Әкімшілік құқықтын ұғымын түсіндіру



1 Әкімшілік құқықтын ұғымын түсіндіру
2 Әкімшілік.құқықтық нормалар
Әкімшілік құқық-ол мемлекеттік басқарудағы қоғамдың қатынастарды реттейтін және әкімшілік құқық бұзушылық жасағаны үшін жауаптылықты белгілейтін Қазақстан Республикасының қолданыстағы құқығының
саласы.
Әкімшілік құқық мәні атқарушы өкімет органдарының (Үкімет, министрліктер, әкімдер және басқалар) мемлекеттік басқару аясында өз міндеттері мен қызметтерін тікелей жүзеге асыруына байланысты қоғамдық қатынастардың жиынтығын құрайды. Әкімшілік құқықпен реттелген қоғамдық қатынастарда әрқашан басқару билігінің өкілеттігі берілген атқарушы өкімет органы қатысуы қарастырылады. Атқарушы өкімет органдарының иелігінде заңды құралдары болады, сол арқылы азаматтардың құқықтары мен бостандығын, меншігін қорғайды. Қоғамдық және мемлекеттік басқарудың өкілетті органдары, сондай-ақ әкімшілік соттар Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық туралы Кодексінде белгіленген шараларды қолданады.
Әкімшілік құқық іс жүзінде құқықтық реттеудің барлық әдістемелерін пайдаланады. Әкімшілік-құқықтық нормалар мен қоғамдық қатынастарға ықпал ететін әдіс-тәсілдерді әдістеме деп түсінеміз. Әкімшілік-құқықтық әдістерге мыналар жатады:
— тапсырма беру—бұл субъектінің әкімшілік құқықпен
белгілеген қандай да бір нақтылы әрекетті жасау міндеті;
—рұқсат ету—бұл құқық шеңберінде субъектіге қандай бір әрекет жасауға немесе өз қалауы бойынша оны жасаудан қалыс қалуға рұқсат беру;
— тыйым салу—бұл заңмен тыйым салынған әрекеттерді
жасауға тыйым салу.
Әкімшілік құқыққа нұсқама беру және тыйым салу әдістемелері тән. Өйткені атқарушы өкіметтің заңды билік өкілеттілігін иеленген органы әкімшілік-құқықтық қатынастарға міндетті түрде қатысушы болып табылады. Атқарушы өкімет органдарының мұндай өкілеттіктері әр алуан заңдылық үлгіде: орындалуға міндетті бұйрықтар шығарумен; құқық бұзушылық жасағаны үшін әкімшілік жаза берумен және т.б. іске асырылуы мүмкін.

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:   
Әкімшілік құқықтын ұғымын түсіндіру

Әкімшілік құқық-ол мемлекеттік басқарудағы қоғамдың қатынастарды
реттейтін және әкімшілік құқық бұзушылық жасағаны үшін жауаптылықты
белгілейтін Қазақстан Республикасының қолданыстағы құқығының
саласы.
Әкімшілік құқық мәні атқарушы өкімет органдарының (Үкімет,
министрліктер, әкімдер және басқалар) мемлекеттік басқару аясында өз
міндеттері мен қызметтерін тікелей жүзеге асыруына байланысты қоғамдық
қатынастардың жиынтығын құрайды. Әкімшілік құқықпен реттелген қоғамдық
қатынастарда әрқашан басқару билігінің өкілеттігі берілген атқарушы өкімет
органы қатысуы қарастырылады. Атқарушы өкімет органдарының иелігінде заңды
құралдары болады, сол арқылы азаматтардың құқықтары мен бостандығын,
меншігін қорғайды. Қоғамдық және мемлекеттік басқарудың өкілетті органдары,
сондай-ақ әкімшілік соттар Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық
бұзушылық туралы Кодексінде белгіленген шараларды қолданады.
Әкімшілік құқық іс жүзінде құқықтық реттеудің барлық әдістемелерін
пайдаланады. Әкімшілік-құқықтық нормалар мен қоғамдық қатынастарға ықпал
ететін әдіс-тәсілдерді әдістеме деп түсінеміз. Әкімшілік-құқықтық әдістерге
мыналар жатады:
— тапсырма беру—бұл субъектінің әкімшілік құқықпен
белгілеген қандай да бір нақтылы әрекетті жасау міндеті;
—рұқсат ету—бұл құқық шеңберінде субъектіге қандай бір әрекет жасауға
немесе өз қалауы бойынша оны жасаудан қалыс қалуға рұқсат беру;
— тыйым салу—бұл заңмен тыйым салынған әрекеттерді
жасауға тыйым салу.
Әкімшілік құқыққа нұсқама беру және тыйым салу әдістемелері тән.
Өйткені атқарушы өкіметтің заңды билік өкілеттілігін иеленген органы
әкімшілік-құқықтық қатынастарға міндетті түрде қатысушы болып табылады.
Атқарушы өкімет органдарының мұндай өкілеттіктері әр алуан заңдылық үлгіде:
орындалуға міндетті бұйрықтар шығарумен; құқық бұзушылық жасағаны үшін
әкімшілік жаза берумен және т.б. іске асырылуы мүмкін.
Әкімшілік-құқықтық нормалар—бұл мемлекеттік басқару саласындағы
қоғамдық қатынастарды реттейтін мінез-құлықтың мемлекет белгілеген жалпыға
міндетті ережелері. Әкімшілік құқықтық нормалармен тиісті мінез-құлықтың
белгілі бір нұсқасы беріледі, яғни нормаларда көзделінген
шарттарды сақтау кезінде ерік беріледі (рұқсат етіледі), яғни
белгілі бір әрекеттерді жасауға тыйым салынады.
Әкімшілік-құқықтық нормалар, негізінен, атқарушы өкімет органдарының
ұйымдастырылуын және қызметін реттеуге есептелінген. Олар осы органдардың
құрылымын, олардың билігінің өкілетті көлемін, қызмет тәртібін т.б.
белгілейді. Әкімшілік-құқықтық нормалары, сондай-ақ әкімшілік құқықтық
қатынастардың басқа да субъектілеріне бағытталған (азаматтарға, қоғамдық
бірлестіктерге басқаларға) тәртіп ережелерінен тұрады. Әкімшілік-құқықтық
нормалардың көп түрлілігіне бөліп қарайды.
Материалдық және іс жүргізушілік әкімшлік-құқықтың нормаларды мазмұны
бойынша айырады. Материалдық нормалар азаматтардың, атқарушы өкімет
органдарының басқалардың әкімшілік құқықтық жағдайын бекітеді (құқық
субъектілерінің құқықтары мен міндеттері, мемлекет органдарының мәртебесі).
Іс жүргізушілік нормалары әкімшілік құқық субъектілерінің құқықтық
міндеттемелерді іске асыру тәртібін, сондай-ақ үкіметтің атқарушы
органдарының нормативтік актілерді шығару рәсімін белгілейді.
Құқық субъектілерінің тәртібіне ықпал ету әдістемелері бойынша
міндеттейтін, тыйым салатын және уәкілдендіретін әкімшілік құқықтық
нормаларға бөледі. Міндеттеуші нормалар субъектіге белгілі бір әрекет жасау
міндетін қояды. Мысалы, қызметкерді жұмыска қабылдау кезінде мемлекеттік
органның басшысы бұйрық шығаруға міндетті. Тыйым салушы нормалар құқық
субъектісіне не ана, не мына әрекеттерді жасауға тыйым салудан тұрады.
Мысалы, әкімшілік құқық бұзушылық туралы Кодекс әкімшілік құқық бұзушылық
белгілеріне жататын әрекеттер жасауға тыйым салулардан құралған.
Уәкілеттендірілетін нормалар субъектілерге өз қалауы бойынша, бірақ
міндетті түрде құқықтық нормалар шеңберінде әрекет етуге мүмкіндік береді.
Мақсаттылық міндеті бойынша реттелетін және қорғалатын әкімшілік
құқықты нормаларға бөледі.
Реттелетін ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Құқық жəне діни нормалар
ЗАҢ БОЙЫНША НОРМА ЖҮЙЕСІ
Құқық нормаларын талқылау ұғымы
Конституциядан қылмыстық құқық
Мамандықтың пәндер каталогы
ҚЫЛМЫСТЫҚ ҚҰҚЫҚТЫҢ НЕГІЗГІ ТҮСІНІГІ ЖӘНЕ ЖАЛПЫ СИПАТТАМАСЫ
Заңды жауапкершілік
Әкімшілік құқықтық норма және әкімшілік құқықтық қатынастар
Құқық нормаларын талқылау түрлері
Азаматтық құқық нормалары
Пәндер