Интернеттің арқасында күнделікті дамып жатқан ғылымның арқасында
1 Дін тұтастығы ұлт тұтастығының бір өлшемі
2 Ғибадат
3 Намаз оқу
4 Орамал тағудың физиологиялық тұрғыдан да әйелдерге пайдасы
2 Ғибадат
3 Намаз оқу
4 Орамал тағудың физиологиялық тұрғыдан да әйелдерге пайдасы
Жаһандану қаласақ та, қаламасақ та, болатын нәрсе. Біз оған ендік. Қазір технологияның, Интернеттің арқасында күнделікті дамып жатқан ғылымның арқасында бүкіл әлем бір ауыл сияқты болды. Қандай бір жаңалық, ғылыми өзгеріс болып жатса, оны бүкіл әлем біліп отырады. Үлкен ғаламды бір ауылға айналдырдық. Сондықтан бұның ортақ тұстары табиғи түрде болатын нәрсе. Бірақ оның ықпалы екі түрлі болады. Жақсы жақтары технология, ғылым жағы мен басқару, тәлім-тәрбие берудегі құптарлық жағы жетерлік. Онымен қоса, ұлттық психологиямызға, менталитетімізге, философиямызға, табиғатымызға сай емес жат дүниелер келеді онымен бірге. Ал бұған бірден-бір қарсы тұратын күш – дін. Мысалға, ашық-шашық киіну үрдісі бізге жаһанданудың арқасында келген нәрсе. Кинолар, әр түрлі газет-журналдар, Интернет арқылы көре-көре ашық-шашық киінуді біз қазір мәдениет ретінде қабыл алдық. Қыздарымыз солай киінгенді мақтан тұтады. Бұған нені қарсы қоя аласыз? Ұлттық құндылықтар қарсы тұра алмайды. Оған қатал бір тыйым керек. Ол – адамның жүрегіндегі дін, иман. Қазір Батыста ең етек алған нәрсе – отбасылардың ажырасуы, бұған үлкен әсер етіп отырған жай дінсіздік. Сондықтан бізге де радикалдық емес, таза өзіміздің дәстүрімізбен сабақтасқан дінге мойын бұру қажет. Сонда ғана ұлт жаһандануға қарсы тұра алады.
Интернеттің арқасында күнделікті дамып жатқан ғылымның арқасында
Жаһандану қаласақ та, қаламасақ та, болатын нәрсе. Біз оған ендік.
Қазір технологияның, Интернеттің арқасында күнделікті дамып жатқан ғылымның
арқасында бүкіл әлем бір ауыл сияқты болды. Қандай бір жаңалық, ғылыми
өзгеріс болып жатса, оны бүкіл әлем біліп отырады. Үлкен ғаламды бір ауылға
айналдырдық. Сондықтан бұның ортақ тұстары табиғи түрде болатын нәрсе.
Бірақ оның ықпалы екі түрлі болады. Жақсы жақтары технология, ғылым жағы
мен басқару, тәлім-тәрбие берудегі құптарлық жағы жетерлік. Онымен қоса,
ұлттық психологиямызға, менталитетімізге, философиямызға, табиғатымызға сай
емес жат дүниелер келеді онымен бірге. Ал бұған бірден-бір қарсы тұратын
күш – дін. Мысалға, ашық-шашық киіну үрдісі бізге жаһанданудың арқасында
келген нәрсе. Кинолар, әр түрлі газет-журналдар, Интернет арқылы көре-көре
ашық-шашық киінуді біз қазір мәдениет ретінде қабыл алдық. Қыздарымыз солай
киінгенді мақтан тұтады. Бұған нені қарсы қоя аласыз? Ұлттық құндылықтар
қарсы тұра алмайды. Оған қатал бір тыйым керек. Ол – адамның жүрегіндегі
дін, иман. Қазір Батыста ең етек алған нәрсе – отбасылардың ажырасуы, бұған
үлкен әсер етіп отырған жай дінсіздік. Сондықтан бізге де радикалдық емес,
таза өзіміздің дәстүрімізбен сабақтасқан дінге мойын бұру қажет. Сонда ғана
ұлт жаһандануға қарсы тұра алады.
– Дін тұтастығы ұлт тұтастығының бір өлшемі дейтін болсақ, соңғы
кездерде бір қазақтың өзінің бірнеше дінге кіруі жиілеп кетті. Бұл түбі
біздің мемлекеттік, ұлттық тұтастығымыздың бұзылуына әкеп соқпай ма?
– Неше адам болса, сонша пікір болуы заңдылық. Бірақ сол пікірлердің
бәрі дұрыс деген ой тумауы керек. Сондықтан мемлекет қандай іс болса да
өзінің саясатына қарай ыңғайлап, бағыттап отыруға тиіс. Қандай үгіт күшті
болса, соның артынан еріп кету – адам психологиясына тән нәрсе. Сондықтан
басқа дінге өтіп жатқандардың көпшілігі сол дінді ерекше түсінгендіктен
емес, сезімге беріліп немесе қандай да бір материалдық нәрсеге
қызығушылықпен кетіп жатқандар. Мемлекет ұлт, мемлекет тұтастығын сақтау
үшін дін тұтастығын сақтауға күш салуы керек. Ол үшін ғылыми бағдарламалар
жасалып, әсерлі, діни кинофильмдер, мультфильмдер, газет-журналдар
шығарылуға тиіс. Бұған мемлекет арнайы қаржы бөліп, дінді мемлекеттің ең
үлкен идеологиясына айналдырған елде ғана тұтастық болмақ. Қай ұлт діни
жағынан екіге бөлінсе, ол – ұлт ретінде екіге бөлінеді. Бізді дін
біріктіреді. Бұл ретте мемлекет арнайы дінге қатысты бағдарлама әзірлесе,
артық болмас еді. Тіпті дінді экономикалық саяси мәселелерден де жоғары қою
қажет дер едім. Осыдан шығатын тағы бір әңгіме – кадр дайындаудағы
қиыншылықтар. Әрине, имамдар дайындалып жатыр. Бірақ олар мешіттердегі
халықтан түсетін қаржыға қарап отыр. Ал оның көп болмайтыны белгілі.
Мәселен, Түркияда, Египетте арнайы қорлар бар. Сол қорлар арқылы бүкіл
имамның жағдайы жасалған. Жалақы, үй, басқа да әлеуметтік мәселелер осы
қорлар арқылы шешіледі. Бізде дін мен мемлекет бөлек дегенімізбен, мүмкін,
кәсіпкерлердің басын қосып болса да, қор құрып, имамдардың жағдайын жасаса,
қазіргідей діни қызметкерлердің жетіспеушілігі болмайтын еді. Әрі имамдар
халықтың қайыр-садақаларына мұқтаж болмас еді. Мұқтаж болмаған соң, олардың
беделі жоғары болмақ. Ал беделі жоғары адамның сөзі де өтімді болары анық.
– Аллаһ Тағала – жалғыз. Дара. Солай бола тұра, Құранның көптеген жерінде
неліктен Біз деген? Мысалы, Қадір сүресінде Сөзсіз, біз Құранды Қадір
түні түсірдік деген аят бар.
– Құранда Аллаһ Тағаланың жалғыз, дара, бір екендігіне байланысты
көптеген айқын аяттар бар. Мысалы, бәрімізге мәлім Ықылас сүресінде
Аллаһ – жалғыз делінеді. Ал кейбір сүрелердегі Ұлы Жаратушының өзі үшін
біз деуінің астарында араб тілінің ерекшелігі жатыр. Мысалы, орыс тілінде
екінші жақтың жекеше түріне ты делінеді. Алайда кейде адамға деген
құрметті, ізеттілікті, сыпайылықты білдіру үшін жалғыз адамның өзіне екінші
жақтың көпше түріне қолданылатын вы сөзі қолданылады. Сол секілді араб
тілінде де біз делінген уақытта Аллаһ Тағаланың ұлылығы мен жаббарлығын
білдіру үшін қолданылады. Арабша Муғжамул-уасит сөздігінде былай
делінеді: нахну, яғни біз сөзі екі және үш адамға көпше түрінде
қолданылатыны секілді кейде ұлықтау мұрат етілген кезде бір адамға да
қолданылады.
– Кейбір діни сауаты төмен адамдар менің намаз оқып, ораза тұтқаным
Аллаһқа қажет деп ойлайды. Аллаһ Тағала біздің ғибадатымызға зәру ме?
Неліктен біздің ғибадат етуімізді талап етіп, орындамағандарды азаптайтынын
ескертуде?
– Мысалы, кез келген атақты суретшінің табиғатты өрнектеген суретіне
қарап таңғалып, тамсана таңдай қағамыз. Оның өнерін, шеберлігін, талантын
мойындап, оған мақтау айтамыз. Ал енді сол суретшінің салған суретін бір
сәт бағалап көрелікші!.. Өспейді, өнбейді, төрт мезгілде әр түрлі құбылысқа
енбейді, ағаштары жеміс бермейді, сулары ақпайды, құстары сайрап, балықтары
жүзбейді. Міне, біздер осындай жансыз, жасанды, көшірме суреттерге қарап,
таңғалып, таңдай қағамыз. Бірақ сырттағы көркемдігі ғажап мына шынайы
әлемге көңіл бөлмейміз. Ондағы жұпар иісі аңқыған сан алуан гүлдерді, әр
түрлі жеміс-жидегін шашу еткен ағаштарды, құрлық пен теңізді мекендеген
сансыз қасиетке ие жанды-жансыз атаулыны, көздің жауын алар жасампаздыққа
тұнып тұрған жалпы табиғатты жаратқан негізгі Ұлы Суретшінің, шебер
Жаратушының шеберлігі мен құдіретінің, шексіз білімінің алдында таң қалып,
тамсанбай қалай ғана жәйбарақат жүре аламыз. Ендеше біздің барлық
құлшылығымыз осы Ұлы Жаратушының теңдессіз шеберлігін мойындап бас ию. Иә,
парыз етілген намазды оқудың сауабы мен оқымаудың жазасы адамға тиесілі.
Адам баласы Хақ Тағаланың құзырында күніне бір сағат намаз оқуымен яки Оның
берген мал-мүлкінің қырықта бірін зекет етіп мұқтаждарға таратуымен немесе
Рамазан айында бір ай аш қалуы арқылы еш нәрсеге мұқтаж болмаған Аллаһ
Тағалаға нендей жәрдем беріп, Оның қандай қажетін өтей алмақ? Ұлы
Жаратушымыз біздің құлшылығымызға да, тіпті жаратылыстағы еш нәрсеге де
мұқтаж емес. Керісінше, барлық жаратылыс атауы Оған мұқтаж.
Мейірімді дәрігер ауру жандарға жаны ашып, көмек көрсетпек ниетпен
тегін емдесе, ауру адамдар: Бұл дәрігер бізді емдеуге қаншалықты зәру?
дей ала ма?! Немесе, мейірімді дәрігер сол ауру адамның ауруларына шипа
болар әр түрлі дәрілерді іш деп бұйырса, әлгі ауру жан: Бұл дәрігер
маған бұл дәрілерді ішкізуге зәру-ау, шамасы демесі анық. Міне, тура осы
сияқты АллаҺ Тағала біздің екі дүниеде де бақытты болуымыз үшін, рухани
дертіміздің дауасы ретінде намаз, ораза, зекет сияқты ғибадаттарды біздерге
парыз еткен.
Ғибадат – адамның кемелденуіне, еш нәрсеге қанағаттанбаған рухы мен
жүрегінің жай тауып, шексіз рақатқа қауышуына, денесінің саулығына, сан
алуан сезімдерінің жетілуіне, мінезқұлқының толысып көркемденуіне ықпал
етеді.
Һәм ғибадат – адаларам деп ажыратпай, жақсыжаман деп талғамай, әр
нәрсені татқысы келетін тойымсыз асау нәпсісінің тізгінделіп,
тәрбиеленуіне, қоғамда тыныштықтың орнауына, зуылдап өтіп жатқан
уақытымыздың есептеліп, күнделікті ісіміздің реттеліп, жүйеленуіне ықпал
жасайды. Ал мұның бәрінің пайдасы Аллаһ Тағала үшін емес, біз үшін қажет.
Иә, парыз етілген намазды оқудың сауабы мен оқымаудың жазасы адамға
тиесілі.
– Намаз оқу туралы сөз қозғала қалса, Ең бастысы, жүрегім таза, ешкімге
қиянатым жоқ, кейін жасымыз келгенде көрерміз... деп намазды кәрілердің
іші пысқанда немесе өлім күні жақындағанда шұғылданатын ісі көретіндерге не
деуге болады? – Егер намазды тек қана жүрегі кір, көңілі пендешілікке толы
қиянатшыл пенделер ғана оқитын болса, онда күнә атаулыдан пәк пайғамбарымыз
Мұхаммед (с.а.у.) әрі Оның артынан ерген қаншама ғұламалар мен тақуа жандар
неліктен өле-өлгенше бес уақыт намаздарын қалт жіберместен оқыған? Егер
жүрегінің тазалығы үшін намаз оқымауға рұқсат етілген бір ғана жан болар
болса, ол адам – сөзсіз Аллаһ Елшісі Мұхаммед (с.а.у.) болар еді. Алайда ол
(с.а.у.) керісінше, күллі адамзаттан артық намаз оқып, құлшылық жасайтын.
Иә, Аллаһ Елшісі (с.а.у.) бес уақыт парыз намазды былай қойғанда, түн
жарымда тұрып тәһәжжуд намазын егіле жылап, аяқтары талып-ісігенше
оқитын. Уа, Расулаллаһ, өзіңді неге мұнша қинайсың? Аллаһ Тағала сенің
барша күнәларыңды кешірді емес пе? – деген Айша анамыздың сұрағына:
Аллаһқа шүкір еткен құл болмайын ба? – деп намазды тек күнәһар адамдардың
оқымайтындығын білдірген. Жүрегім таза, көңілім пәк деу – күнәсізбін деген
сөзге саяды. Ал өзін күнәсізбін деген адам осы сөзімен-ақ күнәһардың нағыз
өзі болмақ. Өйткені күнә істеу – пайғамбарлардан тыс барша адамзатқа ортақ
құбылыс. Күнәсінің бар екенін білмеген адам – күнәсін мойындаған адамнан
әлдеқайда төмен тұрады. Күнәсінен бейхабар адам күнәсі мен қатесін,
кемшіліктерін түзеуді мүлде ойламақ емес. Себебі оның пайымдауынша, ол –
күнәсіз, қатесі жоқ адам. Ал мұндай күйдегі адам жалған дүниеде өзін қанша
ақтағанымен, о дүниеге таудай-таудай күнәларын қоса ала кетпек. Сол жерде
ғана өзінің кінәсін мойындап, тәубе қылмақ. Бірақ ол кезде өкініш, әттеген-
ай атаулыдан иненің жасуындай да қайыр болмасы белгілі.
– Кейбір жоғары оқу орындарының ректорларының ақылы жеткен жері сол –
Орамал тағу – арабтың, түріктің әдет-ғұрпы деп, намаз оқитын қыздардың
орамалымен ... жалғасы
Жаһандану қаласақ та, қаламасақ та, болатын нәрсе. Біз оған ендік.
Қазір технологияның, Интернеттің арқасында күнделікті дамып жатқан ғылымның
арқасында бүкіл әлем бір ауыл сияқты болды. Қандай бір жаңалық, ғылыми
өзгеріс болып жатса, оны бүкіл әлем біліп отырады. Үлкен ғаламды бір ауылға
айналдырдық. Сондықтан бұның ортақ тұстары табиғи түрде болатын нәрсе.
Бірақ оның ықпалы екі түрлі болады. Жақсы жақтары технология, ғылым жағы
мен басқару, тәлім-тәрбие берудегі құптарлық жағы жетерлік. Онымен қоса,
ұлттық психологиямызға, менталитетімізге, философиямызға, табиғатымызға сай
емес жат дүниелер келеді онымен бірге. Ал бұған бірден-бір қарсы тұратын
күш – дін. Мысалға, ашық-шашық киіну үрдісі бізге жаһанданудың арқасында
келген нәрсе. Кинолар, әр түрлі газет-журналдар, Интернет арқылы көре-көре
ашық-шашық киінуді біз қазір мәдениет ретінде қабыл алдық. Қыздарымыз солай
киінгенді мақтан тұтады. Бұған нені қарсы қоя аласыз? Ұлттық құндылықтар
қарсы тұра алмайды. Оған қатал бір тыйым керек. Ол – адамның жүрегіндегі
дін, иман. Қазір Батыста ең етек алған нәрсе – отбасылардың ажырасуы, бұған
үлкен әсер етіп отырған жай дінсіздік. Сондықтан бізге де радикалдық емес,
таза өзіміздің дәстүрімізбен сабақтасқан дінге мойын бұру қажет. Сонда ғана
ұлт жаһандануға қарсы тұра алады.
– Дін тұтастығы ұлт тұтастығының бір өлшемі дейтін болсақ, соңғы
кездерде бір қазақтың өзінің бірнеше дінге кіруі жиілеп кетті. Бұл түбі
біздің мемлекеттік, ұлттық тұтастығымыздың бұзылуына әкеп соқпай ма?
– Неше адам болса, сонша пікір болуы заңдылық. Бірақ сол пікірлердің
бәрі дұрыс деген ой тумауы керек. Сондықтан мемлекет қандай іс болса да
өзінің саясатына қарай ыңғайлап, бағыттап отыруға тиіс. Қандай үгіт күшті
болса, соның артынан еріп кету – адам психологиясына тән нәрсе. Сондықтан
басқа дінге өтіп жатқандардың көпшілігі сол дінді ерекше түсінгендіктен
емес, сезімге беріліп немесе қандай да бір материалдық нәрсеге
қызығушылықпен кетіп жатқандар. Мемлекет ұлт, мемлекет тұтастығын сақтау
үшін дін тұтастығын сақтауға күш салуы керек. Ол үшін ғылыми бағдарламалар
жасалып, әсерлі, діни кинофильмдер, мультфильмдер, газет-журналдар
шығарылуға тиіс. Бұған мемлекет арнайы қаржы бөліп, дінді мемлекеттің ең
үлкен идеологиясына айналдырған елде ғана тұтастық болмақ. Қай ұлт діни
жағынан екіге бөлінсе, ол – ұлт ретінде екіге бөлінеді. Бізді дін
біріктіреді. Бұл ретте мемлекет арнайы дінге қатысты бағдарлама әзірлесе,
артық болмас еді. Тіпті дінді экономикалық саяси мәселелерден де жоғары қою
қажет дер едім. Осыдан шығатын тағы бір әңгіме – кадр дайындаудағы
қиыншылықтар. Әрине, имамдар дайындалып жатыр. Бірақ олар мешіттердегі
халықтан түсетін қаржыға қарап отыр. Ал оның көп болмайтыны белгілі.
Мәселен, Түркияда, Египетте арнайы қорлар бар. Сол қорлар арқылы бүкіл
имамның жағдайы жасалған. Жалақы, үй, басқа да әлеуметтік мәселелер осы
қорлар арқылы шешіледі. Бізде дін мен мемлекет бөлек дегенімізбен, мүмкін,
кәсіпкерлердің басын қосып болса да, қор құрып, имамдардың жағдайын жасаса,
қазіргідей діни қызметкерлердің жетіспеушілігі болмайтын еді. Әрі имамдар
халықтың қайыр-садақаларына мұқтаж болмас еді. Мұқтаж болмаған соң, олардың
беделі жоғары болмақ. Ал беделі жоғары адамның сөзі де өтімді болары анық.
– Аллаһ Тағала – жалғыз. Дара. Солай бола тұра, Құранның көптеген жерінде
неліктен Біз деген? Мысалы, Қадір сүресінде Сөзсіз, біз Құранды Қадір
түні түсірдік деген аят бар.
– Құранда Аллаһ Тағаланың жалғыз, дара, бір екендігіне байланысты
көптеген айқын аяттар бар. Мысалы, бәрімізге мәлім Ықылас сүресінде
Аллаһ – жалғыз делінеді. Ал кейбір сүрелердегі Ұлы Жаратушының өзі үшін
біз деуінің астарында араб тілінің ерекшелігі жатыр. Мысалы, орыс тілінде
екінші жақтың жекеше түріне ты делінеді. Алайда кейде адамға деген
құрметті, ізеттілікті, сыпайылықты білдіру үшін жалғыз адамның өзіне екінші
жақтың көпше түріне қолданылатын вы сөзі қолданылады. Сол секілді араб
тілінде де біз делінген уақытта Аллаһ Тағаланың ұлылығы мен жаббарлығын
білдіру үшін қолданылады. Арабша Муғжамул-уасит сөздігінде былай
делінеді: нахну, яғни біз сөзі екі және үш адамға көпше түрінде
қолданылатыны секілді кейде ұлықтау мұрат етілген кезде бір адамға да
қолданылады.
– Кейбір діни сауаты төмен адамдар менің намаз оқып, ораза тұтқаным
Аллаһқа қажет деп ойлайды. Аллаһ Тағала біздің ғибадатымызға зәру ме?
Неліктен біздің ғибадат етуімізді талап етіп, орындамағандарды азаптайтынын
ескертуде?
– Мысалы, кез келген атақты суретшінің табиғатты өрнектеген суретіне
қарап таңғалып, тамсана таңдай қағамыз. Оның өнерін, шеберлігін, талантын
мойындап, оған мақтау айтамыз. Ал енді сол суретшінің салған суретін бір
сәт бағалап көрелікші!.. Өспейді, өнбейді, төрт мезгілде әр түрлі құбылысқа
енбейді, ағаштары жеміс бермейді, сулары ақпайды, құстары сайрап, балықтары
жүзбейді. Міне, біздер осындай жансыз, жасанды, көшірме суреттерге қарап,
таңғалып, таңдай қағамыз. Бірақ сырттағы көркемдігі ғажап мына шынайы
әлемге көңіл бөлмейміз. Ондағы жұпар иісі аңқыған сан алуан гүлдерді, әр
түрлі жеміс-жидегін шашу еткен ағаштарды, құрлық пен теңізді мекендеген
сансыз қасиетке ие жанды-жансыз атаулыны, көздің жауын алар жасампаздыққа
тұнып тұрған жалпы табиғатты жаратқан негізгі Ұлы Суретшінің, шебер
Жаратушының шеберлігі мен құдіретінің, шексіз білімінің алдында таң қалып,
тамсанбай қалай ғана жәйбарақат жүре аламыз. Ендеше біздің барлық
құлшылығымыз осы Ұлы Жаратушының теңдессіз шеберлігін мойындап бас ию. Иә,
парыз етілген намазды оқудың сауабы мен оқымаудың жазасы адамға тиесілі.
Адам баласы Хақ Тағаланың құзырында күніне бір сағат намаз оқуымен яки Оның
берген мал-мүлкінің қырықта бірін зекет етіп мұқтаждарға таратуымен немесе
Рамазан айында бір ай аш қалуы арқылы еш нәрсеге мұқтаж болмаған Аллаһ
Тағалаға нендей жәрдем беріп, Оның қандай қажетін өтей алмақ? Ұлы
Жаратушымыз біздің құлшылығымызға да, тіпті жаратылыстағы еш нәрсеге де
мұқтаж емес. Керісінше, барлық жаратылыс атауы Оған мұқтаж.
Мейірімді дәрігер ауру жандарға жаны ашып, көмек көрсетпек ниетпен
тегін емдесе, ауру адамдар: Бұл дәрігер бізді емдеуге қаншалықты зәру?
дей ала ма?! Немесе, мейірімді дәрігер сол ауру адамның ауруларына шипа
болар әр түрлі дәрілерді іш деп бұйырса, әлгі ауру жан: Бұл дәрігер
маған бұл дәрілерді ішкізуге зәру-ау, шамасы демесі анық. Міне, тура осы
сияқты АллаҺ Тағала біздің екі дүниеде де бақытты болуымыз үшін, рухани
дертіміздің дауасы ретінде намаз, ораза, зекет сияқты ғибадаттарды біздерге
парыз еткен.
Ғибадат – адамның кемелденуіне, еш нәрсеге қанағаттанбаған рухы мен
жүрегінің жай тауып, шексіз рақатқа қауышуына, денесінің саулығына, сан
алуан сезімдерінің жетілуіне, мінезқұлқының толысып көркемденуіне ықпал
етеді.
Һәм ғибадат – адаларам деп ажыратпай, жақсыжаман деп талғамай, әр
нәрсені татқысы келетін тойымсыз асау нәпсісінің тізгінделіп,
тәрбиеленуіне, қоғамда тыныштықтың орнауына, зуылдап өтіп жатқан
уақытымыздың есептеліп, күнделікті ісіміздің реттеліп, жүйеленуіне ықпал
жасайды. Ал мұның бәрінің пайдасы Аллаһ Тағала үшін емес, біз үшін қажет.
Иә, парыз етілген намазды оқудың сауабы мен оқымаудың жазасы адамға
тиесілі.
– Намаз оқу туралы сөз қозғала қалса, Ең бастысы, жүрегім таза, ешкімге
қиянатым жоқ, кейін жасымыз келгенде көрерміз... деп намазды кәрілердің
іші пысқанда немесе өлім күні жақындағанда шұғылданатын ісі көретіндерге не
деуге болады? – Егер намазды тек қана жүрегі кір, көңілі пендешілікке толы
қиянатшыл пенделер ғана оқитын болса, онда күнә атаулыдан пәк пайғамбарымыз
Мұхаммед (с.а.у.) әрі Оның артынан ерген қаншама ғұламалар мен тақуа жандар
неліктен өле-өлгенше бес уақыт намаздарын қалт жіберместен оқыған? Егер
жүрегінің тазалығы үшін намаз оқымауға рұқсат етілген бір ғана жан болар
болса, ол адам – сөзсіз Аллаһ Елшісі Мұхаммед (с.а.у.) болар еді. Алайда ол
(с.а.у.) керісінше, күллі адамзаттан артық намаз оқып, құлшылық жасайтын.
Иә, Аллаһ Елшісі (с.а.у.) бес уақыт парыз намазды былай қойғанда, түн
жарымда тұрып тәһәжжуд намазын егіле жылап, аяқтары талып-ісігенше
оқитын. Уа, Расулаллаһ, өзіңді неге мұнша қинайсың? Аллаһ Тағала сенің
барша күнәларыңды кешірді емес пе? – деген Айша анамыздың сұрағына:
Аллаһқа шүкір еткен құл болмайын ба? – деп намазды тек күнәһар адамдардың
оқымайтындығын білдірген. Жүрегім таза, көңілім пәк деу – күнәсізбін деген
сөзге саяды. Ал өзін күнәсізбін деген адам осы сөзімен-ақ күнәһардың нағыз
өзі болмақ. Өйткені күнә істеу – пайғамбарлардан тыс барша адамзатқа ортақ
құбылыс. Күнәсінің бар екенін білмеген адам – күнәсін мойындаған адамнан
әлдеқайда төмен тұрады. Күнәсінен бейхабар адам күнәсі мен қатесін,
кемшіліктерін түзеуді мүлде ойламақ емес. Себебі оның пайымдауынша, ол –
күнәсіз, қатесі жоқ адам. Ал мұндай күйдегі адам жалған дүниеде өзін қанша
ақтағанымен, о дүниеге таудай-таудай күнәларын қоса ала кетпек. Сол жерде
ғана өзінің кінәсін мойындап, тәубе қылмақ. Бірақ ол кезде өкініш, әттеген-
ай атаулыдан иненің жасуындай да қайыр болмасы белгілі.
– Кейбір жоғары оқу орындарының ректорларының ақылы жеткен жері сол –
Орамал тағу – арабтың, түріктің әдет-ғұрпы деп, намаз оқитын қыздардың
орамалымен ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz