Бала есінің сапасы төмен болуы және есте қалдыруы нашар балалар

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
І. Негізгі бөлім
1.1 Бала есінің сапасы төмен болуы және есте қалдыруы
нашар балалар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
1.2 Баланың есі туғаннан бастап дамиды ... ... ... ... 5
1.3 Мұғалім оқушылардың жас және дара ерекшеліктерін ескере отырып есін тәрбиелеу ... ... ... ... ... ... . 6
1.4 Бала есінің дамуы мұғалімнің жұмыс әдісіне, әсіресе психологиялық дайындығына байланысты ... ... ... ... 8
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... 10

Ес дәрежесі бірдей екі адамды табу қиын. Біреу өлеңді жылдам жаттаса, екінші біреу – санды жақсы жаттайды, үшінші біреу – ұмытшақ, төртінші кісі көргенін есінде ұстағыш келеді т.б. Адамдар, сондай-ақ, есінің дәлдігі жөнінен бір – бірінен ажыратылады. Естің дәлдігі – ешбір жаңылмай, ойдың тәртібін бұзбай, мағыналы түрде айта білу қабілеті. Мәселен, орыс композиторы Балактревтің дәл осындай болған. Концертте отырғанда, ол Чайковскийдің бір симфониялық шығармасын естиді де, екі жылдан кейін осы симфонияны жаңылмай орындап береді.
Есі дәл адамдар материалды игеріп алудың жылдамдығы жөнінде де алдына қара салмайды. Жүрт бұларды зейінді, зерек адам дейді. Ал басқа біреулер, керісінше, қайта-қайта оқыса да есіне түсіре алмай, әуре болады. Адамдар еске қалдырудың ұзақ-қысқалығымен де ажыратылады. Мұны кейде естің беріктігі деп те атайды. Мәселен, бір нәрсені жаттап алса, оны ұзақ уақыт бойына ұмытпайтын болады. Екінші біреу оны тез ұмытады.
Естің жақсы сапаларының бірі - даярлығы. Естің қорынан кез-келген уақытта қажет нәрсені тауып ала білуді естің даярлығы дейді. Сондай-ақ көп нәрсені миына тоқи алатын, есінің өрісі кең адамдар да болады. Біреулер көзбен көргенді, енді біреулер құлағымен естігенді жақсы қалдырады. Жоғарыда аталған ерекшеліктер балалар арасында да жиі кездеседі. Оларды төмендегіше жіктеуге болады:
1) Есте қалдыруы шапшаң, қайта жаңғыртуы жақсы, еске қалдырғанын көпке дейін ұмытпайтын оқушылар.
2) Есте баяу қалдырғанымен, ұмытпайтын оқушылар.
3) Есінде қалдыруы тез болғанымен, тез ұмытатын оқушылар.
4) Есіне қиналып түсіретін және тез ұмытып қалатын оқушылар.

1. Қ. Жарықбаев. «Жалпы психология». Алматы 2004. 160 - 163 б
2. Қ. Жарықбаев. «Жантану негіздері». Алматы 2002. 179 – 182 б.
3. К. Д. Ушинский. «Балаларды тәрбиелеу және оқыту жөніндегі пікірлері». Алматы, 1951, 31-бет.
4. Оразбек Нұсқабаев «Жалпы білім беретін мектеп өскелең ұрпақты әлеуметтендіру және тәрбиелеуде мұғалімнің ролі». Алматы «Рауан» 1994 28-33 б.б.
5. Қалдыбек Бөлеев. «Болашақ мұғалімдерді оқушыларға ұлттық тәрбие беруге кәсіби дайындау». Алматы «Нұрлы әлем» 2004. 77-85 б.б.