60-жылдардың екінші жартысында Қазақстан дамуында болған өзгеріс

Жоспар
Кіріспе

1 САЯСИ ӨМІРДІҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
2 Кәсіподақ және комсомол ұйымдарындағы жағдай
3 60.жылдардағы екінші бір бұқаралық ұйым
4 1964 жылғы шешімдерден бастау алған саяси бағыт

1962—1969 жылдардағы реформашылдық дүрбелең елдің ішінара алмастырулар және жетілдірулер жолымен қол жеткізуге болатын өзгерістер шегіне тірелгенін керсетті. Жүргізілген шараларда экономикалық байланыстар мен қатынастарды түбегейлі өзгерту жолдары көзделмеді. Туындаған проблемалар негізінен ұйымдық қайта құру дүрмегін діттеген субъективтік түрде жол-жөнекей шешіліп отырды. Шалағай ойластырылған әрі бірін-бірі жиі алмастырған қайта құру толқыны тұрақсыздық, тұрмыс деңгейінің және әлеуметтік кепілдіктердің әлсіреу қаупін төндірді. Коммунистік болашақ идеясы да жағдайды жеңілдете алған жоқ.
Қоғамды саяси және экономикалық тұрғыдан ұйымдастыруды жетілдіру жөніндегі күш-жігер мен ізденістерге баға бергенде, 50-жылдардың ортасынан 60-жылдардың ортасына дейінгі аралықта, түптеп келгенде, басты екі бет-бағыт арасындағы текетірестік орын алғандығын ескеру қажет. Бұлардың алғашқысы қоғамдық жүйені, оның бүкіл салалары мен құрылымдарын түбегейлі өзгертудің объективтік қажеттілігін бейнеледі. Оған ең алдымен қоғамның сталинизмнің ауыр зардабынан рухани бостандық ала бастауы себеп болды.

Пән: Қазақстан тарихы
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

60-ЖЫЛДАРДЫҢ ЕКІНШІ ЖАРТЫСЫНДА ҚАЗАҚСТАН ДАМУЫНДА БОЛҒАН ӨЗГЕРІСТЕР

САЯСИ ӨМІРДІҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
1962—1969 жылдардағы реформашылдық дүрбелең елдің ішінара алмастырулар
және жетілдірулер жолымен қол жеткізуге болатын өзгерістер шегіне
тірелгенін керсетті. Жүргізілген шараларда экономикалық байланыстар мен
қатынастарды түбегейлі өзгерту жолдары көзделмеді. Туындаған проблемалар
негізінен ұйымдық қайта құру дүрмегін діттеген субъективтік түрде жол-
жөнекей шешіліп отырды. Шалағай ойластырылған әрі бірін-бірі жиі
алмастырған қайта құру толқыны тұрақсыздық, тұрмыс деңгейінің және
әлеуметтік кепілдіктердің әлсіреу қаупін төндірді. Коммунистік болашақ
идеясы да жағдайды жеңілдете алған жоқ.
Қоғамды саяси және экономикалық тұрғыдан ұйымдастыруды жетілдіру
жөніндегі күш-жігер мен ізденістерге баға бергенде, 50-жылдардың ортасынан
60-жылдардың ортасына дейінгі аралықта, түптеп келгенде, басты екі бет-
бағыт арасындағы текетірестік орын алғандығын ескеру қажет. Бұлардың
алғашқысы қоғамдық жүйені, оның бүкіл салалары мен құрылымдарын түбегейлі
өзгертудің объективтік қажеттілігін бейнеледі. Оған ең алдымен қоғамның
сталинизмнің ауыр зардабынан рухани бостандық ала бастауы себеп болды.
Кеңес мемлекетін, ең алдымен Кеңестерді дамыту мен нығайту өзекті
мәселеге айналды. Кенестер рөлінің арта түсуі партияның XXII сьезі
қабылдаған КОКП-ның үшінші Бағдарламасында атап көрсетілді. КОКП
Бағдарламасында сондай-ақ қоғамның коммунистік құрылым кезеңіндегі саяси
ұйымына сипаттама берілді. Онда әлемдегі тұңғыш социалистік мемлекет
марксизм-ленинизм ілімімен толық сәйкестікте дами келіп, өзінің
пролетариат диктатурасы мемлекеті ретіндегі тарихи миссиясын ақтағандығы
айтылды. Ішкі даму тұрғысынан қарағанда да, антагонистік тап-тардың
жойылуына, социализмнің толық және түпкілікті жеңіске жетуіне, халықтың
барлық таптарының жұмысшы табының идеялық-саяси айқындамаларына көшуіне
байланысты мүндай диктатура кажет болмай қалды. Бұл объективтік процестер
Кенес мемлекетінің жалпыхалықтық мемлекетке ұласқандығын және өз дамуының
жаңа сатысына аяқ басқандығын көрсетті. Қоғамдағы осьндай жаңа қоғамдық-
саяси ахуал қалыптасқандығын, мәселен, шопандар, колхозшылар, өнеркәсіп
кәсіпорындарының жұмысшылары, техникалық интеллигенция, ғылым мен
өнер адамдары, партия және шаруашылық басшылары құрамына енетін КСРО
Жоғарғы Кеңесі айғақтайтындай болып көрінді. Еңбекшілер бұрынғысьшша
жергілікті, облыстық, Қазақ КСР және КСРО Жоғарғы Кеңестеріне өз
өкілдерін сайлады. Республика Жоғарғы Кенесінің тұрақты комиссияларына мүше
депутаттар заңды талқылап, қабылдады, ал ауылдар мен елді
мекендер, аудандар мен калалар мәселелерді Жоғарғы Кеңес пен
оның төралқасының карауына әзірлеуге катысты. Мысалы, 1961
жылдың соңында білім беру және мәдениет, денсаулық сақтау және әлеуметтік
қамсыздандыру женіндегі тұрақты комиссиялар депутаттардың қатысуымен
республикадағы мектеп, балалар және емдеу-профилактикалық мекемелері
қүрылысы жөнівде мәселе әзірлеп, Жоғарғы Кеңес сессиясына енгізді.
Республика Жоғарғы Кеңесінің тұрақты комиссиялары сондай-ақ жергілікті
жерлерде өздерінің көшпелі мәжілістерін өткізіп, Кеңестің заңдары мен
қаулыларының орындалу барысына бакылау жүргізіп отырды.
1963 жылы республика Жоғарғы Кеңесіне сайланған 473 депутаттың 158-і
әйелдер болды. Қазак КСР-інің әр түрлі дәрежедегі еңбекшілер депутаттары
Кеңестеріне 98806 депутат сайланды. Олардың көпшілігі, яғни 45,4 проценті
КОКП мүшелері мен мүшелікке кандидаттары еді. Жергілікті Кеңестер жанында
тұрақты комиссиялар, көше және махалла комитеттері, үй басқармасы жанындағы
жәрдемдесу комиссиялары, жолдастық соттар, т. б. тәрізді көптеген ұйымдар
коғамдық негізде жұмыс істеді. Еңбекшілер депутаттары қалалық және аудандық
Кеңестері жанынан штаттан тыс бөлімдер құрылып, оларға азаматтар жұмысқа
тартылды.
Солай бола тұрғанымен, кеңес органдарының қызметі партиялық нормалар
негізінде жүргізілді. Кеңестер жұмысы екінші дәрежелі сипатта қала берді
және олардың талқылауына көбінесе алдын-ала шешіліп қойған мәселелер
ұсынылды. Бұл аздық етсе, Кеңестер құрамын жасақтаумен, кеңес аппаратьша
кадрлар іріктеу және орналастырумен де партия органдарының өзі шұғылданды.
Шынтуайттап келгенде, мемлекеттік органдар мен лауа-зымды қызметкерлердің
жұмысын Кеңестер мен депутаттар емес, керісінше аппарат қызметкерлері
бақылап, тіпті Кеңес депутаттарына әмірін жүргізетін жағдай қалыптасты.
Кәсіподақ және комсомол ұйымдарындағы жағдай да осыншалық кайшылықты
болды. Қарастырылып отырған кезеңде кәсіподақ комитеттері өз қатарына
миллиондаған адамдарды біріктірді. 1966 жылғы қаңтардың 1-інде
кәсіподақтардың 4 миллион мүшесі болды. Кәсіподақ ұйымдары халық
шаруашылығы мәселелерін шешуге, социалистік жарысты ұйымдастыруға,
жаңашылдар қозғалысына атсалысып отырды. Барлық шипажайлар мен демалыс
үйлерін басқару 1960 жылдан бастап кәсіподақтардың құзырына берілді.
Олардың колында еңбек ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.