Болашақ мұғалімдердің педагогикалық пәндерді меңгертудің кәзіргі жағдайы

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 45 бет
Таңдаулыға:

Кіріспе

Зерттеу көкейкестілігі: қазақстан Республикасы нарықтық қиыншылықтан шығып, экономикалық тәуелсіздік пен демократиялық, қоғам құруға бағытталған саналы өзгерістер кезінде өмір сүріп жатыр.

Қазақстан Республикасының Президенті Н. Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына жолдауында «Өткен жылғы экономикамыздың өсу қарқыны 8, 5 пайызды құрады. Жалпы алғанда, ел экономикасы 2001 жылдан бастап жылына орта есеппен 10 пайызға өсіп отырды. Бұл өте үлкен өсу болып саналады . . . Әрі балалардың білім алуға, еңбекке және қоршаған ортаға бейімі, қарым-қатынасы, . . . Олардың шығармашылық және интеллектуалдылық қабілеттерін дамытуға арналған тиімді бағдарламалармен қамтамасыз ету қажет» [1] .

Болашақ кәсіби мамандарға білім беру және тәрбиелеу саласында тарихи кезеңнің ерекшеліктеріне, кәзіргі қоғамды демократияландыру міндеттеріне байланысты анықталған мақсаттар бар. Кәзіргі кезең шығармашылық ойлау қабілеті бар, ұлттық сана-сезімі дамыған, бәсекеге қабілетті тұлға тәрбиелеу тәрбиенің стратегиялық бағыты болып табылады.

Педагогикалық ғалымдар жүйесінің негізгі мақсаты жан-жақты тәрбие беру және болашақ жастарды дамытудың жаңа әдістерін іздестіру болып табылады.

Нарықтық қатынастарға өту жоғары мектептерге де әсерін тигізді. Қазақстандағы жоғарғы оқу орындарындағы білімгерлерді нарықтық экономикаға және жаңа білім беруді коммерцияландыру, сонымен бірге болашақ педагогтарды оқу-тәрбие жұмысына даярлау жүйесін әлемдік және отандық тәжірибелердің жаңа жетістіктерінің негізінде ұйымдастыру мәселелері олардың . . . жаңа өзгерістер әкелді.

Жоғарғы оқу орындарында ұлттық, бағыттылықты, адамгершілік және мәдени құндылықты жетілдіруге бағытталған, оларды болашақ педагогтың кәсіптік дайындығында қолданатын, ұлттық-мәдени қажеттіліктерді дамытуға және қанағаттандыруға бағытталған жұмыс жүргізілуі тиіс [2] .

Болашақ бастауыш мектеп мұғалімдерінің кәсіби дайындық мәселелері педагогика ғылымында жан-жақты қарастырылып келді. Атап айтқанда. В. А. Сластенин, Г. К. Ахметова, В. П. Беспалько, С. Т. Карган, А. С. Узакбаева, К. Ж. қожахметова, К. С. Мусина, А. А. Малдажанова, А. Н. Нысанбаев, А. Ш. Ыстыбаева т. б. Бұл еңбектер жоғары оқу орындарында болашақ мұғалімдердің кәсіби даярлығы мәселесіне арналған.

Педагогика ғылымының негізгі мақсаты жан-жақты үйлесімді тәрбие берумен қатар келешек жас өспірімдерді дамытудың жаңа жолдары мен әдістерін іздестіру болып табылады.

Кәзіргі кезеңде Қазақстан, әлемдік қоғамдастыққа нарықтық экономиканы әлемдік цевилизацияға жаңа прогрецивтік технологиялармен енген мемлекет ретінде танып отыр. Өкінішке орай «Қазақстан Республикасының 2005-2010 жылдарда білімді дамытудың мемлекеттік бағдарламасында» атап көрсеткендей Қазақстандық білім беру жүйесінің дамуы әлемдік білім кеңестігінде лайықты орын алуға кедергі жасайтын ескерген методологияның базасының, құрлымның, мазмұнның негізінде жүзеге асырылып жатыр.

Мектеп жұмысы бір-бірімен тығыз байланысты паралель жағдайда жүзеге асырылатын тәрбие мен оқытуға бөлінеді. Кез келген бастауыш мұғалімі ең алдымен тәрбиеші, өйткені тәрбие үдерісінде оқушының жеке тұлғасының дербес ерекшеліктері қалыптасады. Оқыту-оқушының қызығушылығына негізделген, мұғаліммен оқушының бірлескен педагогикалық үдерістегі шығармашылық қызыметімен сипатталады. Оқу үдерісінде осындай қызыметті үйымдастыру - тәрбие болып табылады. С. Л. Рубинштейннің сөзімен айтқанда «Бала жетіліп, сонан соң оқытылып, тәрбиеленбейді, ол оқытылып, тәрбиеленіп барып жетіледі» [14] .

Мұғалімнің қызыметі өте күрделі әрі көп салалы үдеріс. Мұғалім оқушының жеке басының қалыптасуын, дамуын, тәрбие мен білім беру және оқыту мен білім алуға даярлау үдерісін басқарады. Сондықтан мұғалімнен жан-жақты терең ғылыми білім, жоғары педагогикалық шеберлік, идеялық, ұлттық сана, табанды ерік-жігер, парасатты мінез-құлық, балға деген гуманистік көзқарас талап етіледі.

Қазақстанның нарықтық қатынастарға өту үдерісі жоғарғы оқу орындарына да өз әсерін тигізді. Қазақстанның жоғарғы оқу орындарындағы болашақ мұғалімдерді оқу-тәрбие үдерісіндегі өзгерістерге даярлау, педагогикалық пәндерді оқытуға шығармашылықпен қарауды талап етіп отыр. Әліде болса болашақ мұғалімдерді тәрбие және оқу үдерісіне шығармашылықпен келуге тәрибелеу, машықтандыру заман талабына сәйкес үйымдастырылмай отыр. Бұл проблеманың педагогикалық теория мен практикада жеткілікті дәрежеде зерттелмегендігі біздің жұмысымыздың тақырыбын «Болашақ мұғалімнің педагогикалық пәндерді оқыту үдерісінде олардың шығармашылығын дамытудың жолдары» деп алуға негіз болды.

Зерттеу мақсаты: Болашақ бастауыш сынып мұғалімінің педагогикалық пәндерді оқыту үдерісінде олардың тәрбие мен оқытуды өзара байланысты және паралельдік жағдайды ұйымдастыруға шығармашылықпен келуге тәрбиелеу.

Зерттеу нысаны: Жоғарғы оқу орнының педагогикалық пәндерді оқыту үдерісі.

Зерттеу пәні: Болашақ бастауыш сынып мұғалімінің шығармашылығын дамыту.

Зерттеу болжамы: Егер болашақ бастауыш сынып мұғалімдерін педагогикалық педагогикалық пәндерді оқыту барысында жаңа оқыту технологияларын қолданатын болса, олардың кәсіби шығармашылығы арта түскен болар еді.

Қойылған мақсат пен болжамның негізінде зерттеу міндеттері анықталады:

1. Болашақ бастауыш сынып мұғалімдерінің педагогикалық пәндерді теориялық жағынан менгеруін анықтау.

2. Болашақ бастауыш сынып мұғалімдерінің педагогикалық пәндердің әдістемесін менгерту денгейін анықтау.

3. Болашақ бастауыш мектеп мұғалімдерінің педагогикалық пәндерді меңгеруге шығармашылық тұрғыдан келуге даярлаудың әдістемелерін анықтау.

Зертеу жұмысының әдістері ретінде теориялық әдістемелік әдебиеттерге талдау жасау, студенттердің пікірін білу, педагогикалық пәндерді ғалымдардың педагогикалық тәжірибесіне талдау жасау, оқытушылардың пікірлеріне талдау жасау, оқытушылардың сабақтарына талдау жасау, «Бастауыш оқыту теориясы мен әдістемесі» кафедрасымен тәжірибе алмасу, кітапшасындағы пікірлерге талдау жасалынды.

Дипломдық жұмыс кіріспеден, 2-бөлімнен, қортынды, әдебиеттер тізімінен тұрады.

Кіріспеде диплом жұмысының көкейкестілігі, мақсаты, міндеттері, зерттеу нысаны, пәні, ғылыми болжамы, педагогикалық ғылыми-зерттеу әдістері қарастырылады.

Диплом жұмысының бірінші бөлімінде болашақ мұғалімдерге педагогикалық пәндерді оқытудың психологиялық негіздеріне, олардың педагогикалық пәндерді менгеруінің кәзіргі жағдайына және шығармашылығының мәніне тоқталады.

Екінші бөлімінде болашақ мұғалімдерге педагогикалық пәндерді оқытудың әдістемелеріне және педагогикалық пәндерді оқыту үдерісінде болашақ мұғалімдердің шығармашылығын дамытудың жолдары талданды.

Қорытынды бөлімде педагогикалық пәндерді оқыту әдістемесін жетілдіру жолдары мен студенттерге педагогикалық пәндерді менгертуге байланысты, олардың шығармашылығын арттыру әдістері анықталады.

§2. Болашақ мұғалімдердің педагогикалық пәндерді меңгертудің кәзіргі жағдайы

Жаңа әлеуметтік-экономикалық тлаптарға сай көп денгейлік кәсіби білім беру жүйесінде мұғалім даярлауды жетілдіруді моделдеу нақты мемлекетік басымдықтарда көрсетілген: Қазақстан республикасының «Білім туралы» заңы (2000 ж) ; Мемлекеттік «Білім бағдарламасы» (2003 ж) ; Студенттер контингентін қалыптастырудың жаңа моделі (1999 ж) ; Ғылым мен ғылыми-техникалық саяасаттың тұжырымдамасы (2000 ж) ; Білім саласын ақпараттандыру проектісі (2004-2006 ж ж) ; Қазақстан Республикасының Президенті Қазақстан халқына кезеңдік жолдаулары (1997, 2004, 2005, 2006 жылдыры) ; Үздіксіз педагогикалық білім беру тұжырымдамасы ( 2005 ж) .

Үздіксіз көп денгейлі педагогикалық білім беру жүйесінде болашақ мұғалімдерді даярлау, болжамдық манан тұлғасының бейнесіне негізделеді. Ғылыми - әдістемелік әдебиеттерде маманның болжамдық моделі деп сәйкес келетін ғылым мен техниканың, мәдени-әлеуметтік ортаның даму беталыстарының ғылыми түрде дәлелденген мәліметтері сақталған, бүгінгі және ертенгі өндіріс орындарының мамандары болуға қажетті кәсіби қабілеттіліктің және адамға қойылатын талаптардың тізімі көрсетілген құжатты айтады [36] . Кез келген тәжірибе концептуалдық негізге сүйенеді. Сондықтан өз жұмысымызға үздіксіз көп денгейлі кәсіби педагогикалық білім беру жүйесінде болашақ мұғалімдерді даярлаудың концептуалдық негізі деп біз маман даярлаудың көп аспектілі тұжырымдар жүйесінің дамымалы және дамушы білім жүйесінің, инновациялық педагогикалық іс-әрекеттерінің нәтижелі табысқа бағытталған өздігінен үздіксіз шығармашылықпен дамушы мұғалім моделін қарастырамыз.

Бұл біріншіден, мұғалімді даярлауды жетілдіру жоғары кәсіби білім беру жүйесінің дамуының кешенді обьективті заңдылықтарының әлеуметтік - экономикалық құрлымдық байланысы, екіншіден жаңа ғылымдық сұраныс пен талаптарға сай дамушы модель тұлғасын құрастырудың құралы. Өз жұмысымызда үздіксіз кәсіби педагогикалық көп денгейлі білім беру жүйесінде мұғалім даярлауды жетілдірудің концептуалдық негізінің мазмұны кәсіби денгейлі (бакалавр - магистр) маман даярлаудың құрлымна байланыстылығын нақтылайды [19] .

Болашақ мұғалімдердің кәсіби даярлық ұғымының мазмұны жан-жақты зерттелуде, ал біздің зерттеу жұмысымыз аясында бакалавр мұғалімдерді даярлауда концептуалдылық негізге сүйене отырып: кәсіби бейімділік, қабілеттілік (Сластенин В. А. [137], Мясищев В. Н. /195/, Горовая В. И. /10/; кәсіби сапа (Чернилевский Д. Н. /18/, Станкин М. И. /601/; даралық (Вершловский С. Г. /137/, Беспалько В. П. /54/, Басов А. П. /137/) ; синтез (Козырев В. А. /17/, Чаклинова С. Е. /19/, Жданов Р. П. /36/) ; табысты іс-әрекет (Көпжасарова Ж. Ұ. /111/, Фалеева А. А. /58/ тұжырымдары негізге алынды.

Болашақ мұғалімдердің кәсіби іс-әрекетке даярлығының құрлымдық комплексттерін В. А. Сластенин /14/, Жданов Р. П. /36/, Таллизина Н. Ф. /1005/ тұжырымдаған.

Н. Д. Хмель болашақ мұғалімдердің кәсіби әрекетке даярлығын «мақсаттық, мазмұндық, процессуалдық компонеттердің тұрақты бірлігі. Себебі мамандықты менгерген тұлға кәсіби мазмұндық, тұлғалық, процессуалдық аспектілерімен байланыста болады» /42/ деп көрсетеді. Бурдина И. Е. болашақ мұғалімдердің кәсіби шығармашылық потенциялын білімдендіру үдерісінде дамытуды гностикалық, аксиологиялық, конструктивтік, рефлекстік, диологтік компонекттермент толықтырады /80/.

Ғылыми педагогикалық әдебиеттерді талдауымыздан болашақ мұғалімдеріміздің кәсіби іс-әрекетке даярлығы ғылыми негізделгенде, біріншіден жұмысымыздың 1, 2 бөлімінде жас мұғалімдердің профессиограммасында нақтыланған ғылым мен практиканың ауытқулары болашақ мұғалім даярлауды жетілдірудің педагогикалық шарттарын анықтап, ғылыми қолданбалы тұжырымдамасын қажет етуде екенімізден жоғарғы оқу орнында мұғалім даярлау мазмұны білім беру парадигмасының өзгеруіне байланысты «жетілдіру», «қарқынды дамыту» ұғымдарымен толықтырылып байланыстырылуда. Сондықтан да үздіксіз көп білім беру жүйесінде болашақ бакалавр мұғалімдерді даярлауды жетілдірудің педагогикалық шарттары деп - кәсіби педагогикалық білім беру жүйесінің компанеттерінің субъективті және объективті факторларының толыққанды жағдайда табысты нәтижеге бағдарлы жүзеге асырылуын қарастырамыз. Бұл анықтама В. А. Козыревтің болашақ мұғалімдердің кәсіби біліктілігін жетілдірудің педагогикалық шарттарына барлық компанеттердің табысты жүйеленуі деген тұжырымдамасына негізделді /17/. Маман даярлауды жетілдіру, ең алдымен әлеуметтік-экономикалық тұрмыс жағдайларының өзгеруінен, ғылыми-техникалық және әлеуметтік прогресстің себеп-салдарынан туындаған тәрбие сипатының айтарлықтай «қиындауына», «күрделенуіне» байланысты. Осыдан денгейлі кәсіби педагогикалық білім берудің басты мақсаты болып табылатын «Білікті кәсіби өрлеуге бағытталған табысты адам» тұжырымдамасы кеңінен қолдау тапты. Тұжырымдамаға сәйкес білім беру жүйелері адамның бүкіл өмір бойы біліктілігін қамтамасыз ету үшін икемді және біліктілігі болуғ тиісті.

Жаңарған әлеуметтік-экономикалық өзгерістер, білім беру кеңестігінде туындаған жағдайлар үздіксіз педагогикалық білім беру жүйесіне көшуге себеп болады. Оның ішінде мынандай факторларды атау керек: интеллектілік және еңбек серпіні; қазіргі қоғамның әлеуметтік және экономикалық дамуындағы адам факторларының бірінші дәрежедегі мәнділігі; әлеуметтік өмірді және білім беруді демократияландыру; білім берудегі қажеттіліктерді қанағаттандыруға материалдың және қаржы қатынастарының жетімсіздігі; жаңа ақпараттық технологиялардың пайда болуы, таралуы деген дәйекті негіздемелер кәсіби білім беру жүйесіндегі психологиялық қажеттіліктерді зерттеумен айналысқан Чернилевский Д. В. /18/, Гершунский Б. С. /27/, Шулембаев К. /2233//, Бондаревская Е. В. /25/, Абдымананов С. А /108/ еңбектеріне негізделді.

Білім денгейіне кәсіптік денгейді ұдайы арттырып отыруды қажет ететін факторларға кәіби білім беру мазмұнының диверсиффикациясының негізінде: ғылыми ақпарат көлемінің шұғыл өсуі; жаңа білім салаларының дамуы; жаңа білім мамандықтарын енгізу; қазіргі ғылыми бағыттардың кеңейтілуі және саралануы; басқаруды ғылыми негізде жетілдірудің қажеттілігі; даярлықтың бағыттылығының айқындалуы жатады, яғни кәсіби білім беру жүйесін жақындастыру факторы /311, 110/.

Ортақ мәнді білімдерді-білім беру жүйесі адам өмірінің бойында оның қажеттіліктеріне бағдарландырылған, тұтас әрі үздіксіз, жүйелі болуға тиісті. Кәсіби педагогикалық білім берудің диверсификациясы мынадай жағдайларда көрінеді: кадырлардың кәсіби даярлығының көп сатылы және көп денгейлі болуы бағдарламаларының әр түрлілігі және икемді болуы; оқу орындарының сан алуандылығы және көп қызыметті болуы; кәсіби даярлықтың техникасы мен мазмұнының ашық және көп бағытты болуы /33/. Кәсіби білімнің көп денгейлілігі және көп сатылылы болуы диверсификацияда міндетті түрде болуға тиісті маман даярлау денгейіне қойылатын талаптың біркелкі екендігін жоққа шығармайды. Көп денгейлі дәрежеге кәсіби білім беру денгейіне сай мемлекеттік білім беру стандарттарының жауап бере алатын, көп денгейлі негізгі кәсіби білім беру бағдарламаларын жүзеге асыратын оқу орындары кіреді. Көп денгейлі оқудағы әр-түрліліктің мүмкіндіктерін айтарлықтай кеңейтеді. Яғыни түрлі кәсіби және оқу бағдарламаларын таңдау мүмкіндігін жасай алады. Болашақта жеке сұраныстарға бейімділігін жетілдіре отырып, көп денгейлі оқу орындары дара тұлғаның өзін-өзі дамытуына жағдай жасамақ, оқыту қызыметіндегі ең жоғары дәіктемені қамтамасыз етеді, мұндай білім берудегі әлеуметтік-экономикалық бағдар әлеуметтің әрбір сәтін үтымды түрде пайдалануға мүмкіндік береді. Көп денгейлі оқу орындарының өзі оқу бағдарламаларын кәсібилік саладағы ұсыныстар денгейі мен біліктілік денгейінің шеңберіне байланысты құралады /141/. Кәсіби даярлықтың көп денгейлі жүйесі бір сатыдан енкінші сатыға өтуге, бір мамандықтан екіншісіне көшуге мүмкіндік береді.

Даярлық мазмұнын кезекті түрде құрған жағдайда маман білім алу кезеңінде бірнеше мамандықты қатар менгере алады, оқу бағдарламаларына сәйкес бірін бітіріп, екіншісін бастайды немесе қатар алып жүреді. Оқу процесі кезінде болашақ маман қатарласа жүріп отыратын мазмұнның арқасында мамандығына қатысты қалаған сатыны таңдап алуға мүмкіндік алады /9/. Әдетте көп сатылы жүйе студенттің кәсібилік өзін-өзі айқындауына толық мүмкіндік жасай отырып, болашақ мамандарды келесі сатыға көшіру үшін өткізілетін байқау мен іріктеуге негіздейді. Кәсіби білімдендіруді көп сатылы жағдайында болашақ маманның кәсібилік өзін-өзі айқындау болашақ мұғалімдердің тұлғалық құндылықтарының денгейімен байланысты, оқу мүмкіндіктерінің әмбебаптылығы жағынан және кәсібилік болжам-бағытына деген өзін-өзі бағалау денгейімен байланысты. Кәсіби даярлықтың көп сатылы жүйесінің ерекшелілігі, біріншіден тұлғаның саналы түрде мамандық таңдауы арқылы мұхият кәсіби бағдар жасау мүмкіндігі бар, екіншіден, сатылы оқу бағдарламаларының үлгілілігі арқасында білім алушы базалық денегйдегі мамандықты игерумен ғана шектеле алады және қажетті денгейде кәсіби бағдарлауды жалғастыра алады және қажетті денгейде кәсіби бағдарлауды жалғастыра алады /8/. Осы аталған факторлар дәстүрлі бірізді кәсіби педагогикалық білім беру жүйесін түбегейлі қайта қарауміндетін өзекті етіп қойады. Идеяның мәнісі. әрбір адамның бүкіл өмір бойы білім алуына, оны толтырып, жетілдіріп отыруға мүмкіндік беруде жатыр. Педагогикалық білім бойында диагностикалауға қабілеттілік, зерттеуге даярлық, басқару ғылымын менгеру, өздігінен білім алуға, өзін-өзі тәрбиелеуге даярлық, психологиялық-педагогикалық зерттеулердің құралдарын менгеру, кәсіби тұлғалық өрлеу сияқты жаңа кәсіптік қасиеттері бар. Білікті білім беру жағдайын жасай алатын мамандар даярлауға бағытталуы тиіс. Өздігінен туған нәтижелердің емес, мәселені шешу жолдарын табудың маңызы зор, сонда ғана «дайын» білім мен «үздіксіз білімнің» айырмашылық жайылады /15/.

Еліміздің жоғарғы оқу орындарында педагогикалық мамандықтар бойынша білім беру бір денгейлі, көп денгейлі және көп сатылы жүйелерде қатар жүргізіліп келеді.

Кесте №1. Дәстүрлі және үздіксіз кәсіби педагогикалық білім беру жүйелерінің айырмашылықтары

Қаралған мәселелер

Дәстүрлі кәсіби білім беру жүйесі

Көп денгейлі үздіксіз білім беру жүйесі

Қаралған мәселелер: Білім беру мақсаты

Дәстүрлі кәсіби білім беру жүйесі:

Қалыптасқан дәстүрлі қоғамдық- әлеуметтік және өнеркәсіптік талаптарды орындауға даярлық.

Функционалдық қызымет бағдарланған білім аясында орындалуға міндеттейді.

Көп денгейлі үздіксіз білім беру жүйесі:

Дамымалы қоғамдық - әлеуметтік және өнеркәсіптік сұраныс-талаптарды орындауға даярлық.

Функционалдық қызымет субъектілім мүмкіншіліктерді толыққанды пайдалануға, дамытуға тұлғалық өрлеуге бағдарлайды.

Қаралған мәселелер: Білім мазмұны

Дәстүрлі кәсіби білім беру жүйесі: Фактологиялық жйне ақпараттық мағлұматтарды, энциоклопедиялық тұрғыда қалыптастыру. Нақты бағдарланған кәсіби білім, білік дағдының аясында маманның қолдану қабілеттілігі.

Көп денгейлі үздіксіз білім беру жүйесі: Кәсіби жағдаяттарды табысты шешуге тұлғаның ұтқырлық қабілеттілікті дамытуға бағдарланған. Кәсіби-тұлғалық даярлық фундаменталдық негізде конвармтивті, сабақтас; жаңаланған әдістемелік, жүйелілік білімдендіру процесінде қолданбалы тәжірибелік мүмкіндік; тұлғалық тәжірибелендіру кәсібилендіру мазмұнының компаненті; өздігінен білім мен біліктілігін дамыту рефлекісін қалыптастыру.

Қаралған мәселелер: Әдістер мен формалары

Дәстүрлі кәсіби білім беру жүйесі:

Болашақ маманға объектілік ықпал, оқушы нақты кәсіби құнды ақпараттық мағұлматты ұсынып, түсіндіруші.

Сипаттамалық ақпараттық-репрадуктивтілік әдіс. Тарихи қалыптасқан тәжірибені иллюстрациялық негіздеу; ұжымдық-топтық білімдендіру формасында индивидуалдылық білімдендіру жалпы топтық темпінде.

Көп денгейлі үздіксіз білім беру жүйесі: Болашақ маманға субъективтілік ықпал, оқытушы индивидуалдық кәсіби білімдендіру іс-әрекеттілікті ұйымдастырушы. Пордуктивті шығармашылыққа бейімдеу әдістері өздігінен білімдену рефлексін қалыптастыруға бағдарланған; ұжымдық-индивиуалдық білімдендіру формасында тұлғалық мүмкіндіктерін айқындап, дамытуға негізделген.

Қаралған мәселелер: Нәтижесі

Дәстүрлі кәсіби білім беру жүйесі: Нақты кәсіби-әлеуметтік функцияны орындауға даяр маман.

Көп денгейлі үздіксіз білім беру жүйесі: Әмбебап кәсіби-тұлғалық іс әрекетке даяр өзіндік талап-мүддесі қалыптасқан дамушы тұлға.

Жоғары білім берудің осы көп денгейлі құрлымының ішіндегі кәсіби білім негізінде жоғары арнайы кәсіби білімді маман даярлау мүмкіндігі, кәсіби педагогикалық білім бағдарламасы мазмұнының икемдігі мен оңтайлығын көрсетеді. Кәсіби білім берудің осы сатылы жүйесі үздіксіз кәсіби педагогикалық білім берудің ең тиімді варианты болып есептеледі. Себебі мұнда маманның кәсіби педагогикалық білімденуі нрте басталуына толық мүмкіндік беріледі /8/.

Кесте №2. Қазақстан Республикасында үздіксіз кәсіби білім беру жүйесінде мұғалім даярлаудың сипаттамасы.

Білім денгейлері

Даярлық кезеңдері

Білім мазмұны

Білім денгейлері: 1-саты (4 жыл) бакалавр, мұғалім квалификациясы бойынша

Даярлық кезеңдері: Жалпы психологиялық-педагогикалық даярлық кезең (1-курс)

Білім мазмұны: Мамандыққа кіріспе; педагогика тарихы; жалпы психологияға кіріспе

Білім денгейлері:

Кәсіби-педагогикалқ теория негізін менгеру кезеңі

(2-курс)

Даярлық кезеңдері: Мектеп педагогикасы; мектеп күні (психологиялық-педагогикалық практика) ; педагогикалық психология

Білім денгейлері: Кәсіби-педагогикалық технологияларды менгеру кезеңі (3-курс)

Даярлық кезеңдері: Педагогикалық үдерісті толыққанды ендіру теориясы мен технологиясы; тәрбие жұмысының әдістемесі; этнопедагогика; әлеуметтік педагогика пәні бойынша әдістемені менгеру; практикалық психология негіздері.

Білім денгейлері: Тереңдетілген кәсіби педагогикалық даярлық кезеңі (4-курс)

Даярлық кезеңдері: Педагогикалық менеджмент; таңдау бойынша курстар; практикалық әрекеттестік.

Білім денгейлері:

2-саты

(1, 5-2 жыл) магистратура

Даярлық кезеңдері: Кәсіби жоғары білімнен кейінгі арнаулы ғылыми-кәсіби білім

Білім мазмұны: Білім менеджменті; әлеуметтік педагогика; кәсіби сала бойынша орта және жоғары мектеп педагогикасын тереңдетілген жүйелі даярлық.

Көп денгейлі кәсіби білім беру жүйесінде болашақ мұғалімдердің қажетті кәсіби-педагогикалық даярлығын қалыптастырудың осындай құрлымына сәйкес әр білім беру денгейіндегі білімнің бағдарламалық мазмұны мен соған сәйкестігі әр білім берудің бағдарламалық технологиялары бірізділік, өзара сабақтастық принципте анықталып пайдалануы керек.

Еліміздегі жоғарғы білім беру жүйесі оның ішінде кәсіби-педагогиканың білім беру 2002 жылдан бастап құрлымы мен мазмұны жағынан хаалықаралық бағдарламалар ман үйлестірілген академиялық білім беру бағытындағы бакалавр, магистр жүйесіне өзгерді. Бакалавр мұғалімнің кәсіптік білімнің денгейі дамымауы үздіксіздігі оның кәсіби тұлғалық шығармашылық қабілеттерін дамытудың қажетті алғы шарттары, өздігінен кәсіби біліктілігін ұдайы дамытып отырудың шарты болып табылады. Егер тұлға іс-әрекет субъектісі ұстанымына ие болса, егер оның орнына жкек тәжірибесі сарапталып, әлеуметтік тәжірибемен ұштастырылатын болса, Егер ол педагогикалық ұжымда қолдау тауып шығармашылық кәсіптен ізденіс көтермелейтін болса, мұғалімнің кәсіптік шеберлігінің педагогикалық мәдениетінің өсуі қарқынды дамиды. Бұдан мұғалімнің кәсіби даярлығын психологиялық-педагогикалық әдістемелік арнайы дайындығн талап етеді. Себебі жүйелі дайындық сапа дәрежесінің көрсеткішін айқындайды.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.