Жер шарындағы халықтардың әркелкі таралуы

Жоспар
Кіріспе

1 Жер шарындағы халықтардың әркелкі таралуы.
2 Халықтың жер шары территориясы бойынша орналасу тезистерін нақтылау
3 ХХ ғасыр бойы ол демографиялық жарылыстың нәтижесі

Жер шарының халқы 6 млрд – тан асты, осы халықтардың барлығы 15-20млн түрдегі мекендерде – қалаларда, қала маңында, ауылда, саяжайларда және т.б. жерлерде тұрады. Алаайда бұл мекендер жер беіндегі құрлаықта әркелкі орналамқан. Зерттеулер бойынша бүкіл адамзаттың жартысы құрлықтың ½ бөлігінде тұрады.
Жер шарындағы халықтардың әркелкі таралуы 4 басты себептермен анықталады.
Бірінші себеп – табиғи факторлардың әсері. Төтенше қауіпті табиғи жағдайдағы кең көлемді аудандар (шөлдер, мұздықты аймақтар, тропикалық ормандар) адамдар үшін қолайлы мекен болып табылмайды.
Мұны 1 – кестеден байқауға болады. Кестеде жеке аудандар арасындағы жалпы заңдылықтар мен ерекшеліктер көрсетілген.

Пән: Социология, Демография
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Жер жарындағы халықтардың әркелкі таралуы.
Жер шарының халқы 6 млрд – тан асты, осы халықтардың барлығы 15-20млн
түрдегі мекендерде – қалаларда, қала маңында, ауылда, саяжайларда және т.б.
жерлерде тұрады. Алаайда бұл мекендер жер беіндегі құрлаықта әркелкі
орналамқан. Зерттеулер бойынша бүкіл адамзаттың жартысы құрлықтың ½
бөлігінде тұрады.
Жер шарындағы халықтардың әркелкі таралуы 4 басты себептермен
анықталады.
Бірінші себеп – табиғи факторлардың әсері. Төтенше қауіпті табиғи
жағдайдағы кең көлемді аудандар (шөлдер, мұздықты аймақтар, тропикалық
ормандар) адамдар үшін қолайлы мекен болып табылмайды.
Мұны 1 – кестеден байқауға болады. Кестеде жеке аудандар арасындағы жалпы
заңдылықтар мен ерекшеліктер көрсетілген.

1- кесте. Биіктік зоналар бойынша жер шарындағы
халықтың таралуы.
Теңіз деңгейінен төмен немесе жоғары орналасқан аймақтардағы
Бүкіл құрлық халықтың таралуы. %
200м 200 – 500 - 1000-20002000 мТіршілік Территориян
төмен 500м 1000м м жоғарыортасыныңың орташа
аралығыаралығындаралығынд орташа биіктігі. м
нда а а биіктігі.
м
Еуропа 69 24 7 - - 170 300
Азия 56 24 12 7 1 320 950
Африка 32 24 21 21 2 590 750
Солтүстік
Америка 41 33 8 8 4 430 700
Оңтүстік
Америка 42 15 23 9 11 645 580
Мұжиттық
Аралдар 73 18 8 1 - 95 350

Бүкіл құрлық
(Антарктида
мен 24 12 7 1 320 725
Гренландияны
қоспағанда) 56

Олардың басты жалпы заңдылықтарын былай қолдауға болады, яғни бүкіл
халықтың 80% 500м дейінгі биік қыраттар мен ойлаттарда мекендейді. Бұл
жер бедерінің үлесі жалпы жер беті құрлығының 28% алады. Оған сондай – ақ
Еуропа, Австралия мен Мұхиттың Аралдары кіреді. Бұлелдерде бүкіл Халықтың
90 % астамы осындай аймақта мекендейді. Азияда және Солтүстік Америка да ол
80 % тең. АлайдаАмерика мен Оңтүстік Америка халқының 43 – 44 % - 500 м
жоғары орналасқан мекендерде өмір сүреді. Осындай әркелкі орналасуда басқа
да елдерден байқауға болады. Мысалы, төмен аймақтарда менкендейтін елдерге
Нидерланды, Қытай, АҚШ кірсе, ал ең биік аймақтарда орналасқан елдерге
Боливия, Ауғанистан, Эфиопия, Мексика, Иран, Перу елдері кіреді. Бұл елдер
негізінен жер бетінің субэкваторлық және субтропиктік климаттың
белдеулерінде жинақталған.
Екінші себеп терихи ерекшеліктерінің әсерінен адамзаттың жер бетіндегі
құрлықты әркелкі таралуы жатады. Негізгінен халықтың жер территориясы
бойынша орналасуы адамзаттың бүкіл тарихы бойы жүрді. Б.ғ.д. 40 -30 жылдан
басталып, қазіргі түрдегі адамның қалыптасу процессі Оңтүстік Шығыс Азияда,
Солтүстік Шығыс Азияда, Оңтүстік Еуропада жүрді. Осы жерлерден адамдар
бүкіл жер шары бойынша таралды. Б.ғ.д. 30-20 жүз жылдықта олар Солтүстік
және Оңтүстік Американы, ал осы кезеңнің соңында Австралияға да таралды.
Үшінші себеп – қазіргі демографиялық жағдайдың ерекшелігі халықтың
саны мен тығыздығ оның табиғи өсімінен жоғары елдер мен аймақтарда жылдам
артуда. Осыған дәлел ретінде Бангладешті айтуға болады. Бангладеш шағын
территориясымен тығыздығы мен табиғи өсімнің ең жоғары бөлумен халықтың
тығыздығы 1 км 940 адамнан келеді. Мұнда қазіргі туу мен табиғи өсуі
дәрежесі сақталып, не болмаса артса, онда 2025 ж келіп, елдегі халықтің
тығыздығы 1 км 2000 адамнан асады.
Төртінші себебі – адам өмірінің, олардың шаруашылық қызметінің
өндірудің даму дәрежесінің әлеуметтік - экономикалық жағдайы. Осы
құбылыстың әсерінен халықтар теңіз бен мұхит маңыңа нақтырақ айтсақ құрлық
- мұхит шекарасы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.