Жапония жайлы мәлімет

Пән: География
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Жапония.

1. Жер аумағы, шекаралары, жағдайы: Күн - шығыс елі. Аумағы жағынан Жапонияны Батыс Европадағы ең ірі елдермен және АҚШ-тың штаттарымен салыстыруға болады. Алайда, ол құрамы мен кескін-келбеті жағынан олардан мүлде өзгеше. Жапония - төрт ірі және 4 мыңдай ұсақ аралға қоныстанған аралдар елі. Бұл тұтасымен аралдар әлемі! Жапония салыстырмалы түрде табиғи ресурстарға кедей де, жағалауға бай. Жағалау сызығының ұзындығы (30 мың км) жағынан ол АҚШ сияқты үлкен елді басып озады және бүкіл Африкамен теңестіруге келеді.

Жапонияның экономикалық -гоеграфиялық жағдайы (ЭГЖ-ы) ең алдымен, былайша айқындалады: Еуразия құрылығы мен тынық мұхиттың түйіскен жерідегі жене Азия-Тынық мұхиты аймағының дәл ортасындағы Жапония орналасқан аралдар тізбегінің (доғасының) ұзындығы 3, 5 мын км-ге созылады. Бұл Жапонияның халықаралық географиялық еңбек беөлінісіне қатысуы үшін өто үлкен мүмкіндік береді.

Азияның ең шығысындағы Жапонияның орны оның «Күншығыс елі» дейтін атауынан да бейнелі көрніс тапқан [18] (13-тапсырма) .

2. Халқы: табиғи есу ерекшелгі, ұлттың құрамы, орналасуы. Өздерін білетіндей, Жапония халқының саны жағынан дүние жүзі елдерінің «ал-ғашқы ондығын» аяқтайды. Алайда соны онжылдықтарда халқының табиғи өсу сипаты күрт өзгерді. Жапония өсудің екінші түрінен бірінші түріне өткен Азиядағы алгашқы мемлекетке аталды.

Бұл «демографиялық революция» өте қысқа мерзімде өтті. Ол жапон қоғамының аса ірі әлеуметтік-экономикалық қайта құрылуының білім беру мен денсаулыұ сақтау саласында үлкен жетістітерге жетуінің нәтижесінде іске асты. Жапония - дүние жүзінде балалар елімнің көрсеткішінен ең төмендеп және өмір сүру орта жасы бойынша көрсеткішінің ен жоғарылы-ғымен танылған салауатты адамдар ел! (Қосымшадағы» 12-кестені қара) . Сондай-ақ оған мемлекеттік демографиялық саясат үлкен әсер етті. Онда отбасының мәселелерін жоспарлау жөніндегі сабақтар мектептің жоғары сыныптарында-ақ өткізіледі. Неғұрлым кеш некелесу қатты насихатта, болады. Жапония халқының ұлттық құрамы мүлде бірыңғай. Бұл типтік 6ір ұятты ел, мұнда жапондықтар халыктың 99%-ынан астамын құрайды. Жапон тілі өте ерекше және басқа тілдік топтардың бірде-біреуіне қосылмайды. Әрі иероглиф, әр буындық әліппе ретінде пайдаланылатын қазіргі жапон жазуынын жүйесі де өте күрделі.

Елде ерте феодалдық кезеннің өзінде енген екі негізін дін бар: синтоизм және буддизм. Дінге сенушілер бір мезетте қатар өмір суріп жатқан осы екі дінді де тутынады; қайсысының әсері басым болса, соған кебірек ден қояды.

Жапония - балаларды ен ерте жастан бастап оқытып, тәрбиелеуге үлкен көңіл бөлетін бірден-бір жоғары мәдениетті, жаппай сауатты ел. Жапо-нияда университеттердің саны бүкіл Батыс Еуропадағыдан көп. Бұл ел -байырғы мәдениетті, әсемдікті және тұрмыс дәстүрін берік сақтаған, жа-пондық өмір салты дейтін түсініктің құрамына енетін ежелден келе жатқан мәдениет ел.

Ондай дәстүрлерге мыналар юредк икебана - гүл шоғын қурастыру және вазаларға гүлдерді], ағаш бутақшаларын сәндеп салу: бонсай - ергежейлі ағаштар отырғызу; каллиграфия - қылқаламмен, тушьпен сәндеп жазу; музыка; қағаз бен жібекке сурет салу; храмдық және баупарк сәулет құрылысы; көлеңке театры; шай салтанаты; кимоно әйелдер киімі, ауыр салмақтылардың сумо күрсі; дзюдо; каратэ; тамақ жейтін шеке; аспаздық ерекшелігі; дастарқан жасау және т. б.

Жапондардың ұлттық дәстурлерінің бірі - қоршаған ортаны, ағаштар мен гүлдерді, жануарларды аялап, қорғау дәстүрі адамдардың бойына бала жастан спин, қалыптасады. Сондықтан Жапонияда әрбір маусым бойынша табиғатта серуендеу кең өріс алған, мысалы: көктемде жабайы шиемен (сакура) гүлдеуін, күзде қызыл үйеңкі орманын тамашалау ұлттық мерекелердің біріне айналған. Қазір осылардың бәрі батыстан елге бере бастады.

Халық тырыздығының орта есебі бойынша (1 км ² -ге 340 адамнан) Жапония дүние жүзінде алдынғы орындардың бірі иеленеді. Шын мәнінде мұнда халықтың тығыздығы едәуір жоғары, өйткені елден халық түгел дерлік жағалық ойпаттар мен өзен аттарларына шоғырланған.

Жапония соңғы онжылдықтарда ұрбанизация қарқынының өте жоғарылығымен ерекшеленді. Осы көрсештің нәтижсінде ол дүние жүзінде алғашқы орындардың 6іріне шық, ты (18-суретті қара) . Елде екі жүзден астам үлкен қала бар.

Қаланың жапондық үлгісімен көптеген өзіне тән сипаттары бар. Қала-лардың көбі орта ғасырларда феодалдық сарайлардың, монастырьлардың, почта жолдарының төңіегінде пайда болған. Олар өзтіп құрылымдық формасы мен бір және екі қабатты құрылысын әлі күнге дейін сақтап келеді. Екінші дүние жүзлік соғыстан кейін көптеген үлкен қалалар «амери-каландыруға» ұшырады: олардың орнына банкілер, монополиялардың Штаб-пәтерлері орналасатын көп Қабатты үйлер пайда болды. Алайда, бір ерекшелік - жапон қалаларында екерліп орталығы жоқ.

Атап айтқанда, казтар халықтың негізі бөлігі үлкен қалалар мен қала-лық агломерацияларға шоғырлануда. Олардың ірілері. Хонсюдың онтүстік жағалауын бойлай үзіліссіз тізбек түрінде созылып жатыр. Олардың ішінде Токио, Осаки және Нағой қалаларының айналасына шоғырлантан «үлкен үштік» агломераниясы ерекше кезге туседі (68-суретті қара) . Қалай болғанда да, Жапония Токиодан басталады деп тегін айтпайды.

Токио - Жапон аралдарының ішіндегі ең үлкен Канто жазығында орналасқан дүние жүзіндегі аса ірі қала. Ол 1869 жылы елдің астанасы болды және «Шығыс астана» дегенді білдіретін осы атауына сол кезде ие болған. Ознің тым ретсіз салынуымен ерекшеленетін Токио - дүние жүзінен ең халқы көп қалалардый 6ірі. Ол жоғарыға да (жер ешкінше төтеп берерлік 50-60 қабатты үйлер), төменге де (жер асты сауда орталықтары), жан-жағына қарай да өсіп барады.

Осаки мен Нағой агломерациялары қасындағы Токионың басқа да агломе рацияларымен тұтасып, бұрыңғылардан да ірі «галактиканы» - жағалауды бойлай 600-700 км-ге созылып жатқан. Токайдо мегаполисы дүниеге әкелді. Мұндағы халықтың орташа тығыздығы 1 км ² -ге 800-1000 адамнан келеді ал ондағы адамның жалпы саны 55 млн-ға жетеді, бұл, мысалы, Италияның бүкіл халқының санымен салыстыруға болады.

3. Шаруашылығы: XXI ғ-ға барар жолда. 50-жылдардан бастап ширек ғасыр бойы Жапон экономикасы өте жоғары қарқынмен өсуде болды. Ел қысқа мерзім ішінде ғылымда, техникада, білім беруде, өнеркәсіп пен саудада үлкен жетістіктерге жетіп, қарыштап алға басты.

Жапония дүние жүзіндегі ең басты несие беруді елге айналды. Елде экономикалық өмірлік барлық саласында түбегейлі қайта құрулар елеулі дәрежеде жүзеге асырылды, постиндустриялы (индустриялы қоғамнан кейін ілгерілеген қоғам) қоғамның негіздері жасалды.

Жапонияның өнеркәсібі алғашында негізнен эволюциялық жолмен дамыды. Энергетика, металлургия, автомобиль және кеме жасау, химия, мұнай - химия, құрылыс өнеркәсіп сияқты базалық салалар импорттық шикізат арқылы қайта құрылған болатын. Бұлардың бәрі техника мен тех-нологияның ең жаңа жетістіктері мен жабдықталды, бұл кезде көптеген па-тенттер мен лицензиялар шетелден, әсіресе АҚШ пен ГФР-ден сатып алы-нып, жергілікті жағдайға бөлімдегі құрылды.

Егерде бұрын Жапонияның символдары әдетте қасиеті; тау Фудзияма, сакура, самурай болып кеясе, кейін оларға батыс елеміндегі аса АЭС, ме-таллургиялық комбинаттар, супертанкерлер, кепірлер, тоянельдер, жүрдек пойыздар, қазіргі заманғы автомобильдер «Тоста», «Хонла», «Ниссан», сияқтылар кқосылды. Қуат және шикзат кездерінің дағдарысынан кейін, яғни 70-жылдардың ортасында өнеркәсіп дамудың революциядық, жолына түсті. Ел импорткі тәуелді отын мен қажет егетін өндірістерді (қуат көзі мен металға қатысты болып келеді) барынша азайтып, ал ең жаңа ғылымға Тікелей қатысатын салаларды барынша кебейте бастады. Ғылым электро-

ника, жұмыс техникасы, биотехнология салаларында жетекші орынға не болып, дәстүрлі қуат көздерін пайдалануға кірісті. Жапония ғылымды қаржыландыру үлесі жағынан дамыған елдердің ішінде бірінші орын ала-ды, ал ғылыми қызметкерлердің саны жағынан ГФР, Улыбритания және Францияны қосып есептегендепден асып түседі.

Сондай-ақ білім берудің, кәсіби мамандықтың еңбек сүйпгіштіктің, еңбекшілердің өзін-өзі ұстауынша, олар өздерінің техникалық бөмдерінің жетілдіруге үнемді ұмтылуының жоғары дәрежеде болуы Жапон халқының сапасы өте жоғары екендігін танытады. Әдетте, Жапон жұмысшысының кәсіби дайындығы америка Жумысшысына Қарағанда жоғары болалы. Ал, енңбекке ақы төлеу өнімінің санына ғана емес, сапасына да тәуелді болады, бұл өнімділіктің ұдайы өсуне мүмкіндік береді. Бұдан басқа, жапон жұмысшысы әдетте "өмір бойына» жалданады және жұмыс орнын өте сирек ауыстырады. Бұл жұмысшының «өз» фирмасындағы жұмыс стажы оның еңбек ақысына, еңбек демалысына, зейнет ақысына әсер ететін болғандықтан, ол өзі істейтін өндірісті жақсарта беруге өзінен-өзі ынталы болады.

Екінші дүниежүзілік соғыстан кейін ауыл шаруашылығын да түбірімен қайта құруға тура келді. 1929 жылы Н. И. Вавилов осы елге жасаған сапарынан кейін өзінің «Пять контингентов» дейтін кітабында былай деп жазды: «Жапониядағы егіншілік өзінің Орталық және Оңтүстік Жапонияға жердің әрбір кішкентай пұшпағы жете пайдаланылған». Әрине, қазір дәстүрлі шаруашылықтағы өнімді еңбек әлі сақталып отыр. 40-жылдардың аяғындағы аграрлық реформадан кейін помещиктік жер иеленушілік жойылып, жер шаруалардың меншігіне берілді де, негізгі өндірушілер фермерлер болып шықты.

Ауыл шаруашылырының құрылымы да өзгерді, Жапония әрқашан да таза егінші ел болатын. Егістік жердің тең жартысын алып жататын күріш бұрығысынша дәндә дақылдардың жөндеп жапондардың негізі наны болып қала берді. Бау-бақшамен айналысу, мүйізді ірі кәрі мал (сиыр), шошқа, құс өсіру жақсы дамыды. Жапондардың тамақтану рационы еуропалық және американдық ранионға жақындай түсті (бірақ қазір жапон бар жылда ағылшынның бір айлық нормасын жейді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.