Басқару процесінің ұғымы

Пән: Менеджмент
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе

Басқару процесінің ұғымы

1. Басқару процесінің негізгі сипаттамалары

2. Басқару процесінің типтері

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

Біз басқару жүйелік тәсілдерінің негіздерінің ұғымдарына тоқталып өттік. Оның негізгі сипаттамаларын қарастырдық. Басқару процесінің типтерінде шолып өттік. Басқару процестерінің ұғымдарына анықтама беріп, оларды талқыладық. Билік жүргізу әдістерін де қарастырдық. Жеке және ұжымдық билік жүргізу әдістерін пайдаландық. Билік жүргізу әдістерін қолданыла отырып, олардың екі түрін пайдаландық. Билік негізі биліктің пайда болуы, ал билік көзі осы билік негізін іске асыру түрлері болып табылады. Басқару жүйесіндегі қолданылатын әдістерге тоқталып өттік.

Басқарудың принциптерінің дамуы басқарудың қызметтерін сипаттау жалпы ұйымның басқарылуына жүйелі түрде қатынасты бөліп жасау. Басқарудың әдіс - тәсілдерінің жұмыскерлердің арасындағы қарым-қатынасқа пайдаланынып олардың қағаттануын жоғарғы дәрежеге жеткізу және еңбек өнімділігін арттыру мақсатында барлық жұмыскерлердің потенциалына қарай барлығын пайдалануы үшін ұйымды соған сәйкес құру қажет. Басқарудың экономикалық әдістерінің негізгі мақсаты кәсіпорынның ұжымның және тұлғалардың белсенділік көрсетуге ұмтылатындай экономикалық жағдайларды қамтамасыз ету.

Әрбір басқару қызметі процесс болып саналады, өйткені, бұлар гөріі өзара байланысты әрекеттер сериясынан тұрады. Басқару қызметі барлық қызметің жалпы жиынтығы. Басқару қызметіне ғылымның көптеген салаларында ғалымдар зор көңіл бөлді. Кезінде А. Файоль былайша түжырымдаған болатын: «Басқару дегеніміз болжалдау және жоспарлау. ұйымдастыру, жарлық беру, үйлестіру және бақылау».

Басқару процесінің ұғымы

Басқару - адамдардың кәсіптік қызметі. Бұл қызметтің мән-мазмұнын айқындау үшін оның анықтамасын берейік. Басқару - бүл ұжымдағы адамдарға және жекелеген адамдарға, олардың бірлескен (еңбек) жұмыс процесінде мақсатты жүйелі ықпал ету.

Осы анықтамадан бірқатар қорытынды жасауға болады. Басқару ең аддымен, ықпал ету, демек мұнын өзі сол әрекетке билік ету қажеттігін көрсетеді.

«Мақсаттылық» анықтамасы басқару міндетін - қажетның алдына қойған мақсатына жетуін қамтамасыз етуді көздейді. Оның үстіне мақсат қою да басқару міндеті.

«Жүйелік» анықтамасы дүрін-дүркін емес жүйелі, үздіксіз жүзеге асыру қажеттілігін көрсетеді.

Әрекеттің осындай міндетті бірізділігін басқару процесі деп атайды. Әр түрлі деңгейде басқару процестерінің күрделілігіне және алуан түрлілігіне қарамастан, Д. Н. Бобрышев осы категорияға - басқару процесіне біршама жалпылама анықтама береді. Басқару процесі - бұл шешімді шығаруды, қабылдауды қабылданған шешімінің орындалуы жөніңдегі жұмыс барысын үйлестіруді, кабылданған шешімнің орындалу барысын бақылауды бірізділіклен жүзеге асыру (I схема) . Бұл анықтама басқару әрекетінің мазмұнын да ашады.

Басқару түрлеріне алалғандардан басқа төрт қосымша фактор әсер етеді, енді солрға толығырақ тоқталайық:

Басшаның қызметі оның қарамағындағылардың бір күндік еңбегінің нәтижесімен бағаланбайды. Оның еңбегінің нәтижесі белгілі бір уақыт аралығында қызметкерлердің жетістігіне байланысты бағаланады.
Өзіндік басқару типін қалыптастырғанда мына факторларды есте ұстаған жөн: ол тұрақты және жеткілікті дәрежеде икемді болу керек. Егер басшының мінезі көңіл - күйіне қарай үнемі өзгеріп отырса, оның қарамағындағылармен түсінісуі қиын болады. Жақсы басқарушы өзіне ыңғайлы басқару типін ғана қолданануға тырысады.
Қызметкерлерді қабылданған шешімдердің саны емес өз мүдделеріне әсері қызықтырады. Жақсы басшы олардың мүдделеріне тікелей қатысты шешімдерді дайындау кезінде қызметкерлерді тартуға тырысады.
Басқару типін таңдаған да оның бағдарын есепке алу керек. Егер басшының басты мақсаты қызметкерлер мүддесін қанағаттандыру болса, олардың қажеттілігін ұйым қажеттіліктерімен қатар орындауға тырысады. Қызметкерлер мүддесін қорғау дегеніміз - қойылған міндеттерді қарапайым әдістермен шешу . Өз қарамағындағыларын жағдайын ойлаған басшы көп жағдайда үлкен жетістіктерге жетеді.

Басқару процестерін басқарудың көптеген жүйелері мен салаларында жүзеге асырады. Кәсіпорындар мен мекемелерде, кәсіпорындарды тасымалдау орындарында, т. б. Яғни, адамдар еңбек ететін қажетның барлығында белгілі бір мақсатқа жету үшін басқару қызметі бірінші кезектегі міндет болып саналады. Басқару процесі мемлекеттік деңгейде де, шаруашылық ұйымында да бірдей жүргізіледі. Стратегиялық және жедел проблемаларды шешкен кезде ол бір мақсатты көздейді, әрине мұндай жағдайда көбінесе «Стратегиялык басқару», «жедел Басқару»секілді терминдерді пайдаланады. Бірақ мұнда басқару мазмұны өзгермейді.

Басқару циклді процесс ретінде қарастырылады, ол «Басқару кызметі» деп аталатын басқару жұмысының нақты түрінен тұрады. Басқару қызметі - Басқару жұмысының нақты түрі, оны жүзеге асыру үшін арнайы амалдар мен әдістер, сондай-ақ тиісті ұйымдық жұмыстар қолданылады.

Функция - көп мәнді термин. Философияда бұл екі объектінің (топтық) қарым-қатынасы, онда біреуінің өзгеруі екіншісінің өзгеруіне түрткі болады, социологияда - белгілі бір әлеуметтік институт немесе жеке әлеуметтік процесс жоғары деңгейдегі коғамдык жүйенің қажетін орындайды.

Функция - бұл сонымен қоса әрекет, міндет жұмыс. Бұл мағынада функция ұғымы басқару қызметінің категориясьін анықтаған кезде басқару теориясында, сондай-ақ олардың ұйымдастыру жүйесіндегі басқа қызметтерінде - өндірістік, әлеуметік т. б. өзгешелігін көрсету үшін пайдаланылады.

Басқару қызметінің өзіндік өзгешелігі, ерекше мазмұны болады, әрі дербес жүзеге асырылуы мүмкін. Оларды кез-келген басқару саласындағы адамдар қызметіне теңдестіруте болады. Шындығында, кез келген салада басқару үшін шешімді әзірлеу және қабылдау, оның орындалуын ұйымдастыру, оның орындалу барысын үйлестіру, орындалу нәтижесін бақылау және де осы деректердің негізінде келесі шешімді шығару және қабылдау қажет.

Басқарудың барлык қызметі бір-біріне тығыз байланысты, сонымен қоса, олар бір-бірімен сіңісіп кетеді. Жоғарыда атап көрсетілгендей, басқару қызметіне деген көзқарас және олардың жіктелуі алуан түрлі. «Менеджмент негіздері» кітабының авторлары ( М. X. Мескон, М, Альбет, Ф. Хедоури) басқару қызметінің елеулі түрлерін шағын категорияларға бөледі. Мұның өзін қазіргі барлық ұйымдарға қолдануға болады . Авторлардың пікірінше, басқару процесі олардың өзара байланысты қызметтерінен: жоспарлаудан, ұйымдастырудан, мотивация және бақылаудан тұрады

1-схема. Басқару процесінің мазмұны

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.