Қазақ халқының ұлттық қозғалмалы және спорт ойындарының дене тәрбиесіндегі орны

Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Дене тәрбиесінің мазмұны мен міндеттері.
2. Қазақ халқының ұлттық қозғалмалы және спорт ойындарының дене тәрбиесіндегі орны.
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер:

Жеке адамды жан-жақты дамытуда дене тәрбиесінің маңызы өте зор.
Оқушыларға арналған дене тәрбиесінің бағдарламасында көрсетілген басты міндеттерге сүйеніп, дене тәрбиесінің кейбір мәселелерін қарастырайық.
Оқушылар денесінің дұрыс дамуы, денсаулығының нығаюы, жұмыс қабілетінің артуы сыртқы ортаның қолайсыз жағдайларына қарсы тұрады. Жақсы денеаулық адамның еңбек және қоғамның іс-әрекетіне жемісті қатысуының маңызды кепілі.
Оқушылардың денеаулығына қамқорлық жасауға біздің қоғамымыз мейлінше мүдделі. Барлық оқушылардың сабақтар да, сабақтан тыс уақытта, спорт секцияларында дене тәрбиесін күн сайын ұйымдастырып қолайлы жағдайлар жасау қажет. Әрбір мектепте, кәсіптік-техникалық училищеде, барлық оқу-тәрбиесі мекемелерінде жабдықтармен және құралдырмен жақсы жарақатталған спорт залдары мен алаңдары болуы тиіс. Оқушыларға дене тәрбиесін беру үшін спорт ұйымдары мен клубтардың, кәсіпорындар мен мекемелердің базасы кеңінен пайдаланылуы керек.
Өмірге қажетті дағды және іскерлік табиғи қозғалыстың барысында қалыпасады. Табиғи қозғалыстың түрлері: жүгіру, қарғу, жүзу, лақтыру, шаңғы, коньки, велосипед тебу, акробатика, снарядта жаттығу т.б.
Жас адамның денесі түрлі жаттығулар көмегімен ширап, дамиды. Сондықтан күш, жылдамдық, төзімділік, икемділік сияқты адам қабілеттерін дамыту оқушылардың қозғалтқыш тәжірибесін байытады, дене қозғалысын үйлестіреді. Мысалы, жылдамдық ең қысқа мерзімде қимылды орындау қабілеті, ал ептілік адамның жаңа қимылдарды тез игеру және жағдайдың өзгеруіне байланысты нақты шешім қабылдау қабілеті.
Дене тәрбиесі саласында ырғақ жеке гигиена, дене шынықтыру мәдениеті, түризм, спорт ерекше орын алады. Сабақтар мен сыныптан тыс дене тәрбиесі жұмыстарында күн ырғағы, дене жатықтыру, организмді шынықтыру, тамақтану гигиенасы, ұйқы т.б. жөнінде оқушылар нақты білім алуы тиіс.

1. К.Бержанов, С.Мусин. Педагогика тарихы. - Алматы: Мектеп, 1972.
2. Е.Сағындықов. Ұлттық ойындарды тәрбие жұмысында қолдану. - Алматы, 1992.
3. К.Сейталиев. Тәрбие теориясы. - Алматы, 1986.
4. Ж. Қоянбаев, Р.Қоянбаев. Педагогика. - Алматы, 1998.
5. Савин Н.В. Педагогика. - Алматы, 1983.

Пән: Спорт
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Дене тәрбиесінің мазмұны мен міндеттері.
2. Қазақ халқының ұлттық қозғалмалы және спорт ойындарының дене
тәрбиесіндегі орны.
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер:

Кіріспе

Жеке адамды жан-жақты дамытуда дене тәрбиесінің маңызы өте зор.
Оқушыларға арналған дене тәрбиесінің бағдарламасында көрсетілген басты
міндеттерге сүйеніп, дене тәрбиесінің кейбір мәселелерін қарастырайық.
Оқушылар денесінің дұрыс дамуы, денсаулығының нығаюы, жұмыс
қабілетінің артуы сыртқы ортаның қолайсыз жағдайларына қарсы тұрады. Жақсы
денеаулық адамның еңбек және қоғамның іс-әрекетіне жемісті қатысуының
маңызды кепілі.
Оқушылардың денеаулығына қамқорлық жасауға біздің қоғамымыз мейлінше
мүдделі. Барлық оқушылардың сабақтар да, сабақтан тыс уақытта, спорт
секцияларында дене тәрбиесін күн сайын ұйымдастырып қолайлы жағдайлар жасау
қажет. Әрбір мектепте, кәсіптік-техникалық училищеде, барлық оқу-тәрбиесі
мекемелерінде жабдықтармен және құралдырмен жақсы жарақатталған спорт
залдары мен алаңдары болуы тиіс. Оқушыларға дене тәрбиесін беру үшін спорт
ұйымдары мен клубтардың, кәсіпорындар мен мекемелердің базасы кеңінен
пайдаланылуы керек.
Өмірге қажетті дағды және іскерлік табиғи қозғалыстың барысында
қалыпасады. Табиғи қозғалыстың түрлері: жүгіру, қарғу, жүзу, лақтыру,
шаңғы, коньки, велосипед тебу, акробатика, снарядта жаттығу т.б.
Жас адамның денесі түрлі жаттығулар көмегімен ширап, дамиды. Сондықтан
күш, жылдамдық, төзімділік, икемділік сияқты адам қабілеттерін дамыту
оқушылардың қозғалтқыш тәжірибесін байытады, дене қозғалысын үйлестіреді.
Мысалы, жылдамдық ең қысқа мерзімде қимылды орындау қабілеті, ал ептілік
адамның жаңа қимылдарды тез игеру және жағдайдың өзгеруіне байланысты нақты
шешім қабылдау қабілеті.
Дене тәрбиесі саласында ырғақ жеке гигиена, дене шынықтыру мәдениеті,
түризм, спорт ерекше орын алады. Сабақтар мен сыныптан тыс дене тәрбиесі
жұмыстарында күн ырғағы, дене жатықтыру, организмді шынықтыру, тамақтану
гигиенасы, ұйқы т.б. жөнінде оқушылар нақты білім алуы тиіс.

1. Дене тәрбиесінін мазмұны, міндеттері

Дене тәрбиесі ең басты күн ырғағын, яғни, еңбек, демалыс, тамақтану,
ұйқы, бос уақыт ырғақтары дұрыс ұйымдастыруды талап етеді.
Негізгі ырғақтар қатарына әр түрлі іс-әрекеттері түрлерінің ұзақтығы
және олардың кезектесуі, белсенді демалыс, тамақтануды реттеу, ұйқының
ұзақтық мерзімі жатады. Ырғақтық кезеңнің кезектесуін сақтау, организмде
белгілі ритмнің және шартты рефлекетер тізбегінің пайда болуын қамтамасыз
етеді. Бұл жағдай балалардың денсаулығына және олардың жалпы жұмыс
қабілетіне қолайлы ықпал жасайды.
Оқу еңбек және демалыс ырғағы гигиеналық талаптар негізінде
оқушылардың әрбір жастық топтары еске алынып жасалады.
Мектепте дене тәрбиесін мұғалім, сынып жетекшісі, тәрбиеші карады.
Олардың істейтін жұмыстарының мазмұнына кіретін негізгі мәселелер:
1. Шәкірттерге оқу, еңбек және демалыс ырғағын ұтымды пайдалануды
үйрету, оқушылардың денсаулығын үнемі бақылау, жұмыс қабілетін жақсарту,
оларға жағдай туғызып, қамқорлық жасау.
2. Мектеп ғимаратына, жұмыс жабдықтарына, спорт өткізілетін орындарға
қойылатын санитарлық-гагиеналық талаптарды орындау жеке және қоғамдық
гигиенаға дағдыландыру.
3. Оқу күні және оқу жылы бойында қозғалыс жасау, қозғалтыш әрекетке
үйрету және қозғалтқыш сапаларын дамыту дене шынықтыру және сауықтыру
жұмыстарын тиімді өткізуді қажет етеді.
Дене тәрбиесін мектепте және мектептен тыс оқу орындары спорттық
базаларда іске асыру үшін төмендегі талаптарды міндеттерді еске алған жөн:
1. Оқушылардың бойында жоғары адамгершілік саналарын тәрбиелеу.
Шәкірттердің денсаулығын нығайту, жұмыс қабілетін көтеру.
Спортпен шұғылдануға оқушылардың тұрақты қызығун және қабілетін дамыту.
Негізгі қозғалтқыш саналарын дамыту.

2.Қазақ халқының ұлттық қозғалмалы және спорт
ойындарының дене тәрбиесіндегі орны.
Қазақ халқы материалдық мұраларға қоса мәдени қазыналарға да аса бай
халықтардың бірі. Сондай қомақты дүниелер қатарына ұлт ойындары да жатады.
Бүгінгі замандастарымыз бен болашақ ұрпақтарыңыздың оларды оқып үйреніп,
өздерінің кім екендіктеріне барлау жасауына, ата-бабаларының психологиялық
қылмысы мен ойлау жүйелеріне зер салуларына, көздеген мақсаттарына саралап,
жете білулеріне, дәстүрлер жалғасын өрістетіп, өткен мен бүгінгіні
байланыстыра білулеріне, сөйтіп, мәңгурттік атаулыға тосқауыл қоюларына ұлт
ойындары септігін тигізеді. Ұлт ойындары халықтың әлеуметтік-экономикалық
жағдайларына үйлесімді жасалғандай әсер береді.
Тарихының көнелігіне қарамастан , ойын үнемі жаңа, ескірмейтін нәрсе.
Өйткені, күн сайым дүниеге келіп жататын сәбилердің қиялын қозғап,
сезімдерін аялайтын, денеге қуат, жанға саулық беріп, рухани азық болатын
да - осы қимыл-қозғалыс ойыны: Қимыл-қозғалыс ойынында бала назар аудару
және бұлшық еттің ширығу дәрежесін реттеуді үйренеді: ойынның қалыптасқан
түрлеріне байланысты ол қимылды тынығумен кездестіре алады. Бұл
бақылағыштыққа, тапқырлыққа тәрбиелеуге, қоршаған ортадағы жағдайдың
өзгеруіне қарап бағдар белгілеу, қалыптасқан жағдайдан жол тауып шығу, тез
шешім қабылдан, оны жүзеге асыру, батылдық, ептілік, мақсатқа жетудің оң
әдісін таңдау қабілетіп қалыптастыруға көмектеседі. Міне,о дегеніміз -
тынысы кең, алысқа меңзейтін, ойдаи-ойға жетелеп адамға қиялы мен қанат
бітіретін осындай ғажайып нәрсе, ақыл ой жетекшісі, денсаулық кепілі, өмір
тынысы. Ұлттық қимыл-қозғалыс ойындардың сауықтыру, тәрбиелеу және білім
беру маңызы сан-салалы, бірақ іске асыру үшін мұғалімиің шығармашлық
көзқарасы және педагогикалық шеберлігі қажет.
Ұлттық ойындар өзінің бастауын халықтық педагогика тұңғиығынан алады.
Қазақтың ұлттық ойындары ерлікті, өжеттікті батылдықты, шапшаңдықты,
ептілікті, тапқырлықты, табалықты т.б. мінез-құлықтық ерекшеліктерімен
бірге күш-қуатын молдығын, білек күшін, дененің сомданып шығуын қажет ет
Сонымен бірге бұл ойындар әділдік пен адамгершіліктің жоғары принциптеріне
негізделген.
Қазақтың ұлттық ойындары: кокпар, сайыс, күрес, теңге алу, кыз қуу, т.
б. спорттық сипатымен бірге үлкен тәрбиелік маңызға да ие болды.
Қазақ халқының ұлттық ойындары елдің өмірімен тығыз байланысты. Оның
шаруашылық, экономикалық, әлеуметтік тұрмысынан туған. Сондықтан, оның
тәрбиелік маңызы аса жоғары әрі құнды.
Қазақтың ұлт ойындарының көбі дер кезінде қағаз бетіне
үлгермегендіктен, бүгін үмыт болған, Сәбит Мұқанов өзінің Өмір мектебі
атты мемуарлық еңбегінде ертеректе Орда атты асық ойыны болғанын бірнеше
рет атап өтеді. Б.Тотенаев Қазақтың ұлт ойындары деген кітапшасында аты
ғана сақталып қалған ойындардың аса бір маңыздарының бірі деп ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.