ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ПРЕЗИДЕНТІНІҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ СТАТУСЫ

Жоспар
Кіріспе

1 Басқарудың республикалық үлгісінің тарихы мен түсінігі ... ... ... ... 9

1.2 Президенттік республиканың ерекшелігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10

1.3 Қазақстан Республикасында президенттік институттың

қалыптасуының құқықтық алғышарты ... ... ..21

1.4 Қазақстанда басқарманың президенттік үлгісі ... ... ... ... ... ... ... ... ..24

2 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ПРЕЗИДЕНТІНІҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ СТАТУСЫ ... ... ... ... ... ... ... ... 31

2.1 Қазақстан Республикасында президенттік институттың қалыптасу кезеңдері ... ... ... ... ... ... ..31

2.2 ҚР Президентінің құқықтық жағдайы ... ..47

2.3 Президентті таңдаудың тәртібі және оны қызметтен босату ... ... ... 54

2.4. Президент Әкімшілігі және басқа органдар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..56

3 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БАСҚАРМАСЫ МЕН ПРЕЗИДЕНТТІҢ ӨЗАРА ІС.ҚИМЫЛЫНЫҢ МӘСЕЛЕЛЕРІ ... ... .62

ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .69

Қолданылған әдебиеттер тізімі ... ... ... 72

Мемлекеттік биліктің институттарын қалыптастырудың негізгі міндеті жүйе ретінде қоғамның даму деңгейі мен саяси, әлеуметтік және экономикалық жағдайына сәйкес оның саяси және құқықтық рәсімдеуін таңдау болып табылады. Мұндай таңдау мемлекетті қалыптастыруда саяси және құқықтық негізін және мемлекет пен қоғамның өзара іс-қимылының сипаттамасын анықтайды. Ғылыми талдауда объективті қажетілік берілген мәселемен, сонымен қатар Қазақстан қатысты ауыспалы қоғамда басқару үлгісінің саяси және құқықтық табиғатын зерттеуде көрінеді. Бұл қазақстандық қоғамның басқарудың қазіргі заманғы және демократиялық үлгіні таңдаудағы бірінші тәжірибесі жөнінде сөз болып отырғаны анық. Бір жағынан, Қазақстан мемлекеті тәуелсіздік алғаннан кейін басталған кезеңде саяси реформаның негізгі мақсаттарының бірі – ауыспалы кезеңдегі қоғамның қажеттілігін толық жүзеге асыру үшін, мемлекеттік билікті ұйымдастырудың әдістерінің өзгеруі болды.

Біздің көзқарасымыз бойынша, таңдау мәселесін ғылыми-теориялық дәлелдеу, Қазақстанда президенттік институттың қалыптасуы мен дамуы және мемлекеттік «құрылыстың» қиын процссінің стратегиялық концепциясын, басқарудың берілген үлгісін таңдауды жүзеге асырғандағы жағдайын, саяси және конституциялық табиғатының ерекшеліктерін, барлық заңдылықтарды шығару жоспарында қазақстандық ғалымдар әлі аяғына дейін әзірлеген жоқ.

Қазақстан Республикасының президенті – мемлекет басшысы, мемлекеттік биліктің және халық бірлігінің кепілі және рәмізі, тұрақты Конституция, азаматтар мен адамның бостандығы мен құқығы.

Негізгі өзгерудің шешуші факторы президенттік институт республикасында қазақстан мемлекетінің барлық қалыптасу процесі табысты іс-әрекет болып табылады. Осыған байланысты басқарудың президенттік үлгісінің қазақстандық нұсқасы, шетел мемлекетінің конституциясының тәжірибесі есебімен қалыптасқан процесс, біздің елдің ұлттық дәстүрі актуалды болып отыр.

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3

1 БАСҚАРМАНЫҢ ПРЕЗИДЕНТТІК ҮЛГІСІНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ
АСПЕКТІСІ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..9

1.1 Басқарудың республикалық үлгісінің тарихы мен түсінігі ... ... ... ... 9

1.2 Президенттік республиканың
ерекшелігі ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ..10

1.3 Қазақстан Республикасында президенттік институттың

қалыптасуының құқықтық
алғышарты ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ...21

1.4 Қазақстанда басқарманың президенттік
үлгісі ... ... ... ... ... ... ... . ... .24

2 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ПРЕЗИДЕНТІНІҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ
СТАТУСЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..31

2.1 Қазақстан Республикасында президенттік институттың қалыптасу
кезеңдері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... .31

2.2 ҚР Президентінің құқықтық
жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .47

2.3 Президентті таңдаудың тәртібі және оны қызметтен босату ... ... ... 54

2.4. Президент Әкімшілігі және басқа
органдар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...56

3 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БАСҚАРМАСЫ МЕН ПРЕЗИДЕНТТІҢ ӨЗАРА ІС-ҚИМЫЛЫНЫҢ
МӘСЕЛЕЛЕРІ ... ... ... ... ... ... . 62

ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... .69

Қолданылған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ..72

КІРІСПЕ

Мемлекеттік биліктің институттарын қалыптастырудың негізгі міндеті жүйе
ретінде қоғамның даму деңгейі мен саяси, әлеуметтік және экономикалық
жағдайына сәйкес оның саяси және құқықтық рәсімдеуін таңдау болып табылады.
Мұндай таңдау мемлекетті қалыптастыруда саяси және құқықтық негізін және
мемлекет пен қоғамның өзара іс-қимылының сипаттамасын анықтайды. Ғылыми
талдауда объективті қажетілік берілген мәселемен, сонымен қатар Қазақстан
қатысты ауыспалы қоғамда басқару үлгісінің саяси және құқықтық табиғатын
зерттеуде көрінеді. Бұл қазақстандық қоғамның басқарудың қазіргі заманғы
және демократиялық үлгіні таңдаудағы бірінші тәжірибесі жөнінде сөз болып
отырғаны анық. Бір жағынан, Қазақстан мемлекеті тәуелсіздік алғаннан кейін
басталған кезеңде саяси реформаның негізгі мақсаттарының бірі – ауыспалы
кезеңдегі қоғамның қажеттілігін толық жүзеге асыру үшін, мемлекеттік
билікті ұйымдастырудың әдістерінің өзгеруі болды.

Біздің көзқарасымыз бойынша, таңдау мәселесін ғылыми-теориялық дәлелдеу,
Қазақстанда президенттік институттың қалыптасуы мен дамуы және мемлекеттік
құрылыстың қиын процссінің стратегиялық концепциясын, басқарудың берілген
үлгісін таңдауды жүзеге асырғандағы жағдайын, саяси және конституциялық
табиғатының ерекшеліктерін, барлық заңдылықтарды шығару жоспарында
қазақстандық ғалымдар әлі аяғына дейін әзірлеген жоқ.

Қазақстан Республикасының президенті – мемлекет басшысы, мемлекеттік
биліктің және халық бірлігінің кепілі және рәмізі, тұрақты Конституция,
азаматтар мен адамның бостандығы мен құқығы.

Негізгі өзгерудің шешуші факторы президенттік институт республикасында
қазақстан мемлекетінің барлық қалыптасу процесі табысты іс-әрекет болып
табылады. Осыған байланысты басқарудың президенттік үлгісінің қазақстандық
нұсқасы, шетел мемлекетінің конституциясының тәжірибесі есебімен
қалыптасқан процесс, біздің елдің ұлттық дәстүрі актуалды болып отыр.

Осыған байланысты кәсіби Парламенттің өкілеттігінің кеңеюін, Үкіметтің
көтерілу деңгейін, жергілікті биліктің жауапкершілігі мен әсерлігі,
қоғамдық институттар, соттың шын тәуелсіздігін қамтамасыз ету, баспасөзді
ынталандырған, азаматтардың бостандығы мен құқықтық кепілдігі ретінде
Президенттің ерекше рөлін белгілеу қажет.

Зерттеудің актуалдылығы ҚР-да басқарудың президенттік үлгісінің қалыптасуы
және конституциялық статустың мағынасы мемлекеттің басшысы ретінде
дипломдық жұмыстың берілген тақырыбын таңдауды алдын ала анықтады.

3

Мәселені зерделеудің дәрежесі. Теориялық және методоголиялық құндылықтың
қарастырылатын тақырыбын мағыналау және әзірлеу үшін қазақстандық және
ресейлік ірі политологтар мен заңгерлер көрсетеді – Абдулпаттаева С.И.,
Аверьянова В.Б., Ахметова М.М., Баймаханова М.Т., Барнашева А.М., Бачилло
И.Л., Бурханова К.Н., Джунусова М.С., Ефимова В.И., Зиманова С.З., Ишмухаме-
дова А.Ш., Кузнецова Е.А., Кузнецова И.Н., Надеждина Б.Б., Нарматова С.З.,
Нерсесянца В.С., Нурпеисова Е.К., Сабикенова С., Садыкова Т.С.,
Сапаргалиева Г.С., Сарсенбаева Т.С., Сартаева С.С., Сахарова Н.А., Урьянса
Ю.П., Четвернина В.А., Чиркина В.Е., Шайкенова Н.А., Шевцова В.С., Энтина
Л.М. және басқалар. Осы феноменді зерттейтін политологтар үшін,
қазақстандық ғалымдар жиі мемлекеттік құрылғы нұсқасын және Қазақстанда
басқарудың құрылған үлгісін салыстыратын, Франциядағы мемлекеттік билік
жүйесі және Бесінші Франциялық Республиканың қалыптасуы туралы Ф.Ардананың
еңбектері қызықтырады1.

Қазақстан Республикасында басқарудың президенттік үлгісінің дамуы және
қалыптасу табиғатын зерттеу контекстінде мемелекет егемендігін алғандағы
мәселелерді ашу және әзірлеу, бұл сұрақ әрқашан мемлекеттік құрылыс
сұрақтарымен өзара тығыз байланысты.

Өзін нақты мемлекетке ауыстырған СОКП шексіз өкілетті СССР сияқты үлкен
мемлекеттердің сыртқы және ішкі қызметтерінің барлық сипаттамаларын
анықтады, ол мақсатына және қатаң өз шарттарын күштеп таңу орталығының
міндетін өзіне тәуелді етті. Қоғамдық өмірдің барлық сферасында таралған
бұл өкілеттілік қазақ ССР мемлекетінің егемендігі басқа одақтық республика
сияқты тең, кеңестік кезеңінде шынында үстірт болғандығын көрсетеді және
дәлелдейді. Қазақстандық зерттеушілер қалай әділетті белгілейді:
...Республика ішкі саяси өмірде ешқандай құқық болған жоқ, толығымен СССР
тәуелді болды. Ол өзінің байлығын, экономикалық ресурстарын қолдануына
құқығы болмады – барлық құқық экономиканы басқару бойынша СССР жүргізуде
қолданылды2. Берілген мәселені талдауда осындай тұжырымдаманы белгілі
қазақстандық заңгер Сапарғалиев Г.С. шығарды: ...Қазақ ССР егемендігі тек
әлеуетті жағдайында ғана болды. Біртұтас мемлекет деп мойындаған болашақта
СССР одағы құрамында болатын Қазақ ССР барлық белгілері мен егемендік
құрылымы бар болса да, ерікті тәуелсіз болған жоқ3.

Қазақстан Республикасының экономикалық, саяси және құқықтық

___________

1. Малиновский В. Егеменді Қазақстан мемлекетінің басшысы. Алматы, 1998
С.7.

2. Ким В.А., Ким Г.В. Казақстан Республикасының конституциялық реті.
Аламты, 1998. С.8.

3. Сапарғалиев Г. Қазақстан Республикасының конституциялық құқығы. Алматы,
1998. С. 141-142.

4

сферада жүзеге асатынкардиналдық реформалар қоғамның демократиясы

өзінің қажеттілігін Қазақстанның мемлекеттік тәуелсіздігінің қалыптасуының

нақты концепциясына терең үңілуге шарт қойды. Осыған байланысты, қазіргі

кезде ғылымда объективті қажеттілік бар және алғышарттар пайда болды және
басқарудың президенттік үлгісі және оның даму тенденциясы мен перспективті
анықтаумен Қазақстан Респуликасының қалыптасу мәселесін толық талдау
мүмкін.

Тұғырлы нормативті-құқықтық құжат ретінде Республиканың Конституциясын
зерделеу мәселесінің жалпы комплекстік зерттеуді болжайды. Қазіргі заманғы
ғылымда, қазақстандық және шет елдік ғалымдардың еңбектерінде және
тәжірибелерінде негізгі және берілген тақырыптың актуалды сұрақтары кең
және мағыналы бейнеленген. Бұл байланыста, бірінші кезекте, Қазақстан
Республикасының Конституциясы және конституциялық процестің өзі Қазақстан
Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаевтың зерттеуі болып табылады және
құқықтық және соттық реформалы, әлеуметтік-экономикалық елдерде
жүргізілетін, теориялық үңілуге арналған көпшілік баяндамалары мен ғылыми
ізденуде орталық орынды иеленеді. Президент Н.Ә. Назарбаевтың еңбегінде
елдің 1993 жылығы негізгі заңына, 1995 жылғы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.