Болжамдау мен жоспарлауды ақпаратпен қамтамасыз ету

1 Болжамдау мен жоспарлауды ақпаратпен қамтамасыз ету
2 Пайдаланған әдебиеттер

Қандай да бір істі болжамдау немесе жоспарлау үшін алда тұрған қызметтер мен оларды дамыту жағдайлары жөнінде ақпараттың мүмкіндігінше көп болуы қажет.
Ақпарат деп – жоспарлау мен болжау жүйесінде ең негізгі қызмет атқаратын құрал. Әлеуметтік тұрғыда ақпарат адамдар арасындағы коммерциялық байланыс болып табылады. Талаптар:
- ақпарат шынайы болу керек;
- ақпаратты бәрі пайдалана алуы керек;
- ақпараттың тезділігі;
- ақпараттың экономикалығы немесе үнемділігі;
- ақпараттың қысқалық мінезділігі немесе ақпараттың локалдылығы;
- ақпараттың факторлармен қамтамасыз етілуі керек.
Экономикалық аспектілеріне қарай үш түрге бөлінеді:
1. синтетикалық – ақпараттың қабылдау өз көзқарасының болуы;
2. сематикалық – ақпарат қабылдауда өз көзқарасының болуы;
3. прогматикалық – ақпараттың тиімділігін қабылдау.
Ақпараттың белсенділігіне қарай:
- аудиторлық;
- визуалды ақпарат.
Олар сандық, таңбалық, әріптік болып бөлінеді. Ақпараттың уақыттың таңдау классификациясы болады. Оның мүмкіндігі адамның қабылдау мүмкіндігіне сәйкес келеді. Ақпарат толық және қысқаша болып бөлінеді. Сонымен қатар ақпарат құжатталған, зерттелген, талданған болып бөлінеді.
Ақпаратты пайдалану әртүрлі болғандықтан олардың мақсаты бір-бірімен бәсекелес, кей жағдайда қарама-қайшы келеді. Ақпараттың ағымының сыйымдылығы мен салыстырмалылығы әр түрлі болуы мүмкін. Сонымен қатар олардың құрылымында үлкен мәнге ие болады.
Болжау мен жоспарлау бірінші және екінші ақпарат алу әдістерін пайдалана отырып жүзеге асырылады. Бірінші ретті мәліметтер, арнайы жасалған зерттеулер нәтежиесінде нақты мәселелерді шешеді. Екінші ретті мәліметтер, сыртқы және ішкі көздерден жиналған мәліметтер, мұны басқаша сөзбен кабинет деп те атайды.
Болжау мен жоспарлау үшін қажетті болатын ақпараттарды алуда, бірінші ретті ақпаратқа қарағанда екінші ретті ақпарат арзан және ынғайлы болады. Екінші ретті ақпараттың сыртқы қайнар көздері көп. Халықаралық валюталық қорлар, европалық ұйымдар, Біріккен Ұлттар Ұйымы сияқты халықаралық ұйымдардың мәліметтері сыртқы көздерге жатады. Сонымен қатар мемлекеттік органдардың қаулымдары, үкімдері, заңдары; мемлекет, саяси және қоғам қайраткерлерінің шығып сөйлеген сөзі, ресми статистика мәліметтері, мерзімді басылымдардың мәліметтері, ғылыми зерттеу нәтежиелері және т.б. жатқызуға болады. Көптеген халықаралық ұйымдар және Ресей ұйымдары болжау мен талдау кезінде экономикалық мәліметтерді баспаға шығарып отырады. Ақпараттың ішкі көздері болып: кәсіпорынның бухгалтерлік, қаржылық, статистикалық және де басқа да есептері,басшылармен және қызметкерлермен сұқбаттар, жиналыстағы, мәжілістегі басшылардың есептері, түрлі мәжілістердегі хаттамалар, шағымдардың шолуы, іскер хаттар т.б. жатады.

1. Сундетов Ж. Планирование и прогназиравание в условиях рыночной экономики; Учебное пособие – Алматы: Экономика, 2004
2. Стратегичечский план развития Республики Казахстан до 2010г
3 Назарбаев Н. А. «Казахстан-2030»-1997 жыл
4. Интернет жүйесі «Google.kz».