Дене тәрбиесінің міндеттері

Пән: Спорт
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

Дене тәрбиесі пәні.
Дене тәрбиесінің міндеттері.
Дене тәрбиесінің құралдары.

Дене тәрбиесінің пәні, міндеттері, құралдары.

Сауықтыру міндеті. 1. Шынығу, сыртқы ортаның әсеріне ағзаның төзімділік қарсы әсері күшін арттыру. Бұл міндетті шешуде мұқият байқауды және біртіндеп, баланың тері қабаты арқылы жоғары деңгейде жылу бөлетінін ескеруді талап етеді.

2. Сүйек құрылысы, буын-байланыс аппаратының, омыртқалардың физиологиялық иіндерінің (изгибтерінің) дұрыс және өз уақтында дамып, қалыптасуының, сонымен бірге, барлық бұлшық ет топтарының шамалас тең дәрежесінде дамуына және нығаюына, қорытындысында дұрыс сымбатты тұлғаны қалыптастыруға жәрдемдесу. Бұл міндетті шешуде қаңқаның иілгіштік икемділігін, бұлшық еттің созылғыштығы мен әлсіздігін, әсіресе күнделікті қозғалысқа аз қатысатындарын ескеруді қажет етеді.

3. Ағзаның басқа жүйлерінің, атап айтқанда жүрек қан айналымы, тыныс алу, жүйкенің дамуына және функциональдық жетілуіне, зат алмасу процесінің жақсаруына жәрдемдесу. Әсіресе қозғалыста ырғақпен терең тыныс алуға үйрету маңызды.

Білім беру міндеті. 1. Негізгі өмірдегі маңызды біліктілік пен дағдыларды қалыптастыру (жүру, жүгіру, секіру, лақтыру және қағып алу, шаңғымен жүру, суда жүзу және т. б. ) және дененің әртүрлі бөліктерімен жүйелі қозғалысты орындай білу, тұрғанда, отырғанда, жүргенде дене сымбатының қалпын сақтау.

2. Барынша дұрыс, жүйелі қозғалысты қамтамасыз ететін мына сапаларды дамыту қозғалыстың ырғақтылығы, жүйелілігі, кеңістікте бағдарлай білу, денені игере білу және бар күшті есепке ала білу;

3. Жеке және қоғамдық гигиенаны сақтау дағдыларын бойына сіңіру;

4. Денешынықтыру жаттығуларымен шұғылдануға байланысты бастапқы біліктілікті қалыптастыру.

Тәрбиелеу міндеті. Назарды, зердені дамыту, сөз арқылы нұсқаумен қимыл-қозғалыс әрекетін орындай білу, ал ең жасы үлкендеріне (7 жасарларға) қозғалыстың дұрыстығын бағалату, біліктілік шеңберінің аясын кеңейту, сөйлеу қабілетін дамыту арқылы ақыл-ой тәрбиесін беруге қол жеткізу.

Гигиеналық процедуралар мен денешынықтыру жаттығулары сабағында (жуынғанда, киім ауыстырғанда, спорт құрал-жабдықтарын дайындағанда және т. б. ) өзіне-өзі қызмет ету дағдылары арқылы еңбекке тәрбиелеуге қол жеткізу ;

Еңбекке қажетті сапаларды дамыту; Әріптестерімен бірге атқаратын денешынықтыру жаттығуларын орындау кезінде өзара қызмет көрсетудің әртүрлі формаларын үйрету ; Заттардың қасиеттері және олармен жұмыс істеу мүмкіндіктері жайлы білімді байыту. Балаларды адамгершілікке, өнегелілікке тәрбиелеу үшін ұжымда өзін-өзі алып жүре білуге, басқа балаларды және үлкендерді сыйлауға, адалдыққа тәрбиелеу; Мәдени мінез-құлық дағдыларын, яғни кішіпейілділік, ұқыптылық, ұстамдылықты дамыту ; Қорқыныш сезімін баса білу; Еңбек сүйгіштікке тәрбиелеу; денешынықтыру жаттығуларымен шұғылдану дағдыларын қалыптастыру.

Оларға эстетикалық тәрбие беру үшін - эстетикалық сезім, талғам, сыртқы келбетіне, бейнесіне, қозғалысына және әрекет, қызметіне, қоршаған ортаға, табиғатқа қарап ажыратып, бағалай білуге тәрбиелеу. Мектеп жасына дейінгілерді тәрбиелеу ашық көрсетілген кешенділік әсерімен сипатталады. Күнделікті балалармен кез келген пікірлесу формасымен сұқпаттасқанда әртүрлі міндеттерді шешуді қамтамасыз етуге талаптану, яғни баланың ішкі дүниесіне бүтіндей әсер ету керек. Мысалы, қимыл-қозғалыс ойынында қандай да бір арнайы міндетті шешу қарастырылғанымен, оны балалардың денелерін дамыту үшін сабақты барынша пайдалы ұйымдастыру жолдарын қарастырып, белсенді және дәл ойынға кіретін қозғалыстың орындалуын қамтамасыз ету, ұйымшыл әрекет қимылдарға, ойын ережелеріне мойын ұсынуға, ойынның мазмұнын түсіндіріп, біліктілік ауқымы мен эстетикалық көріністерді кеңейту, сөзді таза айтуды үйрету қажет.

Дене тәрбиесінің құралдары

Денешынықтыру жаттығулары мектепке дейінгі жастағылардың барлық жас ерекшелік топтарында қолданылады. “Балалар бақшасындағы тәрбие бағдарламасының” “Дене мәдениетіне тәрбиелеу” бөлімінде барлық топтар үшін міндеттері және денешынықтыру жаттығуларының негізгі түрлері берілген. Емшектегі жастағы 2 айлық кезінен бастап сылбыр және сылбыр-белсенді жаттығулар үлкендердің жәрдемімен орындалып массаж жасау, ауа ваннасы, ал кешірек - еңбектеу, жүруге дайындық жаттығулары, сырғанау және доп лақтыру, сонымен бірге басқа да ойыншықтармен, “Алақан соғу ойыны” типтес ырғақты жаттығулармен үйлестіріледі.

Мектепке дейінгі 3-7 жасар балалар үшін мыналар қолданылады :

1/ Гимнастикалық жаттығулар мына түрде : а/ Негізгі қозғалыс әрекеттерін үйретуге арналған жаттығулар ; жүру және жүгірудің әр түрі оның ішінде жіңішке тар жолақпен ; түзу екпінмен келіп тереңге, ұзындыққа, биіктікке секіру; кішкене құм толтырылған қапшықты, допты бір және екі қолмен лақтыру; еңбектеу, гимнастикалық сатымен және қиялап қойылған жазықтықпен өрмелеу; би жаттығулары ; ә/ Әртүрлі құрал-заттармен және оларсыз жалпы дамыту жаттығулары, басында имитациялық, үлкен балалар (6-7 жас) топтарында абстракталы ; б/ Жұбымен сапқа тұрғызу, қайта тұрғызу, шеңберге, қысқа лекке (колонналарға) және қатарға (шеренгаға) ;

2/ Негізінен мазмұнға әртүрлі қозғалыс әрекеттерін пайдаланып құрылған қимыл-қозғалыс ойындары; мектепке дейінгі үлкен (6-7 жастағылар) балаларға - ойыншыларды командаларға бөлу (мысалы, “Барлығы өз жалауларына”) ;

3/ Спорттық көңіл көтеру - шанамен, шаңғымен, велосипедпен, самокатпен, мұз жолағымен сырғанау, ал үлкендер (6-7 жастағылар) конькимен сырғанау, жүзу, спорт ойындарының элементтері (стол теннисі, бадминтон) . Өмірдің гигиеналық, әлеуметтік-тұрмыстық жағдайы мектеп жасына дейінгі балалардың дене тәрбиесінің маңызды құралы болып табылады.

Дұрыс ұйымдастырылған күн режіміндегі ұйқы, тамақтану, серуендеу, жас өскен сайын белсенді қызмет әрекетімен барынша қанығады. Күн режімінің бұзылмай сақталуы сыртқы өзгеріп отыратын жағдайларға жақсы бейімделуді, қамтамасыз етіп, мақсатты бағытталған өзін жақсы сезінуді қамтамасыз етеді. Табиғаттың табиғи күштері арнайы шынығу процедурасы ретінде пайдаланылады. Сол сияқты, дұрыс ұйымдастырылған сыртқы орта факторлары : таза ауа, тазартылған жарық бөлме ; режімге сәйкес және жыл мезгілдерінде таза ауада жүру, серуендеу.

Білім беру міндеттері

1. Оқушыларды өмірдің әртүрлі жағдайында қажетті біліммен, қабілетпен және дағдымен қаруландыру :

а/ дене жаттығуларының маңызы және әсері, әдіс түрі, ережесі және олардың табыспен орындалу жағдайы ;

б/өмірге қажетті қабілет пен дағдыны кең ауқымда жетерліктей қалыптастыру;

в/ сантүрлі жаттығулар арқылы қозғалыс тәжірибесін байыту, өз түйсігімен күш салуды реттеу қабілетін қалыптастыру, әрекетті өз уақытында және дәл, нақтылы міндетке сай, соның ішінде күрделіленген жағдайда жасау. Бұл міндетті шешу жаңа әрекеттерді өмір өткелдерінде пайдаланып шешуге жағдай туғызады.

1. Балаларға жеке және қоғамдық гигиена туралы білімді мектепте, үйде дене жаттығуларымен шұғылданғанда, еңбек еткенде және демалыс кезінде қалыптастыру.

2. Дене мәдениеті ауқымында өміртанымын кеңейту, дене жаттығуларымен шұғылдануға қызығушылығын және қажеттілігін дамыту, өз денесінің күшін жетілдіруге ұмтылдыру және оны іске асыра білу. Бұл міндетті шешу сенімділік туғызады, сонымен бірге мектептен кейін де дене тәрбиесі күн тәртібіндегі міндетті элементтің бірі болып қалады.

3. Дене жаттығуларымен сабақ өткізу үшін ұйымдастырушылық және кейбір әдістемелік (нұсқаушылық, төрешілік) білімді және қабілетті қалыптастырады.

Тәрбиелік міндеттері

Мектеп оқушыларының жеке тұлғасын жан-жақты дамыту мақсатында дене тәрбиесінің барлық құралдары мен әдістері қолданылады. Олар оқушының ақыл-ойының дамуына, адамгершілік қабілеттерінің қалыптасуына, оларды еңбекке, отанды қорғауға дайындауға, эстетикалық дамуына жәрдемдеседі.

Өнегелілікке тәрбиелеу жаңа қоғам құрылысының жеке тұлғаларының мына ерекшеліктерін қалыптастыруға бағытталады :

1/ Патриоттық (отан сүйгіштік), азаматтық, ұлтаралық ынтымақтастық ;

2/ Еңбек сүйгіштік, ұжымдық еңбекке дайын болу, басқалардың еңбекке деген ынтасын сыйлау ;

3/ Ұжымға деген сүйіспеншілік, өзара жолдастық көмек, адамдарға деген адамгершілік қарым-қатынас;

4/ Саналы (зерделі) тәртіп, адалдық, шыншылдық ;

5/ Мақсатқа жетуге деген табандылық, ұстамдылық, өзін-өзі ұстай білу, тәуекелшілдік, шешімшілдік, батылдық .

Спорттық жарыстастық жағдайында балаларда қарсыласына, командалас әріптесіне, төрешіге деген ұғынуға байланысты және спорттық этикалық көрінісімен, ерекше көзқарас тәрбиеленеді, белгілі бір мінез-құлық ережелеріне үнемі бекітілетін көптеген жағдайлар пайдаланылады. Мұндай жағдайлар барлық спорт түрлері ойын ережелерінде алдын-ала ескерілген, спорт жарыстарының дәстүрінде, саптағы мінез-құлық ережелері қамтылған. Мысалы, кез келген спорт түрінен өткізілген жарыс, жекпе-жек аяқталғаннан кейін жарысқа қатысушылар жарыс барысындағы пайда болған реніш көңіл-күйге қарамастан ризалықпен қол алысып тарқауға міндетті.

Жарыс барысында қарсыласына көрсеткен дөрекілік, сыйламаушылыққа айып ұпайы беріледі, ойыннан, жарыстан шығарылады. Бір адамның тәртіпсіздігі үшін бүкіл команда зардап шегеді. Біз ұяң мінезді, мықты мінезді, жігерсіз не жігерлі адам, өз мінезін тәрбиелеу, өз еркін тәрбиелеу деген ұғымды жиі естиміз. Мінез адамның өз мақсаты мен міндетін жүзеге асыруда көбінесе табандылығының деңгейін анықтайтын негіз болып табылады. Спорттың сезімдік күшті әсері тек спортшыларға ғана тікелей қатысты емес оның көрермендерге де әсері зор. Бұл балалар үшін заңды да. Балаларға көрермендер сезімі қатты әсер етеді. Жанкүйерлердің өз командасына, өз жақтасына жақтасып жаны ауыруы мүмкін, бірақ сезімнің шегі болуы тиіс. Балалар жарыстарының төрешілері, жалпы көпшілік спорт мерекелерінің ұйымдастырушылары жарысқа қатысушыларға және көрермендерге байланысты тәрбиелік қызметтерін атқаруы тиіс.

Батылдық қорқыныш сезімін жеңіп шығуды талап ететін әрекеттерде тәрбиеленеді.

Шешімшілдік спортшыдан қабылданған шешімнің артынша әрекет ету қажет болған жағдайда, кездейсоқ күрделі мәселе туындағанда, жолы болмай қалуы мүмкін сәтке де қарамастан жедел әрекет жасау талап етіледі.

Өзін-өзі ұстай білу - өз әрекетін бақылаудан шығарып алмау қабілеті - объективті жағдайда барынша күрделі сәттерде тәрбиеленуші, мысалы, ауа-райының бұзылуы, шаңғының нашар сырғанауы және алдыңғы жарыстардағы жолы болмаушылық немесе күшті қарсыластың белсенді әрекеті т. б. себептер.

Ақыл-ой тәрбиесі - бұл тек оқушылардың арнайы пәндер бойынша білімін, қабілетін және дағдыларын байытумен шектелмейді. Ол, оқушылардың интеллектуалдық қабілеттерін, назар аударуын, зердесін, танымдық белсенділігінің артуын дамытуға бағытталады.

Еңбек тәрбиесі - мектеп оқушыларында бірнеше бағытта іске асады :

1/ Қоғамның мүддесі үшін еңбектің қажеттілігі туралы сендіру.

2/ Еңбек ету қажеттілігіне тәрбиелеу.

3/ Дене тәрбиесі сияқты еңбекке іс жүсінде дайындалу, сонымен бірге қабілетпен және дағдымен, еңбек қызметіне қажетті әрекеттермен қарулану.

Эстетикалық тәрбие - денешынықтыру жаттығуларымен шұғылдану процесінде мыналарға бағытталған.

1/ Сыртқы сымбат, көрік сұлулығына жетуге белсенді ұмтылыс.

2/ Қозғалыс - қимыл сұлулығын ұғуға тәрбиелеу және іс жүзінде оны пайдалана білуді қалыптастыру.

3/ Тамаша, қуанышты сезінуге байланысты сезімге, толқушылыққа әсер ете білу, қоршаған тамаша, көрікті ортаға, адамдардың өзара тамаша ара-қатынасына еліктеу, жақсылыққа талаптану.

Дененің сымбаты туралы ой түйгенде бірінші дененің саулығы, дұрыс тұлғаны тәрбиелеуді жүйелі дамумен байланыстыру керек.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.