OLAP ТЕХНОЛОГИЯСЫН ШЕШІМ ҚАБЫЛДАУДЫ ҚОЛДАУ ЖҮЙЕЛЕРІНДЕ ҚОЛДАНУ

1 Шешім қабылдауды қолдау жүйелері
2 Дәстүрлі реляциялық серверлер

Бүгінде ақпараттық технологиялардың дамуының келешегінің бағыттарының бірі шешім қабылдауды қолдау жүйелері болып табылады. Шешім қабылдауды қолдау жүйелері келесі технологияларға негізделеді: оперативті деректер қоры, деректер сақтаушысы, ақпаратты жедел аналитикалық өңдеу жүйелері және деректерді интелектуалды талдау жүйелері.
Шешім қабылдауды қолдау жүйелеріне негізделген технологиялар терең зерттелген бағыттардың бірі болғанымен, әлі де ақпараттық технологиялар аймағында зерттеудің басым бағыттарының бірі болып табылады. Шешім қабылдауды қолдау жүйелері негізіндегі технологиялар үлкен көлемді деректерді талдауда және күрделі басқарушылық шешімдерді қабылдауда, әлеуметтік – экономикалық саланың кез келген аумағында қолданылады.
Шешім қабылдауды қолдау жүйелері – бұл шешім қабылдау ережелерін және сәйкес деректер базасын, сонымен қатар интерактивті компьютерлік моделдеуді қолданатын сұхбаттық автоматтандырылған жүйе.
Кәсіпорын көлеміндегі ақпараттық жүйелер құрамына деректерді көпөлшемді комплекстік талдауға арналған қосымшалар кіреді. Мұндай талдау нәтижесі, белгілі бір шешім қабылдауға көмектеседі. Сондықтан да мұндай жүйелерді – шешім қабылдауды қолдау жүйелері деп аталады.
Шешім қабылдау басқару объектісі туралы нақты деректерге сүйене отырып жасалуы керек. Мұндай ақпарат әдетте оперативті деректер базасында – OLTP (Online Transaction Processing – нақты уақытта транзакцияны жедел өңдеу ) жүйесінде сақталады. Бірақ бұл жедел деректер талдаудың мақсатына сәйкес келмейді, себебі стратегиялық шешімдерді қабылдау үшін, біріктірілген ақпарат керек.
Ыңғайлы түрде біріктірілген жеке деректер сақтау орнын құру осы мәселенің шешімі болып табылады. Деректер сақтаушыны құрудың мақсаты оперативті деректерді ықпалдау, актуализациялау болып табылады.
Деректерді сақтаушы негізінде қорытынды есеп құруға болады және OLAP технологиясымен деректерді талдау және интелектуалды талдау мүмкіндігі бар.
Деректерді бір уақытта бірнеше өлшемде талдау көпөлшемді талдау түрінде анықталады. Әрбір өлшем белгілі бір бағытта шоғырландырылған деректерден тұрады. Мұндағы әрбір жоғарғы деңгей сәйкес өлшем бойынша деректерді біріктіру дәрежесіне сәйкес келеді.
Деректерді сақтаушы бірнеше оперативті деректер базасындағы ақпараттан тұрады. Сондықтан да көлемі жағынан деректерді сақтаушы - оперативті деректер базасының көлемінен әлдеқайда үлкен болады. Деректерді сақтаушыдан оперативті деректер базасынан тәуелсіз қолданылады, себебі аналитикалық қосымшалардың атқарымдылығына және өнімділігіне қойылатын талаптар транзакциялы жүйелерге қойылатын талаптардан өзгеше болады. Деректерді сақтаушы шешім қабылдауды қолдау қосымшалары үшін құрылады және белгілі бір уақытта жиналған, шоғырланған, біріктірілген талдауға қолайлы деректер түрінде болады.

1. Матвеев, Л.А. Компьютерная поддержка решений[Текст] : учебник для вузов, / Матвеев Л.А.- СПб. : Специальная Литература, 1998. – 472 с.
2. Косуоруков, О.А. Методы количественного анализа в бизнеса: Учебник/ Косуоруков О.А. -М.: Инфра-М, 2005. – 368с.
3. «Компьютер Пресс» журналы, 3’ 2006 жыл