ол бір жағынан нарыққа өтпелі кезеңде аймақ басқарту субъектісі ретінде, екінші жағынан нақтылы елегі әлеумтетті-экономикалық процестер әсерінен біріккен жергілікті қызығушылығы бар адамдар қауымдастығы әсерінен дамиды.
Нарықты экономикаға өту кезеңінде басқару жүйесін одан әрі дамыту және осы кезеңге тән жаңа қағидаларды басшылыққа ала отырып экономиканы жандандыру-бүгінгі күннің өзекті мәселелерінің бірі.
Басқаруды ұйымдастырудың қажеттілігі қоғамдық еңбек бөлінісінің дамуына байланысты. Қоғамдық еңбек бөлінісіне қарай дербес шаруашылықтың пайда болуы олардың арасындағы өндірістік қатынастарды реттеп үйлестіруді ұйымдастырып басқаруды талап ететіні белгілі. Менеджменттің басты қызметтерінің бірі ұйымдастыру функциясын менеджерлер өздірінің қызмет дәрежелеріне қарамас тан атқарады.
Басқару – мемлекеттік және қоғамдық ұйымдарда, қоғамдық құрылыстың барлық салаларында қолданылып, аз шығындармен барынша тиімділікке қол жеткізуді көздейді. Басқару – процесс ретінде жалпылама сипатқа ие болып , табиғаттық барлық құбылыстарында , яғни өлі табиғатта, тірі табиғатта және қоғамдағы әлеуметтік жүйені басқару процестерінде орындалады.
Сонымен қатар менеджмент басқару процесіне обьективті түрде қатыса отырып , өзінің қалыптасуы мен қызмет барысында қолайлы жағдай жасауды талап етеді.
Басқару обьектілерінде жүргізіліп отырған терең де спалы өзгірістер ұйымдастырушылық құрылымдар мен басқару отындарын қайта құруға әкеліп соғады. Әрдайым даму мен жетілу үстінде болатын басқару обьектісін бұрынғы қалыптағы әлдісіне салуға болмайды. Керсінше, әдістер өзгертіліп отырған экономикалық міндеттерге сәйкестендірілуі тиіс. Ол бір жағынан нарыққа өтпелі кезеңде аймақ басқарту субъектісі ретінде, екінші жағынан нақтылы елегі әлеумтетті-экономикалық процестер әсерінен біріккен жергілікті қызығушылығы бар адамдар қауымдастығы әсерінен дамиды.
Нарықты экономикаға өту кезеңінде басқару жүйесін одан әрі дамыту және осы кезеңге тән жаңа қағидаларды басшылыққа ала отырып экономиканы жандандыру-бүгінгі күннің өзекті мәселелерінің бірі.
Басқаруды ұйымдастырудың қажеттілігі қоғамдық еңбек бөлінісінің дамуына байланысты. Қоғамдық еңбек бөлінісіне қарай дербес шаруашылықтың пайда болуы олардың арасындағы өндірістік қатынастарды реттеп үйлестіруді ұйымдастырып басқаруды талап ететіні белгілі. Менеджменттің басты қызметтерінің бірі ұйымдастыру функциясын менеджерлер өздірінің қызмет дәрежелеріне қарамас тан атқарады.
1. Бердалиев К.Б. Өмірзақов С.Ы. « Басқару негіздері ». Алматы 1997 ж.
2. Бердалиев К.Б. « Қазақстан экономикасын басқару негіздері ».
3. Ахметов К.Ғ. Сағындықов Е.Н. « Менеджмент негіздері ».
Ақтөбе 2005.
4. Көренов Р.С. « Менеджмент негіздері ». Қарағанды. 1999ж.
5. Попова И.В. « Контроллинг ». Москва. 2003 ж.
6. « Основы менеджмента ». Алматы. 1999 ж.
7. « Менеджмент ». под.ред.Страховой О.А. Москва. 2002 ж.
2. Бердалиев К.Б. « Қазақстан экономикасын басқару негіздері ».
3. Ахметов К.Ғ. Сағындықов Е.Н. « Менеджмент негіздері ».
Ақтөбе 2005.
4. Көренов Р.С. « Менеджмент негіздері ». Қарағанды. 1999ж.
5. Попова И.В. « Контроллинг ». Москва. 2003 ж.
6. « Основы менеджмента ». Алматы. 1999 ж.
7. « Менеджмент ». под.ред.Страховой О.А. Москва. 2002 ж.
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
1.Басқарудың ұйымдық құқықтық формалары
1.1. Басқарудағы ұйымдық құқықтық формаларының
маңызы ... ... ... ..4
1.2. Құқықтық форманың басқарудағы
ерекшелігі ... ... ... ... ... ... . ... ... ...6
2.Басқарудың құқықтық формалары
2.1. Холдингтің басқару
ерекшеліктері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... 12
2.2. Корпорацияның басқару ерекшеліктері
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .15
ҚОРЫТЫНДЫ
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ...20
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН
ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... .22
КІРІСПЕ
Экономиканың қарқынды өсуі, құрылымның өзгеруі, ішкі және сыртқы
қатынастардың дамуы ұлғайған сайын басқару мәселелерінің рөлі де арта
бермек.
Басқару – мемлекеттік және қоғамдық ұйымдарда, қоғамдық құрылыстың
барлық салаларында қолданылып, аз шығындармен барынша тиімділікке қол
жеткізуді көздейді. Басқару – процесс ретінде жалпылама сипатқа ие болып ,
табиғаттық барлық құбылыстарында , яғни өлі табиғатта, тірі табиғатта және
қоғамдағы әлеуметтік жүйені басқару процестерінде орындалады.
Сонымен қатар менеджмент басқару процесіне обьективті түрде қатыса
отырып , өзінің қалыптасуы мен қызмет барысында қолайлы жағдай жасауды
талап етеді.
Басқару обьектілерінде жүргізіліп отырған терең де спалы өзгірістер
ұйымдастырушылық құрылымдар мен басқару отындарын қайта құруға әкеліп
соғады. Әрдайым даму мен жетілу үстінде болатын басқару обьектісін бұрынғы
қалыптағы әлдісіне салуға болмайды. Керсінше, әдістер өзгертіліп отырған
экономикалық міндеттерге сәйкестендірілуі тиіс. Ол бір жағынан нарыққа
өтпелі кезеңде аймақ басқарту субъектісі ретінде, екінші жағынан нақтылы
елегі әлеумтетті-экономикалық процестер әсерінен біріккен жергілікті
қызығушылығы бар адамдар қауымдастығы әсерінен дамиды.
Нарықты экономикаға өту кезеңінде басқару жүйесін одан әрі дамыту
және осы кезеңге тән жаңа қағидаларды басшылыққа ала отырып экономиканы
жандандыру-бүгінгі күннің өзекті мәселелерінің бірі.
Басқаруды ұйымдастырудың қажеттілігі қоғамдық еңбек бөлінісінің
дамуына байланысты. Қоғамдық еңбек бөлінісіне қарай дербес шаруашылықтың
пайда болуы олардың арасындағы өндірістік қатынастарды реттеп үйлестіруді
ұйымдастырып басқаруды талап ететіні белгілі. Менеджменттің басты
қызметтерінің бірі ұйымдастыру функциясын менеджерлер өздірінің қызмет
дәрежелеріне қарамас тан атқарады.
1.Басқарудың ұйымдық құқықтық формалары
1.1. Басқарудағы ұйымдық құқықтық формаларының маңызы.
Жоспардың орындалуын қамтамасыз етуге тиісті ұйымдық құрылымды құруды
басқарудың маңызды функцияларының бірі ұйымдастыруды береді. Функцияның
басты мақсаты басқарушы және басқарылушы жұйелерді, сондай-ақ олардың
арасындағы байланыстар мен арақатынастарды қалыптастыру. Ұйымдастыру мен
бөлісуді құрай отырып, адамдар еңбегінің тиімділігін арттырады. Процесс
ретінде ұйымдастыру ұйымдаспаған жүйеден ұйыдасқан жүйеге көшуді білдіреді.
Басқару функциясы ретінде ұйымдастырылудың обьективтілігі адамдар мен
материалдық бөліктердің бірігуі кездейсоқ емес, қайта белгілі бір міндетті
орындауға және басқару заңдарына бағындырылыуна байланысты болады .
Жалпы ұйымдастыру функциясында мынадай біршама дербес бірақ өзара
байланысты қызметтерді бөліп көрсетуге болады.
1. Басқару жүйесін ұйымдастыру;
2. Басқару обьектісі мен субъектісі арасындағы байланыстар мен
қатынастарды ұйымдастыру;
3. Басқару субъектісінің ішіндегі байланыстарды ұйымдастыру .
Еңбекті мамандандыру мен бөлісу адамдар жұмысының өнімділігін едәуір
арттыратындығы белгілі. Әркім өз мінтетін айқын түсініп, қоян-қолтық әрекет
еткенде ғана бірлесіп атқарған жұмысының тиімді болатыны сөзсіз. Осыған
орай ұйымдастыру қызметінің міндеті , еңбек әрекеті элеметтері мен олардың
өзара әрекет ету тәртібі арасындағы пропорционал анықтау, жүйедегі әрбір
жұмыскерлердің орны мен рөлін белгілеу , оларды бөлімшелер мен звеноларға
орналастыру, бұлардың бірлескен әрекетін мұқият ұйымдастыру процестерін
мүлтіксіз жүзеге асырылуын қамтамасыз ету.
Ұйымдастыруды басқару қызметі өндірісті дамутудың белгілі алты
принципі бойынша құрылады: а) мамандандыу; ә) пропорционалдық;
б)паралблелдік(қатарластық); в) дәлділік ; г) үздіксіз және д) ырғақтылық.
Ұйымдастырудың өзі адамдардың бірлесен іс-қимылын бейнелейді.
Бірқатар физиологиялық, биологиялық, психологиялық және әлеуметтік
шектеулерге байланысты дадамдар өз мақсатына жету үшін бірігуге, бірлесіп
әрекет етуге мәжбүр болады. Мұндай бірлесу көп жағдайда қолайлы болуы, әрі
белгілі бір ұйымдық құрылымда шығынды әз жұмсауды қажет етуі мүмкін.
Ұйымдастыру – бұл кәсіпорын құрылымын құру процесі, оның өзі
адамдардың өз мақсатына жетуі үшін тиімді жұмыс істеуіне мүмкіндік береді.
Жұмысты жоболаудан ұйым құруға деген сөз жұмыс пен оның іске асыратын
жұмыскерлерді өзара жалғастыруды білдіреді. Жалғастыру осы жұмыстарды
орындайтын адамдар мен жұмыстардың арасында өзара әрекеттестікті қамтамасыз
етуі қажет. Бұл әрекеттестік ұйым құрылымда көрінетін статистикамен
және ұйымда жүргізіліп жатқан процестерде көрініс беретін, оның сыртқы орта
өзгірістеріне бейімделуіне байланысты тірі организм ететін динамикамен
сипатталады.
Әдетте жүйе өзгерістерге, әсіресе оны ұйымдастыру әдістерін
өзгерту кезінде қарсылық көрсетеді. Әрбір ұйымның өзіне тән ерекшелігі бар
белгілі бір дәрежеге күрделі техника экономикалық және әоеуметтік жүйе
болып табылады. Сондықтан жүйелі жобалау нақты жағдайда ұйым өз мақсатына
жету жолында қажеттілік туындаса өзін-өзі түрлендіріп және жетілдіріп
отыруы қажет. Қарым-қатынасты пайымдау арқылы ұйымның негізгі мақсаты
индиви пен сыртқы орта арасындағы өзара әрекеттестіктің қаншалықты тиімді
дәрежеде қалыптасқанын көруге болады. Сонымен қатар жоғарылардың өзара
әрекеттестігін қалыптастыруда ұйымның құрылымы да маңызды орын алады, яғни
кең мағынада алғанда менеджердің міндеті – ұйымның мақсаттарты мен
міндеттеріне әсер ететін факторларға ұйымдастырылып отыратын құрылымды
таңдау.
1.2. Құқықтық форманың басқарудағы ерекшелігі
Ұйымдастыру процесі көп жағдайда ұйымның мақсатына жауап бере алатын,
оның ішкі және сырьқы ортасына ықпал ететін тиімді құрылымдарды құрумен
байланыстырылады. Басқарудың ғылым ретінде қалыптасуында орын алған
процестік, жүйелік, бихивиоралдық және жағдайлық көзқарастар құрылым құрған
кезде қолданылады және де бір бюрократиялық деп талатын көзқарас еңбек
бөлінісінің жоғары дәрежесімен, қызмет лауазымдарының бөлінісуінің, бұйрық
беру тізбектілігімен сипатталады.
Ең жақсы құрылым –ұйымның сыртқы ортамен қатынасының барынша
тиімді деңгейін қамтамасыз етеді, сондай-ақ ондай құрылым өз
қызметкерлерінің күш-жігерін еңбек өнімділігін арттыруға бағыттайды және
соның нәтижесінде элемнттердің сұранымын қанағаттандыруға жағдай жасайды.
Басқару буынадарына құрылымдық бөлімшелер, сондай-ақ басқару
қызметін орындалатын жекелеген мамандар жатады.
Ұйымдық құрылымды қалыптастыру мына қағидаларға жүгінеді:
1. Сызықтық және функционалдық басшылыұтың арасындағы дәл шекараны анықтау;
2. Жарлық беру мен дербес жауапкершіліктің тұтастығы;
3. Лауазымға берілетін міндеттердің, өкілеттілік пен жауапкершіліктің
арақатынасының сәйкестігі;
4. Жұмыс барысын бақылаудың өрістенуі мен үздіқсіздігі;
5. Орта өзгірістердің пен үнемділік, жоғары бейімделу қасиетінің болуы;
Қазіргі басқару жүйесінің құрылымы мейлінше алуан түрлі, бірақ кез-
келген жүйенің негізіне сызықтық және функционалдық қағидалар алынған.
Осының негізінде әртүрлі икемділінген әрбір құрылымдар пайда болады.
Сызықтық құрылым. Басқарудың сызықтық жүйесінің ерекшелігі сол, әрбір
бөлімше жоғары органдағы басқарманың біреуіне ғана бағынып, теку содан ғана
тиісті нұсқаулар алады.
Басқарудың функционалдық құрылымы ілгері қарай жасалған зор қадам
болды. Ол өндіріс ауқымының ұлғаюының, оның техникалық негізінің күрделене
түсуінің болмай қоймайтын нәтижесі еді. Функционалды құрылым бойынша
басқару саласында негізгі өндірістік бөлімдермен қатар, функционалдық
қызмет көрсететін жоспарлау, жабдықтау, қаржы, еңбекақы бөлімдері құрылып
жұмыс жасайды.
Басқару құрылымының сызықтық және функционалдық басқару
ұйымдарында пайда болған қиындықтардың әсерінен туындайды. Бұл құрылымның
басты артықшылығы – шешімдер әзірлеген кезде дара басшылық билікті мамандар
қызметінен ұштастырылады. Кемшілігі: проблемалар көп болған жағдайда штаб
ұлғая бастайды, сызықтық басшыға түсетін салмақ орасан зор артып кетеді.
Басқарудың мамандандыру процесінің тереңдеуі басқару жүйесін қиындатып,
күрделі жүйелердің икемділігін талап етеді.
Басшының міндеті ұйымның мақсаты мен міндетіне толық сай келетін әрі
оның ішкі және сыртқы факторларына ықпал ететін құрылымды таңдап алу. Ең
қолайлы құлылым бұл ұйымның сыртқы ортамен бірлесіп әрекет етуіне барынша
мүмкіндік беретін ,өз қызметкерлерінің күш-жігері өнімі, әрі тиімді
бөлетін, бағыттайтын, сол арқылы клиенттердің қажетін қанағаттандырып,
жоғары тиімділікке өз мақсатына жететін құрылым.
Басқару құрылымын қалыптастырған кезде мынадай теорияның
көзқарастар, тұжырымдар болады.
Классикалық теория өндірісті басқару құрылымын қалыптастыруды
мынадай ретпен жүргізуді ұсынады: басқару қызметінің мақсаттары мен
түрлерін айқындау , басқарудың нақты қызметі бойынша іс әрекет ауқымын
есептеу ;құрылымдық бөлімшелерді қалыптастыру.
Бихевиоралдық көзқарас бірінші кезекте өндіріс ұжымындағы
жұмыскерлердің әлеуметтік рөлін көтеруге негізделген мұндағы басқару
аппаратындағы жұмыскерлердің бірлескен іс – қимылы, егер олар бірлесіп
істеуге ықылас білдірсе ғана тиімді болатындығын мойындайды.
Жүйелік көзқарастың мәні сол, өндірістік ұйым мен басқару құрылымы
тұтас жұйе ретінде қарастырылады. Осы көзқарастың бір түрі, құрылымды
басқару шешімдерін қабылдауға және жүзеге асыруға қажетті механизм ретінде
қарастыру болып саналады.
Ситуациялық көзқарастың мәні сол, басқару құрылымын құрудың ең қолайлы
әдісі әр түрлі ситуациялық нақты фактілерге сүйенуі тиіс .
Бюрократтың көзқарасы еңбек бөлісінің жоғары дәрежесімен,қызмет
лауазымдарының бір біріне қарай бөлінуінің жетілдіруімен, бұйрық беру
тізбектілігімен, кадрларды, іскерлік және кәсіптік сапасына қарай таңдау
мен сипатталады. Вебер мұндай құрылымды тиімді деп санады, өйткені
бюрократтық жолмен қабылданған шешімнің ақиқаттық сипаты болады деп
есептейді.
Құқықтық форманы қалыптастырған кезде, отандық және шетелдік көп
жылғы басқару практикасында оны құрудың үйымдық принциптерін ережелерін)
басшылыққа алу қажет.
Құқықтық форманың құрылымы көптеген сапалық қасиеттермен
(жұмыскерлердің өкілеттілігі олардың жауапкершілігі, мен өзара қарым
–қатынас т.б) сиппатталады сондықтан да құрылымда қалыптастырған кезед
оған ықпал ететін факторларды талдауды дұрыс үйлестіріе отырып тиісті
принциптерді талап ету қажет. Басқару обьектісі неғұрлым күрделі болса.
қалыптастыруда принциптер (ережелер) сағұрлым зор роль атқарды, ал мұнын
өзі құрлымды тиімді ұйммдастыруға сай келуі тиіс.
Құқықтық форманың құрылымын калыптастырғанда мына төмендегілер
прннциптер қолданылады.
1. Жарлық беру мен дербес жауапкершілік принципінің тұтастығы.
Бұл қосарлық (бағыншылықты және қарама-кайшы нұсқау алу мүмкіндігін
жояды. Әрбір буыңда (орындаушыда) тек бір ғана басшы болуы, әрі тек соған
ғана бағынып, тікелей сонын өзінен шешім алу кажет. Оның үстіне басқарушы
звено екі объектіні бір мезетте ойдағыдай басқара алмайды.
Сызықтық және қызметтік басшылыктың аралығындағы дәл
шекараны анықтау принципі. Сызықтық басшылық өндіріс өнімдерін
басқаруды жүзеге асыруы, ал қызметтік сызықтық басшылыққа
жәрдем көрсету, оны кажетті ақпараттармен ұсыныстармен т.б.
жабдықтауы тиіс.
Бақылаудың өрістеу приципі. Бір адам тиімді басшылық ете
алатын бағынышты адамдар санын, яғни басқара алу нормасын
дұрыс анықтау кажет.
Қызметтік нақты шектеу принципі. Әрбір өндірістік және қызметтік буынның
айқын белгіленген жұмысы болуы басқа бөлімшелердің қызметіне басшылыктың
барлық деңгейінде араласпауы тиіс. Мұндай жағдай диалектикалық қызмет
тұтастығы мен басқару құрылымы бөлімдерінің, бюроның жәңе басқа да ұйымдық
бөлімшеледің белгілі бір санының қалыптасуынан көрінеді.
Әрбір буын басқарушысы мен лауазымды адамның правосының
міндеті мен жауапкершілігінің сәйкес келу принципі. Тек осындай сәйкестік
қана колайлы шешімді кабылдауға және жүзеге асыруға нақты жағдай жасайды.
Икемділік пен үнемділік принцині. Басқарудың ұйымдық құрылымы ішкі және
сыртқы орта өзгерістерінін ең аз шығынымен сезінуі. яғни өз бетінше
бейімделу қасиеті болу тиіс.
Жоғарыда аталған принциптермен қоса, басқару құрылымын жасауға ішкі
және сыртқы факторлар да ықпал етеді.
Сонымен өндірісті басқарудың ұйымдық құрылымы басқарудың барлық
объективті қажетті қызметтеріне орындауды қамтамасыз етуі, кәсіпорының
немес бірлестіктің өндірістік құрылымынын талаптарына сай келуі, әрі
өндіріс жағдайының өзгеруіне сәйкес даму мүмкіндігінің болуы, басқару
сатысының ең аз, бірақ жеткітікгі саны болуы жеке қызметтердің
орындалуының белгіленген сатыларға сәйкес келуі, басқару нормасына сай
болуы; тиімді ақпарат байланыстарының талаптарына сай келуі, басқару
акпаратынын өндірістік уйым мақсатты құрылымынын еңбек бөлінісі мен
кооперациясына барынша сәйкес келуін қамтамасыз егуі; талдау бағалау және
болжалдау қызметтерінің нығаюын қамтамасыз етуі; басқару дың жоғары
сенімділігін оперативтілігін (тез орындаушылығын) сапасын, үнемлілігін,
тимділігін қамтамасыз ету тиіс.
Басқарудың ұйымдық құқықтық формасына қойылатын талаптар
Ұйымдық жүйелердің тиімді құрылымы тұтастай және басқару жүйелері
жекелей тиімді басқару үшін қажетті жағдай болып саналады. Құрылым ұйымдағы
байланыстырушы буын болып саналады. жоспарлаудың нышандары мен
ұйымдастырылуына жұмысты бөлу жане оны үйлестіру әдістері ықпал етеді,
әрбір басқару звеносының әрбір бөлімшенің өз жұмысын қалай істейтіндігін
өлшеуге (салыстыруға) мүмкіндік береді. Құрылым құрлам белгілі бір дәрежеде
басқару технологиясын да алдын ала айқындайды, ақпарат айналымының жолына
және басқаруда техникалардың майдалану әдістеріне ықпал етеді, кадрларды
іріктеу мен орналастыру жөнінде міндеттер қояды.
Сонымен, басқару жүйесінің құрылымы кез келген саладағы қызметте
басқаруды тиімді ұймдастыру мүмкіндігіне байланысты.құрлымдағы қателік
басшылар жұмысын немесе басқару процесін жүзеге асыруды киындатып қана
қоймай, зерттеушілердің конструкторлардың өндіріушілердің еңбегін кемітеді,
экономикалық шығынға жұмыс шығынына ушыратады. Мұның өзі тек басқару
жүйесінің ғана емес, бүкіл ұйымдық жүйесінің тиімділігін кемітеді.
Сондықтан да басқару жүйесінің құрылымын қолайлы етуте тырысу, сөйтіп
басқадай тең жағдайларда ұжым алдына қойылған мақсатқа жету үшін
ресурстарды неғұрлым тиімді пайдалануды қамтамасыз ету қажет.
Кезінде Г. Эммерсон жүйе құрылымын тиімді ұйымдастыруды қолданудың
маңыздылығын атап көрсеткен болатын. Мүлтіксіз ұйымдастыру жағдайында —
деп жазды ол, — тіпті нашар басшының өзі шамалы ғана зиян шегеді. Алайда
ақаулы ұйымдастыруға сүйенетін нашар басшы міндетті түрде сүрінеді әрі
өзіне бағыныштыларды да сорлатады.
Басқару мәселесі жөніндгі американдық кеңесшілердің пікірінше, оларлың
практикасында жұмыстың 75%-ы кәсіпорынды басқару құрылысындағы кемістікті
жоюға кететіндігін атап көрсетеді.
Басқару жүйесінің құрылымын зерттеудің едәуір күрделі болатын себебі,
практикада оның ресми және бейресми жақтары болады. Ресми деп басқару дың
жоғарғы органдарының тиісті нұсқауларымен, бұйрықтарымен, жарлықтарымен
белгіленетін құрылымды айтады. Онын негізі праволық нормалар. Ұйымның
бейресми құрылымы ұжым мұшелерінің өзара қарым катынас бірлігі, олардын
көзқарастарыңдағы айырмашылығы, жеке сапалары мен бейімділігі т.б. бойынша
қалыптасады.
Нақты ұйымлық жүйелерде басқару құрылымының айырмашылығына
қарамастан әдетте олар екі классикалық құрылым типінің сызыктық және
қызметтік типтердін үйлесімі болып табылады.
Басқарудың сызықтық жүйесінің ерекшелігі – сол , әрбір бөлімше
(немесе жеке орындаушы) жоғарғы органдағы басқарманың (басшының) біреуіне
ғана бағынып, тек соған ғана тиісті нұсқаулар алады. Соның нәтижесінде ол
өзіне бағынышты бөлімшені басқаруды қамтамасыз етіп, барлық басқару
қызметтерін атқаратын болады.
Ол біршама карапайым түсінікті, қисынды. Алайда мұндай типтегі
құрылымның кемшіліг сол сызықтың басшысы өзіне бағынышты бөлімшелердің
күлді жұмысына жауап беріп, барлық басқару жұмыстарын атқарады. Мұнда
басқару жұмыстарын мамандандыру көзделмейді. Сол себептен де басқару
кызметін жүзеге асыру күрделене түседі.
2. Басқарудың құқықтық формалары
2.1. Холдингтің басқару ерекшеліктері
Холдингтік компания корпорация ұйымдастырудың жетекші нысанының бірі
болып табылады. Холдинг иеленуші компания – басқа компаниялардың қызметін
бақылау және басқару мақсатында, олардың бақылау акцияларын иелену үшін
құрылатын қаржы компаниясының ерекше түрі.
Корпоративтік альянстар ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
КІРІСПЕ
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
1.Басқарудың ұйымдық құқықтық формалары
1.1. Басқарудағы ұйымдық құқықтық формаларының
маңызы ... ... ... ..4
1.2. Құқықтық форманың басқарудағы
ерекшелігі ... ... ... ... ... ... . ... ... ...6
2.Басқарудың құқықтық формалары
2.1. Холдингтің басқару
ерекшеліктері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... 12
2.2. Корпорацияның басқару ерекшеліктері
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .15
ҚОРЫТЫНДЫ
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ...20
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН
ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... .22
КІРІСПЕ
Экономиканың қарқынды өсуі, құрылымның өзгеруі, ішкі және сыртқы
қатынастардың дамуы ұлғайған сайын басқару мәселелерінің рөлі де арта
бермек.
Басқару – мемлекеттік және қоғамдық ұйымдарда, қоғамдық құрылыстың
барлық салаларында қолданылып, аз шығындармен барынша тиімділікке қол
жеткізуді көздейді. Басқару – процесс ретінде жалпылама сипатқа ие болып ,
табиғаттық барлық құбылыстарында , яғни өлі табиғатта, тірі табиғатта және
қоғамдағы әлеуметтік жүйені басқару процестерінде орындалады.
Сонымен қатар менеджмент басқару процесіне обьективті түрде қатыса
отырып , өзінің қалыптасуы мен қызмет барысында қолайлы жағдай жасауды
талап етеді.
Басқару обьектілерінде жүргізіліп отырған терең де спалы өзгірістер
ұйымдастырушылық құрылымдар мен басқару отындарын қайта құруға әкеліп
соғады. Әрдайым даму мен жетілу үстінде болатын басқару обьектісін бұрынғы
қалыптағы әлдісіне салуға болмайды. Керсінше, әдістер өзгертіліп отырған
экономикалық міндеттерге сәйкестендірілуі тиіс. Ол бір жағынан нарыққа
өтпелі кезеңде аймақ басқарту субъектісі ретінде, екінші жағынан нақтылы
елегі әлеумтетті-экономикалық процестер әсерінен біріккен жергілікті
қызығушылығы бар адамдар қауымдастығы әсерінен дамиды.
Нарықты экономикаға өту кезеңінде басқару жүйесін одан әрі дамыту
және осы кезеңге тән жаңа қағидаларды басшылыққа ала отырып экономиканы
жандандыру-бүгінгі күннің өзекті мәселелерінің бірі.
Басқаруды ұйымдастырудың қажеттілігі қоғамдық еңбек бөлінісінің
дамуына байланысты. Қоғамдық еңбек бөлінісіне қарай дербес шаруашылықтың
пайда болуы олардың арасындағы өндірістік қатынастарды реттеп үйлестіруді
ұйымдастырып басқаруды талап ететіні белгілі. Менеджменттің басты
қызметтерінің бірі ұйымдастыру функциясын менеджерлер өздірінің қызмет
дәрежелеріне қарамас тан атқарады.
1.Басқарудың ұйымдық құқықтық формалары
1.1. Басқарудағы ұйымдық құқықтық формаларының маңызы.
Жоспардың орындалуын қамтамасыз етуге тиісті ұйымдық құрылымды құруды
басқарудың маңызды функцияларының бірі ұйымдастыруды береді. Функцияның
басты мақсаты басқарушы және басқарылушы жұйелерді, сондай-ақ олардың
арасындағы байланыстар мен арақатынастарды қалыптастыру. Ұйымдастыру мен
бөлісуді құрай отырып, адамдар еңбегінің тиімділігін арттырады. Процесс
ретінде ұйымдастыру ұйымдаспаған жүйеден ұйыдасқан жүйеге көшуді білдіреді.
Басқару функциясы ретінде ұйымдастырылудың обьективтілігі адамдар мен
материалдық бөліктердің бірігуі кездейсоқ емес, қайта белгілі бір міндетті
орындауға және басқару заңдарына бағындырылыуна байланысты болады .
Жалпы ұйымдастыру функциясында мынадай біршама дербес бірақ өзара
байланысты қызметтерді бөліп көрсетуге болады.
1. Басқару жүйесін ұйымдастыру;
2. Басқару обьектісі мен субъектісі арасындағы байланыстар мен
қатынастарды ұйымдастыру;
3. Басқару субъектісінің ішіндегі байланыстарды ұйымдастыру .
Еңбекті мамандандыру мен бөлісу адамдар жұмысының өнімділігін едәуір
арттыратындығы белгілі. Әркім өз мінтетін айқын түсініп, қоян-қолтық әрекет
еткенде ғана бірлесіп атқарған жұмысының тиімді болатыны сөзсіз. Осыған
орай ұйымдастыру қызметінің міндеті , еңбек әрекеті элеметтері мен олардың
өзара әрекет ету тәртібі арасындағы пропорционал анықтау, жүйедегі әрбір
жұмыскерлердің орны мен рөлін белгілеу , оларды бөлімшелер мен звеноларға
орналастыру, бұлардың бірлескен әрекетін мұқият ұйымдастыру процестерін
мүлтіксіз жүзеге асырылуын қамтамасыз ету.
Ұйымдастыруды басқару қызметі өндірісті дамутудың белгілі алты
принципі бойынша құрылады: а) мамандандыу; ә) пропорционалдық;
б)паралблелдік(қатарластық); в) дәлділік ; г) үздіксіз және д) ырғақтылық.
Ұйымдастырудың өзі адамдардың бірлесен іс-қимылын бейнелейді.
Бірқатар физиологиялық, биологиялық, психологиялық және әлеуметтік
шектеулерге байланысты дадамдар өз мақсатына жету үшін бірігуге, бірлесіп
әрекет етуге мәжбүр болады. Мұндай бірлесу көп жағдайда қолайлы болуы, әрі
белгілі бір ұйымдық құрылымда шығынды әз жұмсауды қажет етуі мүмкін.
Ұйымдастыру – бұл кәсіпорын құрылымын құру процесі, оның өзі
адамдардың өз мақсатына жетуі үшін тиімді жұмыс істеуіне мүмкіндік береді.
Жұмысты жоболаудан ұйым құруға деген сөз жұмыс пен оның іске асыратын
жұмыскерлерді өзара жалғастыруды білдіреді. Жалғастыру осы жұмыстарды
орындайтын адамдар мен жұмыстардың арасында өзара әрекеттестікті қамтамасыз
етуі қажет. Бұл әрекеттестік ұйым құрылымда көрінетін статистикамен
және ұйымда жүргізіліп жатқан процестерде көрініс беретін, оның сыртқы орта
өзгірістеріне бейімделуіне байланысты тірі организм ететін динамикамен
сипатталады.
Әдетте жүйе өзгерістерге, әсіресе оны ұйымдастыру әдістерін
өзгерту кезінде қарсылық көрсетеді. Әрбір ұйымның өзіне тән ерекшелігі бар
белгілі бір дәрежеге күрделі техника экономикалық және әоеуметтік жүйе
болып табылады. Сондықтан жүйелі жобалау нақты жағдайда ұйым өз мақсатына
жету жолында қажеттілік туындаса өзін-өзі түрлендіріп және жетілдіріп
отыруы қажет. Қарым-қатынасты пайымдау арқылы ұйымның негізгі мақсаты
индиви пен сыртқы орта арасындағы өзара әрекеттестіктің қаншалықты тиімді
дәрежеде қалыптасқанын көруге болады. Сонымен қатар жоғарылардың өзара
әрекеттестігін қалыптастыруда ұйымның құрылымы да маңызды орын алады, яғни
кең мағынада алғанда менеджердің міндеті – ұйымның мақсаттарты мен
міндеттеріне әсер ететін факторларға ұйымдастырылып отыратын құрылымды
таңдау.
1.2. Құқықтық форманың басқарудағы ерекшелігі
Ұйымдастыру процесі көп жағдайда ұйымның мақсатына жауап бере алатын,
оның ішкі және сырьқы ортасына ықпал ететін тиімді құрылымдарды құрумен
байланыстырылады. Басқарудың ғылым ретінде қалыптасуында орын алған
процестік, жүйелік, бихивиоралдық және жағдайлық көзқарастар құрылым құрған
кезде қолданылады және де бір бюрократиялық деп талатын көзқарас еңбек
бөлінісінің жоғары дәрежесімен, қызмет лауазымдарының бөлінісуінің, бұйрық
беру тізбектілігімен сипатталады.
Ең жақсы құрылым –ұйымның сыртқы ортамен қатынасының барынша
тиімді деңгейін қамтамасыз етеді, сондай-ақ ондай құрылым өз
қызметкерлерінің күш-жігерін еңбек өнімділігін арттыруға бағыттайды және
соның нәтижесінде элемнттердің сұранымын қанағаттандыруға жағдай жасайды.
Басқару буынадарына құрылымдық бөлімшелер, сондай-ақ басқару
қызметін орындалатын жекелеген мамандар жатады.
Ұйымдық құрылымды қалыптастыру мына қағидаларға жүгінеді:
1. Сызықтық және функционалдық басшылыұтың арасындағы дәл шекараны анықтау;
2. Жарлық беру мен дербес жауапкершіліктің тұтастығы;
3. Лауазымға берілетін міндеттердің, өкілеттілік пен жауапкершіліктің
арақатынасының сәйкестігі;
4. Жұмыс барысын бақылаудың өрістенуі мен үздіқсіздігі;
5. Орта өзгірістердің пен үнемділік, жоғары бейімделу қасиетінің болуы;
Қазіргі басқару жүйесінің құрылымы мейлінше алуан түрлі, бірақ кез-
келген жүйенің негізіне сызықтық және функционалдық қағидалар алынған.
Осының негізінде әртүрлі икемділінген әрбір құрылымдар пайда болады.
Сызықтық құрылым. Басқарудың сызықтық жүйесінің ерекшелігі сол, әрбір
бөлімше жоғары органдағы басқарманың біреуіне ғана бағынып, теку содан ғана
тиісті нұсқаулар алады.
Басқарудың функционалдық құрылымы ілгері қарай жасалған зор қадам
болды. Ол өндіріс ауқымының ұлғаюының, оның техникалық негізінің күрделене
түсуінің болмай қоймайтын нәтижесі еді. Функционалды құрылым бойынша
басқару саласында негізгі өндірістік бөлімдермен қатар, функционалдық
қызмет көрсететін жоспарлау, жабдықтау, қаржы, еңбекақы бөлімдері құрылып
жұмыс жасайды.
Басқару құрылымының сызықтық және функционалдық басқару
ұйымдарында пайда болған қиындықтардың әсерінен туындайды. Бұл құрылымның
басты артықшылығы – шешімдер әзірлеген кезде дара басшылық билікті мамандар
қызметінен ұштастырылады. Кемшілігі: проблемалар көп болған жағдайда штаб
ұлғая бастайды, сызықтық басшыға түсетін салмақ орасан зор артып кетеді.
Басқарудың мамандандыру процесінің тереңдеуі басқару жүйесін қиындатып,
күрделі жүйелердің икемділігін талап етеді.
Басшының міндеті ұйымның мақсаты мен міндетіне толық сай келетін әрі
оның ішкі және сыртқы факторларына ықпал ететін құрылымды таңдап алу. Ең
қолайлы құлылым бұл ұйымның сыртқы ортамен бірлесіп әрекет етуіне барынша
мүмкіндік беретін ,өз қызметкерлерінің күш-жігері өнімі, әрі тиімді
бөлетін, бағыттайтын, сол арқылы клиенттердің қажетін қанағаттандырып,
жоғары тиімділікке өз мақсатына жететін құрылым.
Басқару құрылымын қалыптастырған кезде мынадай теорияның
көзқарастар, тұжырымдар болады.
Классикалық теория өндірісті басқару құрылымын қалыптастыруды
мынадай ретпен жүргізуді ұсынады: басқару қызметінің мақсаттары мен
түрлерін айқындау , басқарудың нақты қызметі бойынша іс әрекет ауқымын
есептеу ;құрылымдық бөлімшелерді қалыптастыру.
Бихевиоралдық көзқарас бірінші кезекте өндіріс ұжымындағы
жұмыскерлердің әлеуметтік рөлін көтеруге негізделген мұндағы басқару
аппаратындағы жұмыскерлердің бірлескен іс – қимылы, егер олар бірлесіп
істеуге ықылас білдірсе ғана тиімді болатындығын мойындайды.
Жүйелік көзқарастың мәні сол, өндірістік ұйым мен басқару құрылымы
тұтас жұйе ретінде қарастырылады. Осы көзқарастың бір түрі, құрылымды
басқару шешімдерін қабылдауға және жүзеге асыруға қажетті механизм ретінде
қарастыру болып саналады.
Ситуациялық көзқарастың мәні сол, басқару құрылымын құрудың ең қолайлы
әдісі әр түрлі ситуациялық нақты фактілерге сүйенуі тиіс .
Бюрократтың көзқарасы еңбек бөлісінің жоғары дәрежесімен,қызмет
лауазымдарының бір біріне қарай бөлінуінің жетілдіруімен, бұйрық беру
тізбектілігімен, кадрларды, іскерлік және кәсіптік сапасына қарай таңдау
мен сипатталады. Вебер мұндай құрылымды тиімді деп санады, өйткені
бюрократтық жолмен қабылданған шешімнің ақиқаттық сипаты болады деп
есептейді.
Құқықтық форманы қалыптастырған кезде, отандық және шетелдік көп
жылғы басқару практикасында оны құрудың үйымдық принциптерін ережелерін)
басшылыққа алу қажет.
Құқықтық форманың құрылымы көптеген сапалық қасиеттермен
(жұмыскерлердің өкілеттілігі олардың жауапкершілігі, мен өзара қарым
–қатынас т.б) сиппатталады сондықтан да құрылымда қалыптастырған кезед
оған ықпал ететін факторларды талдауды дұрыс үйлестіріе отырып тиісті
принциптерді талап ету қажет. Басқару обьектісі неғұрлым күрделі болса.
қалыптастыруда принциптер (ережелер) сағұрлым зор роль атқарды, ал мұнын
өзі құрлымды тиімді ұйммдастыруға сай келуі тиіс.
Құқықтық форманың құрылымын калыптастырғанда мына төмендегілер
прннциптер қолданылады.
1. Жарлық беру мен дербес жауапкершілік принципінің тұтастығы.
Бұл қосарлық (бағыншылықты және қарама-кайшы нұсқау алу мүмкіндігін
жояды. Әрбір буыңда (орындаушыда) тек бір ғана басшы болуы, әрі тек соған
ғана бағынып, тікелей сонын өзінен шешім алу кажет. Оның үстіне басқарушы
звено екі объектіні бір мезетте ойдағыдай басқара алмайды.
Сызықтық және қызметтік басшылыктың аралығындағы дәл
шекараны анықтау принципі. Сызықтық басшылық өндіріс өнімдерін
басқаруды жүзеге асыруы, ал қызметтік сызықтық басшылыққа
жәрдем көрсету, оны кажетті ақпараттармен ұсыныстармен т.б.
жабдықтауы тиіс.
Бақылаудың өрістеу приципі. Бір адам тиімді басшылық ете
алатын бағынышты адамдар санын, яғни басқара алу нормасын
дұрыс анықтау кажет.
Қызметтік нақты шектеу принципі. Әрбір өндірістік және қызметтік буынның
айқын белгіленген жұмысы болуы басқа бөлімшелердің қызметіне басшылыктың
барлық деңгейінде араласпауы тиіс. Мұндай жағдай диалектикалық қызмет
тұтастығы мен басқару құрылымы бөлімдерінің, бюроның жәңе басқа да ұйымдық
бөлімшеледің белгілі бір санының қалыптасуынан көрінеді.
Әрбір буын басқарушысы мен лауазымды адамның правосының
міндеті мен жауапкершілігінің сәйкес келу принципі. Тек осындай сәйкестік
қана колайлы шешімді кабылдауға және жүзеге асыруға нақты жағдай жасайды.
Икемділік пен үнемділік принцині. Басқарудың ұйымдық құрылымы ішкі және
сыртқы орта өзгерістерінін ең аз шығынымен сезінуі. яғни өз бетінше
бейімделу қасиеті болу тиіс.
Жоғарыда аталған принциптермен қоса, басқару құрылымын жасауға ішкі
және сыртқы факторлар да ықпал етеді.
Сонымен өндірісті басқарудың ұйымдық құрылымы басқарудың барлық
объективті қажетті қызметтеріне орындауды қамтамасыз етуі, кәсіпорының
немес бірлестіктің өндірістік құрылымынын талаптарына сай келуі, әрі
өндіріс жағдайының өзгеруіне сәйкес даму мүмкіндігінің болуы, басқару
сатысының ең аз, бірақ жеткітікгі саны болуы жеке қызметтердің
орындалуының белгіленген сатыларға сәйкес келуі, басқару нормасына сай
болуы; тиімді ақпарат байланыстарының талаптарына сай келуі, басқару
акпаратынын өндірістік уйым мақсатты құрылымынын еңбек бөлінісі мен
кооперациясына барынша сәйкес келуін қамтамасыз егуі; талдау бағалау және
болжалдау қызметтерінің нығаюын қамтамасыз етуі; басқару дың жоғары
сенімділігін оперативтілігін (тез орындаушылығын) сапасын, үнемлілігін,
тимділігін қамтамасыз ету тиіс.
Басқарудың ұйымдық құқықтық формасына қойылатын талаптар
Ұйымдық жүйелердің тиімді құрылымы тұтастай және басқару жүйелері
жекелей тиімді басқару үшін қажетті жағдай болып саналады. Құрылым ұйымдағы
байланыстырушы буын болып саналады. жоспарлаудың нышандары мен
ұйымдастырылуына жұмысты бөлу жане оны үйлестіру әдістері ықпал етеді,
әрбір басқару звеносының әрбір бөлімшенің өз жұмысын қалай істейтіндігін
өлшеуге (салыстыруға) мүмкіндік береді. Құрылым құрлам белгілі бір дәрежеде
басқару технологиясын да алдын ала айқындайды, ақпарат айналымының жолына
және басқаруда техникалардың майдалану әдістеріне ықпал етеді, кадрларды
іріктеу мен орналастыру жөнінде міндеттер қояды.
Сонымен, басқару жүйесінің құрылымы кез келген саладағы қызметте
басқаруды тиімді ұймдастыру мүмкіндігіне байланысты.құрлымдағы қателік
басшылар жұмысын немесе басқару процесін жүзеге асыруды киындатып қана
қоймай, зерттеушілердің конструкторлардың өндіріушілердің еңбегін кемітеді,
экономикалық шығынға жұмыс шығынына ушыратады. Мұның өзі тек басқару
жүйесінің ғана емес, бүкіл ұйымдық жүйесінің тиімділігін кемітеді.
Сондықтан да басқару жүйесінің құрылымын қолайлы етуте тырысу, сөйтіп
басқадай тең жағдайларда ұжым алдына қойылған мақсатқа жету үшін
ресурстарды неғұрлым тиімді пайдалануды қамтамасыз ету қажет.
Кезінде Г. Эммерсон жүйе құрылымын тиімді ұйымдастыруды қолданудың
маңыздылығын атап көрсеткен болатын. Мүлтіксіз ұйымдастыру жағдайында —
деп жазды ол, — тіпті нашар басшының өзі шамалы ғана зиян шегеді. Алайда
ақаулы ұйымдастыруға сүйенетін нашар басшы міндетті түрде сүрінеді әрі
өзіне бағыныштыларды да сорлатады.
Басқару мәселесі жөніндгі американдық кеңесшілердің пікірінше, оларлың
практикасында жұмыстың 75%-ы кәсіпорынды басқару құрылысындағы кемістікті
жоюға кететіндігін атап көрсетеді.
Басқару жүйесінің құрылымын зерттеудің едәуір күрделі болатын себебі,
практикада оның ресми және бейресми жақтары болады. Ресми деп басқару дың
жоғарғы органдарының тиісті нұсқауларымен, бұйрықтарымен, жарлықтарымен
белгіленетін құрылымды айтады. Онын негізі праволық нормалар. Ұйымның
бейресми құрылымы ұжым мұшелерінің өзара қарым катынас бірлігі, олардын
көзқарастарыңдағы айырмашылығы, жеке сапалары мен бейімділігі т.б. бойынша
қалыптасады.
Нақты ұйымлық жүйелерде басқару құрылымының айырмашылығына
қарамастан әдетте олар екі классикалық құрылым типінің сызыктық және
қызметтік типтердін үйлесімі болып табылады.
Басқарудың сызықтық жүйесінің ерекшелігі – сол , әрбір бөлімше
(немесе жеке орындаушы) жоғарғы органдағы басқарманың (басшының) біреуіне
ғана бағынып, тек соған ғана тиісті нұсқаулар алады. Соның нәтижесінде ол
өзіне бағынышты бөлімшені басқаруды қамтамасыз етіп, барлық басқару
қызметтерін атқаратын болады.
Ол біршама карапайым түсінікті, қисынды. Алайда мұндай типтегі
құрылымның кемшіліг сол сызықтың басшысы өзіне бағынышты бөлімшелердің
күлді жұмысына жауап беріп, барлық басқару жұмыстарын атқарады. Мұнда
басқару жұмыстарын мамандандыру көзделмейді. Сол себептен де басқару
кызметін жүзеге асыру күрделене түседі.
2. Басқарудың құқықтық формалары
2.1. Холдингтің басқару ерекшеліктері
Холдингтік компания корпорация ұйымдастырудың жетекші нысанының бірі
болып табылады. Холдинг иеленуші компания – басқа компаниялардың қызметін
бақылау және басқару мақсатында, олардың бақылау акцияларын иелену үшін
құрылатын қаржы компаниясының ерекше түрі.
Корпоративтік альянстар ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz