Дамудың ертеңгі күніне бағдарлану

Даму қалай жүреді ? Бұл жерде психологиялық заңдылықтар қалай көрінеді? Бұл сұрақтардың мәнін Л.С. Выготскийдің кіші жас оқушыларын оқыту мен дамудың ара қатынасы туралы психологиялық консепциялары негізінде айқындауға болады.
Л.С. Выготский жалпы дамудың тіл, ой, сезім т.б. өзара байланысты екі актуальды және жақын тұрған аймағы туралы идея ұсыныды.
Актуальды даму аймағы машықтар мен тағдылардың бала игеріп алған және солардың негізінде танымдық міндеттерді өздігінен шеше алатын жүйесін бейнелейді. Яғни қазіргі қол жеткізген деңгейі ертеңгі дамудың ірге тасы. Актуальды даму ең таяу даму аймағын, яғни бала өзі немесе үлкендердің көмегімен оқыту процесінде меңгере алатын біліктер аумағын қажет етеді. Баланың ең таяу аймағы – оның ертеңгі күні. Қоршаған ортадағы қолайлы жағдайлар ағымының нәтижесінде ол ерте ме, кеш пе өзінің ертеңгі күніне өздігінен енеді. Арнайы ұйымдастырылған мақсатты педагогикалық іс-әрекеттер жағдайында бұл даму неғұрлым тезірек болмақ.
Оқу әрекеті барысында ең таяудағы даму аймағы актуальды даму аймағына игі ықпал етіп, бала біртіндеп білім мен тағдыға ие болады. Сөйтіп актуальды дамудың жаңа сатысына көтеріледі. Сонымен бірге ең таяудағы дамудың жаңа аймағы пайда болады. Мұны жақындаған сайын әрі қарай шексіз шегіне беретін көкжиекпен салыстыруға болады. Алайда мұнда мынадай айырмашылық бар: көкжиек шексіз шегіне беретін болса, ал актуальды даму аймағы бала ержеткен асйын ең таяу даму аймағына барған сайын көбірек жақындай түседі, ал кейбір дағды мен біліктер өзінің қалыптасуын аяқтайды. Баладағы психиканың барлық салаларын қалыптасуы оның көпжақты белсенділікті кең өрістеуіне мүмкіндік береді. Соның барысында бір жағынан өзінің біліктері мен қабілеттерін нығайтып жетілдіреді. Адам өмірінің осы сатысындағы даму туралы танымдық процестері мен тілін жетілдіру, байыту ретінде де осыны айтуға болады.