Боливия

Пән: Халықаралық қатынастар
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Боливия

Боливия (ис. Bolivia, Үлгі:Lang-qu, Үлгі:Lang-ay, Үлгі:Lang-gn), ресми атауы - Көпұлтты Боли́вия мемлекеті (ис. Estado Plurinacional de Bolivia [estaðo pluɾinasjonal de βoliβja] ) - Оңтүстік Американың орталығындағы мемлекет.

Боливия солтүстігінде және солтүстік-шығысында Бразилиямен, оңтүстік-шығысында - Парагваймен, оңтүстігінде - Аргентинамен, оңтүстік-батысында және батысында - Чили және Перумен. Теңізге шығатын жолы Чили 1879 жылы Антофагаста портың басып алғаннан кейін жоқ.

Тарихы

1532-1538 - қазіргі Боливия территориялары Франсиско Писарро мен Диего де Альмагро бастаған испандық конкистадорлар жаулап алады.

1542-1776 - Испандық вице-патшалығы Перу Жоғарғы Перу атымен. Боливия аймағы испандық помещиктерге бөлініп берілді. Үндістер энкомьенда жүйесіне қосылды.

XVI-XVII ғасырлада - боливиялық Потоси қаласы Патшалық Аудиенциясы Чаркас құрамында Кәрі Әлем мен Жаңа Әлемнің тұрғыны бойынша ең ірі қаласы (16 тұрғын) әрі ең ірі әлемдік өндырыс орталығы болған[1] (во времена разработки серебряных рудников) . [2]

Потоси қаласы

1776-1810-испандық вице-патшалықРио-де-Ла-Платақұрамында.

1825- Жоғарғы Перу тәуелсіздік жариялауы. мемлекет Боливия депСимона Боливараесімімен аталып кетеді.

1879-1883-ЧилименЕкінші Тынықмұхиттық соғыс, жеңіліспен аяқталыпТынық мұхитқашығатын аймағынан айрылады жәнеАтакамашөліндегі селитра кен орнынан да айрылады .

1903 жыл- қарашаның 17 Бразилиямен оғанАкриштатын беру туралы келісімге қол қойылады.

1932-1935 жыл- Чако-Бореаль мұнай кен орны үшінПарагвайменболған сәтсізЧак соғысы.

1952 жыл-Виктор Пас Эстенсороүкіметі қалайы өндірісін мелекеттендіруді бастатқан Боливия революциясы.

1964 жыл- генералРене Баррьентосом Ортуньобастаған әскери төңкеріс. Кейінірек, 1966жылы, Рене Баррьентос Ортуньоконституция бойынша президент болып сайланады.

1966-1967 жыл-Эрнесто Че Геварапартизандар тобымен басқаратын үкіметті құлату мақсатында көтеріліс ұйымдастырады. 1967 жылы қазандаАҚШОББбелсенді көмегімен үкімет армиясы Че Гевара жасақтарын жояды.

1969 жыл- президентРене Баррьентос Ортуньоавиаапатта өледі. Қыркүйектің 26әскери төңкеріс нәтижесінде генералАльфредо Овандо Кандиабилікке келеді.

Мемлекеттік құрылымы

Республика. Мемлекет басшысы мен үкімет басшысы - президент, 5-жылдық мерзімге халықпен сайланады. 2006 жылдың қаңтардың 22нен -Хуан Эво Моралес. Президент үкіметті басқарады, министрлер кабинетін тағайындайды, қарулы күштер жоғарғы басшысы бойлып табылады.

Сайладу жай көп дайуыс жинаған үміткер (50 %дан астам) президент деп танылады. Одан да анықтала алмаса парламент біріккен отырысында басым дауыс жинаған екі үміткердің бірін таңдайды.

2009 жылғы қаңтарда референдума нәтижесінде конституцияға өзгеріс енгізіліп (үндістерге айрықша құқық пен экономикаға мемлекеттік бақылау жайлы) кезекті президенттік және парламент сайлаулары мерзімінен бырын, 6 желтоқсанда 2009 жылы өткізілді. Моралес екінші рет сайлауға қатысуға рұқсат алып сайлауда айқын жеңіске жетті (60 %дан артық дауыс жинап) . [4]

Екі-палаталы парламент - 36 сенатор және 130 депутат, 5 жылға сайланады.

Саяси партиялары

2009 жылдың желтоқсанындағы сайлау бойынша:

Социализмге қарай қозғалысы - солшыл (басында Моралесом), 26 сенатор, 88 депутат.

Боливия үшін прогрессивті жоспар - оң-центристік, 10 сенатор, 37 депутат

Ұлттық бірлік майданы - центристік, 3 депутат

Әлеуметтік одақ - центристік, 2 депутат

Боливияда тағы 6 парламентте орын алмаған заңды партия бар.

Саяси жағдай

Ла-Пасқаласының орталығы, Боливияның әкімшілік орталығы

Боливияның әкімшілік бөлінісі

Әкімшілік-территориялық жағынан Боливия 9 департаментке бөлінеді. Ал департаменттер провинцияларға бөлінеді.

Боливия географиясы

Боливияның жер ауданы 1 098 580 км². Ол әлем бойынша жер ауданы жағынан 27 орында.

Боливия1879жылдан бері теңізбен шектеспейді - сол жылы ол өзінің тынық мұхиттық қойған. ДегенменАтлант мұхитынаБоливия шыға алады -Парагвай өзенібойынша.

Боливия территориясында алуан түрлі эко-аймақ бар. Елдің батысындаАндытаулы аймағы, Альтипланоүстіртімен бірге. Шығысында төменгі жазықтары амазондық кеңТропикалық қамтиды. Елдегі ең биік нүкте -(6542 м) өшкен жанартауы. Титикакакөлі Боливия менПерушекарасында орналасқан. Әлемдегі ең үлкенУюни сортаңыелдің оңтүстік-батысында, Потосидаорналасқан.

Боливияның ірі қалалары:Ла-Пас, Эль-Альто, Санта-Крус-де-ла-СьерражәнеКочабамба.

Боливия бес елмен құрлықтық шекарасы бар:Аргентинамен- 832 километр, Бразилиямен- 3423 километр, Чили- 860 километр, Парагваймен- 750 километр, жәнеПерумен- 1075 километр.

Сыртқы сауда

Экспорт - 6, 4 млрд долл. (2008) - газ, соя, шикі мұнай, мырыш рудасы, қалайы.

Негізгі сатып алушылар - Бразилия 60, 1 %, АҚШ 8, 3 %, Жапония 4, 1 %.

Импорт - 4, 6 млрд долл. (2008) - мұнай өнімдері, продовольствие, автомобилдер.

Негізгі сатушылар - Бразилия 26, 7 %, Аргентина 16, 3 %, АҚШ 10, 5 %, Чили 9, 5 %, Перу 7, 1 %, Қытай 4, 8 %.

Халқы

Халық саны - 9, 9 млн (2010 жылғы бағалау) .

Жылдық өсім - 1, 7 % (фертильность - 3, 1 туу бір әйелге) .

Орташа өмір сүру жасы - 64 жыл еркектре, 7жыл әйелдер.

Ұлттық-нәсілдік құрамы - үндістер 55 % (негізі кечуа және аймара), метистер 30 %, ақтар 15 %.

Тілдер - 3 ресми тіл: испан 60, 7 %, кечуа 21, 2 %, аймара 14, 6 %; басқа тілдер 3, 6 % (2001 жылғы санақ бойынша) .

Дін - католики 95 %, протестант (інжілдік методисттер) 5 %.